מִשְׁלֵי 24

1 אל-תקנא באנשי רעה ואל-תתאו להיות אתם

Nie naśladuj ludzi złych, ani żądaj przebywać z nimi;

2 כי-שד יהגה לבם ועמל שפתיהם תדברנה

Albowiem serce ich myśli o drapiestwie, a wargi ich mówią o uciśnieniu.

3 בחכמה יבנה בית ובתבונה יתכונן

Mądrością bywa dom zbudowany, a roztropnością umocniony.

4 ובדעת חדרים ימלאו-- כל-הון יקר ונעים

Zaiste przez umiejętność komory napełnione bywają wszelakiemi bogactwami kosztownemi i wdzięcznemi.

5 גבר-חכם בעוז ואיש-דעת מאמץ-כח

Człowiek mądry mocny jest, a mąż umiejętny przydaje siły.

6 כי בתחבלות תעשה-לך מלחמה ותשועה ברב יועץ

Albowiem przez mądrą radę zwiedziesz bitwę, a wybawienie przez mnóstwo radców mieć będziesz.

7 ראמות לאויל חכמות בשער לא יפתח-פיהו

Wysokie są głupiemu mądrości; w bramie nie otworzy ust swoich.

8 מחשב להרע-- לו בעל-מזמות יקראו

Kto myśli źle czynić, tego złośliwym zwać będą.

9 זמת אולת חטאת ותועבת לאדם לץ

Zła myśl głupiego jest grzechem, a pośmiewca jest obrzydliwością ludzką.

10 התרפית ביום צרה-- צר כחכה

Jeźli będziesz gnuśnym, tedy w dzień ucisku słaba będzie siła twoja.

11 הצל לקחים למות ומטים להרג אם-תחשוך

Wybawiaj pojmanych na śmierć; a od tych, którzy idą na stracenie, nie odwracaj się.

12 כי-תאמר-- הן לא-ידענו-זה הלא-תכן לבות הוא-יבין ונצר נפשך הוא ידע והשיב לאדם כפעלו

Jeźli rzeczesz: Otośmy o tem nie wiedzieli; izali ten, który waży serca, nie rozumie? a ten, który strzeże duszy twojej, nie rozezna? i nie odda człowiekowi według uczynków jego?

13 אכל-בני דבש כי-טוב ונפת מתוק על-חכך

Jedz miód, synu mój! bo dobry, i plastr słodki podniebieniu twemu;

14 כן דעה חכמה--לנפשך אם-מצאת ויש אחרית ותקותך לא תכרת

Tak umiejętność mądrości duszy twojej, jeźliże ją znajdziesz; onać będzie nagrodą, a nadzieja twoja nie będzie wycięta.

15 אל-תארב רשע לנוה צדיק אל-תשדד רבצו

Nie czyń zasadzki, niezbożniku! na przybytek sprawiedliwego, a nie przeszkadzaj odpocznieniu jego.

16 כי שבע יפול צדיק וקם ורשעים יכשלו ברעה

Bo choć siedm kroć upada sprawiedliwy, przecie zaś powstaje; ale niezbożni wpadną w nieszczęście.

17 בנפל אויביך (אויבך) אל-תשמח ובכשלו אל-יגל לבך

Gdy upadnie nieprzyjaciel twój, nie ciesz się; i gdy się potknie, niech się nie raduje serce twoje;

18 פן-יראה יהוה ורע בעיניו והשיב מעליו אפו

Aby snać nie ujrzał Pan, a nie podobałoby się to w oczach jego, i odwróciłby od niego gniew swój na cię.

19 אל-תתחר במרעים אל-תקנא ברשעים

Nie gniewaj się dla złośników, ani się udawaj za niepobożnymi;

20 כי לא-תהיה אחרית לרע נר רשעים ידעך

Boć nie weźmie złośnik nagrody; pochodnia niepobożnych zgaśnie.

21 ירא-את-יהוה בני ומלך עם-שונים אל-תתערב

Synu mój! bój się Pana i króla, a z niestatecznymi nie mięszaj się;

22 כי-פתאם יקום אידם ופיד שניהם מי יודע

Boć znagła powstanie zginienie ich, a upadek obydwóch któż wie?

23 גם-אלה לחכמים הכר-פנים במשפט בל-טוב

I toć też mądrym należy: wzgląd mieć na osobę u sądu, nie dobra.

24 אמר לרשע--צדיק אתה יקבהו עמים יזעמוהו לאמים

Tego, który mówi niepobożnemu; Jesteś sprawiedliwy, będą ludzie przeklinać, a narody się nim brzydzić będą.

25 ולמוכיחים ינעם ועליהם תבוא ברכת-טוב

Ale którzy go karzą, szczęśliwi będą, a przyjdzie na nich błogosławieństwo każdego dobrego.

26 שפתים ישק משיב דברים נכחים

Pocałują wargi tego, co mówi słowa prawdziwe.

27 הכן בחוץ מלאכתך--ועתדה בשדה לך אחר ובנית ביתך

Rozrządź na polu robotę twoję, a sprawuj pilnie rolę swoję; a potem będziesz budował dom twój.

28 אל-תהי עד-חנם ברעך והפתית בשפתיך

Nie bądź świadkiem lekkomyślnym przeciw bliźniemu swemu, ani czyń łagodnych namów wargami swemi.

29 אל-תאמר--כאשר עשה-לי כן אעשה-לו אשיב לאיש כפעלו

Nie mów: Jako mi uczynił, tak mu uczynię; oddam mężowi temu według uczynku jego.

30 על-שדה איש-עצל עברתי ועל-כרם אדם חסר-לב

Szedłem przez pole męża leniwego a przez winnicę człowieka głupiego;

31 והנה עלה כלו קמשנים--כסו פניו חרלים וגדר אבניו נהרסה

A oto porosła wszędzie ostem; pokrzywy wszystko pokryły, a płot kamienny jej rozwalił się.

32 ואחזה אנכי אשית לבי ראיתי לקחתי מוסר

Co ja ujrzawszy złożyłem to do serca mego, a widząc to wziąłem to ku przestrodze.

33 מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב

Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał;

34 ובא-מתהלך רישך ומחסריך כאיש מגן

A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój jako mąż zbrojny.