משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃ | 1 |
امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃ | 2 |
این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃ | 3 |
آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃ | 4 |
این امثال به جاهلان حکمت میبخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃ | 5 |
با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر میشوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب میکنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃ | 6 |
יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃ | 7 |
ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار میشمارد، جاهل است. |
שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃ | 8 |
ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃ | 9 |
زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃ | 10 |
وقتی گناهکاران تو را وسوسه میکنند، تسلیم نشو. |
אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃ | 11 |
اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃ (Sheol h7585) | 12 |
و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃ | 13 |
از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانههای خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃ | 14 |
هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃ | 15 |
پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃ | 16 |
زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃ | 17 |
یک پرنده وقتی میبیند برایش دام گذاشتهاند، از آن دوری میکند. |
והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃ | 18 |
ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام میاندازند و با دست خود گور خود را میکنند. |
כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃ | 19 |
این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود میکنند. |
חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃ | 20 |
حکمت در کوچهها ندا میدهد. |
בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃ | 21 |
مردم را که در سر چهارراهها و نزد دروازهٔ شهر جمع شدهاند صدا کرده، میگوید: |
עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃ | 22 |
«ای نادانان! تا کی میخواهید نادان بمانید؟ تا کی میخواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃ | 23 |
بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃ | 24 |
«بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃ | 25 |
شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃ | 26 |
من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃ | 27 |
آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃ | 28 |
«هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃ | 29 |
زیرا از دانایی متنفر بودهاند و از خداوند اطاعت نکردهاند. |
לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃ | 30 |
نصیحت مرا گوش نگرفتهاند و نکوهش مرا نپذیرفتهاند. |
ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃ | 31 |
بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفتهاند خواهند دید. |
כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃ | 32 |
زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بیخیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃ | 33 |
ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |