< Atũmwo 2 >
1 Hĩndĩ ĩrĩa mũthenya wa Bendegothito wakinyire-rĩ, acio othe magĩkorwo maarĩ handũ hamwe.
Yavile ifikhe esikhu iya Pendekosti, woni vale pupaninye.
2 Na o rĩmwe mũgambo ta wa rũhuho rũnene rũkũhurutana na hinya ũgĩũka kuuma igũrũ, ũkĩiyũra nyũmba yothe ĩrĩa maaikarĩte.
Gafula gukhahumila umungulumo ukhuhuma khukianya ndimepu ing'ali. Gukhadincha inyumba yoni avakhale muvale vatamile.
3 Makĩona kĩndũ gĩatariĩ ta nĩnĩmbĩ cia mwaki iria ciagayũkanĩte igĩikara igũrũ rĩa mũndũ o mũndũ.
Apo n'chikhava khumila indimi, wita ndimi ncha mwoto nchigavanyikhe, nchikhava mukhwanya muwene khela yomo.
4 Othe makĩiyũrio Roho Mũtheru na makĩambĩrĩria kwaria na thiomi ingĩ o ta ũrĩa Roho aamahotithirie.
Voni vakhadenchiwa nu Mepo Umbalan'che vakhatengula ukhun'chova khun'chovele inchige, ndu Mepo uveava vekhile van'chovage.
5 Na rĩrĩ, kũu Jerusalemu nĩ gwaikaraga Ayahudi etigĩri Ngai kuuma ndũrĩrĩ-inĩ ciothe cia thĩ.
Lenu vakhalipwo avayahudi avakhatamaga khu Yelusalemu, avikhuginia Unguluve, ukhuhuma khela khelunga pasi khukhianya.
6 Rĩrĩa maiguire mũgambo ũcio, gĩkundi kĩa andũ gĩgĩcookanĩrĩra kĩgegete, tondũ o mũndũ aamaiguaga makĩaria na rũthiomi rwake kĩũmbe.
Ingurumo inchi vonchipolekhiwa, ilikundi lia vanu likhincha pupaninye wakha nu wasiwasi ukhuva khila munu avapulikhe vovin'cho khunjovele ya mwene.
7 Nao makĩgega mũno, makĩũrania atĩrĩ, “Githĩ andũ aya othe maraaria ti andũ a Galili?
vasitwikhe nu khudegiwa, avene vakhanchova, “Lweli, ava voni avin'chova sio Wagalilaya?
8 Nĩ kĩĩ kĩratũma mũndũ o mũndũ witũ amaigue makĩaria na rũthiomi rwa kũrĩa aaciarĩirwo?
Khikhi ufwe tukhuvapulikha, khela yumo khunchove n'chin'cho tutoliwe inon'cho?
9 Andũ a Parithi, na a Media, na a Elamu; o na andũ arĩa matũũraga Mesopotamia, na Judea, na Kapadokia, na Ponto, na Asia,
Waparthia na Wamedi na Waelamu, navo vitama Mesopotamia, khu Vuyahudi, na Kapedokia, na khu Ponto na Asia,
10 na Firigia, na Pamufilia, na Misiri, na mĩena ya Libia ĩrĩa ĩrĩ gũkuhĩ na Kurene, na ageni a kuuma Roma,
pa Frigia, Pamfilia, khu Misri, na khu Libya nakhu Kirene, na vageni navagemi ukhuhuma Rumi,
11 (Ayahudi hamwe na andũ arĩa meegarũrĩte magatuĩka Ayahudi); na andũ a Kirete, na a Arabia, tũramaigua makĩaria na thiomi ciitũ ũhoro wa magegania ma Ngai!”
Wayahudi na waongofu, Wakrete na Waarabu, tukhuvapulihin'cha vovinchovaa khun'chovele ncheto ukhuhusu imbombo ya vuweso wa Nguluve.”
12 Mamakĩte na makagega makĩũrania atĩrĩ, “Ũũ nĩ kuuga atĩa?”
Voni vale nu vuduwaa nukhuchanganyikhiwa; valikhon'chovana vavo khwa vavo, “Iyi yilinama makhi?”
13 Amwe ao, o na kũrĩ ũguo, nĩmamathirĩkirie, makiuga atĩrĩ, “Aya nĩkũrĩĩo marĩĩtwo nĩ ndibei.”
Lino avange vabedile vakhata ava vanywile vagalile.”
14 Hĩndĩ ĩyo Petero akĩrũgama hamwe na arĩa ikũmi na ũmwe, akĩanĩrĩra na akĩarĩria gĩkundi kĩu kĩa andũ akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ andũ aitũ Ayahudi o na inyuĩ inyuothe mũtũũraga Jerusalemu, rekei ndĩmũtaarĩrie ũhoro ũyũ; thikĩrĩriai wega ũrĩa nguuga.
Ila uPetro aemile paninie na wala kumi na moja, akhajova navo, “Avanu va Yudea mwevoni yumwe mtama apo pa Yelusalemu, ili lijulikhane khuliumwe, mpulikhin'che vunonu amamenyu gango.
15 Andũ aya ti arĩĩu, ta ũrĩa mũreciiria. Rĩu nĩ thaa ithatũ tu cia rũciinĩ!
Awanu ava savagalile nduvu musagela, imisekhe gia panavusikhu saa tatu.
16 Aca gũtitariĩ ta ũguo, ũhoro ũyũ nĩguo warĩtio nĩ mũnabii Joeli, akiuga atĩrĩ:
Lino ili lilikhunchoviwa ukhugendela khwa nabii Yoeli:
17 “‘Ngai ekuuga atĩrĩ, matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria nĩngaitĩrĩria andũ othe Roho wakwa. Ariũ na aarĩ anyu nĩmakarathaga mohoro, Aanake anyu nĩmakonaga cioneki, nao athuuri anyu marootage irooto.
Yuyiva khusikhu incha mwisyo; Unguluve ita, yuniduda Inumbula yango khuvanu voni. Avana venye na avakhenja vinyo, vihumia uvunabii, avadimi venyo vikhugavona amaono, navasehe vinyo yuvigogwa injosi.
18 O na ningĩ nĩngaitĩrĩria ndungata ciakwa cia arũme na cia andũ-a-nja Roho wakwa matukũ-inĩ macio, nacio nĩikarathaga mohoro.
Vulevule avavombi vango na vavombi vango avakhenja khusikhu incho, niduda Inumbula yango, wope yuvitabiri.
19 Nĩngonania morirũ kũu igũrũ matu-inĩ, na nyonanie ciama gũkũ thĩ, cia thakame, na cia mwaki, na cia ndogo ĩkwambata.
Yunivonesya maajabu khukyanya ni ishara pasi pakhilunga, ukhisa, umwoto, na mafusho ga liosi.
20 Riũa nĩrĩkagarũrwo rĩtuĩke nduma, naguo mweri ũtuĩke ta thakame, mbere ya mũthenya ũcio mũnene wa Mwathani ũrĩa ũrĩ riiri gũkinya.
Nilinchuva libadelesiwa ukhuva hisi nu mwenchi gyiva ikhisa, vubadu sayin'chile esikhu imbaha iya ajabu iya Ntwa.
21 Na nĩgũgakinya atĩrĩ, atĩ mũndũ wothe ũgaakaĩra rĩĩtwa rĩa Mwathani nĩakahonokio.’
yuyiva ukhuta khila munu uwikhulilangelo ilitawa li Ntwa ikhokha.'
22 “Inyuĩ andũ aya a Isiraeli, thikĩrĩriai ũhoro ũyũ: Jesũ wa Nazarethi aarĩ mũndũ waheanĩtwo nĩ Ngai kũrĩ inyuĩ na ũndũ wa ciama, na morirũ, na cionereria, iria Ngai aaringire gatagatĩ-inĩ kanyu agereire harĩ we, o ta ũrĩa inyuĩ ene mũũĩ.
Mwiva va Israeli, pulihincha amamenyu aga: Yesu wa Nazareti, munu uvyatambuliwe nu Nguluve khuliumwe khumbombo iyivombiwa na maajabu, uguigendela Unguluve pagati paliumwe, umwe yumwe mulumanyile-
23 Mũndũ ũyũ aaneanirwo moko-inĩ manyu, kũringana na ũrĩa Ngai aatuĩte na ũrĩa aamenyete o mbere; na inyuĩ, mũteithĩrĩirio nĩ andũ arĩa aaganu, mũkĩmũũraga na njĩra ya kũmwambithia mũtharaba-inĩ.
Ulwakhuva upango kwatenguliwe pakhwanja na malifwa ga Nguluve, ahumen'chiwa numwe, khumavokho ga vanu avawafu, mwasulubisye nu khubuda,
24 No Ngai akĩmũriũkia kuuma kũrĩ arĩa akuũ, akĩmuohora ruo-inĩ rwa gĩkuũ, tondũ gũtingĩahotekire atũũre anyiitĩtwo nĩkĩo.
uvingave Unguluve amwinuile, akhavuhen'cha uluvavo ulwakhufua khumwene, ukhuva sayawesakhanaga khumwene ukhumilikhiwa nuwa.
25 Tondũ Daudi oigire atĩrĩ ũhoro wake: “‘Nĩndonaga Mwathani arĩ mbere yakwa hĩndĩ ciothe. Tondũ arĩ guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo-rĩ, ndingĩenyenyeka.
Ewo uDaudi in'chova ukhuhusu yuywa, 'Nambwene Untwa lweli khuvulongolo khumiho gango, umwene mwale mukhevokho khango ikhakhudia leno sanikhegelen'chiwa.
26 Nĩ ũndũ ũcio ngoro yakwa nĩnjanjamũku, naruo rũrĩmĩ rwakwa rũgakena; o naguo mwĩrĩ wakwa nĩũgũtũũra ũrĩ na mwĩhoko,
Leno inumbula yango ya howikhe na lulimi lwango. Lwahuvokhilwe nagumbili gwango gutama vononu.
27 tondũ ndũkandiganĩria mbĩrĩra-inĩ, o na kana ũreke ũrĩa waku Mũtheru abuthe. (Hadēs )
Sukhayelekhe inafsi yango yelute khuvufwe, tena yokhanduhusu umwedekhi vakho ukhulola uvuvolile. (Hadēs )
28 Nĩũũmenyithĩtie njĩra cia muoyo; nĩũkanjiyũria gĩkeno ndĩ harĩa ũrĩ.’
Uve unyaminisye une injila ya wumi; vukhumbomba nedige uluhovokho khuvulongolo khumiho gakho.'
29 “Ariũ na aarĩ a Ithe witũ, no ndĩmwĩre ndĩ na ũũmĩrĩru atĩ ithe witũ Daudi nĩakuire na agĩthikwo, na mbĩrĩra yake ĩrĩ o gũkũ nginya ũmũthĩ ũyũ.
Lukolo lwango, niwesya ukhun'chova khuliumwe khumakha ukhuhusu dada veto Daudi: umwene afyule akhasyeliwe, nilikabuli lya mwene lili paninie nufwe ipakha elelo.
30 Nowe aarĩ mũnabii na nĩamenyete atĩ Ngai nĩamwĩrire na mwĩhĩtwa atĩ nĩagaikarĩria ũmwe wa rũciaro rwake gĩtĩ gĩake kĩa ũnene.
Ewo, ale imbombi alumanyile ukhuta Unguluve ambekhile lweli khuvuyelweli wa mwene, ukhuta ivekha yumo mumbuhon'chi wa mwene khukhikiti khya milele.
31 Nĩ ũndũ nĩamenyete ũhoro ũcio mbere, nĩaririe ũhoro wa kũriũka gwa Kristũ, atĩ ndaatiganĩirio mbĩrĩra-inĩ, o na kana mwĩrĩ wake ũkĩbutha. (Hadēs )
Aliwene ili imbivi nakhan'chova ukhuhusu ukhun'chukha khwa Klisto, 'salekhiwa wafuile, na gumbele gwa mwene sagwalekhiwe ukhovola.' (Hadēs )
32 Ngai nĩariũkĩtie Jesũ ũcio, na ithuĩ ithuothe tũrĩ aira a ũhoro ũcio.
Uyu uYesu - Unguluve afufule, ufue twivoni tulivasaidi.
33 Kuona atĩ nĩatũũgĩrĩtio guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ngai, na nĩamũkĩrire kĩĩranĩro kĩa Roho Mũtheru kuuma kũrĩ Ithe, nake nĩatũitĩrĩirie Roho ta ũrĩa mũrona rĩu na mũkaigua.
Lenu, vuinuliwe mukhevokho ikha khindia ikha Nguluve, wapokhile iahadi ya Mepo Umbalan'che ukhuhuma khwa Dada, umwene amimine iahadi, yeyo umwe mwilola nu khupulikha.
34 Nĩgũkorwo Daudi ndaambatire agĩthiĩ igũrũ, no nĩoigire atĩrĩ, “‘Mwathani nĩeerire Mwathani wakwa atĩrĩ: “Ikara guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo,
Kkhekhi uDaudi saayoge ukhuluta khukyanya, lino inchova, 'DADA an'chovile khwa Dada wango,
35 o nginya rĩrĩa ngaatua thũ ciaku gaturwa ka makinya maku.”’
“tama khivokho khyango khya khundio, ipakha upukhe vanivomba ava aduvi wakho khigoda khumalunde gakho.
36 “Nĩ ũndũ ũcio andũ othe a Isiraeli nĩmamenye atĩrĩ: Ngai nĩ atuĩte Jesũ, o ũcio mwambire, Mwathani na Kristũ.”
Lino inyumba yoni iya Isirahili nayelumanye khwaleli ukhuta Unguluve ambombile umwene ukhuva Vitwa na viKelesto, uyu Yesu yuywa mwasulubisie.”
37 Rĩrĩa andũ maiguire ũhoro ũcio, ũkĩmatheeca ngoro, makĩũria Petero na atũmwo acio angĩ atĩrĩ, “Ariũ a Baba, twagĩrĩirwo nĩ gwĩka atĩa?”
Linu vuvapulikhe ago vakhanyiwa munumbula n'chavo, vakhambula uPetulo na vamitume avange, “Lokolo, tugakhendeti?”
38 Nake Petero akĩmacookeria atĩrĩ, “Mwĩrirei na mũbatithio mũndũ o mũndũ thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ Kristũ, nĩguo mũrekerwo mehia manyu. Na inyuĩ nĩ mũkwamũkĩra kĩheo kĩa Roho Mũtheru.
Nu Petulo akhavavula, “Mupele na Mwon'chiwe, khila munu vunyo, khulitawa ilya Yesu Kilesto ukhuva musyekheliwa imbivi n'chenyo, na mupokhela izawadi Umepo Umbalan'che.
39 Kĩĩranĩro gĩkĩ nĩ kĩanyu na ciana cianyu, na andũ arĩa othe marĩ kũraya, na andũ arĩa othe Mwathani Ngai witũ ageeta moke harĩ we.”
Lweli iye ahadi na khuvana venyo na vala voni avalikhutali, avanu vingi Untwa Unguluve veto upukhiva ikhuvilanga.”
40 Akĩmataara na ciugo ingĩ nyingĩ, akĩmakaanagia; na akĩmathaitha, akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩhonokiei kuuma kũrĩ rũciaro rũrũ ruogomu.”
Khumamenyu mingi avavulile nukhuvadova; akhajova, “Mwiyokhole muhume mukhizazi ihi ikhinangi.”
41 Andũ arĩa meetĩkĩrire ndũmĩrĩri yake makĩbatithio, na mũthenya ũcio makĩongerereka andũ ta ngiri ithatũ.
Puva khagapokhela amamenyu gamwene vakhongesekha khusikhu iyo avanu elufu tatu.
42 Nao nĩmerutĩire kũgwatĩria ũrutani wa atũmwo, na ngwatanĩro-inĩ, na ũhoro-inĩ wa kwenyũrana mũgate, na kũhooya.
Vakhendelela khu mafundisyo aga mitume vale pupaninie, pakhumenyula ukhate na pakhwisaya.
43 Andũ othe makĩiyũrwo nĩ guoya, nao atũmwo magĩĩka morirũ maingĩ, na makĩringa ciama.
Hofu ikhin'cha mugati, na maajabu mingi ne ishara nchikhavombekha ukhumela khu mitume.
44 Andũ arĩa othe meetĩkĩtie maarĩ hamwe, na nĩmagwatanagĩra indo ciothe.
Voni avaamini vale paninie ni finu fyavene pupaninie,
45 Makĩendia ithaka ciao na indo ciao, makaheaga mũndũ o wothe kũringana na bata wake.
na vagun'chin'che ifinu fya vene nu khugavania khuvoni ukhukongana numu ikhiinogwa.
46 O mũthenya nĩmagomanaga hekarũ-inĩ. Nĩmenyũraga mũgate marĩ mĩciĩ-inĩ yao, na makarĩĩanĩra marĩ na gĩkeno, na marĩ na ngoro theru,
Ewo isikhu baada ya sikhu vaendelile vakhava nililengo limo khutembile, puva menyula ukate mu kaya, ikhyakhulya khuluhovokho nuvunyenyekhefu wa munumbula;
47 makagoocaga Ngai, na magetĩkĩrĩka kũrĩ andũ othe. Nake Mwathani nĩongagĩrĩra thiritũ-inĩ yao andũ arĩa maahonokaga o mũthenya.
vasifile Unguluve na vakhava nikhibali avanu woni. Untwa akhavaongelen'cha sikhu khwa sikhu vala vavo valikhokholiwa.