< Luuqaasa 5 >
1 Issi gallas Yesuusi Gensareexe Abbaa matan eqqidashin daro asay iya yuushuwa un77ethidi, I tamaarssiya Xoossaa qaala si7oosona.
Na rĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ arũngiĩ hũgũrũrũ-inĩ cia iria rĩa Genesareti, nakĩo kĩrĩndĩ kĩa andũ aingĩ nĩkĩahatĩkanaga kĩmũkuhĩrĩrie nĩguo gĩthikĩrĩrie ũhoro wa Ngai,
2 Yan nam77u wogolota haatha gaxan de7eyssata be7is. Molo oykkiya asati wogolotappe wodhdhidi bantta gitiya meeccosona.
nake akĩona tũtarũ twĩrĩ hũgũrũrũ-inĩ cia iria rĩu, tũtigĩtwo ho nĩ ategi a thamaki, arĩa maathambagia neti ciao cia gũtega.
3 He wogolotappe Simoonayssan gelidi biittaafe guuthi giddo shiishana mela oychchis. Yaatidi, he wogoluwa bolla uttidi asaa tamaarssis.
Agĩtoonya gatarũ kamwe, nako kaarĩ ga Simoni, akĩmũthaitha agatoonyatoonyie maaĩ-inĩ, kehere hũgũrũrũ-inĩ. Agĩcooka agĩikara thĩ, akĩambĩrĩria kũruta andũ ũhoro arĩ gatarũ-inĩ kau.
4 Ba tamaarssuwa onggidaappe guye Simoonakko, “Gede ciimmuwako shiishada moluwa oykkanaw hintte gitiya yeggite” yaagis.
Na aarĩkia kwaria, akĩĩra Simoni atĩrĩ, “Twara gatarũ haarĩa hariku, mũikũrũkie neti maaĩ-inĩ, mũtege thamaki.”
5 Simooni zaaridi, “Asttamaariyaw, qamma kumethaa daaburishe aqidi aykkoka oykkibookko, shin ne giikko gitiya yeggana” yaagis.
Nake Simoni akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathi witũ, tũrutĩte wĩra mũritũ ũtukũ wothe, na tũtinanyiita kĩndũ o na kĩ. No tondũ nĩwoiga ũguo-rĩ, nĩngũikũrũkia neti.”
6 Entti gitiya yeggida wode gitey daakettana gakkanaw daro molo oykkidosona.
Maarĩkia gwĩka ũguo, makĩnyiita thamaki nyingĩ mũno, nginya neti ciao ikĩambĩrĩria gũtuĩka.
7 Hara wogoluwan de7iya bantta laggeti yidi, banttana maaddana mela wuttidi xeegidosona. Entti yidi nam77u wogolota, haathan mitettana gakkanaw molon kunthidosona.
Nĩ ũndũ ũcio makĩheneria arĩa maarutithanagia wĩra nao, arĩa maarĩ gatarũ kau kangĩ moke mamateithie, nao magĩũka makĩiyũria tũtarũ twerĩ ki, o nginya tũkĩambĩrĩria gũtoonyerera maaĩ-inĩ.
8 Simoona Phexiroosi hessa be7ida wode Yesuusa sinthan kunddidi, “Godaw, taani nagaranchcho asi gidiya gisho, taappe shaaketta” yaagis.
Hĩndĩ ĩrĩa Simoni Petero onire ũguo, akĩĩgũithia maru-inĩ ma Jesũ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Njeherera Mwathani; niĩ ndĩ mũndũ mwĩhia!”
9 Hessa I giday inne iyara de7eyssati oykkida moluwa darotethan malaalettida gishossa.
Nĩgũkorwo we na arĩa othe maarĩ nao nĩmagegire mũno nĩ ũndũ wa thamaki iria maanyiitĩte,
10 Qassi Simoona lagge gidida Zabdiyoosa nayti Yayqoobaranne Yohaannisara malaalettidosona. Yesuusi Simoonakko, “Babbofa! Hizappe neeni ase oykkiya asi gidana” yaagis.
o na Jakubu na Johana, ariũ a Zebedi, arĩa maarutithanagia wĩra na Simoni nĩmagegire. Nake Jesũ akĩĩra Simoni atĩrĩ, “Tiga gwĩtigĩra; kuuma rĩu ũrĩtegaga andũ.”
11 Entti wogolota gaxa shiishidaappe guye ubbaa aggidi Yesuusa kaallidosona.
Nĩ ũndũ ũcio makiumĩria tũtarũ twao hũgũrũrũ-inĩ cia iria, magĩtiga indo ciao ciothe, makĩmũrũmĩrĩra.
12 Yesuusi katamatappe issuwan de7ishin issi baro harggen oykettida asi he kataman de7ees. He uray Yesuusa be7idi iya sinthan gufannidi, “Godaw, ne shene gidikko tana geeshshanaw dandda7aasa” gidi woossis.
Na rĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa Jesũ aarĩ itũũra-inĩ rĩmwe-rĩ, nĩguokire mũndũ waiyũrĩtwo nĩ mangũ mwĩrĩ wothe. Na rĩrĩa onire Jesũ, akĩĩgũithia, agĩturumithia ũthiũ wake thĩ, akĩmũthaitha, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ũngĩenda-rĩ, no ũũtherie.”
13 Yesuusi ba kushiya yeddi bochchidi, “Ee, ta shene; geeya” yaagis. Iira baro harggey uraappe kichchis.
Jesũ agĩtambũrũkia guoko gwake, akĩhutia mũndũ ũcio, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩngwenda. Therio!” Na o hĩndĩ ĩyo akĩhonio mangũ.
14 Yesuusi, “Hayssa oodeskka odoppa, shin bada nenatethaa Ayhude kahiniya bessa. Ne geeyidayssas markka gidana mela Musey kiittida yarshshuwa yarshsha” gidi kiittis.
Jesũ agĩcooka akĩmũkaania, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkeere mũndũ o na ũ, no thiĩ, ũkeyonanie kũrĩ mũthĩnjĩri-Ngai, na ũrute magongona marĩa Musa aathanire nĩ ũndũ wa gũtherio gwaku, arĩ ũira kũrĩ o.”
15 Gidoshin, iya sunthay kaseppe aadhdhi dalggishe bis. Daro asay I odiyabaa si7anawunne bantta harggiyafe paxanaw yoosona.
Na rĩrĩ, ngumo yake ĩgĩkĩrĩrĩria kũhunja makĩria, o nginya kĩrĩndĩ kĩingĩ ma kĩa andũ gĩgĩũka kũmũthikĩrĩria na kũhonio mĩrimũ yao.
16 Shin Yesuusi daro wode geema bessi bidi woossees.
No Jesũ nĩeheragĩra andũ, agathiĩ kũndũ gũtarĩ andũ kũhoera Ngai kuo.
17 Issi gallas Yesuusi tamaarssishin Galiilappenne Yihuda heera ubbaafe qassi Yerusalaameppekka yida Farisaawetinne higge asttamaareti yan uttidosona. Asaa pathiya Godaa wolqqayka iyara de7ees.
Mũthenya ũmwe nĩ kũrutana aarutanaga, nao Afarisai na arutani a watho arĩa mookĩte kuuma matũũra mothe ma Galili, na Judea, na Jerusalemu, maikarĩte thĩ hau. Naguo hinya wa Ngai wa kũhonania warĩ hamwe na Jesũ.
18 He wode asay issi gundda asi halara tookkidi ehidosona. Soo gelssidi iya sinthan wothanaw qoppidosona.
Na rĩrĩ, nĩhookire andũ makuuĩte mũndũ na kĩbarĩ, warũarĩte mũrimũ wa gũkua ciĩga, nao makĩgeria kũmũtoonyia nyũmba mamũige harĩ Jesũ.
19 Shin asaa darotethaafe denddoyssan soo gelssanaw xoonettidi keethaa bolla keyidi, kaara qawuxidi, hargganchchuwa halara asaa shaakkidi Yesuusa sinthan yeggidosona.
Na rĩrĩa maagire njĩra ya gwĩka ũguo nĩ ũndũ wa ũingĩ wa andũ, makĩhaica nyũmba-igũrũ magĩtharia maturubarĩ, makĩmũikũrũkĩria mwanya-inĩ ũcio o arĩ kĩbarĩ-inĩ, nginya gatagatĩ-inĩ ka andũ acio makĩmũiga o hau Jesũ aarĩ.
20 Yesuusi entta ammanuwa be7idi, “La addiyaw, ne nagaray qushettis” yaagis.
Rĩrĩa Jesũ onire wĩtĩkio wao, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrata, nĩwarekerwo mehia maku.”
21 Higge asttamaaretinne Farisaaweti, “Hayssi Xoossaa bolla yaagidi odettey oonee? Issi Xoossaafe attin haray nagara quchchanaw dandda7ey oonee?” yaagidi qoppidosona.
Nao Afarisai na arutani a watho makĩambĩrĩria gwĩciiria ngoro-inĩ ciao, makiuga atĩrĩ, “Kaĩ mũndũ ũyũ arĩ ũ, ũkũruma Ngai? Nũũ ũngĩhota kũrekanĩra mehia, tiga Ngai we wiki?”
22 Yesuusi entta qofaa erida gisho enttako, “Hintte wozanan hessatho ays qoppeetii?
Nowe Jesũ nĩamenyaga ũrĩa meeciiragia na akĩmooria atĩrĩ, “Mũreciiria maũndũ macio ngoro-inĩ cianyu nĩkĩ?
23 ‘Ne nagaray qushettis geyssafenne denddada ba geyssafe awussi kawuyii?’
Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũhũthũ; nĩ kwĩra mũndũ, ‘Nĩwarekerwo mehia maku,’ kana nĩ kũmwĩra, ‘Ũkĩra wĩtware’?
24 Shin ta hessa giday Asa Na7ay sa7a bolla nagara quchchanaw maati de7eyssa hintte erana melassa.” Hessafe kaallidi, gundda uraakko, “Dendda; ne alggaa tookkada ne soo ba” yaagis.
No nĩgeetha mũmenye atĩ Mũrũ wa Mũndũ arĩ na ũhoti gũkũ thĩ wa kũrekanĩra mehia-rĩ ….” Akĩĩra mũndũ ũcio wakuĩte ciĩga atĩrĩ, “Ndakwĩra atĩrĩ, ũkĩra, oya kĩbarĩ gĩaku, ũinũke.”
25 I ellesi denddidi entta sinthan eqqis I tookettidi yida alggaa tookkidi Xoossaa galatishe ba soo bis.
O hau hau akĩrũgama mbere yao, akĩoya kĩbarĩ kĩrĩa akomeire, na akĩinũka mũciĩ akĩgoocaga Ngai.
26 He wode ubbayka malaalettidosona. Xoossaa galatishe, “Hachchi gita malaata be7ida” yaagidi yashettidosona.
Nao andũ othe nĩmagegire na magĩkumia Ngai. Makĩiyũrwo nĩ guoya, makiuga atĩrĩ, “Ũmũthĩ nĩtuonete maũndũ tũtarĩ tuona.”
27 Hessafe guye, Yesuusi yaappe keyidi bis. Leewe geetettiya issi qaraxa qanxiseyssi qaraxa qanxisiya bessan uttidayssa be7idi, “Tana kaalla” yaagis.
Thuutha wa ũguo, Jesũ akiumagara na akĩona mũndũ warĩ mwĩtia wa mbeeca cia igooti wetagwo Lawi aikarĩte harĩa heetagĩrio mbeeca cia igooti. Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nũmĩrĩra.”
28 I ubbabaa aggi denddidi iya kaallis.
Nake Lawi agĩũkĩra, agĩtiga indo ciake ciothe, akĩmũrũmĩrĩra.
29 He Leewey ba son gita gibira giigisis. Daro qaraxa qanxiseyssatinne hara asati kathaa maanaw uttidosona.
Lawi agĩcooka akĩrugithĩria Jesũ iruga inene gwake mũciĩ, na gĩkundi kĩnene kĩa etia mbeeca cia igooti o na andũ angĩ nĩmarĩĩanagĩra nao.
30 Farisaawetinne higge asttamaareti, “Qaraxa qanxeyssataranne nagaranchchotara ays meetinne uyeetii?” yaagidi Yesuusa tamaareta bolla zuuzummidosona.
No Afarisai na arutani a watho arĩa maarĩ a gĩkundi kĩao magĩtetia arutwo ake makĩmooria atĩrĩ, “Mũrĩĩanagĩra na mũkanyuuanĩra na etia mbeeca cia igooti na andũ ehia nĩkĩ?”
31 Yesuusi enttako, “Hargganchchotassafe attin paxatas aakime koshshenna.
Nake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Andũ arĩa agima mĩĩrĩ tio mabataragio nĩ ndagĩtarĩ, no nĩ arĩa arũaru.
32 Taani nagaranchchota maarotaakko zaaranaassafe attin geeshshata xeeganaw yabiikke” yaagidi zaaris.
Niĩ ndiokire gwĩta andũ arĩa athingu, no nĩ arĩa ehia, nĩguo merire.”
33 Entti Yesuusakko, “Yohaannisa tamaareti daro wode xoomosona, woossosona; qassi Farisaaweta tamaaretikka hessatho oothoosona. Shin neyssati ubba wode moosonanne uyoosona” yaagidosona.
Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Arutwo a Johana nĩ meehingaga kũrĩa irio kaingĩ kaingĩ makahooya, o nao arutwo a Afarisai nĩmekaga o ũguo, no aku marĩĩaga na makanyua hĩndĩ ciothe.”
34 Yesuusi enttako, “Mushuray enttara de7ishin xeegettida asay xoomana mela oothanaw dandda7etii?
Nake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “No mwĩre ageni a mũhikania mehinge kũrĩa rĩrĩa e hamwe nao?
35 Shin mushuray enttafe shaakettana gallasay yaana, he wode entti xoomana.”
No rĩrĩ, ihinda nĩrĩgakinya rĩrĩa mũhikania akeeherio kuuma kũrĩ o; matukũ-inĩ macio-rĩ, nĩ makeehinga kũrĩa irio.”
36 Qassi yaagidi leemiso odis; “Ooratha ma7oppe peedhidi gal77a ma7o bolla sikkey oonikka baawa. Hessatho oothiko ooratha ma7uwa peedhees, oorathay gal77aas giigenna.
Ningĩ Jesũ akĩmahe ũhoro na ngerekano ĩno, akĩmeera atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ ũngĩtinia kĩraka kuuma harĩ nguo njerũ, agĩĩkĩre nguo ngũrũ. Angĩĩka ũguo, angĩkorwo atarũrĩte nguo njerũ, nakĩo kĩraka kĩu kĩa nguo ĩyo njerũ kĩage kwagĩrĩra nguo ĩyo ngũrũ.
37 Mal7antto woyniya gal77a ogoron qoliya oonikka baawa. Hessa oothiko, ooratha woyney gal77a ogoruwa dhusees; woyney gukkees ogoroykka maaddonabaa gidees.
Ningĩ gũtirĩ mũndũ wĩkagĩra ndibei ya mũhihano mondo-inĩ ngũrũ. Angĩka ũguo, ndibei ĩyo ya mũhihano no ĩtarũre mondo icio, ndibei ĩyo ĩitĩke, nacio mondo icio itarũkange.
38 Hessa gisho, ooratha woyney ooratha ogoron qolettanaw bessees.
Aca, ti ta ũguo, ndibei ya mũhihano no nginya ĩĩkĩrwo mondo-inĩ njerũ.
39 Hiza, caalay lo77o giya gisho, caala woyne uyi simmidi mal7antto koyey oonikka baawa” yaagis.
O na gũtirĩ mũndũ thuutha wa kũnyua ndibei ngũrũ ũcookaga kwenda ndibei ĩyo ya mũhihano, nĩ ũndũ oigaga atĩrĩ, ‘Ĩrĩa ngũrũ nĩyo njega.’”