ଲୁକ 6
1 ବମିୟ୍ତା ଜିସୁନ୍, ଲୋଲୋନେ ଡିନ୍ନାଇଙନ୍ ଜନ୍ରୋମ୍ଆଲ୍ ଗଡ୍ ଆଜିର୍ରେନ୍ ଆଡିଡ୍, ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜି ଜନ୍ରୋମନ୍ ଆ ସିସା ତତ୍ତଡ୍ଲେ ଆସିଲୋଙଞ୍ଜି ଗସିଡ୍ଲେ ଜୋମେଞ୍ଜି ।
On the Sabbath called second prime, as Jesus was passing through the cornfields, his disciples plucked the ears of corn, and rubbed them in their hands and eat them.
2 ବନ୍ଡ ଲାଙ୍ଲେଡ୍ ପାରୁସିଞ୍ଜି ବର୍ରଞ୍ଜି, “ଅଙ୍ଗାତେ ଲୋଲୋନେ ଡିନ୍ନାଇଙନ୍ ଏଲୁମ୍ଡଙ୍ ଗାମ୍ଲେ ମୋସାନ୍ ବନାଁୟ୍ବର୍ଲୋଙ୍ ଆଇଡିଡ୍, ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇନିବା ଏଲୁମ୍ତେ?”
And some Pharisees said to them, Why do you that which it is not lawful to do on the Sabbath?
3 ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଦାଉଦନ୍ ଡ ଆ ଗଡ଼ିଞ୍ଜି ଆଡ୍ରୋଲଜେଞ୍ଜି ଆଡିଡ୍ ଆନିନ୍ ଇନି ଏଙ୍ଗାଲନ୍, ତିଆତେ ନିୟ୍ ପଙ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଏପଡ଼େନେ?
Jesus replying, said to them, Did you never read what David and his attendants did, when they were hungry;
4 ଆରମଙ୍ତେଞ୍ଜି ଆ ରୁଟି ରାଓଡ଼ାଞ୍ଜି ତୁମ୍ ଜୋମ୍ତଜି, ଆନ୍ନିଙ୍ ଆରି ଅଃଜ୍ଜୋମେଜି ଗାମ୍ଲେ ବନାଁୟ୍ବର୍ଲୋଙନ୍ ଆଇଡିଡ୍, ଏଙ୍ଗାଲେ ଦାଉଦନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ସରେବାସିଂ ଗନ୍ଲେ, ତି ଆ ରୁଟି ପାଙ୍ଲେ ଜୋମେନ୍ ଆରି ଆ ଗଡ଼ିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ନିୟ୍ ତିୟେଞ୍ଜି ।”
how he entered the mansion of God, and took and eat the loaves of the presence, and gave also of this bread to his attendants; though it can not be lawfully eat by any but the priests?
5 ଆରି, ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଲୋଲୋନେ ଡିନ୍ନାଇଙନ୍ ଆ ପ୍ରବୁ ।”
He added, The Son of Man is master even of the Sabbath.
6 ଜିସୁନ୍ ଆରି ଅବୟ୍ ଲୋଲୋନେ ଡିନ୍ନାଇଙନ୍ ରନୁକ୍କୁସିଙନ୍ ଗନ୍ଲେ ଞନଙନ୍ ତିୟେନ୍; ତେତ୍ତେ ଅବୟ୍ ମନ୍ରାନ୍ ଡକୋଏନ୍, ଆର୍ଜଡ଼ୋମ୍ସିନ୍ ଆସର୍ ଡକୋଏନ୍ ।
It happened also on another Sabbath, that he went into the synagogue and taught; and a man was there whose right hand was blasted.
7 ଆରି, ସାସ୍ତ୍ରିଞ୍ଜି ଡ ପାରୁସିଞ୍ଜି, ଏଙ୍ଗାଲ୍ଡେନ୍ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ଅନବ୍ଡୋସାନ୍ ଆସନ୍ ରୟଙନ୍ ଞାଙ୍ଲେ ରପ୍ତିଏଜି, ତିଆସନ୍ ଜିସୁନ୍ ଲୋଲୋନେ ଡିନ୍ନାଇଙନ୍ ତି ମନ୍ରାନ୍ଆଡଙ୍ ମବ୍ନଙ୍ତେ ଜାଆରୋ, ଗାମ୍ଲେ ଆନିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ଡଲ୍ଡଲେଞ୍ଜି ।
Now the Scribes and the Pharisees watched, to see whether he would heal on the Sabbath, that they might find matter for accusing him.
8 ବନ୍ଡ ଜିସୁନ୍, ଆମନ୍ନଲୋଙଞ୍ଜି ଆନିଃୟମ୍ ଜନଡାଲେ, ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ଆସି ଆସର୍ ଡକୋଏନ୍, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “ଡୋନା, ମଡ୍ଡିନ୍ ତନଙା ।” ଆରି, ଆନିନ୍ ଡୋଲନ୍ ତନଙେନ୍ ।
But he, knowing their thoughts, said to the man, whose hand was blasted, Arise, and stand in the middle. And he arose and stood.
9 ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଅଙ୍ଗାତେ ଲୋଲୋନେ ଡିନ୍ନାଇଙନ୍ ଲନୁମନ୍ ଆସନ୍ ବନାଁୟ୍ବର୍ଲୋଙନ୍ ଆଇଡିଡ୍? ମନଙ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଲନୁମନ୍ ଆସନ୍ ଅଡ଼େ ଏର୍ମନଙ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଲନୁମନ୍ ଆସନ୍? ପରାନ୍ନାନ୍ ଡୋବ୍ଡୋବନ୍ ଆସନ୍ ଅଡ଼େ ପରାନ୍ନାନ୍ ଅନବ୍ସେଡନ୍ ଆସନ୍?”
Then Jesus said to them, I would ask you, What is it lawful to do on the Sabbath? Good or ill? To save, or to destroy?
10 ଆରି, ଆନିନ୍ ଏର୍ରେ ଅଡ଼୍କୋଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ଆଙାଙ୍ଡାଲେ ତି ମନ୍ରାନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “ତେକ୍କେସିନା ।” ସିଲତ୍ତେ ତି ମନ୍ରାନ୍ ଆସିନ୍ ତେକ୍କେଏନ୍, ଆରି ଆସିନ୍ ମନଙେନ୍ ।
And, looking around on them all, he said to the man, stretch out your hand; and in doing this, his hand was rendered sound like the other.
11 ବନ୍ଡ ଆନିଞ୍ଜି ବରାବନ୍ ବାତ୍ତେ ପସୋୟ୍ଲଗୋ ଡେଏଞ୍ଜି, ଆରି ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ରପ୍ତିବୋ ଗାମ୍ଲେ, ଆନିଞ୍ଜି ତର୍ଡମ୍ କଡାଡ଼ିଲଞ୍ଜି ।
But they were filled with madness, and consulted together, what they should do to Jesus.
12 ତି ଆ ଡିନ୍ନାରେଙ୍ ବମିୟ୍ତା ଜିସୁନ୍ ପାର୍ତନାନେନ୍ ଆସନ୍ ତୋଣ୍ଡୋ ବରୁନ୍ ଜିରେନ୍, ଆନିନ୍ ତେତ୍ତେ ତମ୍ପଗଲ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆମଙ୍ ପାର୍ତନାଲନ୍ ଡକୋଲନେ ।
In those days, Jesus retired to a mountain to pray, and spent the whole night in an oratory.
13 ଆସ୍ରାଆରେନ୍, ଆନିନ୍ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଓଡ୍ଡେଡାଲେ, ଆନିଞ୍ଜିଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ବାରଜଣଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ସେଡାଏନ୍; ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅନାପ୍ପାୟ୍ ଞଙ୍ନେମର୍ଜି ଗାମ୍ଲେ ଅବ୍ଞୁମେଞ୍ଜି;
When it was day, he called to him his disciples; and of them he chose twelve, whom he named Apostles.
14 ସିମନନ୍, ଆଞୁମନ୍ ପିତ୍ର ଗାମ୍ଲେ ଅବ୍ଞୁମେନ୍, ଆରି ଆ ବୋଞାଙନ୍ ଆନ୍ଦ୍ରିଅନ୍, ଜାକୁବନ୍, ଜନନ୍, ପିଲିପନ୍, ବାର୍ତଲମିନ୍,
Simon, whom he also named Peter, and Andrew, his brother, James, and John, Philip, and Bartholomew;
15 ମାତିଉନ୍, ତୋମାନ୍, ଆଲପିନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନ୍ ଜାକୁବନ୍, ସିମନନ୍, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଉୟୁବ୍ମର୍ ଗାମ୍ଲେ ଓଡ୍ଡେତଜି,
Matthew, and Thomas, James, son of Alpheus, and Simon called the Zealous,
16 ଜାକୁବନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନ୍ ଜିଉଦାନ୍ ଆରି ଇସ୍କାରିତ ଜିଉଦାନ୍, ଆନିନ୍ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ବନେରାଞ୍ଜି ଆସିଲୋଙ୍ ଅବ୍ଞମ୍ଞମେନ୍ ।
Judas, brother of James, and Judas Iscariot, who proved a traitor.
17 ଆରି, ଜିସୁନ୍ ଅନାପ୍ପାୟ୍ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜି ସରିନ୍ ବରୁନ୍ ସିଲଡ୍ ପଡ୍ଲନ୍ ଅବୟ୍ ମୋଡ଼ୋଁୟ୍ଲୋଙନ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍ ତନଙେଜି, ଆରି ଗୋଗୋୟ୍ଡମ୍ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜି ଡ ସମ୍ପରା ଜିଉଦା ରାଜ୍ୟନ୍, ଜିରୁସାଲମନ୍, ଆରି ଆନେଙ୍ ସମେଁୟ୍ଣ୍ଡ୍ରାଲୋଙନ୍ ଆଡ୍ରକୋଏନ୍ ସୋରନ୍ ଡ ସିଦୋନନ୍ ସିଲଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ଡମ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍ ଆମଙ୍ ଇୟ୍ଲାଜି ।
Afterward, Jesus, coming down with them, stopped on a plain, where a company of his disciples, with a vast multitude from all parts of Judea, Jerusalem, and the maritime country of Tyre and Sidon,
18 ଆନିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍ ଆ ବର୍ନେ ଅନମ୍ଡଙନ୍ ଆସନ୍ ଡ ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଆ ରୋଗଜି ମନନଙନ୍ ଆସନ୍ ଇୟ୍ଲାଜି, ଆରି ଆନାଜି ଏର୍ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାଞ୍ଜି ବାତ୍ତେ ପରାନ୍ଡଣ୍ଡନ୍ ଡେଏଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ନିୟ୍ ଜିସୁନ୍ ମବ୍ନଙେଞ୍ଜି ।
were come to hear him, and to be healed of their diseases. Those also who were infested with unclean spirits, came, and were cured.
19 ଆରି, ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ସନୁଙେନ୍ ଆସନ୍ ଏରେଞ୍ଜି ଗୋଜେଞ୍ଜି, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମଙନ୍ ସିଲଡ୍ ବୋର୍ସାନ୍ ଜିର୍ରେ ଅଡ଼୍କୋଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ମବ୍ନଙେଞ୍ଜି ।
And every one strove to touch him, because a virtue came from him, which healed them all.
20 ଜିସୁନ୍ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ରେଙ୍ ଆଙାଙ୍ଡାଲେ ବର୍ରନେ, “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଡୋଲେୟ୍ମର୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ରାଜ୍ୟ ଆମ୍ୱେନ୍ଆତେ ।
Then fixing his eyes on his disciples, he said, Happy you poor, for the kingdom of God is yours!
21 ନମି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆଡୋଲେୟ୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ବୋଓତବେନ୍ । ନମି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏୟେୟେଡାତନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏକିୟ୍ତେ ।”
Happy you that hunger now, for you shall be satisfied! Happy you that weep now, for you shall laugh!
22 “ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆଙ୍ଗା ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଏଡ଼ୁର୍ମଡ୍ତବେଞ୍ଜି ଆରି ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଆ ଲତ୍ତେଙ୍ଲୋଙ୍ ଆନ୍ନାତବେଞ୍ଜି, ଆରି ନିଣ୍ଡୟ୍ଡାଲେ ଅଞୁମ୍ବେନ୍ ମନଙ୍ ତଡ୍ ଗାମ୍ଲେ ବାସ୍ସେତବେଞ୍ଜି, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍ ।
Happy shall you be when men shall hate you, and separate your from their society; yes, reproach and defame you, on account of the Son of Man!
23 ତିଆଡିନ୍ନା ସର୍ଡାଲନ୍ ତଙ୍ସେଙ୍ନାବା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଗିୟ୍ବା, ରୁଆଙ୍ଲୋଙନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ ଆସନ୍ ବର୍ତନ୍ନାନ୍ ଗୋଗୋୟ୍ଡମ୍ ଡକୋ; ଆରି, ଏତ୍ତେଲେମା ଆ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଞ୍ଜି ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ପରାନ୍ଡଣ୍ଡନ୍ ଏମ୍ମେଏଞ୍ଜି ।”
Rejoice on that day, and triumph, knowing that your reward in heaven is great! for thus did their fathers treat the prophets.
24 “ବନ୍ଡ ୟୋଙ୍, ଗମାଙ୍ମର୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପନବ୍ରଡନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଆ ସୁକ୍କା ଏଞାଙେନ୍ ।
But alas, for you rich; for you have received your comforts!
25 ନମି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆବୋଓଜି, ୟୋଙ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପନବ୍ରଡନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଡୋଲେୟ୍ତବେନ୍ । ୟୋଙ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପନବ୍ରଡନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ନମି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏକିୟ୍ତେ, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ୟେୟେଡାନ୍ ଡ ଅନିଃୟମନ୍ ଡେତବେନ୍ ।”
Alas, for you that are full; for you shall hunger! Alas, for you who laugh now; for you shall mourn and weep!
26 “ଅଙ୍ଗା ଆଡିଡ୍ ଅଡ଼୍କୋ ମନ୍ରାନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ମନଙ୍ ଗାମ୍ତବେଞ୍ଜି, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ୟୋଙ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପନବ୍ରଡନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ, ଏତ୍ତେଲେମା ଆ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଞ୍ଜି କଣ୍ଡାୟ୍ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜି ଆ ବର୍ନେ ବର୍ରଞ୍ଜି ।”
Alas, when all men shall speak well of you; for so did their fathers of the false prophets.
27 “ବନ୍ଡ ଏରମ୍ଡଙ୍ତେନ୍ ଆ ମନ୍ରାଜି, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ବନେରାବେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡୁଙ୍ୟମ୍ବାଜି, ଆନାଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଏଡ଼ୁର୍ମଡ୍ତବେଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ସୁକ୍କାବାଜି ।
But I charge you, my hearers, love your enemies, do good to them who hate you,
28 ଆନାଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ସୟ୍ପତବେଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆସିର୍ବାଦବାଜି; ଆନାଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅଲ୍ଲଗନ୍ଡ୍ରୟ୍ ଏମ୍ମେତବେଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜି ଆସନ୍ ପାର୍ତନାନାବା ।
bless them who curse you, pray for them who traduce you.
29 ଆନ୍ନିଙ୍ ଅବୟ୍ନେ ଅବୟ୍ କୋତାୟ୍ତମ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ତିଡ୍ଲବେନ୍ ଡେନ୍, ଆରି ଆନ୍ନା କୋତାୟ୍ତମ୍ ନିୟ୍ ଅବ୍ତୁୟ୍ବା; ଆରି, ଆନା ମାଟବେନ୍ ପାଙ୍ତେ, ଆନିନ୍ ଅଙ୍ଗିବେନ୍ ନିୟ୍ ପାଙେତୋ, ଆନିନ୍ ଏରଙ୍ଡଙ୍ ।
To him who smites you on one cheek, present the other; and from him who takes your mantle, withhold not your coat.
30 ଆନା ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ବେଡ୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ତିୟ୍ବା; ଆରି, ଆନା ଅନର୍ଜେବେନ୍ ପାଙ୍ତେ, ତିଆତେ ଆରି ଆନିନ୍ ଏବେଡ୍ଡଙ୍ ।
Give to every one who asks you; and from him who takes away your goods, do not demand them back.
31 ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ଲେନ୍ତଜି ଗାମ୍ଲେ ଲଡୟ୍ତବେନ୍, ଏତ୍ତେଲେମା ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ବାଜି ।”
And as you would that men should do to you, do you likewise to them.
32 “ଆରି, ଆନାଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡୁଙ୍ୟମ୍ତବେଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତୁମ୍ ଏଡୁଙ୍ୟମେଞ୍ଜି ଡେନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇନି ଆ ସନାୟୁମ୍ ଏଞାଙ୍ତେ? ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଇର୍ସେମରଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଡ୍ରୁଙ୍ୟମ୍ତେଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜିଆଡଙ୍ ଡୁଙ୍ୟମ୍ତଜି!
For if you love those who love you, what thanks are you entitled to, since even sinners love those who love them?
33 ଆରି, ଆନାଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ସୁକ୍କାତବେଞ୍ଜି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତୁମ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏବ୍ସୁକ୍କାଏଞ୍ଜି ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇନି ଆ ସନାୟୁମ୍ ଏଞାଙ୍ତେ? ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଇର୍ସେମରଞ୍ଜି ନିୟ୍ ତିଆତେ ଲୁମ୍ତଜି ।
And if you do good to those who do good to you, what thanks are you entitled to, since even sinners do the same?
34 ଆରି, ଆନାଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଏଞାଙ୍ତାୟ୍ ଗାମ୍ଲେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଆସାତନ୍, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତୁମ୍ ରେୟାନ୍ ଏତିୟେଞ୍ଜି ଡେନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇନି ଆ ସନାୟୁମ୍ ଏଞାଙ୍ତେ? ଇର୍ସେମରଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଡିୟ୍ତେ ମା ସୁଜ୍ଜାୟ୍ନେନ୍ ଆଞନାଙ୍ ଆସନ୍ ଇର୍ସେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ରେୟାନ୍ ତିୟ୍ତଜି ।
And if you lend to those from whom you hope to receive, what thanks are you entitled to, since even sinners lend to sinners, that they may received as much in return.
35 ବନ୍ଡ ବନେରାବେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡୁଙ୍ୟମ୍ବାଜି ଆରି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ସୁକ୍କାବାଜି, ଆରି ସୁଜ୍ଜାୟ୍ନେନ୍ ଆଞନାଙ୍ ଆସନ୍ ଏର୍ନାସାନେନ୍ ରେୟାନ୍ ତିୟ୍ବା; ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ବର୍ତନ୍ନାବେନ୍ ଗୋଗୋୟ୍ତେ ଆରି ଆମ୍ୱେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ସିଲଡ୍ ତୋଣ୍ଡୋନ୍ ଆ ପସିୟ୍ଜି ଡେତବେନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିନ୍ ଆଲ୍ଲେମରଞ୍ଜି ଡ ପେଲ୍ଲାମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ନିୟ୍ ସାୟୁମ୍ତଜି ।
But love your enemies, do good and lend, nowise despairing; and your reward shall be great; and you shall be sons of the Most High; for he is kind to the ungrateful and malignant.
36 ଆପେୟ୍ବେନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ସନାୟୁମ୍ମର୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଏତ୍ତେଗୋ ସନାୟୁମ୍ମର୍ ଡେବା ।”
Be therefore merciful, as your Father is merciful.
37 “ଆରି, ଅବୟ୍ନେନ୍ଆଡଙ୍ ଏବ୍ପନ୍ସୁଆତିଡଙ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଅଃଡ୍ଡେଏ; ଏବ୍ଡୋସାଡଙେ, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ଅଃନ୍ନବ୍ଡୋସାବେଞ୍ଜି । କେମାନ୍ ତିୟ୍ବାଜି, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି କେମାନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ ।
Judge not, and you shall not be judged; condemn not, and you shall not be condemned; release, and you shall be released;
38 ତିୟ୍ବାଜି, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଡେତେ; ଇସ୍ୱରନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆସନ୍ ମାଡ଼ିଞନ୍ ବବ୍ରିୟ୍ଡାଲେ ତିଆତେ ଲଲ୍ଲଡ୍ଲେ, ଆଙ୍ଗସୋଲେ, ଡବ୍ଲାଲେ, ଜନିରାଲୋଙ୍ବେନ୍ ତିୟ୍ତବେନ୍; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗା ଆ ତନରେଡ୍ଲୋଙ୍ ଏତରେଡ୍ତେ, ତି ଆ ତନରେଡ୍ଲୋଙ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆସନ୍ ଆରି ତରେଡ୍ଲେ ତନିୟନ୍ ଡେତେ ।”
give, and you shall get: good measure, pressed down and shaken, and heaped, shall be poured into your lap; for the very measure you give to others you yourself shall receive.
39 ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବୟ୍ ଅନବ୍ଜଙ୍ବରନ୍ ନିୟ୍ ବରେଞ୍ଜି, “କାଡ଼ୁମରନ୍ ଇନି କାଡ଼ୁମରନ୍ଆଡଙ୍ ତୁରିୟ୍ଲେ ରପ୍ତିଏ ପଙ୍? ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ଇନି ବାଗୁଞ୍ଜି ଲୋଓଙ୍ଲୋଙନ୍ ଅଃଗଲୋଏଜି ପଙ୍?
He also used this comparison: Can the blind guide the blind? Will not both fall into a ditch?
40 ଞନଙ୍ତିୟ୍ମରନ୍ ସିଲଡ୍ ଞଙ୍ନେମରନ୍ ତୋଣ୍ଡୋନ୍ ତଡ୍; ବନ୍ଡ ଅଡ଼୍କୋ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜି ସତଙ୍ଡାଲେ, ଆ ଞନଙ୍ତିୟ୍ମରନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଡେତଜି ।”
The disciple is not above his teacher; but every finished disciple shall be as his teacher.
41 “ଆରି, ଇନିବା ବୋଞାଙ୍ନମ୍ ଆମଡ୍ଲୋଙ୍ ଆଗ୍ରସେମଡେନ୍ ଆ ଉମ୍ରି ଗିୟ୍ତେ, ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ଆଙ୍ସନିବ୍ ଅମଡ୍ଲୋଙ୍ନମ୍ ଡକୋ, ତିଆତେ ଗିୟ୍ଲେ ଅଃନ୍ନିୟମେ?
And why do you observe the mote in your brother's eyes; but perceive not the splinter in your own eye?
42 ଆମନ୍ ଅମଡ୍ଲୋଙ୍ନମ୍ ଡକୋନ୍ ଆଙ୍ସନିବ୍ ଏର୍ଗନିଜନ୍, ‘ଏ ବୋଞାଙ୍, ୟାଆ, ଅମଡ୍ଲୋଙ୍ନମ୍ ଆ ଉମ୍ରି ତବ୍ତାୟ୍,’ ଗାମ୍ଲେ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ବୋଞାଙ୍ବେନ୍ଆଡଙ୍ ବର୍ରେ ରପ୍ତିତେ? ଏ ଇସ୍କତ୍ତାମର୍, ଆମ୍ମୁଙ୍ ଅମଡ୍ଲୋଙ୍ନମ୍ ସିଲଡ୍ ଆଙ୍ସନିବନ୍ ତବା, ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ବୋଞାଙ୍ନମ୍ ଆମଡ୍ଲୋଙ୍ ଡକୋନ୍ ଆ ଉମ୍ରି ତବ୍ତବନ୍ ଆସନ୍ ମନଙ୍ ଗିୟ୍ଲେ ରପ୍ତିତେ ।”
Or how can you say to your brothers, Brother, let me take out the mote which is in your eye, not considering that there is a splinter out of your own eye; then you will see to take out the mote which is in your brother's eyes.
43 “ମନଙ୍ ଅରାନୁବନ୍ ମନଙ୍ତଡନ୍ ଆଜ ଅଃନ୍ନଜଏ, ଆରି ମନଙ୍ତଡନ୍ ଆରାନୁବ୍ ମନଙ୍ ଜଅନ୍ ଅଃନ୍ନଜଏ ।
That is not a good tree which yields bad fruit; nor is that a bad tree which yields good fruit.
44 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଡ଼୍କୋ ଅରାନୁବନ୍ ଆଜନ୍ ଗିୟ୍ଲେ ଅମ୍ମଡ୍ତବୋ, ଅବ୍ବାନୁବନ୍ ସିଲଡ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଲୁଆଜନ୍ ଅଃର୍ରୋଡେଜି, ଆରି କିନ୍ରେଙ୍ଅବ୍ବାଙନ୍ ସିଲଡ୍ ଦ୍ରାକ୍ୟାଜନ୍ ଅଃର୍ରୋଡେଜି ।
For every tree is known by its own fruit. Figs are not gathered off thorns; nor grapes off a bramble-bush.
45 ମନଙ୍ମରନ୍ ମନଙ୍ ଡରକ୍କୋସିଂ ଆ ଉଗରନ୍ ସିଲଡ୍ ମନଙନ୍ଆତେଜି ଅମ୍ଡୁଙ୍ତାୟ୍, ଆରି ମନଙ୍ତଡନ୍ ଆ ମନ୍ରା ଏର୍ମନଙ୍ ଡରକ୍କୋସିଂ ଆ ଉଗରନ୍ ସିଲଡ୍ ଏର୍ମନଙନ୍ଆତେଜି ଅମ୍ଡୁଙ୍ତାୟ୍; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଉଗରନ୍ ଆ ବରିୟ୍ଲୋଙ୍ ତଅଡନ୍ ବର୍ନେନ୍ ବର୍ତନେ ।”
The good man, out of the good treasure of his heart, brings that which is good: the bad man out of the bad treasure of his heart, brings that which is bad; for it is out of the fulness of the heart that the mouth speaks.
46 “ଆରି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇନିବା ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ‘ପ୍ରବୁ, ପ୍ରବୁ,’ ଗାମ୍ଲେ ଏଓଡ୍ଡେତିଁୟ୍, ବନ୍ଡ ବର୍ନେଞେନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଏଃଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ନେ?
But why do you, in addressing me, cry, Master, Master, and obey not my commands!
47 ଆନା ଅମଙ୍ଞେନ୍ ଇୟ୍ଲେ ବର୍ନେଞେନ୍ ଅମ୍ଡଙ୍ଡାଲେ ତିଆତେଜି ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ତନେ, ଆନିନ୍ ଆନା ଅନ୍ତମ୍, ତିଆତେ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ଜନାତବେନ୍ ।
Whoever comes to me and hears my precepts, and practices them, I will show you whom he resembles:
48 ଆନିନ୍ ଏନ୍ନେଗୋ ଅବୟ୍ ଗୁସିଂମରନ୍ ଅନ୍ତମ୍, ଆନିନ୍ ଜରୁଡମ୍ ଅମ୍ମେଲେ ଗାୟ୍ଲେ, ତୋଣ୍ଡୋ ଅରେଙନ୍ ଜିମ୍ମିନ୍ ତମ୍ମିଜେନ୍; ଆରି, ରିଙ୍ଗେତିରନ୍ ଆରଡ଼ୋଲାଞନ୍, ସିନ୍ସାଡାନ୍ ତି ଆସିଂ ଆକ୍ରାନ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍ ତଙ୍ଞାଏ, ବନ୍ଡ ତିଆତେ ଅଃଗୋଙ୍ଲୋ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ତିଆତେ ମନଙ୍ଡମ୍ ଆଗୁଗୁ ଡକୋଏନ୍ ।
he resembles a man who built a house, and digging deep, laid the foundation upon the rock: and when an inundation came, the torrent broke upon that house, but could not shake it; for it was founded upon rock.
49 ବନ୍ଡ ଆନା ବର୍ନେନ୍ ଅମ୍ଡଙ୍ଡାଲେ ତିଆତେ ଅଃଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ନେ, ଆନିନ୍ ଜିମ୍ମିନ୍ ଏର୍ତନମ୍ମିଜନ୍ ତୋଣ୍ଡୋ ଲବନ୍ ଅସିଙନ୍ ଆଗ୍ରୁଏନ୍ ଆ ମନ୍ରା ଅନ୍ତମ୍ ଡେତେ, ତି ଆସିଂ ସିନ୍ସାଡାନ୍ ଆକ୍ରାନ୍ ଆତ୍ରଙ୍ଞାଏନ୍, ସିଲତ୍ତେମା ତିଆତେ ଗୋଙେନ୍ ଆରି ତି ଆନସେଡନ୍ ବରନ୍ତଙ୍ଡାନ୍ ଡେଏନ୍ ।”
But he who hears, and does not practice, resembles a man, who, without laying a foundation, built a house upon the earth: which, when the torrent broke against it, fell, and became a great pile of ruins.
