Proverbes 1
1 Paraboles de Salomon, fils de David et roi d’Israël,
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 Utiles pour connaître la sagesse et la discipline,
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 Pour comprendre les paroles de la prudence, pour recevoir l’instruction de la doctrine, la justice, et le jugement et l’équité,
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 Afin que soit donnée aux tout petits la finesse, à l’adolescent la science et l’intelligence.
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 Le sage, en écoutant, sera plus sage, et l’intelligent possédera les moyens de gouverner.
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 Il découvrira le proverbe et l’interprétation, les paroles des sages et leurs énigmes.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 La crainte du Seigneur est le principe de la sagesse. La sagesse et la doctrine, les insensés les méprisent.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Écoute, mon fils, la discipline de ton père, et ne rejette pas la loi de ta mère,
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 Afin que soit ajouté un agrément à ta tête, et un collier à ton cou.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 Mon fils, si des pécheurs veulent l’attirer, n’y acquiesce pas.
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 S’ils disent: Viens avec nous, dressons des embûches au sang, cachons des pièges à l’innocent qui ne l’a pas mérité;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 Comme l’enfer, engloutissons-le vivant et entier, comme celui qui descend dans la fosse. (Sheol h7585)
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 Nous trouverons toutes sortes de biens précieux: nous remplirons nos maisons de dépouilles.
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 Mets ta part avec nous, qu’une seule bourse soit pour nous tous.
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 Mon fils, ne marche pas avec eux, écarte ton pied de leurs sentiers.
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 Car leurs pieds courent au mal, et ils se hâtent afin de verser le sang.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 Mais en vain l’on jette le filet devant les yeux des oiseaux.
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 Eux aussi à leur propre sang dressent des embûches, et
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Ainsi sont les sentiers de tout avare, ils ravissent lame de tous ceux qui possèdent.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 La sagesse prêche dehors; dans les places publiques elle élève sa voix;
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 À la tête des foules elle crie, aux portes de la ville elle profère ses paroles disant:
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 Jusques à quand, tout petits enfants, aimerez-vous l’enfance, et les insensés désireront-ils ce qui leur est pernicieux, et les imprudents haïront-ils la science?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Convertissez-vous à mes remontrances: voici que je vous révélerai mon esprit, et que je vous ferai comprendre mes paroles.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Parce que j’ai appelé, et que vous avez refusé de m’entendre; que j’ai tendu ma main, et qu’il n’y a eu personne qui m’ait regardé;
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 Que vous avez méprisé tous mes conseils, et négligé mes réprimandes:
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 Moi aussi, à votre mort, je rirai et je me moquerai, lorsque ce que vous craigniez vous sera arrivé.
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 Lorsqu’une calamité arrivera tout d’un coup, et que la mort, comme une tempête, fondra violemment sur vous; quand, viendront sur vous la tribulation et l’angoisse:
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Alors ils m’invoqueront, et je ne les exaucerai pas; dès le matin ils se lèveront, et ils ne me trouveront pas;
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 Parce qu’ils ont haï la discipline, et qu’ils n’ont pas reçu la crainte du Seigneur,
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 Qu’ils n’ont pas acquiescé à mes conseils, qu’ils ont déprécié toutes mes remontrances.
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 Aussi ils mangeront les fruits de leurs voies, et ils seront rassasiés de leurs conseils.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 L’égarement des tout petits les tuera; et la prospérité des insensés les perdra.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 Mais celui qui m’écoute reposera sans terreur et jouira de l’abondance, la crainte des maux ayant été enlevée.
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
