ରୋମିଅ 3
1 ଏର୍ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଜିଉଦିମରଞ୍ଜିଆତେ ଇନି ମନଙ୍? ଗବ୍ରେଡ୍ଲନ୍ବୋ ଡେନ୍ ଇନି ଞାଙ୍ତବୋ?
Haben denn da die Juden (vor den Heiden) überhaupt noch etwas voraus? Oder bringt die Beschneidung irgendeinen Nutzen?
2 ଆମ୍ମୁଙ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ବର୍ନେ ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ତନିୟନ୍ ଡେଏନ୍ ।
O ja, die Juden haben in jeder Hinsicht viel voraus: vor allem deshalb, weil ihnen Gottes Offenbarungsworte anvertraut worden sind.
3 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଲାଙ୍ଲେନ୍ନେ ଏର୍ଡର୍ନେମର୍ ଅଲ୍ଡେଏଜି, ବନ୍ଡ ତିଆସନ୍ ପଙ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆମଙ୍ ଆ ଡର୍ନେ କାଜ୍ଜାନ୍ ଡେଏ?
Denn was tut's, daß manche untreu geworden sind? Hebt etwa ihre Untreue Gottes Treue auf?
4 କେନ୍ଆତେ ଡେଡଙ୍ ତଡ୍, ଅଡ଼୍କୋ ମନ୍ରାନ୍ କଣ୍ଡାୟ୍ମର୍ ଡେଏନ୍ ଜନଙ୍ଡେନ୍, ଇସ୍ୱରନ୍ ଆଜାଡ଼ିନ୍, ସାସ୍ତ୍ରଲୋଙନ୍ ଆଇଡିଡ୍; “ବର୍ନେନମ୍ ବାତ୍ତେ ଆମନ୍ ଏର୍ଡୋସା ଡେତମ୍; ଆମନ୍ ଆପ୍ରନ୍ସୁଆତିତମଞ୍ଜି ଆଡିଡ୍ ଆମନ୍ ଜିନୟ୍ତମ୍ ।”
Nimmermehr! Im Gegenteil: es soll sich zeigen, daß Gott (treu und) wahrhaftig ist, während alle Menschen Lügner sind, wie geschrieben steht: Du sollst recht behalten mit deinem Richterspruch und als Sieger dastehen, wenn man mit dir streitet.
5 ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ମନଙ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ବାତ୍ତେ ଇର୍ସେ କାବ୍ବାଡ଼ାଲେନ୍ ଅବ୍ତୁୟ୍ଲଙ୍ଲନ୍ ଡେନ୍, ଇନ୍ଲେନ୍ ଇନି ଗାମ୍ବୋ? ଅଙ୍ଗା ଇସ୍ୱର ବନ୍ଡ୍ରାବନ୍ ବାତ୍ତେ ପନବ୍ରଡନ୍ ତିୟ୍ତିୟ୍ଲଙ୍ତନ୍, ଆନିନ୍ ଏର୍ଡରମ୍ମମର୍ ପଙ୍? ଞେନ୍ ମନ୍ରାନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ବର୍ତନାୟ୍ ।
Wenn aber so unsere Ungerechtigkeit Gottes Gerechtigkeit ins helle Licht stellt, was dann? Ist dann Gott — menschlich gesprochen — nicht ungerecht, wenn er sein Zorngericht verhängt?
6 ତିଆତେ ଆଙ୍ଗିୟ୍ ଡେଡଙ୍ ତଡ୍ । ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ଇସ୍ୱରନ୍ ପୁର୍ତିନ୍ ଆ ମନ୍ରାଜିଆଡଙ୍ ପନ୍ସୁଆତିଏଜି?
Nimmermehr! Denn wie könnte Gott sonst der Weltenrichter sein?
7 ବନ୍ଡ କଣ୍ଡାୟ୍ ବର୍ନେଞେନ୍ ବାତ୍ତେ ଇସ୍ୱରନ୍ଆଡଙ୍ ସନେଙ୍କେନ୍ ଆସନ୍ ଗୋଗୋୟ୍ଲେ ପାଙେନ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଞେନ୍ ଇର୍ସେମର୍ ଗାମ୍ଲେ ଇନିବା ଅଲ୍ବିସାରଇଁୟ୍ଜି?
Wenn sich ferner Gottes Wahrheit durch meine "Lügenpredigt" um so herrlicher erwiesen hat zu seinem Ruhm, warum werde auch ich dann noch immer als Sünder angesehen?
8 ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ “ମନଙ୍ ଜଅନ୍ ଆଞନାଙ୍ ଆସନ୍ ୟବା, ଇନ୍ଲେନ୍ ପରାନ୍ସାତ୍ତିନ୍ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା ଏଲୁମ୍ବା” ଗାମ୍ଲେ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜି ଅରଃ ବର୍ନେବନ୍, କେନ୍ ଆ ମନ୍ରାଜି ଏତ୍ତେଲେ ବର୍ତଞ୍ଜି ଗାମ୍ଲେ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଗବ୍ରୟ୍ଲଙ୍ତଞ୍ଜି, ବନ୍ଡ ଆନିଞ୍ଜି ଆସନ୍ ପନବ୍ରଡନ୍ ଡକୋ, ଆନିଞ୍ଜି ତିଆତେ ଞାଙ୍ତଜି ।
Ja, warum sollten wir dann nicht alle nach jenem Grundsatz handeln, den uns gewisse Leute lästerlich in den Mund legen: "Laßt uns das Böse tun, damit Gutes daraus komme"? Leute, die so denken, trifft Gottes Strafurteil mit Recht.
9 ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଇନି ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ଆ କାକୁର୍ତି ଏର୍ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ମନଙ୍ ପଙ୍? ଇଜ୍ଜା ଏତ୍ତେଲେ ତଡ୍, ଞେନ୍ ଆମ୍ମୁଙ୍ମା ଅବ୍ଜନାଲବେନ୍ ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ଡ ଏର୍ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ଇର୍ସେନ୍ ଡକୋ ।
Wie steht es nun? Zeichnen wir (Juden) uns durch unser Verhalten wirklich (vor den Heiden) aus? Nicht im geringsten. Wir haben ja im vorigen gegen Juden und Heiden dieselbe Anklage erheben müssen, daß sie alle unter der Herrschaft der Sünde stehen.
10 ଡରମ୍ମ ସାସ୍ତ୍ରଲୋଙନ୍ ଆଇଡିଡ୍ ଡକୋ; “ଡର୍ନେମରନ୍ ଆନ୍ନିଙ୍ ତଡ୍ ଅବୟ୍ନେ ଜାକିଁୟ୍ ଇଜ୍ଜା,
Es heißt ja in der Schrift:
11 ବୁଡ୍ଡିମରନ୍ ଅବୟ୍ନେ ଜାକିଁୟ୍ ଇଜ୍ଜା, ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ଆଡଙ୍ ଆସ୍ରାୟ୍ତେନ୍ ଆ ମନ୍ରା ଆନ୍ନିଙ୍ ତଡ୍ ।
Keiner ist gerecht, auch nicht einer; keiner ist verständig, keiner fragt nach Gott.
12 ଅଡ଼୍କୋଞ୍ଜି ଆନିଞ୍ଜି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ସଙାଜେଞ୍ଜି; ଅଡ଼୍କୋଞ୍ଜି ମନଙ୍ତଡନ୍ ଆ ତଙର୍ଗଡ୍ ଜିରେଞ୍ଜି; ଆନା ମନଙ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଆର୍ଲୁମ୍ତେନ୍ ଆ ମନ୍ରା ଆନ୍ନିଙ୍ ତଡ୍, ଅବୟ୍ନେ ଜାକିଁୟ୍ ଇଜ୍ଜା ।
Sie alle sind abgewichen, allesamt verderbt. Keiner ist da, der Gutes tut, auch nicht einer.
13 ଆ କଡାଡ଼ିଞ୍ଜି ବରନ୍ତଙନ୍ ସାଣ୍ଡବରଞ୍ଜି ଡକୋ; ଆ ତଅଡ୍ଲୋଙଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ କଣ୍ଡାୟ୍ବରନ୍ ଡୁଙ୍ତନାୟ୍, ଆଉସାଲ୍ତମ୍ଲୋଙଞ୍ଜି ବରନ୍ତଙନ୍ ବିସଜଡନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଡକୋ;
Ihre Kehle ist ein offenes Grab, mit ihren Zungen reden sie Betrug. Otterngift ist unter ihren Lippen.
14 ଆ ତଅଡ୍ଲୋଙଞ୍ଜି ଅସାଙ୍ୟମନ୍ ଡ ସନୟ୍ପନ୍ ଆବରିୟ୍ ।
Ihr Mund ist voller Fluch und Bitterkeit.
15 ରନବ୍ବୁନ୍ ଆସନ୍ ଆତାଲ୍ଜଙଞ୍ଜି ଆସନ୍ ଲଇର୍ତେ;
Ihre Füße eilen, um Blut zu vergießen;
16 ଆନିଞ୍ଜି ଅଙ୍ଗା ତଙର୍ଗଡ୍ ଜିର୍ତଜି, ତେତ୍ତେ ଅନସେଡନ୍ ଡ ପନବ୍ରଡନ୍ ଡକୋ ।
Zerstörung und Jammer sind auf ihren Wegen,
17 ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ସନୟୁ ତଙରନ୍ ଅଃଜ୍ଜନାଏଜି,
und den Weg des Heils kennen sie nicht.
18 ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ଆଡଙ୍ ଆନିଞ୍ଜି ଅଃବ୍ବତଙେଜି ।”
Es ist keine Gottesfurcht vor ihren Augen.
19 ଆରି ଇନ୍ଲେନ୍ ତ ଜନା, ବନାଁୟ୍ବରନ୍ ଇନିଜି ଗାମ୍ତେ ତି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ବନାଁୟ୍ବରନ୍ ଏର୍ମାନ୍ନେଲେ ଆଡ୍ରକୋତଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତଜି । କେନ୍ ପୁର୍ତିନ୍ ଆ ମନ୍ରାଜି ଆପ୍ରନ୍ସୁଆତିତେନ୍ ଆଡିଡ୍ ବନାଁୟ୍ବରନ୍ ଆମ୍ରାନ୍ନେତେଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ଇନ୍ଲେନ୍ ଏର୍ଡୋସା ଗାମ୍ଲେ ବର୍ରନ୍ ଅଃର୍ରପ୍ତିଏଜି ।
Nun wissen wir, daß sich die Worte des Gesetzes zunächst an die richten, die unter dem Gesetz stehen. Schließlich aber kommt dadurch doch jedes Menschen Mund zum Schweigen, und die ganze Welt steht schuldig da vor Gott.
20 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ବନାଁୟ୍ବରନ୍ ମାନ୍ନେଲେ ଅନ୍ନିଙ୍ ଆ ମନ୍ରା ଇସ୍ୱରନ୍ ଆଗନିୟ୍ଗିୟ୍ଲୋଙନ୍ ଡରମ୍ମମର୍ ଗାମ୍ଲେ ଡନିଡିନ୍ ଅଃଡ୍ଡେଏ; ବନାଁୟ୍ବର୍ଲୋଙନ୍ ସିଲଡ୍ ମନ୍ରାନ୍ ଇର୍ସେମର୍ ଗାମ୍ଲେ ଜନାତେ ।
Denn aus Gesetzeswerken wird kein Mensch vor ihm gerechtfertigt. Das Gesetz wirkt ja nur Erkenntnis der Sünde.
21 ବନ୍ଡ ନମି ବନାଁୟ୍ବରନ୍ ଅମ୍ରେଙ୍ଲେ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଡରମ୍ମ ରାଙ୍ଡାତେ । ଆରି ତି ଆ ବର୍ନେ ବନାଁୟ୍ବର୍ଲୋଙନ୍ ଡ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜି ଆ ଡରମ୍ମ ସାସ୍ତ୍ରନ୍ ସାକିନ୍ ତିୟ୍ତେ ।
Nun ist aber, ganz unabhängig von irgendeinem Gesetz, eine Gerechtigkeit Gottes offenbar geworden, auf die schon das Gesetz und die Propheten hingewiesen haben,
22 ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟନ୍ ଆମଙ୍ ଆଡର୍ତନେନ୍ ଆସନ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆଗନିୟ୍ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ଆ ବର୍ନେଞ୍ଜି ମାନ୍ନେଲେ କାବ୍ବାଡ଼ାତନ୍ ଗାମ୍ଲେ ଡନିଡିନ୍ ଡେତେ । ଇସ୍ୱରନ୍ ଆମଙ୍ ଆଡର୍ତନେନ୍ ଆ ମନ୍ରାନ୍ ତୁମ୍ ଞାଙ୍ତେ ।
nämlich Gottes Gerechtigkeit durch den Glauben Jesu Christi, die zuteil wird allen, die da glauben.
23 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଡ଼୍କୋ ମନ୍ରାନ୍ ଇର୍ସେ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଲୁମେଞ୍ଜି ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ସନେନ୍ସେନନ୍ ସିଲଡ୍ ସଙାଜେଞ୍ଜି ।
Denn hier gibt's keinen Unterschied: alle (die zum Glauben kommen) sind früher Sünder gewesen und haben nichts aufzuweisen, was Gott gefallen könnte.
24 ଇନ୍ନିଙ୍ ଏର୍ତନିୟ୍ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟନ୍ ଆ ସନାୟୁମ୍ ବାତ୍ତେ ଆନିଞ୍ଜି ଅନୁରନ୍ ଆଞ୍ରାଙେଞ୍ଜି ଆସନ୍ ଡରମ୍ମମର୍ ଗାମ୍ଲେ ଡନିଡିନ୍ ଡେଏଞ୍ଜି ।
Sie empfangen vielmehr die Gerechtigkeit von ihm als unverdientes Gnadengeschenk durch die Befreiung in Christus Jesus.
25 ଜିସୁନ୍ ଆ ରନବୁନ୍ ବାତ୍ତେ ଆମଙନ୍ ଆଡର୍ତଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ଆ ଇର୍ସେ କେମାନ୍ ଞାଙେତଜି ଗାମ୍ଲେ ଇସ୍ୱରନ୍ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟେନ୍, ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆ ଇର୍ସେ ଏର୍ଞନମ୍ ସଏଲେ ଡକୋଲନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆ ଡରମ୍ମନ୍ ଅନବ୍ତୁଜନ୍ ଆସନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ କେନ୍ ଏନ୍ନେଲେ ଲୁମେନ୍ ।
Den hat Gott öffentlich zur Schau gestellt als Gnadenstuhl durch seinen blutigen Tod, den er im Glauben erduldet hat. Damit wollte Gott zunächst seine (richterliche) Gerechtigkeit erweisen, weil er die vorher begangenen Sünden in seiner Langmut ungestraft hat hingehen lassen.
26 ନମି ଆନିନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ବର୍ନେ ମାନ୍ନେଲେ କାବ୍ବାଡ଼ାଲନ୍ ଗାମ୍ଲେ ଇର୍ସେଲେଞ୍ଜି କେମାନ୍ ତନିୟନ୍ ଆସନ୍ କେନ୍ ଏନ୍ନେଲେ ଲୁମେନ୍ । ଆନିନ୍ଡମ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ବର୍ନେ ମାନ୍ନେଲେ ଲୁମେନ୍ ଆରି ଆନାଜି ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟନ୍ ଆମଙ୍ ଡର୍ତଞ୍ଜି ଆନିଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ବର୍ନେ ମାନ୍ନେଲେ କାବ୍ବାଡ଼ାତନ୍ ଗାମ୍ଲେ ଡନିଡିନ୍ ଡେତଜି ।
Dann aber wollte er auch seine (gnadenspendende) Gerechtigkeit erweisen für die gegenwärtige Zeit. So sollte offenbar werden, daß er selbst (als Richter) gerecht ist, und daß er auch (aus Gnaden) den rechtfertigt, der Glauben hat wie Jesus.
27 ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଇନିଲୋଙ୍ ଇନ୍ଲେନ୍ ଅବ୍ସୋଡ଼ାଡମ୍ନେବୋ? ଇଜ୍ଜା, ଏତ୍ତେଗନ୍ଆତେ ଇନ୍ନିଙ୍ ତଡ୍? ଅବ୍ସୋଡ଼ାଡମ୍ନେନ୍ ଆସନ୍ ଅମଙ୍ଲେନ୍ ଇନି ଡକୋ? ବନାଁୟ୍ବରନ୍ ମାନ୍ନେତବୋ ଗାମ୍ଲେ ପଙ୍? ଇଜ୍ଜା, ବନ୍ଡ ଡର୍ନେଲେନ୍ ବାତ୍ତେ ଅବ୍ସୋଡ଼ାଡମ୍ତନ୍ବୋ ।
Wo bleibt denn nun das Rühmen? Damit ist's aus für immer. Durch was für ein Gesetz? Durch ein Gesetz, das Werke fordert? Im Gegenteil: durch ein Gesetz, das Glauben fordert.
28 ଇନ୍ଲେଞ୍ଜି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆମଙ୍ ଡରର୍ତନ୍ବନ୍ ଆସନ୍ ଆ ବନାଁୟ୍ବରଞ୍ଜି ମାନ୍ନେଲେ କାବ୍ବାଡ଼ାତନେ ଗାମ୍ଲେ ଡନିଡିନ୍ ଡେଡେଲଙ୍ତନ୍, ବନ୍ଡ ବନାଁୟ୍ବରନ୍ ଆମ୍ରାନ୍ନେତବନ୍ ଆସନ୍ ତଡ୍ ।
So kommen wir zu dem Schluß, daß der Mensch, ganz unabhängig von Gesetzeswerken, durch den Glauben gerechtfertigt wird.
29 ଇସ୍ୱରନ୍ ଇନି ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ତୁମ୍ ଆ ଇସ୍ୱର ପଙ୍? ଆନିନ୍ ଏର୍ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ଆ ଇସ୍ୱର ନିୟ୍ ତଡ୍ ପଙ୍? ଓଓ ଇସ୍ୱରନ୍ ଏର୍ଡର୍ନେମରଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଆ ଇସ୍ୱର ।
Oder ist Gott etwa nur der Juden Gott? Ist er nicht auch der Heiden Gott? Gewiß, er ist auch der Heiden Gott.
30 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆବୟ୍ନେନ୍, ଆରି ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ଡ ଏର୍ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ଗନବ୍ରେଡନ୍ ଡ ଡର୍ନେନ୍ ବାତ୍ତେ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡରମ୍ମମରନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଜାତଜି ।
Denn es gibt nur einen Gott, und der rechtfertigt die Juden aus Glauben und die Heiden durch den Glauben.
31 ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍, ଡର୍ନେଲେନ୍ ବାତ୍ତେ ଇନ୍ଲେନ୍ ବନାଁୟ୍ବରନ୍ ସବ୍ଙାୟ୍ତବୋ ପଙ୍? ତିଆତେ ଆଙ୍ଗିୟ୍ ଡେଡଙ୍ ତଡ୍, ଆର୍ପାୟ୍, ଇନ୍ଲେନ୍ ବନାଁୟ୍ବରନ୍ ରଡୋ ଗାମ୍ଲେ ଏଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ନେବା ।
Bringen wir nun etwa das Gesetz zu Fall durch den Glauben? Nimmermehr! Wir bringen vielmehr das Gesetz erst recht zur Geltung.
