Proverbiorum 17
1 Melior est buccella sicca cum gaudio, quam domus plena victimis cum iurgio.
Ber bangʼo kuon gi kwe kod mor moloyo ot mopongʼ gi chiemo mathoth kod dhawo.
2 Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hereditatem dividet.
Misumba mariek biro bedo gi loch kuom wuowi makwodo wich, kendo obiro yudo pok mar girkeni machal mana gi owetene.
3 Sicut igne probatur argentum, et aurum camino: ita corda probat Dominus.
Dhahabu gi fedha itemo gi mach, to Jehova Nyasaye ema temo chuny.
4 Malus obedit linguæ iniquæ: et fallax obtemperat labiis mendacibus.
Ngʼat ma timbene richo chiko ite ne dhok mopongʼ gi richo, ja-miriambo winjo lep mar ajara.
5 Qui despicit pauperem, exprobrat factori eius: et qui ruina lætatur alterius, non erit impunitus.
Ngʼat ma jaro jochan ochayo Jachwechgi; ngʼat mamor gi masira ok notony ne kum.
6 Corona senum filii filiorum: et gloria filiorum patres eorum.
Nyikwayo gin osimbo ne joma oti, to jonywol e mor mar nyithindgi.
7 Non decent stultum verba composita: nec principem labium mentiens.
Lep mar sunga ok owinjore ne ngʼama ofuwo, to en rach maromo nadi lep mariambo ne jaloch!
8 Gemma gratissima, expectatio præstolantis: quocumque se vertit, prudenter intelligit.
Asoya en bilo ne ngʼat machiwe, kamoro amora modhiye, odhi maber.
9 Qui celat delictum, quærit amicitias: qui altero sermone repetit, separat fœderatos.
Ngʼat ma umo ketho mewo hera, to ngʼat mamedo timo gima kamano pogo osiepe moherore.
10 Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagæ apud stultum.
Puonj mar kwer konyo ngʼat mariek, moloyo chwat nyadi mia ni ngʼat mofuwo.
11 Semper iurgia quærit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.
Ngʼat ma jaricho ohero mana miero, jaote makwiny ema ibiro orone.
12 Expedit magis ursæ occurrere raptis fœtibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.
Ber romo gi ondiek madhako moma nyithinde, moloyo romo gi ngʼat mofuwo ei fupe.
13 Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo eius.
Ka ngʼato chulo rach kar ber, rach ok nowe ode.
14 Qui dimittit aquam, caput est iurgiorum: et antequam patiatur contumeliam, iudicium deserit.
Chako dhawo chalo gimuko yawo, emomiyo we wach kapok dhawo owuok.
15 Qui iustificat impium, et qui condemnat iustum, abominabilis est uterque apud Deum.
Jehova Nyasaye mon-gi ngʼama chwako jaketho kata kumo ngʼat maonge ketho.
16 Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam, quærit ruinam: et qui evitat discere, incidet in mala.
Ere tiende mondo ngʼat mofuwo obed gi pesa nimar oonge gi dwaro mar bedo mariek?
17 Omni tempore diligit qui amicus est: et frater in angustiis comprobatur.
En adier ni osiepni nyalo heri kinde duto, to owadu ema konyi e chandruok.
18 Stultus homo plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo.
Ngʼat maonge gi rieko ema keto gir singo ne jabute.
19 Qui meditatur discordias, diligit rixas: et qui exaltat ostium, quærit ruinam.
Ngʼat mohero dhawo ohero richo; ngʼat mogero ohinga mabor kelo mana hinyruok.
20 Qui perversi cordis est, non inveniet bonum: et qui vertit linguam, incidet in malum.
Ngʼat man-gi chuny marach ok nyal dhi maber; ngʼat ma lewe riambo podho e chandruok.
21 Natus est stultus in ignominiam suam: sed nec pater in fatuo lætabitur.
Bedo gi ngʼat mofuwo kaka wuowi kelo kuyo; onge mor ni wuoro ma wuon ngʼat mofuwo.
22 Animus gaudens ætatem floridam facit: spiritus tristis exiccat ossa.
Chuny mamor en yath maber, to chuny mool tuoyo choke.
23 Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas iudicii.
Ngʼat ma timbene richo yie asoya kama opondo mondo oketh gima kare.
24 In facie prudentis lucet sapientia: oculi stultorum in finibus terræ.
Ngʼat mariek keto rieko mondo otel, to wenge ngʼat mofuwo bayo nyaka giko piny.
25 Ira patris, filius stultus: et dolor matris quæ genuit eum.
Wuowi mofuwo kelo kuyo ni wuon mare kod chuny lit ne ngʼat mane onywole.
26 Non est bonum, damnum inferre iusto: nec percutere principem, qui recta iudicat.
Ok en gima ber kumo ngʼat maonge ketho kata goyo joote nikech dimbruokgi.
27 Qui moderatur sermones suos, doctus et prudens est: et pretiosi spiritus vir eruditus.
Ngʼat man-gi ngʼeyo konyore gi weche kotangʼ; to ngʼat man-gi winjo wach to ritore maber.
28 Stultus quoque si tacuerit, sapiens reputabitur: et si compresserit labia sua, intelligens.
Kata ngʼat mofuwo ikwano ka ngʼat mariek ka olingʼ thi; kendo ka ngʼat mongʼeyo ka orito lewe.
