מִשְׁלֵי 25

1 גם-אלה משלי שלמה-- אשר העתיקו אנשי חזקיה מלך-יהודה

Fakkeenyawwan kunneen fakkeenyawwan Solomoon kanneen namoonni Hisqiyaas, mooticha Yihuudaa garagalchanii dha:

2 כבד אלהים הסתר דבר וכבד מלכים חקר דבר

Waa dhoksuun Waaqaaf ulfina isaa ti; waa sakattaʼanii bira gaʼuun immoo ulfina moototaa ti.

3 שמים לרום וארץ לעמק ולב מלכים אין חקר

Akkuma samiiwwan ol dheeratanii laftis gad fagaatu sana, yaadni moototaa qoratamee bira hin gaʼamu.

4 הגו סיגים מכסף ויצא לצרף כלי

Meetii irraa xurii baasi; ergasii tumtuun qodaa tolchuu dandaʼa.

5 הגו רשע לפני-מלך ויכון בצדק כסאו

Nama hamaa fuula mootii duraa balleessi; ergasii teessoon isaa qajeelummaadhaan ni jabaata.

6 אל-תתהדר לפני-מלך ובמקום גדלים אל-תעמד

Fuula mootii duratti ol of hin qabin; iddoo namoota gurguddaas hin dhaabatin;

7 כי טוב אמר-לך עלה-הנה מהשפילך לפני נדיב--אשר ראו עיניך

inni fuula namoota bebeekamoo duratti si salphisuu irra, yoo inni, “As ol kottu” siin jedhe wayyaa. Ati waan ija keetiin argite,

8 אל-תצא לרב מהר פן מה-תעשה באחריתה--בהכלים אתך רעך

daftee mana murtiitti hin fidin; yoo ollaan kee si qaanesse, dhuma irratti ati maal gochuu dandeessa?

9 ריבך ריב את-רעך וסוד אחר אל-תגל

Dhimma kee ollaa kee wajjin falmadhu; iccitii nama kaanii immoo hin baasin;

10 פן-יחסדך שמע ודבתך לא תשוב

yoo kanaa achii namni waan sana dhagaʼee si qaanessa; maqaan hamaan siif kenname sunis sirraa hin baʼu.

11 תפוחי זהב במשכיות כסף-- דבר דבר על-אפניו

Dubbiin yeroo isaatti dubbatame, akkuma hudhaa warqee kan meetii irratti hojjetamee ti.

12 נזם זהב וחלי-כתם-- מוכיח חכם על-אזן שמעת

Ifanni nama ogeessaa gurra dhaggeeffatuuf, lootii warqee yookaan faaya warqee qulqulluu ti.

13 כצנת שלג ביום קציר--ציר נאמן לשלחיו ונפש אדניו ישיב

Ergamaan amanamaan tokko warra isa ergataniif akkuma qabbana cabbii kan yeroo midhaan haamanii ti; inni hafuura gooftota isaa haaromsaatii.

14 נשיאים ורוח וגשם אין-- איש מתהלל במתת-שקר

Namni kennaa namaaf hin kennineen boonu tokko akkuma duumessaa fi bubbee bokkaa hin qabnee ti.

15 בארך אפים יפתה קצין ולשון רכה תשבר-גרם

Obsaan bulchaa tokko garaa laafifachuun ni dandaʼama; dubbiin malaan dubbatame lafee ni cabsa.

16 דבש מצאת אכל דיך פן-תשבענו והקאתו

Damma yoo argatte hamma si gaʼu nyaadhu; yoo baayʼiftee nyaatte ni diddigda.

17 הקר רגלך מבית רעך פן-ישבעך ושנאך

Mana ollaa keetii dhaquu hin baayʼisin; yoo ati miilla itti baayʼifte inni si jibba.

18 מפיץ וחרב וחץ שנון-- איש ענה ברעהו עד שקר

Namni sobaan ollaa isaatti dhugaa baʼu, akkuma bokkuu yookaan goraadee yookaan xiyya qara qabuu ti.

19 שן רעה ורגל מועדת-- מבטח בוגד ביום צרה

Nama hin amanamne tokko yeroo rakkootti abdachuun akkuma ilkaan cabee yookaan miilla okkoluu ti.

20 מעדה-בגד ביום קרה--חמץ על-נתר ושר בשרים על לב-רע

Nama garaan isaa gaddeef sirba sirbuun akkuma nama guyyaa dhaamochaa wayyaa of irraa baasuu, yookaan madaa irratti dhangaggaaʼaa dhangalaasuu ti.

21 אם-רעב שנאך האכלהו לחם ואם-צמא השקהו מים

Yoo diinni kee beelaʼe waan inni nyaatu kenniif; yoo inni dheebotes bishaan inni dhugu kenniif.

22 כי גחלים--אתה חתה על-ראשו ויהוה ישלם-לך

Kana gochuu keetiin barbadaa ibiddaa mataa isaa irra tuulta; Waaqayyos si badhaasa.

23 רוח צפון תחולל גשם ופנים נזעמים לשון סתר

Akkuma bubbeen kaabaa bokkaa fidu, arrabni hamatus fuula dheekkamu fida.

24 טוב שבת על-פנת-גג-- מאשת מדונים (מדינים) ובית חבר

Niitii nyakkiftuu wajjin mana tokko keessa jiraachuu mannaa, golee bantii manaa irra jiraachuu wayya.

25 מים קרים על-נפש עיפה ושמועה טובה מארץ מרחק

Oduun gaariin biyya fagootii dhufu, akkuma bishaan qabbanaaʼaa lubbuu dheebotteef taʼuu ti.

26 מעין נרפש ומקור משחת-- צדיק מט לפני-רשע

Namni qajeelaan fuula hamootaa duratti kufu, akkuma burqaa dhoqqaaʼee yookaan boolla bishaanii faalame tokkoo ti.

27 אכל דבש הרבות לא-טוב וחקר כבדם כבוד

Damma baayʼee nyaachuun gaarii miti; ulfina mataa ofii barbaaduunis ulfina miti.

28 עיר פרוצה אין חומה-- איש אשר אין מעצר לרוחו

Namni of hin qabne, akkuma magaalaa dallaan isaa diigamee ti.