Proverbs 16
1 It perteyneth to man to make redi the soule; and it perteyneth to the Lord to gouerne the tunge.
Al la homo apartenas la projektoj de la koro; Sed de la Eternulo venas la vortoj de la lango.
2 Alle the weies of men ben opyn to the iyen of God; the Lord is a weiere of spiritis.
Ĉiuj vojoj de la homo estas puraj en liaj okuloj; Sed la Eternulo esploras la spiritojn.
3 Schewe thi werkys to the Lord; and thi thouytis schulen be dressid.
Transdonu al la Eternulo viajn farojn; Tiam viaj entreprenoj staros forte.
4 The Lord wrouyte alle thingis for hym silf; and he made redi a wickid man to the yuel dai.
Ĉiu faro de la Eternulo havas sian celon; Eĉ malvirtulo estas farita por tago de malbono.
5 Abhomynacioun of the Lord is ech proude man; yhe, thouy the hond is to the hond, he schal not be innocent. The bigynnyng of good weie is to do riytwisnesse; forsothe it is more acceptable at God, than to offre sacrifices.
Ĉiu malhumilulo estas abomenaĵo por la Eternulo; Kaj li certe ne restos ne punita.
6 Wickidnesse is ayen bouyt bi merci and treuthe; and me bowith awei fro yuel bi the drede of the Lord.
Per bono kaj vero pardoniĝas peko; Kaj per timo antaŭ la Eternulo oni evitas malbonon.
7 Whanne the weyes of man plesen the Lord, he schal conuerte, yhe, hise enemyes to pees.
Kiam al la Eternulo plaĉas la vojoj de homo, Li eĉ liajn malamikojn pacigas kun li.
8 Betere is a litil with riytfulnesse, than many fruytis with wickidnesse.
Pli bona estas malmulto, sed kun justeco, Ol granda profito, sed maljusta.
9 The herte of a man schal dispose his weie; but it perteyneth to the Lord to dresse hise steppis.
La koro de homo pripensas sian vojon; Sed la Eternulo direktas lian iradon.
10 Dyuynyng is in the lippis of a king; his mouth schal not erre in doom.
Sorĉo estas sur la lipoj de reĝo; Lia buŝo ne peku ĉe la juĝo.
11 The domes of the Lord ben weiyte and a balaunce; and hise werkis ben alle the stoonys of the world.
Ĝusta pesilo kaj ĝustaj pesiltasoj estas de la Eternulo; Ĉiuj pezilŝtonoj en la sako estas Lia faro.
12 Thei that don wickidli ben abhomynable to the king; for the trone of the rewme is maad stidfast bi riytfulnesse.
Abomenaĵo por reĝoj estas fari maljustaĵon; Ĉar per justeco staras fortike la trono.
13 The wille of kyngis is iust lippis; he that spekith riytful thingis, schal be dressid.
Al la reĝoj plaĉas lipoj veramaj; Kaj ili amas tiun, kiu parolas la veron.
14 Indignacioun of the kyng is messangeris of deth; and a wijs man schal plese him.
Kolero de reĝo estas kuriero de morto; Sed homo saĝa igas ĝin pardoni.
15 Lijf is in the gladnesse of the `cheer of the king; and his merci is as a reyn comynge late.
Luma vizaĝo de reĝo estas vivo; Kaj lia favoro estas kiel nubo kun printempa pluvo.
16 Welde thou wisdom, for it is betere than gold; and gete thou prudence, for it is precyousere than siluer.
Akiro de saĝeco estas multe pli bona ol oro; Kaj akiro de prudento estas preferinda ol arĝento.
17 The path of iust men bowith awei yuelis; the kepere of his soule kepith his weie.
La vojo de virtuloj evitas malbonon; Kiu gardas sian vojon, tiu konservas sian animon.
18 Pride goith bifore sorewe; and the spirit schal be enhaunsid byfor fallyng.
Antaŭ la pereo iras fiereco; Kaj antaŭ la falo iras malhumileco.
19 It is betere to be maad meke with mylde men, than to departe spuylis with proude men.
Pli bone estas esti humila kun malriĉuloj, Ol dividi akiron kun fieruloj.
20 A lerned man in word schal fynde goodis; and he that hopith in the Lord is blessid.
Kiu prudente kondukas aferon, tiu trovos bonon; Kaj kiu fidas la Eternulon, tiu estas feliĉa.
21 He that is wijs in herte, schal be clepid prudent; and he that is swete in speche, schal fynde grettere thingis.
Kiu havas prudentan koron, tiu estas nomata saĝulo; Kaj agrablaj paroloj plivalorigas la instruon.
22 The welle of lijf is the lernyng of him that weldith; the techyng of foolis is foli.
Saĝo estas fonto de vivo por sia posedanto; Sed la instruo de malsaĝuloj estas malsaĝeco.
23 The herte of a wijs man schal teche his mouth; and schal encreesse grace to hise lippis.
La koro de saĝulo prudentigas lian buŝon, Kaj en lia buŝo plivaloriĝas la instruo.
24 Wordis wel set togidere is a coomb of hony; helthe of boonys is the swetnesse of soule.
Agrabla parolo estas freŝa mielo, Dolĉa por la animo kaj saniga por la ostoj.
25 A weye is that semeth riytful to a man; and the laste thingis therof leden to deth.
Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
26 The soule of a man trauelinge trauelith to hym silf; for his mouth compellide hym.
Kiu laboras, tiu laboras por si mem; Ĉar lin devigas lia buŝo.
27 An vnwijs man diggith yuel; and fier brenneth in hise lippis.
Malbona homo kaŭzas malbonon; Kaj sur liaj lipoj estas kvazaŭ brulanta fajro.
28 A weiward man reisith stryues; and a man ful of wordis departith princis.
Malica homo disvastigas malpacon; Kaj kalumnianto disigas amikojn.
29 A wickid man flaterith his frend; and ledith hym bi a weie not good.
Rabemulo forlogas sian proksimulon Kaj kondukas lin sur vojo malbona.
30 He that thenkith schrewid thingis with iyen astonyed, bitith hise lippis, and parformeth yuel.
Kiu faras signojn per la okuloj, tiu intencas malicon; Kiu faras signojn per la lipoj, tiu plenumas malbonon.
31 A coroun of dignyte is eelde, that schal be foundun in the weies of riytfulnesse.
Krono de gloro estas la grizeco; Sur la vojo de justeco ĝi estas trovata.
32 A pacient man is betere than a stronge man; and he that `is lord of his soule, is betere than an ouercomere of citees.
Pacienculo estas pli bona ol fortulo; Kaj kiu regas sian spiriton, tiu estas pli bona ol militakiranto de urbo.
33 Lottis ben sent into the bosum; but tho ben temperid of the Lord.
Sur la baskon oni ĵetas loton; Sed ĝia tuta decido estas de la Eternulo.
