Matthew 21
1 When they came near to Jerusalem and came to Bethsphage, to the Mount of Olives, then Jesus sent two disciples,
Samtang si Jesus ug ang iyang mga disipulo duol na sa Jerusalem ug miadto sa Betfage, sa Bungtod sa mga Olibo, unya si Jesus nagpadala ug duha ka disipulo,
2 saying to them, “Go into the village that is opposite you, and immediately you will find a donkey tied, and a colt with her. Untie them and bring them to me.
nga nag-ingon kanila, “Adto didto sa sunod nga baryo, ug kamo dihadiha dayon makakaplag ug usa ka asno nga gihigot didto, ug ang usa ka nati uban niya. Badbari sila ug dad-a sila kanako.
3 If anyone says anything to you, you shall say, ‘The Lord needs them,’ and immediately he will send them.”
Kung adunay bisan kinsa nga mosulti ug bisan unsa kaninyo mahitungod niini, moingon kamo, 'Ang Ginoo nagkinahanglan kanila,' ug kanang tawhana dihadiha dayon magpadala kanila kaninyo.”
4 All this was done that it might be fulfilled which was spoken through the prophet, saying,
Karon kini nahitabo nga kung unsa ang gisulti pinaagi sa propeta matuman. Siya miingon,
5 “Tell the daughter of Zion, behold, your King comes to you, humble, and riding on a donkey, on a colt, the foal of a donkey.”
“Sultihi ang anak nga babaye sa Zion. Tan-awa, ang inyong Hari moabot kaninyo. Mapainubsanon ug magsakay sa usa ka asno, Ug sa usa ka nati, ang anak sa asno.”
6 The disciples went and did just as Jesus commanded them,
Unya ang mga disipulo miadto ug gibuhat kung unsa ang gitudlo ni Jesus kanila.
7 and brought the donkey and the colt and laid their clothes on them; and he sat on them.
Gidala nila ang asno ug ang nati, ug gibutang nila ang ilang mga bisti ibawbaw nila, ug si Jesus naglingkod didto.
8 A very great multitude spread their clothes on the road. Others cut branches from the trees and spread them on the road.
Kadaghanan sa mga panon nagbukhad sa ilang mga bisti sa dalan, ug ang uban nagputol ug mga sanga gikan sa mga kahoy ug gibukhad nila kini sa dalan.
9 The multitudes who went in front of him, and those who followed, kept shouting, “Hosanna to the son of David! Blessed is he who comes in the name of the Lord! Hosanna in the highest!”
Ang panon sa katawhan nga nag-una kang Jesus ug kadtong nagsunod, misinggit, ug miingon, “Hosanna ngadto sa anak ni David! Bulahan ang usa nga miabot sa ngalan sa Ginoo. Hosanna sa kahitas-an!”
10 When he had come into Jerusalem, all the city was stirred up, saying, “Who is this?”
Sa dihang si Jesus miadto sa Jerusalem, ang tanan sa siyudad nagkaguliyang ug miingon, “Kinsa man kini?”
11 The multitudes said, “This is the prophet, Jesus, from Nazareth of Galilee.”
Ang panon sa katawhan mitubag, “Mao kini si Jesus ang propeta, nga gikan sa Nazaret didto sa Galilea.”
12 Jesus entered into the temple of God and drove out all of those who sold and bought in the temple, and overthrew the money changers’ tables and the seats of those who sold the doves.
Unya si Jesus misulod sa templo sa Dios. Nagpapahawa siya niadtong tanan nga namalit ug namaligya sa templo. Gibalintong usab niya ang mga lamesa sa tig-ilis ug salapi, ug mga lingkoranan niadtong namaligya ug mga salampati.
13 He said to them, “It is written, ‘My house shall be called a house of prayer,’ but you have made it a den of robbers!”
Siya miingon kanila, “Nahisulat kini, 'Ang akong balay pagatawagon nga balay nga ampoanan,' apan gihimo ninyo kining tagoanan sa mga tulisan.”
14 The lame and the blind came to him in the temple, and he healed them.
Unya ang buta ug ang bakol miadto kaniya sa templo, ug nag-ayo siya kanila.
15 But when the chief priests and the scribes saw the wonderful things that he did, and the children who were crying in the temple and saying, “Hosanna to the son of David!” they were indignant,
Apan sa dihang ang mga pangulong pari ug ang mga eskriba nakakita sa kahibulongang mga butang nga iyang gibuhat, ug sa dihang nadungog nila ang mga bata nga naninggit sa templo ug miingon, “Hosanna sa anak ni David,” natandog sila ug nasuko.
16 and said to him, “Do you hear what these are saying?” Jesus said to them, “Yes. Did you never read, ‘Out of the mouth of children and nursing babies, you have perfected praise’?”
Sila miingon kaniya, “Nakadungog ka ba kung unsa ang gisulti niining katawhan?” Si Jesus miingon kanila, “Oo! Apan wala ba ninyo nabasa, 'Gikan sa mga baba sa mga gagmayng bata ug mga gipasuso nga mga bata aduna kamoy kahingpitan nga pagdayeg'?”
17 He left them and went out of the city to Bethany, and camped there.
Unya si Jesus mibiya kanila ug migawas sa siyudad ug miadto sa Betania ug natulog didto.
18 Now in the morning, as he returned to the city, he was hungry.
Karon sa kabuntagon sa pagbalik niya sa siyudad, siya gigutom.
19 Seeing a fig tree by the road, he came to it and found nothing on it but leaves. He said to it, “Let there be no fruit from you forever!” Immediately the fig tree withered away. (aiōn g165)
Nakita niya ang usa ka kahoy nga igera sa daplin sa dalan. Giduol niya kini, apan walay nakaplagan niini gawas sa dahon. Miingon siya niini, “Hinaot nga wala nay bunga gikan kanimo pag-usab.” Ug dihadiha dayon nalaya ang kahoy nga igera. (aiōn g165)
20 When the disciples saw it, they marvelled, saying, “How did the fig tree immediately wither away?”
Sa dihang ang mga disipulo nakakita niini, nahibulong sila ug miingon, “Giunsa nga ang kahoy nga igera nalaya man dayon?”
21 Jesus answered them, “Most certainly I tell you, if you have faith and don’t doubt, you will not only do what was done to the fig tree, but even if you told this mountain, ‘Be taken up and cast into the sea,’ it would be done.
Si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo, kung ikaw adunay pagtuo, ug dili magduhaduha, dili lamang ninyo mabuhat kung unsa ang nahitabo sa kahoy nga igera, apan makaingon kamo bisan niining bungtod, 'Malukat ka ug malabay didto sa dagat, 'ug mahitabo kini.
22 All things, whatever you ask in prayer, believing, you will receive.”
Ang tanan nga inyong gipangayo sa pag-ampo samtang nagtuo, madawat ninyo.”
23 When he had come into the temple, the chief priests and the elders of the people came to him as he was teaching, and said, “By what authority do you do these things? Who gave you this authority?”
Sa dihang miadto si Jesus sa templo, ang mga pangulong pari ug mga kadagkoan miduol kaniya samtang siya nagtudlo ug miingon, “Pinaagi sa unsang katungod nga gibuhat mo man kining mga butanga? Ug kinsa ang naghatag kanimo niining katungod?”
24 Jesus answered them, “I also will ask you one question, which if you tell me, I likewise will tell you by what authority I do these things.
Si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Ako usab mangutana kaninyo ug usa ka pangutana. Kung sultihan ninyo ako, ako usab mosulti kaninyo sa katungod nganong gibuhat ko kining mga butanga.
25 The baptism of John, where was it from? From heaven or from men?” They reasoned with themselves, saying, “If we say, ‘From heaven,’ he will ask us, ‘Why then did you not believe him?’
Ang pagbawtismo ni Juan—asa man kini gikan, gikan sa langit o gikan sa mga tawo?” Naghisgotanay sila sa ilang kaugalingon, nga nag-ingon, “Kung moingon kita, 'Gikan sa langit,' moingon siya kanato, 'Ngano nga wala man kamo mituo kaniya?'
26 But if we say, ‘From men,’ we fear the multitude, for all hold John as a prophet.”
Apan kung moingon kita, 'Gikan sa mga tawo,' mahadlok kita sa panon sa katawhan, tungod kay gitan-aw nilang tanan si Juan nga usa ka propeta.”
27 They answered Jesus, and said, “We don’t know.” He also said to them, “Neither will I tell you by what authority I do these things.
Unya mitubag sila kang Jesus ug miingon, “Wala kami nasayod.” Miingon usab siya kanila, “Ni dili usab ako makasulti kaninyo pinaagi kung unsang katungod ang akong gibuhat niining mga butanga.
28 But what do you think? A man had two sons, and he came to the first, and said, ‘Son, go work today in my vineyard.’
Apan unsa man sa inyong hunahuna? Adunay usa ka tawo nga may duha ka anak nga lalaki. Miadto siya sa nauna ug miingon, 'Anak, lakaw ug pagbuhat karon sa parasan.'
29 He answered, ‘I will not,’ but afterward he changed his mind, and went.
Ang anak nga lalaki mitubag ug miingon, 'Dili ako moadto,' apan human niana nausab ang iyang hunahuna ug miadto.
30 He came to the second, and said the same thing. He answered, ‘I’m going, sir,’ but he didn’t go.
Ug ang tawo miadto sa ikaduha ka anak nga lalaki ug miingon sa samang mga butang. Ang anak nga lalaki mitubag ug miingon, 'Moadto ako, sir,' apan wala siya miadto.
31 Which of the two did the will of his father?” They said to him, “The first.” Jesus said to them, “Most certainly I tell you that the tax collectors and the prostitutes are entering into God’s Kingdom before you.
Kinsa man sa duha ka anak nga lalaki ang nagtuman sa kabubut-on sa iyang amahan?” Miingon sila, “Ang nauna.” Si Jesus miingon kanila, “Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo, ang mga kubrador sa buhis ug ang mga babayeng namaligya sa ilang dungog makasulod sa gingharian sa Dios una kaninyo.
32 For John came to you in the way of righteousness, and you didn’t believe him; but the tax collectors and the prostitutes believed him. When you saw it, you didn’t even repent afterward, that you might believe him.
Kay si Juan mianhi kaninyo uban sa dalan sa pagkamatarong, apan wala kamo mituo kaniya, samtang ang mga kubrador sa buhis ug ang mga babayeng namaligya sa ilang dungog nagtuo kaniya. Ug kamo, sa dihang nakita ninyo kana nga nahitabo, wala gani naghinulsol aron sa pagtuo kaniya.
33 “Hear another parable. There was a man who was a master of a household who planted a vineyard, set a hedge about it, dug a wine press in it, built a tower, leased it out to farmers, and went into another country.
Paminawa ang laing sambingay. Adunay usa ka tawo, usa ka tawo nga adunay lapad nga kayutaan. Nagtanom siya ug usa ka parasan, gibutangan niya kini ug kural, nagkalot ug pug-anan sa bino niini, nagtukod ug usa ka taas nga lantawanan, ug gipa-abangan kini ngadto sa tig-atiman sa ubas. Unya miadto siya sa laing nasod.
34 When the season for the fruit came near, he sent his servants to the farmers to receive his fruit.
Sa dihang ang panahon sa tingpamupo ug paras nagkaduol na, siya nagpadala ug pipila ka mga sulugoon ngadto sa tig-atiman ug mga paras aron sa pagkuha sa iyang mga ubas.
35 The farmers took his servants, beat one, killed another, and stoned another.
Apan ang tig-atiman sa parasan nagkuha sa iyang mga sulugoon, gibunalan ang usa, ug gipatay ang uban, ug gibato usab ang uban.
36 Again, he sent other servants more than the first; and they treated them the same way.
Sa maka usa pa, ang tag-iya nagpadala ug lain pang mga sulugoon, mas daghan kaysa nauna, apan ang tig-atiman ug mga parasan nagbuhat sa samang paagi.
37 But afterward he sent to them his son, saying, ‘They will respect my son.’
Human niana, ang tag-iya nagpadala sa iyang kaugalingon nga anak ngadto kanila, nga nag-ingon, 'Tahoron nila ang akong anak nga lalaki.'
38 But the farmers, when they saw the son, said amongst themselves, ‘This is the heir. Come, let’s kill him and seize his inheritance.’
Apan sa dihang ang tig-atiman sa parasan nakakita sa anak nga lalaki, sila miingon sa ilang mga kaugalingon, 'Mao kini ang manununod. Dali, patyon nato siya ug atong panag-iyahon ang panulondon.'
39 So they took him and threw him out of the vineyard, then killed him.
Busa gikuha nila siya, gilabay siya pagawas sa parasan, ug gipatay siya.
40 When therefore the lord of the vineyard comes, what will he do to those farmers?”
Karon sa dihang ang tag-iya sa parasan miabot, unsa kaha ang iyang buhaton niadtong tig-atiman sa parasan?”
41 They told him, “He will miserably destroy those miserable men, and will lease out the vineyard to other farmers who will give him the fruit in its season.”
Sila miingon kaniya, “Siya magalaglag niadtong mga walay pulod nga mga tawo sa hilabihan nga paagi, ug unya iyang paabangan ang parasan sa uban nga mga tig-atiman ug paras, mga tawo nga mobayad sa mga ubas sa dihang mahinog na kini.”
42 Jesus said to them, “Did you never read in the Scriptures, ‘The stone which the builders rejected was made the head of the corner. This was from the Lord. It is marvellous in our eyes’?
Si Jesus miingon kanila, “Wala ba ninyo mabasa sa kasulatan, 'Ang bato nga gisalikway sa magtutukod nahimo nga patukoranan. Kini gikan sa Ginoo, ug kini makapahibulong sa atong mga mata?'
43 “Therefore I tell you, God’s Kingdom will be taken away from you and will be given to a nation producing its fruit.
Busa moingon ako kaninyo, ang gingharian sa Dios pagakuhaon gikan kaninyo ug igahatag sa usa ka nasod nga mag-atiman sa iyang mga bunga.
44 He who falls on this stone will be broken to pieces, but on whomever it will fall, it will scatter him as dust.”
Bisan kinsa kadtong mahulog niini nga bato mabuak sa pino. Apan bisan si kinsa ang mahulogan niini, madugmok kini.”
45 When the chief priests and the Pharisees heard his parables, they perceived that he spoke about them.
Sa dihang ang mga pangulong pari ug ang mga Pariseo nakadungog sa iyang sambingay, nakita nila nga siya nagsulti mahitungod kanila.
46 When they sought to seize him, they feared the multitudes, because they considered him to be a prophet.
Apan sa dihang nangita silag paagi sa pagbutang sa ilang mga kamot ngadto kaniya, nahadlok sila sa panon sa katawhan, tungod kay ang mga tawo nagsud-ong kaniya ingon nga usa ka propeta.
