Matteus 9
1 Jesús steig því aftur út í bátinn og þeir héldu yfir vatnið til Kapernaum, heimabæjar hans.
And he entered the ship, and passed over and came to his own city.
2 Ekki var liðin löng stund er menn báru lamaðan mann til hans á dýnu. Þegar Jesús sá trú þeirra sagði hann við veika manninn: „Vertu hughraustur, vinur minn. Ég hef fyrirgefið þér syndirnar.“
And they brought to him a paralytic, lying on a bed. And Jesus saw their faith, and said to the paralytic: Take courage, my son; thy sins are forgiven thee.
3 „Guðlast!“hugsuðu fræðimenn Gyðinganna, sem þarna voru staddir. „Þessi maður heldur þó ekki að hann sé Guð?“
And some of the Scribes said in their minds, This man blasphemeth.
4 Jesús vissi hvað þeir hugsuðu og spurði því: „Hvers vegna hugsið þið illt?
But Jesus knew their thoughts: and he said to them, Why do ye think evil things in your heart?
5 Er erfiðara að fyrirgefa syndir mannsins en að lækna hann?“Síðan sneri hann sér að lamaða manninum og sagði: „Ég segi við þig, til þess að sanna að ég hef vald hér á jörðu til þess að fyrirgefa syndir: Stattu upp! Taktu dýnuna þína og farðu heim til þín!“
For, which is the easier, to say, Thy sins are forgiven thee; or to say, Arise and walk?
But that ye may know that the Son of man hath authority on earth to forgive sins, he said to the paralytic: Arise, take up thy bed, and go to thy home.
7 Maðurinn spratt á fætur og flýtti sér heim!
And he arose and went to his home.
8 Ótti greip fólkið þegar það sá kraftaverkið gerast þannig fyrir augum sér, og það lofaði Guð fyrir að hafa gefið manni slíkt vald.
And when the multitudes saw it, they were struck with awe; and they praised God, who had given authority like this to men.
9 Jesús lagði nú af stað niður veginn og sá þá Matteus, skattheimtumann, sitja hjá skattstofunni. „Komdu og vertu lærisveinn minn, “sagði Jesús við hann. Matteus stóð þegar á fætur og fylgdi honum.
And as Jesus passed on from there, he saw a man sitting at the custom-house, whose name was Matthew. And he said to him, Follow me: and he arose and followed him.
10 Síðar voru Jesús og lærisveinar hans saman í boði (heima hjá Matteusi). Meðal gestanna voru margir sem höfðu illt orð á sér, svo sem alræmdir svindlarar.
And as they were reclining in a house, many publicans an sinners came and reclined with Jesus and his disciples.
11 Nú var faríseunum nóg boðið og þeir spurðu lærisveinana: „Hvers vegna umgengst meistari ykkar slíka menn?“
And when the Pharisees saw it they said to his disciples, Why doth your Rabbi eat with publicans and sinners?
12 Jesús varð fyrir svörum og sagði: „Vegna þess að heilbrigðir þurfa ekki læknishjálp, heldur hinir sjúku!“
And as Jesus heard it, he said to them: They who are in health have no need of a physician, but they that are very sick.
13 Síðan bætti hann við: „Farið og reynið að skilja þetta biblíuvers: „Það eru ekki fórnir ykkar eða gjafir sem ég þrái – heldur að þið sýnið miskunnsemi.“Ég kom til að leiða synduga menn til Guðs, en ekki réttláta.“
Go and learn what that is: I require compassion, and not a sacrifice! For I did not come to call the righteous, but the sinful.
14 Dag einn komu lærisveinar Jóhannesar skírara til Jesú og spurðu: „Hvers vegna fasta lærisveinar þínir ekki? Það gerum við og farísearnir líka.“
Then came to him the disciples of John, and said: Why do we and the Pharisees fast much and thy disciples fast not?
15 „Haldið þið að vinir brúðgumans séu hryggir og fastandi meðan hann er hjá þeim?“spurði Jesús. „Að því kemur að ég verð tekinn frá þeim, og þá fá þeir nægan tíma til að fasta.
Jesus said to them: Can the children of the nuptial chamber fast, so long as the bridegroom is with them? But the days will come when the bridegroom will be taken from them, and then they will fast.
16 Hver haldið þið að bæti gamla flík með efni sem á eftir að hlaupa? Bótin mundi rifna frá og gatið verða enn þá stærra en áður.
No one inserteth a piece of new cloth on an old garment; lest that which filleth up, tear from that garment, and the rent become greater.
17 Og hver notar gamla vínbelgi undir nýtt vín? Gömlu belgirnir láta undan þrýstingnum og springa, vínið fer allt niður og belgirnir eyðileggjast. Nei, við notum nýja belgi undir nýtt vín og þá varðveitist hvort tveggja.“
And they do not put new wine into old sacks; lest the sacks burst, and the wine run out, and the sacks perish. But they put new wine into new sacks and they are both preserved.
18 Rétt í þessu bar að forstöðumann samkomuhússins. Hann kraup að fótum Jesú og sagði: „Litla dóttir mín er nýdáin, en þú getur kallað hana aftur til lífsins ef þú vilt koma og snerta hana.“
And while he was thus discoursing with them a certain ruler came, drew near, worshipped him and said: My daughter is already dead, but come lay thy hand upon her, and she will live.
19 Meðan Jesús og lærisveinar hans voru á leið heim til forstöðumannsins,
And Jesus rose up, and his disciples; and they followed him.
20 læddist kona sem þjáðst hafði af blæðingum í tólf ár, að baki honum og snerti fald yfirhafnar hans.
And behold, a woman whose blood had flowed fourteen years, came up behind him, and touched the extremity of his robe:
21 Hún hugsaði: „Ef ég aðeins get snert hann, þá mun ég læknast!“
for she had said in her mind, If I but touch his garment I shall be cured.
22 Jesús sneri sér við og sagði við hana: „Dóttir, vertu ekki kvíðin! Trú þín hefur læknað þig!“Frá þeirri stundu var hún heilbrigð.
And Jesus turned himself, looked at her, and said to her: Take courage, my daughter; thy faith hath given thee life. And the woman was cured from that very hour.
23 Þegar Jesús gekk inn í hús forstöðumannsins og sá alla í uppnámi og heyrði útfarartónlistina,
And Jesus came to the house of the ruler: and he saw there pipers, and multitudes making outcry.
24 sagði hann: „Út með allt þetta fólk! – Litla stúlkan er ekki dáin, hún sefur.“Þá hló fólkið og gerði gys að orðum hans.
And he said to them: Retire; for the maid is not dead, but sleepeth. And they scoffed at him.
25 Loksins tókst þó að koma fólkinu út. Jesús gekk að rúmi litlu stúlkunnar og tók í hönd hennar. Við það reis hún upp og varð heilbrigð á sömu stundu!
And when he had ejected the throngs, he entered in, and took her by the hand, and the maid rose up.
26 Fréttir af þessu stórkostlega kraftaverki bárust um allt héraðið.
And the fame of this thing spread in all that land.
27 Tveir blindir menn eltu Jesú þegar hann yfirgaf hús forstöðumannsins og hrópuðu: „Sonur Davíðs konungs! Vertu okkur miskunnsamur!“
And when Jesus had passed from there, two blind men followed after him, and said: Have mercy on us, Thou Son of David!
28 Þeir fóru alla leið inn í húsið þar sem hann dvaldist. Jesús spurði þá: „Trúið þið að ég geti gefið ykkur sjónina?“„Já, herra“, svöruðu þeir, „við trúum því.“
And when he had entered a house, those blind men approached him, and Jesus said to them: Believe ye that I am able to do this? They said to him, Yes, our Lord.
29 Þá snerti hann augu þeirra og sagði: „Verði ykkur að trú ykkar.“
Then he touched their eyes, and said: As ye have believed, so shall it be to you.
30 Á sömu stundu fengu þeir sjónina! Jesús bannaði þeim stranglega að segja frá þessu,
And forthwith their eyes were opened. And Jesus charged them and said: See, that no man know of it.
31 en eigi að síður báru þeir söguna um allan bæinn.
But they went out and spread the fame of it in all that land.
32 Þegar Jesús var að fara þaðan mætti hann manni sem var mállaus vegna þess að illur andi var í honum.
And as Jesus went out, they brought to him a dumb man in whom was a demon.
33 Jesús rak illa andann út og þá talaði mállausi maðurinn. Fólkið varð forviða og hrópaði: „Aldrei höfum við séð neitt þessu líkt!“
And when the demon had gone out, the dumb man conversed. And the multitudes admired, and said: Never was it so seen in Israel!
34 En farísearnir sögðu: „Hann getur rekið illu andana út af því að hann er sjálfur með illan anda. Sjálfur Satan, konungur illu andanna, er í honum!“
But the Pharisees said: It is by the Prince of demons, he casteth out demons.
35 Jesús ferðaðist nú til allra bæja og þorpa á þessum slóðum.
And Jesus traveled over all the cities and the villages: and he taught in their synagogues, and proclaimed the tidings of the kingdom, and healed all diseases and all pains.
36 Hann kenndi í samkomuhúsum og flutti gleðiboðskapinn um guðsríkið. Hvar sem hann kom læknaði hann fólk af hvers konar sjúkdómum. Hann kenndi í brjósti um mannfjöldann sem til hans kom, því fólkið sá enga lausn á vanda sínum. Það var eins og hjörð án hirðis.
And when Jesus looked on the multitudes, he pitied them; because they were wearied and dispersed, like sheep that have no shepherd.
37 Jesús sagði þá við lærisveina sína: „Uppskeran er mikil en verkamennirnir fáir.
And he said to his disciples, The harvest is great, and the laborers few.
38 Biðjið því hann, sem ræður uppskerunni, að senda fleiri verkamenn út á akrana.“
Entreat, therefore, of the Lord of the harvest, that he would send laborers into his harvest.
