< ମାତି 20 >
1 ୧ ଇଚିହିଁ ଲାକପୂରୁ ରା଼ଜି ଇଲେତି ର଼ ସା଼ୱୁକାରି ଲେହେଁତାୟି, ଲା଼ଇ ୱେ଼ୟାଲିଏ ତାନି ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ାତା କୂଲି କାମା କିୱିକିହାଲି ହାଚେସି ।
"For the kingdom of heaven is like a landowner who went out early in the morning to hire laborers for his vineyard.
2 ୨ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାସି କୂଲି ଗାଟାରାଇଁ ଦିନାତାକି ର଼ ୱେଣ୍ତି ଟାକା ହିୟାଇଁ ଇଞ୍ଜିଁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ତାନି ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ାତା ପାଣ୍ତିତେସି ।
When he had agreed with the laborers for a denarius a day, he sent them into his vineyard.
3 ୩ ଅ଼ଡ଼େ ନ଼ ଗଂଟା ବେ଼ଲାତା ଏ଼ୱାସି ପାଙ୍ଗାତା ହାଜାନା ଏଟ୍କାତାରି କାମା ପ୍ଣାଃଆନା ନିଚାମାଚାଣି ମେସାନା ଏ଼ୱାରାଇଁ ଜିକେଏ ଏଲେଇଚେସି,
He went out about nine in the morning, and saw others standing idle in the marketplace.
4 ୪ ମୀରୁ ଜିକେଏ ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ାତା ହାଜାନା କାମା କିଦୁ, ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ନିକିଁ ତୀରି ଆ଼ହାମାନେ, ଏଲେକିହିଁ ମିଙ୍ଗେ ହିୟାଇଁ; ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାରି ହାଚେରି ।
To them he said, 'You also go into the vineyard, and whatever is right I will give you.' So they went their way.
5 ୫ ଅ଼ଡ଼େ ମାଦେନା ବା଼ର ଗଂଟା ଇଞ୍ଜାଁ ତୀନି ଗଂଟା ବେ଼ଲାତା ପାଙ୍ଗାତା ହାଜାନା ଏଲେକିତେସି ।
Again he went out about noon and at three in the afternoon, and did likewise.
6 ୬ ଇଞ୍ଜାଁ ମିଡ଼୍ଅଲା ପା଼ସା ଗଂଟା ବେ଼ଲାତା ପାଙ୍ଗାତା ହାଜାନା ଏଚରଜା଼ଣା ନିଚାମାନାଣି ମେସାନା ୱେଚେସି, ମୀରୁ ଏ଼ନାଆଁତାକି ମାଦେନା ୱେଡ଼ାଡୁମ୍ବେ କାମା କିଆନା ଉଜେଏ ନିଚାମାଞ୍ଜେରି?
About five that afternoon he went out, and found others standing. He said to them, 'Why do you stand here all day idle?'
7 ୭ ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେରି, ଆମ୍ବାଆରି ମାଙ୍ଗେ କାମା ହେର୍ପା ମାଞ୍ଜଅରି । ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି ମୀରୁ ଜିକେଏ ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ାତା ହାଜୁ ।
"They said to him, 'Because no one has hired us.' "He said to them, 'You also go into the vineyard.'
8 ୮ ଡା଼ୟୁ ମିଡ଼୍ଅଲା ଆ଼ହାଲିଏ, ଅଙ୍ଗୁରି ବା଼ଡ଼ାତି ସା଼ୱୁକାରି ତାନି ଗୁମୁସ୍ତାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, କୂଲି ଗାଟାରାଇଁ ହା଼ଟାନା ଡା଼ୟୁ ୱା଼ତି ଲ଼କୁ ତା଼ଣାଟିଏ ମା଼ଟ୍ହାନା ନ଼କିତା ୱା଼ତି ଲ଼କୁ ପାତେକା କୂଲି ହୀମୁ ।
When evening had come, the lord of the vineyard said to his manager, 'Call the laborers and pay them their wages, beginning from the last to the first.'
9 ୯ ଏଚେଟିଏ ଆମିନି ଗାଟାରି ପା଼ସା ଗଂଟା ବେ଼ଲାତା କାମାତା ପାଣ୍ତ୍ୱି ଆ଼ହାମାଚେରି, ଏ଼ୱାରି ୱା଼ହାନା ର଼ ୱେଣ୍ତି ଟାକା ଲାକା ବେଟାଆ଼ତେରି ।
"When those who were hired at about five in the afternoon came, they each received a denarius.
10 ୧୦ ଇଞ୍ଜାଁ ନ଼କେଏ କାମାତା ପାଣ୍ତ୍ୱି ଆ଼ହାମାନାରି ୱା଼ହାନା ଗାଡି ବେଟାଆ଼ନେରି ଇଞ୍ଜିଁ ଅଣ୍ପିତେରି; ସାମା ଏ଼ୱାରି ଜିକେଏ ଏ଼ ର଼ ୱେଣ୍ତି ଟାକା ଲାକା ବେଟାଆ଼ତେରି ।
When the first came, they supposed that they would receive more; and they likewise each received a denarius.
11 ୧୧ ସାମା ଏଲେକିଁ ବେଟାଆ଼ହାନା ଏ଼ୱାରି ସା଼ୱୁକାରିଇଁ କ଼ପା ଆ଼ହାନା ଲା଼ଗିତେରି ।
When they received it, they murmured against the master of the household,
12 ୧୨ ଈ ଡା଼ୟୁତି ଲ଼କୁ ୱାର୍ଇ ର଼ ଗଂଟା କାମା କିତେରି, ଇଞ୍ଜାଁ ମା଼ମ୍ବୁ ୱେ଼ଡ଼ା ଡୁମ୍ବେ ୱା଼ହୁ ଆ଼ହିଁ କାରା ୱେହିଁ କାମା କିତିହିଁ ଜିକେଏ ନୀନୁ ଏ଼ୱାରାକି ମା଼ ସମାନା କିତି ।
saying, 'These last have spent one hour, and you have made them equal to us, who have borne the burden of the day and the scorching heat.'
13 ୧୩ ଏ଼ୱାରି ବିତ୍ରାଟି ରଅଣାଇଁ ସା଼ୱୁକାରି ଏଲେଇଚେସି ଏ଼ ତ଼ଣେ, ୱେନାମୁ, ନା଼ନୁ ନିଙ୍ଗେ ନା଼ଡ଼ି କିହିମାଞ୍ଜଅଁ; ନୀନୁ ନା଼ ତଲେ ର଼ ୱେଣ୍ତି ଟାକା ତାକି ରା଼ଜି ଆ଼ହାହିଲାଆତି କି?
"But he answered one of them, 'Friend, I am doing you no wrong. Did you not agree with me for a denarius?
14 ୧୪ ନୀନୁ ଏଚେକା ପା଼ଣ୍ନାୟି ମାନେ ଏଚେକା ଆସାନା ହାଜାତୁହ୍ମୁ, ସାମା ଈ ଡା଼ୟୁତି ଲ଼କୁକି ଜିକେଏ ନୀ ଲେହେଁକି ହିୟାଲି ନା଼ ମ଼ନ ।
Take that which is yours, and go your way. It is my desire to give to this last just as much as to you.
15 ୧୫ ନା଼ ଦ଼ନତି ନା଼ ମ଼ନ ଲେହେଁ ଲେ଼ମ୍ବାଲି ନା଼ ଅଦିକାରା ହିଲେଏ କି? ନା଼ନୁ କାର୍ମାମେସାନା ହିୟାଲିଏ ନୀନୁ ଏ଼ନାଆଁତାକି ଡା଼ହାରା ଆ଼ହିମାଞ୍ଜାଦି ।
Is it not lawful for me to do what I want to with what I own? Or is your eye evil, because I am good?'
16 ୧୬ ଏଲେକିହିଁଏ ଡା଼ୟୁ ମାନି ଲ଼କୁ ନ଼କିତା ଆ଼ନେରି, ଇଞ୍ଜାଁ ନ଼କିତା ମାନି ଲ଼କୁ ଡା଼ୟୁ ଆ଼ନେରି ।
So the last will be first, and the first last; for many are called, but few are chosen."
17 ୧୭ ଜୀସୁ ଜିରୁସାଲମତା ହାଜିମାଚାଟି ବା଼ରଜା଼ଣାତି ସୀସୁୟାଁଇଁ ଏଟ୍କା କିହାନା, ଜିରୁତା ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି,
As Jesus was going up to Jerusalem, he took the Twelve aside, and on the way he said to them,
18 ୧୮ ମେହ୍ଦୁ ମା଼ର ଜିରୁସାଲମତା ହାଜିମାନାୟି, ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି କାଜା ପୂଜେରାଙ୍ଗା ଅ଼ଡ଼େ ମେ଼ରାପୁନାରି କେୟୁତା ହେର୍ପିଆ଼ନେସି,
"Look, we are going up to Jerusalem, and the Son of Man will be delivered to the chief priests and scribes, and they will condemn him to death,
19 ୧୯ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ହା଼ନି ଡଣ୍ତ ହୀହାନା ଏଟ୍କା କୂଡ଼ାତାରି କେୟୁତା ହେର୍ପିନେରି, ଏଚେଟିଏ ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ କିଜୱି କିନେରି, ସା଼ଟ୍ଣି ଡ଼଼ରିତଲେ ୱେ଼ନେରି, ଅ଼ଡ଼େ ପା଼ସି ମୁଣ୍ତାତା ଏ଼କ୍ହାନା ପା଼ୟିନେରି, ଇଞ୍ଜାଁ ତୀନି ଦିନାଟିଏ ହା଼କିଟି ୱେଣ୍ତେ ନିଙ୍ଗିନେସି ।
and will hand him over to the non-Jews to mock, to scourge, and to crucify; and the third day he will be raised up."
20 ୨୦ ଏଚିବେ଼ଲା ଜେବଦି ଡକ୍ରି ତାନି ରୀ ମୀର୍କା ତଲେ ଜୀସୁ ତା଼ଣା ୱା଼ହାନା ଜହରା କିହାନା ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣା ବାତିମା଼ଲିହିଁ ଏଲେଇଚେ ।
Then the mother of the sons of Zebedee came to him with her sons, kneeling and asking a certain thing of him.
21 ୨୧ ଏଚେଟିଏ ଜୀସୁ ଏ଼ଦାନି ୱେଚେସି, “ନୀନୁ ଏ଼ନାଆଁ ମ଼ନ କିହିମାଞ୍ଜି?” ଏ଼ଦି ଏଲେଇଚେ, “ନୀ ରା଼ଜିତା ନା଼ ରୀ ମୀର୍କା ବିତ୍ରାଟି ରଅସି ନୀ ଟିଃନିୱାକି ଅ଼ଡ଼େ ରଅସି ନୀ ଟେ଼ବ୍ରିୱାକି କୁଗିନେରି ଇଞ୍ଜିଁ ହୁକୁମି ହୀମୁ ।”
He said to her, "What do you want?" She said to him, "Command that these, my two sons, may sit, one on your right hand, and one on your left hand, in your kingdom."
22 ୨୨ ସାମା ଜୀସୁ ଏଲେଇଚେସି, “ମୀରୁ ଏ଼ନାଆଁ ରୀସିମାଞ୍ଜେରି ଏ଼ଦାଆଁ ପୁଞ୍ଜିହିଲଅତେରି । ନା଼ନୁ ଆମିନି ସ଼ଲାତା ଗସାଲି ହାଜିମାଇଁ, ଏ଼ଦାଆଁ ମୀରୁ ଗସାଲି ଆ଼ଡିଦେରି?” ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେରି, “ଆ଼ଡିନମି ।”
But Jesus answered and said, "You do not know what you are asking. Are you able to drink the cup that I am about to drink?" They said to him, "We are able."
23 ୨୩ ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ମୀରୁ ନା଼ ସ଼ଲାତା ଗହ୍ଦେରି ସାତା, ସାମା ନା଼ ଟିଃନି କି ଟେ଼ବ୍ରିୱାକି କୁଗାଲି ହୀନି ନା଼ ଅଦିକାରାତି କାତା ଆ଼ଏ, ଇଚିହିଁ ଆମିନି ଗାଟାରାକି ନା଼ ଆ଼ବା ତା଼ଣାଟି ଟା଼ୟୁ କିୱିଆ଼ହାମାନେ ଏ଼ୱାରି କୁଗିନେରି ।”
He said to them, "You will indeed drink my cup, but to sit on my right hand and on my left hand is not mine to give; but it is for whom it has been prepared by my Father."
24 ୨୪ ଏଟ୍କାତି ଦସ ଜା଼ଣା ଈ କାତା ୱେଞ୍ଜାନା ଏ଼ ତାୟି ରିଆରାଇଁ କ଼ପା ଆ଼ତେରି ।
When the ten heard it, they were indignant with the two brothers.
25 ୨୫ ସାମା ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଡାଗେ ହା଼ଟାନା ଏଲେଇଚେସି, “ଏଟ୍କା କୂଡ଼ାତାରି ସା଼ଲୱି କିନାରି କାଜା ବା଼ଡ଼୍ୟୁ ତଲେ ତାମି କାଜାପା଼ଣା ତ଼ହ୍ନେରି, ଈଦାଆଁ ମୀରୁ ପୁଞ୍ଜାମାଞ୍ଜେରି ।
But Jesus summoned them, and said, "You know that the rulers of the nations lord it over them, and their great ones exercise authority over them.
26 ୨୬ ମୀ ବିତ୍ରା ଏଲେକିହିଁ ଆ଼ଏ, ସାମା ମୀ ବିତ୍ରା ଆମ୍ବାଆସି କାଜାସି ଆ଼ହାଲି ଅଣ୍ପିନେସି, ଏ଼ୱାସି ମୀ ସେ଼ବା କିନାସି ଆ଼ପେସି;
It will not be so among you, but whoever desires to become great among you must be your servant.
27 ୨୭ ଅ଼ଡ଼େ ଆମ୍ବାଆସି କାଜାପା଼ଣା ବେଟାଆ଼ହାଲି ମ଼ନ କିନାସି ଏ଼ୱାସି ମୀ ହ଼ଲେଏସି ଆ଼ପେସି,
And whoever desires to be first among you must be your slave,
28 ୨୮ ଏ଼ନିକିଁ ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ଜିକେଏ ସେ଼ବା ବେଟାଆ଼ହାଲି ୱା଼ହାହିଲଅସି, ସାମା ସେ଼ବା କିହାଲି ଅ଼ଡ଼େ ହା଼ରେକା ଲ଼କୁଣି ଗେଲ୍ପାଲି ଜୀୱୁ ହୀହାଲି ୱା଼ହାମାନେସି ।”
even as the Son of Man did not come to be served, but to serve, and to give his life as a ransom for many."
29 ୨୯ ଜୀସୁ ଅ଼ଡ଼େ ତାନି ସୀସୁୟାଁ ଜିରିହଟି ହାଜିମାଚାଟି ହା଼ରେକା ମାନ୍ଦା ଲ଼କୁ ତାନି ଜେ଼ଚ ହାଚେରି ।
As they went out from Jericho, a large crowd followed him.
30 ୩୦ ଅ଼ଡ଼େ ଜିରୁ ଦାରିତା ରିଆରି କା଼ଣାୟାଁ ଜୀସୁ ଏ଼ ଜିରୁଟି ହାଜିମାନେସି ଇଞ୍ଜିଁ ୱେଞ୍ଜାନା, କାଜା ଗିୟାଁତଲେ ଏଲେଇଚେରି, “ଏ଼ ପ୍ରବୁ ଦାୱୁଦ ମୀର୍ଏଣାତି! ମାଙ୍ଗେ କାର୍ମା ମେସ୍ତାମୁ!”
And look, two blind men sitting by the road, when they heard that Jesus was passing by, shouted, "Have mercy on us, Lord, son of David."
31 ୩୧ ସାମା ଲ଼କୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ପାଲେଏ ଆ଼ହାଲି ଦାକା ହୀତେରି, ସାମା ଏ଼ୱାରି ଅ଼ଡ଼େ କାଜା ଗିୟାଁତଲେ ଏଲେଇଚେରି, “ଏ଼ ପ୍ରବୁ ଦାୱୁଦ ମୀର୍ଏଣାତି! ମାଙ୍ଗେ କାର୍ମା ମେସ୍ତାମୁ!”
The crowd rebuked them, telling them that they should be quiet, but they shouted even more, "Have mercy on us, Lord, son of David."
32 ୩୨ ଏମ୍ବାଟିଏ ଜୀସୁ ନିଚାନା ଏ଼ୱାରାଇଁ ହା଼ଟାନା ୱେଚେସି, “ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେତାକି ଏ଼ନାଆଁ କିଇଁ ଇଞ୍ଜିଁ ମୀରୁ ଅଣ୍ପିମାଞ୍ଜେରି?”
Jesus stood still, and called them, and asked, "What do you want me to do for you?"
33 ୩୩ ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେରି, “ଏ଼ ପ୍ରବୁ ଏ଼ନିକିଁ ମା଼ କାଣ୍କା ଦେପି ଆ଼ନୁ ।”
They told him, "Lord, that our eyes may be opened."
34 ୩୪ ଅ଼ଡ଼େ ଜୀସୁ କାର୍ମା ଆ଼ହାନା ଏ଼ୱାରି କାଣ୍କା ଡୀଗିତେସି, ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ ଦେବୁଣିଏ ଏ଼ୱାରି ମେସ୍ତେରି ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାଣି ଜେ଼ଚ ହାଚେରି ।
Jesus, being moved with compassion, touched their eyes; and immediately their eyes received their sight, and they followed him.