< Ruku 23 >
1 Ana maka vahe'mo'za erihantage'za Paerotinte, Jisasina avre'za vu'za,
Καὶ ἀναστὰν ἅπαν τὸ πλῆθος αὐτῶν ἤγαγον αὐτὸν ἐπὶ τὸν Πιλᾶτον.
2 amanage hu'za erigafa hu'za naneke hunte'za, tagra konkeno ama ne'mo'a havi kante Jiu vahetia zmareno nevuno, Sisana takesi zagoa omiho nehuno, Agra'agura huno Nagra Kraisina kini mani'noe hu'ne.
ἤρξαντο δὲ κατηγορεῖν αὐτοῦ λέγοντες· τοῦτον εὕρομεν διαστρέφοντα τὸ ἔθνος καὶ κωλύοντα Καίσαρι φόρους διδόναι, λέγοντα ἑαυτὸν Χριστὸν βασιλέα εἶναι.
3 Ana hazageno, Paeroti'a Jisasina anage huno antahigene, Kagra Jiu vahe'mofo kinio? Jisasi'a ana kenona'a anage huno hu'ne, Ha e'i kagraka'a nehane.
ὁ δὲ Πιλᾶτος ἐπηρώτησεν αὐτὸν λέγων· σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς αὐτῷ ἔφη· σὺ λέγεις.
4 Anante Paeroti'a ugagota pristi vahe'ene, ana vahe kevugura anage huno zmasamine, nagra ama ne'mofompina mago hazenke zama'a kena eri fore osue.
ὁ δὲ Πιλᾶτος εἶπε πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ὄχλους ὅτι οὐδὲν εὑρίσκω αἴτιον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ.
5 Hianagi zamagra hu hankveti'za, agra rama'a vahe'mokizmi zamarimpa zamazeri otino, maka Judia kaziga rempi huzami'ne. Anazamo'a Galiliti agafa huno amarera ehanati'ne.
οἱ δὲ ἐπίσχυον λέγοντες ὅτι ἀνασείει τὸν λαὸν διδάσκων καθ᾽ ὅλης τῆς Ἰουδαίας, ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας ἕως ὧδε.
6 Paeroti'a ana naneke nentahino, Jisasi'a Galili ne' mani'neo huno hu'ne.
Πιλᾶτος δὲ ἀκούσας Γαλιλαίαν ἐπηρώτησεν εἰ ὁ ἄνθρωπος Γαλιλαῖός ἐστι,
7 Hagi Paerotima antahiama, Jisasi'a Heroti kvagri'nea mopafinti e'ne nehuno'a, Herotinte hunte'ne. Heroti'a ana knafina Jerusalemi emaninegeno huntege'za avare'za vu'naze.
καὶ ἐπιγνοὺς ὅτι ἐκ τῆς ἐξουσίας Ἡρῴδου ἐστίν, ἀνέπεμψεν αὐτὸν πρὸς Ἡρῴδην, ὄντα καὶ αὐτὸν ἐν Ἱεροσολύμοις ἐν ταύταις ταῖς ἡμέραις.
8 Herotinte avare'za vazageno, Heroti'a Jisasima negeno'a tusi muse hu'ne. Na'ankure Jisasina agenke'a hakare zupa antahitere nehuno, magokna Agra kaguvaza eri fore hanigena kesue huno antahinegu hu'ne.
ὁ δὲ Ἡρῴδης ἰδὼν τὸν Ἰησοῦν ἐχάρη λίαν· ἦν γὰρ ἐξ ἱκανοῦ θέλων ἰδεῖν αὐτὸν διὰ τὸ ἀκούειν αὐτὸν πολλὰ περὶ αὐτοῦ, καὶ ἤλπιζέ τι σημεῖον ἰδεῖν ὑπ᾽ αὐτοῦ γινόμενον.
9 Heroti'a rama'a antahige naneke hianagi, Jisasi'a kenona'a osu mani'ne.
ἐπηρώτα δὲ αὐτὸν ἐν λόγοις ἱκανοῖς· αὐτὸς δὲ οὐδὲν ἀπεκρίνατο αὐτῷ.
10 Hagi ugagota pristi vahe'mo'zane, kasegere ugota hu'naza vahe'mo'za, anante oti'za mani'ne'za, hu hankveti'za Jisasina kegaga hunte'naze.
εἱστήκεισαν δὲ οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ ἀρχιερεῖς εὐτόνως κατηγοροῦντες αὐτοῦ.
11 Hanki Heroti'ene sondia vahe'ane, Jisasina revatga vatago nehu'za, azanava anteza azeri haviza hute'za, knare avonke kukena eri antaninente'za, huzmantege'za Paerotinte ete avre'za vu'naze.
ἐξουθενήσας δὲ αὐτὸν ὁ Ἡρῴδης σὺν τοῖς στρατεύμασιν αὐτοῦ καὶ ἐμπαίξας, περιβαλὼν αὐτὸν ἐσθῆτα λαμπρὰν ἀνέπεμψεν αὐτὸν τῷ Πιλάτῳ.
12 Na'ankure zanagra kora ha' vahe tro hune manina'ankino, ana knazupage, Paeroti'ene Herotikea erimago zanarimpa hu'na'e.
ἐγένοντο δὲ φίλοι ὅ τε Ἡρῴδης καὶ ὁ Πιλᾶτος ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ μετ᾽ ἀλλήλων· προϋπῆρχον γὰρ ἐν ἔχθρᾳ ὄντες πρὸς ἑαυτούς.
13 Hagi Paeroti'a ugota pristi vahezagane, kva vahezagane, vahetamine kehutru huno,
Πιλᾶτος δὲ συγκαλεσάμενος τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ἄρχοντας καὶ τὸν λαὸν
14 anage huno zamasami'ne, Ama ne'ma avretma nagritema aza nekura hutma, vahetamina avreno havi kante nevie hutma hazanagi keho, nagrama tamagri tamavuga Agri'ma rezaganena koana, tamagrama hunentaza kemofona agafa'a kena erifore osue.
εἶπε πρὸς αὐτούς· προσηνέγκατέ μοι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὡς ἀποστρέφοντα τὸν λαόν, καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἐνώπιον ὑμῶν ἀνακρίνας οὐδὲν εὗρον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ αἴτιον ὧν κατηγορεῖτε κατ᾽ αὐτοῦ.
15 Heroti'enena magozahu antahintahi hu'negu, ama nera huntegeno tagritega e'ne. Antahiho, ama nera magore huno ahefriga hazenke osu'ne.
ἀλλ᾽ οὐδὲ Ἡρῴδης· ἀνέπεμψα γὰρ ὑμᾶς πρὸς αὐτόν· καὶ ἰδοὺ οὐδὲν ἄξιον θανάτου ἐστὶ πεπραγμένον αὐτῷ.
16 E'ina hu'negu, kanonkeve amitena atresugeno vugahie huno Paeroti'a hu'ne.
παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω.
17 [Amanahukna nehazane, kafune kafunena Anumzamo'ma Israeli vahema ozamahe zamagtere'negu antahimi ne'za neknarera, Paeroti'a kina nompinti mago vahe kazufe zamitere nehiane.]
ἀνάγκην δὲ εἶχεν ἀπολύειν αὐτοῖς κατὰ ἑορτὴν ἕνα.
18 Hianagi maka vahe'mo'za ranke hu'za kezati'za, Jisasina avreta ome ahenefrita, Barabasi katufe tamio! hu'naze.
ἀνέκραξαν δὲ παμπληθεὶ λέγοντες· αἶρε τοῦτον, ἀπόλυσον δὲ ἡμῖν Βαραββᾶν·
19 [Barabasi'a, Jerusalemi rankumate kamani vahe ha' renezmanteno, mago vahe ahefrigeza kina huntageno mani'nea nere.]
ὅστις ἦν διὰ στάσιν τινὰ γενομένην ἐν τῇ πόλει καὶ φόνον βεβλημένος εἰς τὴν φυλακήν.
20 Paeroti Jisasima atresigeno vanigu, mago'ene veara zamantahigene.
πάλιν οὖν ὁ Πιλᾶτος προσεφώνησε, θέλων ἀπολῦσαι τὸν Ἰησοῦν.
21 Hianagi zamagra mago'ane kezatiza, Rugeka zafare aheta hantiho! Rugeka zafare aheta hantiho! Huza nehazageno,
οἱ δὲ ἐπεφώνουν λέγοντες· σταύρωσον σταύρωσον αὐτόν.
22 Paeroti'a mago'ene 3'a zupa zamantahigeno, Nagafarere? Nankna hazenke ama ne'mo'a hu'negeta nehaze? Nagrama kena eri fore'ma huana, friga hazenke'a osu'ne. E'ina hu'negu nagra kanonkeve amitena atresugeno vugahie.
ὁ δὲ τρίτον εἶπε πρὸς αὐτούς· τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν οὗτος; οὐδὲν ἄξιον θανάτου εὗρον ἐν αὐτῷ· παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω.
23 Hianagi zamagra kazigazi hu'za, rankefinti antahige'za, Rugeka zafare ahefrio hu'zama hazankemo, Paerotina agu'a azeri rukrehe hu'ne.
οἱ δὲ ἐπέκειντο φωναῖς μεγάλαις αἰτούμενοι αὐτὸν σταυρωθῆναι, καὶ κατίσχυον αἱ φωναὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἀρχιερέων.
24 Hagi kema hazare, Paeroti'a antahintahi'a retrohuno Jisasinkura ahefriho hu'ne.
ὁ δὲ Πιλᾶτος ἐπέκρινε γενέσθαι τὸ αἴτημα αὐτῶν,
25 Hagi zamagrama kamani vahe ha' renezmanteno vahe zamahe fri'nege'za kina hunte'naza neku'ma antahigaza ne' katufe nezamino, hanki Jisasina ahefrisunema hazagu avarezami'ne.
ἀπέλυσε δὲ αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν τὸν διὰ στάσιν καὶ φόνον βεβλημένον εἰς τὴν φυλακήν, ὃν ᾐτοῦντο, τὸν δὲ Ἰησοῦν παρέδωκε τῷ θελήματι αὐτῶν.
26 Jisasima avare'za nevazageno mago Sailiniti (Afrika) nera agi'a Saimonikino, Jerusalemi ne-ege'za kantega ome nege'za, Jisasi rugeka zafa erio hu'za eri kofintageno erino Jisasina avaririno vu'ne.
Καὶ ὡς ἀπήγαγον αὐτόν, ἐπιλαβόμενοι Σίμωνός τινος Κυρηναίου, ἐρχομένου ἀπ᾽ ἀγροῦ, ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυρὸν φέρειν ὀπίσω τοῦ Ἰησοῦ.
27 Jisasina tusi'a vea kevumo'za avaririza nevazageno, ananpina mago'a a'nenagamo'za zamasunku hunente'za, zavite'za vu'naze.
ἠκολούθει δὲ αὐτῷ πολὺ πλῆθος τοῦ λαοῦ καὶ γυναικῶν, αἳ καὶ ἐκόπτοντο καὶ ἐθρήνουν αὐτόν.
28 Hianagi Jisasi'a rukrahe huno nezmageno amanage huno zamasmi'ne, Jerusalemi kumate a'nemota nagrikura zavira oteta, tamagragu'ene mofavretamigu'enenku zavira ateho.
στραφεὶς δὲ πρὸς αὐτὰς ὁ Ἰησοῦς εἶπε· θυγατέρες Ἱερουσαλήμ, μὴ κλαίετε ἐπ᾽ ἐμέ, πλὴν ἐφ᾽ ἑαυτὰς κλαίετε καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ὑμῶν.
29 Antahiho, mago kna ne-eankiza vahe'mo'za anage hugahaze, narvo a'ne mo'zane, mofavre onte'anene, mofavre ami anuntage nosnamo'za muse hiho hu'za hugahaze.
ὅτι ἰδοὺ ἔρχονται ἡμέραι ἐν αἷς ἐροῦσι· μακάριαι αἱ στεῖραι καὶ κοιλίαι αἳ οὐκ ἐγέννησαν, καὶ μαστοὶ οἳ οὐκ ἐθήλασαν.
30 Ana nehu'za zamagra agafa huza, ra agonamoka ankrisenka refiteranto, hu'za nehu'za, osi 'agonagura refiteranto hu'za hugahaze. (Hos 10:8)
τότε ἄρξονται λέγειν τοῖς ὄρεσι, πέσετε ἐφ᾽ ἡμᾶς, καὶ τοῖς βουνοῖς, καλύψατε ἡμᾶς·
31 Na'ankure kasefa huno me'nenia zafamofoma e'inahuma huntesuza, osapa zafamofona inanknaza fore hugahie?
ὅτι εἰ ἐν τῷ ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα ποιοῦσιν, ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται;
32 Tare kumzafa netrene, Jisasine magoka zanahe frisazegu zanavre'za vu'naze.
Ἤγοντο δὲ καὶ ἕτεροι δύο κακοῦργοι σὺν αὐτῷ ἀναιρεθῆναι.
33 Aseni zaferine (Golkote) nehaza agonarema zamagra vute'za, Jisasine tare kumzafa netrena keka zafare zamahe'za hanti'naze. Magomofona Jisasi azantmaga ahe'za nehantiza, magomofona aza hoga hanti'naze.
Καὶ ὅτε ἀπῆλθον ἐπὶ τὸν τόπον τὸν καλούμενον Κρανίον, ἐκεῖ ἐσταύρωσαν αὐτὸν καὶ τοὺς κακούργους, ὃν μὲν ἐκ δεξιῶν ὃν δὲ ἐξ ἀριστερῶν.
34 Hianagi Jisasi'a anage hu'ne, Nafanimoke, ontahine'za anara nehazanki, kumizmia atrezmanto. Anage nehige'za sondia vahe'mo'za zaza kena'a refko huza erinaku taisi zokogo re'naze. (Sam-Zga 22:18)
ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔλεγε· πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι. διαμεριζόμενοι δὲ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἔβαλλον κλῆρον.
35 Ana nehazageno, hakare veamo'za anante otine'za uruha nehazageno, kva vahe'mo'zanena azanvanke hunte'za, vahe'mokizmia zamza nehia neki, Anumzamo huhamprintenemo Kraisi'ma mani'nesuno'a atregeno agra'a agu'vazisnigura kamaneno hu'za nehazageno,
καὶ εἱστήκει ὁ λαὸς θεωρῶν. ἐξεμυκτήριζον δὲ καὶ οἱ ἄρχοντες σὺν αὐτοῖς λέγοντες· ἄλλους ἔσωσε, σωσάτω ἑαυτόν, εἰ οὗτός ἐστιν ὁ Χριστὸς ὁ τοῦ Θεοῦ ἐκλεκτός.
36 sondia vahe'mo'zanena azanava ke nehu'za, akahe'nea waini tina eme nemiza,
ἐνέπαιζον δὲ αὐτῷ καὶ οἱ στρατιῶται προσερχόμενοι καὶ ὄξος προσφέροντες αὐτῷ
37 Kagra Jiu vahe'mokizmi kinima mani'nesunka, kagra ka'a kaguvazio! hu'za hu'naze.
καὶ λέγοντες· εἰ σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων, σῶσον σεαυτόν.
38 Hanki asenirega anage hu'za avona kreza ome hentenaze, ama'i Jiu vahe'mokizmi kinie.
Ἦν δὲ καὶ ἐπιγραφὴ γεγραμμένη ἐπ᾽ αὐτῷ γράμμασιν Ἑλληνικοῖς καὶ Ῥωμαϊκοῖς καὶ Ἑβραϊκοῖς· οὗτός ἐστιν ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων.
39 Mago kumzafa ne'ma aheza hantinaza nemo'enena Jisasina kesuno, Kagra Kraisiga omaninano? Kagraka'a kagu'nevazinka, tagri'enena taguvzio!
Εἷς δὲ τῶν κρεμασθέντων κακούργων ἐβλασφήμει αὐτὸν λέγων· εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστός, σῶσον σεαυτὸν καὶ ἡμᾶς.
40 Hianagi mago'mo'a azerikorino, kagra Anumzamofonkura korera nosano? Ana mikomota anahukna knazampi mani'none.
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἕτερος ἐπετίμα αὐτῷ λέγων· οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν, ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίματι εἶ;
41 Tagra tamage huta hazenke hu'noa zamofo nona'a, eriga knaza eneru'e. Hianagi ama ne'mo'a mago hazenke osu'ne.
καὶ ἡμεῖς μὲν δικαίως· ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν· οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξε.
42 Anantera anage huno ana ne'mo'a hu'ne, Jisasiga hihamukafima manisunka kagesa antahinamio.
καὶ ἔλεγε τῷ Ἰησοῦ· μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου.
43 Higeno Jisasi'a anage huno ana nera asami'ne, Tamage hu'na negasamue, kagra menina Nagrane mona avasese zama'ane kumapina Paradaisi umanigahane.
καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· ἀμὴν λέγω σοι, σήμερον μετ᾽ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ.
44 Hagi 12 kilokinaza higeno, maka mopafina hanimo refitegeno, kinaga 3 kilokuma higeno rumsa hu'ne.
Ἦν δὲ ὡσεὶ ὥρα ἕκτη καὶ σκότος ἐγένετο ἐφ᾽ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης, τοῦ ἡλίου ἐκλείποντος,
45 Na'ankure zagemo'a ananknafina remsa osu'ne. Hagi ra mono nompi tafinaza tavravemo'a amu'nompinti ruhakeke huno fenkamu uramine.
καὶ ἐσχίσθη τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ μέσον·
46 Jisasi'a ranke huno, Nafa'nimoka kagri kazampi avamuni'a antoe nehuno vagare asimu atreno frine. (Sam-Zga 31:5)
καὶ φωνήσας φωνῇ μεγάλῃ ὁ Ἰησοῦς εἶπε· πάτερ, εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου· καὶ ταῦτα εἰπὼν ἐξέπνευσεν.
47 Sondia vahe'mokizmi kva ne'mo'a anazama hiazama negeno'a, agafa huno Anumzamofo agi erisaga nehuno, tamage ama fatgo nekino hazenkea omnene hu'ne.
ἰδὼν δὲ ὁ ἑκατόνταρχος τὸ γενόμενον ἐδόξασε τὸν Θεὸν λέγων· ὄντως ὁ ἄνθρωπος οὗτος δίκαιος ἦν.
48 Hanki maka vea kevumo'za anazama fore hu'neaza ome kete'za ne-eza, zamasunku zampi zamarimpare zamaza refiteriri hu'za vu'naze.
καὶ πάντες οἱ συμπαραγενόμενοι ὄχλοι ἐπὶ τὴν θεωρίαν ταύτην, θεωροῦντες τὰ γενόμενα, τύπτοντες ἑαυτῶν τὰ στήθη ὑπέστρεφον.
49 Hanki maka Jisasi rone'amo'zane, Galili kazigati Agrane e'naza a'nanemo'zane, ogantu umani'ne'za ana zama fore hiazana ke'naze.
εἱστήκεισαν δὲ πάντες οἱ γνωστοὶ αὐτοῦ ἀπὸ μακρόθεν, καὶ γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας, ὁρῶσαι ταῦτα.
50 Mago nera Josefe'e nehaza nekino knare huno fatgo avu'va ene ne', kanisol vahe'pina mani'ne.
Καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι Ἰωσήφ, βουλευτὴς ὑπάρχων καὶ ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ δίκαιος —
51 Kanisol vahe'mo'za Jisasima ahenakuma kema retroma hazankerera agra mago rimpa osu'nea nere. Ana nera Jiu vahe'mofo rankumapinti Aramatia nekino, Anumzamofo kumaku avega ante'ne.
οὗτος οὐκ ἦν συγκατατεθειμένος τῇ βουλῇ καὶ τῇ πράξει αὐτῶν — ἀπὸ Ἀριμαθαίας πόλεως τῶν Ἰουδαίων, ὃς προσεδέχετο καὶ αὐτὸς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ,
52 Ana ne'mo'a Jisasi avufga erino ome asentenigu, Paeroti ome antahigeteno,
οὗτος προσελθὼν τῷ Πιλάτῳ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ,
53 vuno rugeka zafareti Jisasi avufga ome eri fenkma atreno, efeke tavravefi anovazino erino have fregeno hanagatinte'nea kampi ome antene. Magore huno ana havegampina kora fri vahera ome ontenefi ome ante'ne.
καὶ καθελὼν αὐτὸ ἐνετύλιξε σινδόνι καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν μνήματι λαξευτῷ, οὗ οὐκ ἦν οὐδεὶς οὐδέπω κείμενος·
54 Mani fruhu kna (Sabat) eza hige'za ana knarera retrotra nehaza kna fore hu'ne.
καὶ ἡμέρα ἦν παρασκευή, σάββατον ἐπέφωσκε.
55 Galiliti Jisasi amagema ante'za e'naza a'nemo'za, ana havegampima avufga'ama antazana ke'naze.
Κατακολουθήσασαι δὲ αἱ γυναῖκες, αἵτινες ἦσαν συνεληλυθυῖαι αὐτῷ ἐκ τῆς Γαλιλαίας, ἐθεάσαντο τὸ μνημεῖον καὶ ὡς ἐτέθη τὸ σῶμα αὐτοῦ,
56 Anante rukrahe hu'za vu'za mana nentake'zane, masavene retro ome hu'naze. Mani fruhu kna (Sabat) zupa kasegemoma hu'nea kante anteza manigsa hu'naze.
ὑποστρέψασαι δὲ ἡτοίμασαν ἀρώματα καὶ μύρα. καὶ τὸ μὲν σάββατον ἡσύχασαν κατὰ τὴν ἐντολήν.