< Sprueche 6 >
1 Mein Sohn, wenn du Bürge geworden bist für deinen Nächsten, für einen anderen deine Hand eingeschlagen hast;
Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
2 bist du verstrickt durch die Worte deines Mundes, gefangen durch die Worte deines Mundes:
Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
3 tue denn dieses, mein Sohn, und reiße dich los, da du in deines Nächsten Hand gekommen bist; gehe hin, wirf dich nieder, und bestürme deinen Nächsten;
Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
4 gestatte deinen Augen keinen Schlaf, und keinen Schlummer deinen Wimpern;
Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
5 reiße dich los wie eine Gazelle aus der Hand, und wie ein Vogel aus der Hand des Vogelstellers.
Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
6 Geh hin zur Ameise, du Fauler, sieh ihre Wege und werde weise.
Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
7 Sie, die keinen Richter, Vorsteher und Gebieter hat,
Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
8 sie bereitet im Sommer ihr Brot, hat in der Ernte ihre Nahrung eingesammelt.
Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
9 Bis wann willst du liegen, du Fauler? wann willst du von deinem Schlafe aufstehen?
Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
10 Ein wenig Schlaf, ein wenig Schlummer, ein wenig Händefalten, um auszuruhen:
Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
11 und deine Armut wird kommen wie ein rüstig Zuschreitender, und deine Not wie ein gewappneter Mann. [W. ein Mann des Schildes]
A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
12 Ein Belialsmensch, ein heilloser Mann ist, wer umhergeht mit Verkehrtheit [O. Verziehung] des Mundes,
Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
13 mit seinen Augen zwinkt, mit seinen Füßen scharrt, mit seinen Fingern deutet.
Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
14 Verkehrtheiten sind in seinem Herzen; er schmiedet Böses zu aller Zeit, streut Zwietracht aus.
Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
15 Darum wird plötzlich sein Verderben kommen; im Augenblick wird er zerschmettert werden ohne Heilung. -
Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
16 Sechs sind es, die Jehova haßt, und sieben sind seiner Seele ein Greuel:
Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
17 Hohe Augen, eine Lügenzunge, und Hände, die unschuldiges Blut vergießen;
Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
18 ein Herz, welches heillose Anschläge schmiedet, Füße, die eilends zum Bösen hinlaufen;
Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
19 wer Lügen ausspricht als falscher Zeuge, und wer Zwietracht ausstreut zwischen Brüdern.
Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
20 Mein Sohn, bewahre das Gebot deines Vaters, und verlaß nicht die Belehrung deiner Mutter;
Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
21 binde sie stets auf dein Herz, knüpfe sie um deinen Hals.
Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
22 Wenn du einhergehst, wird sie dich leiten; wenn du dich niederlegst, [O. wenn du liegst] wird sie über dich wachen; und erwachst du, so wird sie mit dir reden.
Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
23 Denn das Gebot ist eine Leuchte, und die Belehrung ein Licht; und die Zurechtweisung der Zucht sind der Weg des Lebens:
(Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
24 um dich zu bewahren vor dem bösen Weibe, vor der Glätte der Zunge einer Fremden. [Eig. Ausländerin]
Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
25 Begehre nicht in deinem Herzen nach ihrer Schönheit, und sie fange dich nicht mit ihren Wimpern!
Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
26 Denn um eines hurerischen Weibes willen kommt man bis auf einen Laib Brot, und eines Mannes Weib stellt einer kostbaren Seele nach. -
Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
27 Sollte jemand Feuer in seinen Busen nehmen, [Eig. wegnehmen [vom Herde]] ohne daß seine Kleider verbrennten?
Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
28 Oder sollte jemand über glühende Kohlen gehen, ohne daß seine Füße versengt würden?
Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
29 So der, welcher zu dem Weibe seines Nächsten eingeht: keiner, der sie berührt, wird für schuldlos gehalten werden. - [O. ungestraft bleiben]
Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
30 Man verachtet den Dieb nicht, wenn er stiehlt, um seine Gier zu stillen, weil ihn hungert;
Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
31 und wenn er gefunden wird, kann er siebenfach erstatten, kann alles Gut seines Hauses hingeben.
Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
32 Wer mit einem Weibe Ehebruch begeht, ist unsinnig; wer seine Seele verderben will, der tut solches.
Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
33 Plage und Schande wird er finden, und seine Schmach wird nicht ausgelöscht werden.
Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
34 Denn Eifersucht ist eines Mannes Grimm, und am Tage der Rache schont er nicht.
Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
35 Er nimmt keine Rücksicht auf irgendwelche Sühne und willigt nicht ein, magst du auch das Geschenk vergrößern.
Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.