Sentencoj 26
1 Kiel neĝo en somero, kaj kiel pluvo en tempo de rikolto, Tiel ne konvenas honoro por malsaĝulo.
Assim como a neve no verão, como a chuva na colheita, assim também não convém a honra para o tolo.
2 Kiel birdo forleviĝas, kiel hirundo forflugas, Tiel senkaŭza malbeno ne efektiviĝas.
Como um pássaro a vaguear, como a andorinha a voar, assim também a maldição não virá sem causa.
3 Vipo estas por ĉevalo, brido por azeno, Kaj bastono por la dorso de malsaĝuloj.
Açoite para o cavalo, cabresto para o asno; e vara para as costas dos tolos.
4 Ne respondu al malsaĝulo laŭ lia malsaĝeco, Por ke vi mem ne fariĝu egala al li.
Não respondas ao tolo conforme sua loucura; para que não te faças semelhante a ele.
5 Respondu al malsaĝulo laŭ lia malsaĝeco, Por ke li ne estu saĝulo en siaj propraj okuloj.
Responde ao tolo conforme sua loucura, para que ele não seja sábio aos seus próprios olhos.
6 Kiu komisias aferon al malsaĝulo, Tiu tranĉas al si la piedojn kaj sin suferigas.
Quem manda mensagens pelas mãos do tolo é como quem corta os pés e bebe violência.
7 Kiel la kruroj de lamulo pendas peze, Tiel estas sentenco en la buŝo de malsaĝuloj.
[Assim] como não funcionam as pernas do aleijado, assim também é o provérbio na boca dos tolos.
8 Kiel iu, kiu alligas ŝtonon al ĵetilo, Tiel estas tiu, kiu faras honoron al malsaĝulo.
Dar honra ao tolo é como amarrar uma pedra numa funda.
9 Kiel dorna kano en la mano de ebriulo, Tiel estas sentenco en la buŝo de malsaĝuloj.
Como espinho na mão do bêbado, assim é o provérbio na boca dos tolos.
10 Kompetentulo ĉion bone faras; Sed kiu dungas pasantojn, tiu dungas malsaĝulojn.
[Como] um flecheiro que atira para todo lado, [assim] é aquele que contrata um tolo [ou] que contrata alguém que vai passando.
11 Kiel hundo revenas al sia vomitaĵo, Tiel malsaĝulo ripetas sian malsaĝaĵon.
Como um cão que volta a seu vômito, [assim] é o tolo que repete sua loucura.
12 Ĉu vi vidas homon, kiu estas saĝa en siaj okuloj? Estas pli da espero por malsaĝulo ol por li.
Viste algum homem sábio aos seus próprios olhos? Mais esperança há para o tolo do que para ele.
13 Maldiligentulo diras: Leono estas sur la vojo, Leono estas sur la stratoj.
O preguiçoso diz: Há uma fera no caminho; há um leão nas ruas.
14 Pordo turniĝas sur sia hoko, Kaj maldiligentulo sur sia lito.
[Como] a porta se vira em torno de suas dobradiças, [assim] o preguiçoso [se vira] em sua cama.
15 Maldiligentulo ŝovas sian manon en la poton, Kaj ne volas venigi ĝin al sia buŝo.
O preguiçoso põe sua mão no prato, e acha cansativo demais trazê-la de volta a sua boca.
16 Maldiligentulo estas en siaj okuloj pli saĝa, Ol sep veraj saĝuloj.
O preguiçoso se acha mais sábio aos próprios olhos do que sete que respondem com prudência.
17 Pasanto, kiu sin miksas en malpropran disputon, Estas kiel iu, kiu kaptas hundon je la oreloj.
Aquele que, enquanto está passando, [se envolve] em briga que não é sua, é [como] o que pega um cão pelas orelhas.
18 Kiel frenezulo, kiu ĵetas fajron, Sagojn, kaj morton,
Como o louco que lança faíscas, flechas e coisas mortíferas,
19 Tiel estas homo, kiu trompas sian proksimulon, Kaj diras: Mi ja ŝercas.
Assim é o homem que engana a seu próximo, e diz: Não estava eu [só] brincando?
20 Kie ne estas ligno, estingiĝas la fajro; Kaj se ne estas kalumnianto, ĉesiĝas malpaco.
Sem lenha, o fogo se apaga; e sem fofoqueiro, a briga termina.
21 Karbo servas por ardaĵo, ligno por fajro, Kaj homo malpacema por provoki malpacon.
O carvão é para as brasas, e a lenha para o fogo; e o homem difamador para acender brigas.
22 La vortoj de kalumnianto estas kiel frandaĵoj, Kaj ili penetras en la profundon de la ventro.
As palavras do fofoqueiro são como alimentos deliciosos, que descem ao interior do ventre.
23 Varmegaj lipoj kun malica koro Estas nepurigita arĝento, kiu kovras argilaĵon.
Como um vaso de fundição coberto de restos de prata, [assim] são os lábios inflamados e o coração maligno.
24 Malamanto havas maskitajn parolojn, Kaj en sia koro li preparas malicon.
Aquele que odeia dissimula em seus lábios, mas seu interior abriga o engano;
25 Kiam li ĉarmigas sian voĉon, ne kredu al li; Ĉar sep abomenaĵoj estas en lia koro.
Quando ele [te] falar agradavelmente com sua voz, não acredites nele; porque há sete abominações em seu coração;
26 Kiu trompe kaŝas malamon, Tiu aperigos sian malbonecon en popola kunveno.
Cujo ódio está encoberto pelo engano; sua maldade será descoberta na congregação.
27 Kiu fosas foson, tiu falos en ĝin; Kaj kiu rulas ŝtonon, al tiu ĝi revenos.
Quem cava uma cova, nela cairá; e quem rola uma pedra, esta voltará sobre ele.
28 Mensogema lango malamas tiujn, kiujn ĝi dispremis; Kaj hipokrita buŝo kaŭzas pereon.
A língua falsa odeia aos que ela atormenta; e a boca lisonjeira opera ruína.
