Proverbes 6
1 Mon fils, si tu t’es rendu garant pour ton ami, et que tu aies engagé à un étranger ta main,
Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
2 Tu t’es enlacé par les paroles de ta bouche, et tu as été pris par tes propres discours.
Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
3 Fais donc ce que je dis, mon fils, délivre-toi toi-même, parce que tu es tombé dans la main de ton prochain. Cours de tous côtés, hâte-toi, réveille ton ami;
Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
4 N’accorde point de sommeil à tes yeux, et que tes paupières ne s’assoupissent point.
Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
5 Dégage-toi, comme un petit daim qui échappe de la main, et comme un oiseau qui fuit de la main d’un oiseleur.
Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
6 Va à la fourmi, ô paresseux, et considère ses voies, et apprends la sagesse;
Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
7 La fourmi, quoiqu’elle n’ait ni chef, ni maître, ni prince,
Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
8 Prépare dans l’été sa nourriture, et rassemble durant la moisson ce qu’elle doit manger.
Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
9 Jusqu’à quand, paresseux, dormiras-tu? quand sortiras-tu de ton sommeil?
Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
10 Tu dormiras un peu, tu sommeilleras un peu, tu mettras un peu les mains l’une dans l’autre, afin que tu dormes:
Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
11 Et viendra à toi, comme un coureur de chemin, la détresse; et la pauvreté comme un homme armé. Mais si tu es actif, viendra ta moisson comme une source abondante, et la détresse fuira loin de toi.
Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
12 Un homme apostat, homme inutile, va tenant des discours pervers,
Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
13 Fait signe des yeux, frappe du pied, parle avec un doigt,
Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
14 Avec un cœur dépravé il machine le mal, et en tout temps il sème des querelles;
Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
15 En un moment lui viendra sa perte, et soudain il sera brisé, et il n’aura plus de remède.
Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
16 Il y a six choses que hait le Seigneur, et la septième, son âme la déteste:
Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
17 Des yeux altiers, une langue menteuse, des mains versant un sang innocent,
Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
18 Un cœur formant des pensées très mauvaises, des pieds prompts à courir au mal,
Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
19 Un témoin fallacieux proférant des mensonges, et celui qui, entre des frères, sème des discordes.
Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
20 Conserve, mon fils, les préceptes de ton père, et ne rejette pas la loi de ta mère.
Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
21 Lie-les dans ton cœur continuellement, et mets-les autour de ton cou.
Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
22 Lorsque tu vas et viens, qu’ils marchent avec toi: lorsque tu dors, qu’ils te gardent, et te réveillant, parle avec eux;
Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
23 Parce qu’un commandement est un flambeau, et la loi, une lumière, et que c’est la voie de la vie qu’une remontrance de discipline;
Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
24 Afin qu’ils te préservent d’une femme corrompue et de la langue flatteuse d’une étrangère.
Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
25 Que ton cœur ne se passionne point pour sa beauté; et ne sois point pris par les signes de ses yeux;
Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
26 Car le prix d’une prostituée est à peine d’un pain seul; mais une femme ravit l’âme précieuse d’un homme.
Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
27 Est-ce qu’un homme peut cacher du feu dans son sein, sans que ses vêtements s’embrasent?
Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
28 Ou marcher sur des charbons ardents, sans que soient brûlées les plantes de ses pieds?
Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
29 Ainsi celui qui s’approche de la femme de son prochain ne sera pas pur lorsqu’il l’aura touchée.
Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
30 Ce n’est pas une grande faute, lorsque quelqu’un dérobe afin de remplir son âme affamée;
Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
31 Pris, il rendra même le septuple, et il livrera tout ce qu’il a dans sa maison.
Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
32 Mais celui qui est adultère, à cause de son manque de cœur, perdra son âme;
Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
33 Il rassemble sur lui la turpitude et l’ignominie, et son opprobre ne sera pas effacé;
Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
34 Parce que la jalousie et la fureur du mari ne pardonneront pas au jour de la vengeance,
Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
35 Et il n’acquiescera aux prières de personne, et il ne recevra pas pour satisfaction les dons les plus nombreux.
Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
