Proverbs 8
1 Whether wisdom crieth not ofte; and prudence yyueth his vois?
Hãy lắng nghe tiếng Khôn Ngoan kêu gọi! Lắng nghe sự thông sáng lên tiếng!
2 In souereyneste and hiy coppis, aboue the weie, in the myddis of pathis,
Sự khôn ngoan ở trên các đỉnh cao, nơi các góc đường, và tại các giao lộ.
3 and it stondith bisidis the yate of the citee, in thilke closyngis, and spekith, and seith, A!
Nơi cổng thành, đường vào đô thị, bên thềm cửa, khôn ngoan kêu lớn tiếng:
4 ye men, Y crie ofte to you; and my vois is to the sones of men.
“Ta gọi ngươi, tất cả các ngươi! Ta gọi toàn thể loài người.
5 Litle children, vndirstonde ye wisdom; and ye vnwise men, `perseyue wisdom.
Người đơn sơ nên hiểu lẽ khôn ngoan. Người dại phải có tâm sáng suốt.
6 Here ye, for Y schal speke of grete thingis; and my lippis schulen be openyd, to preche riytful thingis.
Hãy lắng nghe! Ta có điều quan trọng nói với ngươi. Mọi điều ta nói là lẽ phải,
7 My throte schal bithenke treuthe; and my lippis schulen curse a wickid man.
miệng ta truyền chân lý, môi ta ghét gian tà.
8 My wordis ben iust; no schrewid thing, nether weiward is in tho.
Mọi lời ta đều ngay thật. Không có chút gian dối;
9 `My wordis ben riytful to hem that vndurstonden; and ben euene to hem that fynden kunnyng.
Người thông sáng hiểu ra ngay, người tri thức chấp nhận liền.
10 Take ye my chastisyng, and not money; chese ye teching more than tresour.
Đón nhận kiến thức, khuyên dạy ta, quý cho con hơn bắt được bạc vàng.
11 For wisdom is betere than alle richessis moost preciouse; and al desirable thing mai not be comparisound therto.
Vì khôn ngoan quý hơn hồng ngọc. Không bảo vật nào có thể sánh với nó.
12 Y, wisdom, dwelle in counsel; and Y am among lernyd thouytis.
Ta, Khôn Ngoan, đi chung với trí phán đoán. Ta biết sự tri thức và thận trọng.
13 The drede of the Lord hatith yuel; Y curse boost, and pride, and a schrewid weie, and a double tungid mouth.
Kính sợ Chúa Hằng Hữu thì ghét điều ác. Vì thế, ta ghét kiêu căng và ngạo ngược, lối ác và miệng gian tà.
14 Counseil is myn, and equyte `is myn; prudence is myn, and strengthe `is myn.
Mưu lược và khôn khéo thuộc về ta. Ta thông sáng và đầy năng lực.
15 Kyngis regnen bi me; and the makeris of lawis demen iust thingis bi me.
Nhờ ta mà các vua cầm quyền, và những người cai trị ban sắc lệnh công bằng.
16 Princis comaunden bi me; and myyti men demen riytfulnesse bi me.
Nhờ ta, nhà cầm quyền chăn dân, và các quý tộc xét xử công chính.
17 I loue hem that louen me; and thei that waken eerli to me, schulen fynde me.
Ta yêu những người yêu ta. Ai sớm tìm kiếm ta hẳn sẽ gặp.
18 With me ben rychessis, and glorie; souereyn richessis, and riytfulnesse.
Ta có giàu sang và tôn trọng, công chính, và thịnh vượng lâu dài.
19 My fruyt is betere than gold, and precyouse stoon; and my seedis ben betere than chosun siluer.
Bông trái ta quý hơn vàng mười, hoa lợi ta hơn bạc vàng nguyên chất.
20 Y go in the weies of riytfulnesse, in the myddis of pathis of doom;
Ta bước đi trong công chính, trên đường nẻo công bình.
21 that Y make riche hem that louen me, and that Y fille her tresouris.
Ta cho người yêu ta hưởng giàu sang. Ta sẽ cho kho báu người luôn đầy dẫy.
22 The Lord weldide me in the bigynnyng of hise weies; bifore that he made ony thing, at the bigynnyng.
Chúa Hằng Hữu đã có ta từ buổi ban đầu, trước cả khi khai thiên lập địa.
23 Fro with out bigynnyng Y was ordeined; and fro elde tymes, bifor that the erthe was maad.
Ta hiện hữu, đời đời trong quá khứ, từ ban đầu, khi chưa có địa cầu.
24 Depthis of watris weren not yit; and Y was conseyued thanne. The wellis of watris hadden not brokun out yit,
Ta hiện hữu khi chưa có đại dương vực thẳm, nước chưa tuôn từ nguồn suối mạch sông.
25 and hillis stoden not togidere yit bi sad heuynesse; bifor litil hillis Y was born.
Trước khi núi non được hình thành, đồi cao góp mặt, thì đã có ta—
26 Yit he hadde not maad erthe; and floodis, and the herris of the world.
trước khi Chúa dựng trời xanh và đồng ruộng cùng cao nguyên trùng điệp.
27 Whanne he made redi heuenes, Y was present; whanne he cumpasside the depthis of watris bi certeyn lawe and cumpas.
Ta đã hiện diện, khi Chúa dựng trời xanh, khi Ngài đặt vòng tròn trên mặt biển.
28 Whanne he made stidfast the eir aboue; and weiede the wellis of watris.
Ta hiện diện khi Ngài giăng mây trời, đặt nguồn nước lớn dưới vực đại dương,
29 Whanne he cumpasside to the see his marke; and settide lawe to watris, that tho schulden not passe her coostis. Whanne he peiside the foundementis of erthe;
Ta hiện diện khi Ngài định giới ranh biển cả, ban lệnh cho nước không được tràn khỏi bờ. Và khi Ngài dựng nền của đất,
30 Y was making alle thingis with him. And Y delitide bi alle daies, and pleiede bifore hym in al tyme,
ta đã hiện diện bên Ngài, làm thợ cả. Với Chúa, ta là niềm vui hằng ngày, ta luôn hân hoan trước mặt Chúa.
31 and Y pleiede in the world; and my delices ben to be with the sones of men.
Vui mừng trong thế giới địa đàng, với loài người, ta thích thú vô cùng.
32 Now therfor, sones, here ye me; blessid ben thei that kepen my weies.
Cho nên các con hãy nghe ta, phước cho ai theo đường lối ta.
33 Here ye teching, and be ye wise men; and nile ye caste it awei.
Chịu dạy dỗ, sống khôn ngoan. Đừng từ chối lời giáo huấn.
34 Blessid is the man that herith me, and that wakith at my yatis al dai; and kepith at the postis of my dore.
Phước cho người nghe lời ta, ngày ngày trông ngoài cổng, chờ đợi trước cửa nhà!
35 He that fyndith me, schal fynde lijf; and schal drawe helthe of the Lord.
Vì ai tìm ta thì được sự sống, và hưởng ân huệ Chúa Hằng Hữu.
36 But he that synneth ayens me, schal hurte his soule; alle that haten me, louen deeth.
Ai xúc phạm ta là tự hủy mình. Người ghét ta là yêu sự chết.”
