Proverbs 1
1 [the] proverbs of Solomon [the] son of David [the] king of Israel.
Исраил падишаси Давутниң оғли Сулайманниң пәнд-несиһәтлири: —
2 To learn wisdom and discipline to teach words of understanding.
Бу пәнд-несиһәтләр саңа әқил-парасәт, әдәп-әхлақни үгитип, сени ибрәтлик сөзләрни чүшинидиған қилиду;
3 To receive correction of insight righteousness and justice and uprightness.
саңа даналиқ, һәққанийлиқ, пәм-парасәт вә дуруслуқниң йолйоруқ-тәрбийисини қобул қилдуриду.
4 To give to naive people prudence to a youth knowledge and discretion.
Бу [пәнд-несиһәтләр] наданларни зерәк қилип, яшларни билимлик вә сәзгүр қилиду;
5 Let him listen a prudent [one] and let him increase insight and a discerning [one] wise directions let him get.
буларға қулақ селиши билән даналар билимини ашуриду, йорутулған кишиләр техиму дана мәслиһәткә еришиду,
6 To understand a proverb and an enigma [the] words of learned ones and parables their.
шундақла пәнд-несиһәтләр һәм тәмсилләрниң мәнасини, данишмәнләрниң һекмәтлири һәм тилсим сөзлирини чүшинидиған қилиниду.
7 [the] fear of Yahweh [is the] beginning of knowledge wisdom and discipline fools they despise.
Пәрвәрдигардин қорқуш билимниң башлинишидур; Ахмақлар даналиқни вә тәрбийини көзгә илмайду.
8 Listen to O son my [the] correction of father your and may not you reject [the] instruction of mother your.
И оғлум, атаңниң тәрбийисигә қулақ сал, анаңниң сөз-несиһәтидин айрилма;
9 For - [will be] a wreath of favor they for head your and necklaces for neck your.
чүнки улар сениң бешиңға тақалған гүл чәмбирәк, бойнуңға есилған марҗан болиду.
10 O son my if they will entice you sinners may not you be willing.
И оғлум, яманлар сени аздурса, уларға әгәшмигин.
11 If they will say come! with us let us lie in wait for blood let us lie hidden for an innocent [one] without cause.
Әгәр улар: — Жүр, қапқан қуруп адәм өлтүрәйли; Йошурунивелип, бирәр бегуна кәлгәндә урайли!
12 Let us engulf them like Sheol alive and complete like [those who] go down of [the] pit. (Sheol h7585)
Тәһтисарадәк уларни жутуветәйли, Сақ болсиму, һаңға чүшкәнләрдәк уларни жиқитайли; (Sheol h7585)
13 All wealth prized we will find we will fill houses our plunder.
Улардин хилму-хил қиммәтлик мал-дунияға егә болуп, Өйлиримизни олҗа билән толдуримиз.
14 Lot your you will cast in midst of us a bag one it will belong to all of us.
Биз билән шерик бол, Һәмянимиз бир болсун, десә, —
15 O son my may not you walk in [the] way with them restrain foot your from pathway their.
И оғлум, уларға йолдаш болма, Өзүңни уларниң изидин нери қил!
16 For feet their to evil they run and they may make haste to shed blood.
Чүнки уларниң путлири рәзилликкә жүгүриду, Қолини қан қилиш үчүн алдирайду.
17 For in vain [is] spread out the net in [the] eyes of every owner of a wing.
Һәр қандақ учарқанат туюп қалғанда қапқан қоюш бекар аваричиликтур;
18 And they for own blood their they lie in wait they lie hidden for own life their.
Лекин булар дәл өз қенини төкүш үчүн сақлайду; Өз җанлириға замин болушни күтиду.
19 [are] thus [the] paths of Every [one who] gains unjustly unjust gain [the] life of owners its it will take.
Нәпси йоғинап кәткән һәр бир адәмниң йоллириниң ақивити мана шундақ; [Һарам мал-дуния] өз егилириниң җенини алиду.
20 Wisdom in the street it cries aloud in the open places she gives voice her.
[Бүйүк] даналиқ кочида очуқ-ашкарә хитап қилмақта, Чоң мәйданларда садасини аңлатмақта.
21 At [the] top of noisy [places] she calls out at [the] entrances of [the] gates in the city sayings her she utters.
Коча доқмушлирида адәмләрни чақирмақта, Шәһәр дәрвазилирида сөзлирини җакалимақта: —
22 Until when? - O naive people will you love naivete and mockers mockery do they delight in? themselves and fools will they hate? knowledge.
И саддилар, қачанғичә мошундақ наданлиққа берилисиләр? Мәсқирә қилғучилар қачанғичә мәсқириликтин һозур алсун? Ахмақлар қачанғичә билимдин нәпрәтләнсун?!
23 You will turn back to rebuke my here! I will pour out to you spirit my let me declare words my you.
Тәнбиһлиримгә қулақ селип маңған йолуңлардин янған болсаңлар еди! Роһумни силәргә төкүп берәттим, Сөзлиримни силәргә билдүргән болаттим.
24 Because I called and you refused I offered hand my and there not [was] an attentive [one].
Лекин чақирсам, аңлимидиңлар; Қолумни узартсам, һеч қайсиңлар қаримидиңлар.
25 And you ignored all advice my and rebuke my not you yielded to.
Несиһәтлиримниң һәммисигә пәрва қилмидиңлар, Тәнбиһимни аңлашни қилчә халимидиңлар.
26 Also I at calamity your I will laugh I will mock when comes dread your.
Шуңа, бешиңларға балаю-қаза кәлгәндә күлимән, Вәһимә силәргә йетиши билән мәсқирә қилимән.
27 When comes (like devastation *Q(K)*) dread your and calamity your like a storm-wind it will arrive when comes on you trouble and distress.
Һалакәт елип кәлгән вәһимә үстүңләргә чүшкәндә, Вәйранчилиқ силәргә қуюнтаздәк кәлгәндә, Силәр еғир қайғуға вә азапқа муптила болғиниңларда —
28 Then they will call to me and not I will answer they will earnestly seek me and not they will find me.
У чағда мошу кишиләр мәндин өтүнүп чақириду, Мән пәрва қилмаймән, Мени тәлмүрүп издисиму, тапалмайду.
29 Because for they hated knowledge and [the] fear of Yahweh not they chose.
Улар билимгә нәпрәтләнгинидин, Пәрвәрдигардин әйминишни таллимиғинидин,
30 Not they yielded to advice my they spurned all rebuke my.
Мениң нәсиһитимни қилчә қобул қилғуси йоқлуғидин, Тәнбиһимгиму пәрва қилмиғиниңлардин,
31 So they may eat from [the] fruit of way their and from own schemes their they will be surfeited.
Улар өз бешини йәйду, Өз қәстлиридин толуқ азап тартиду;
32 For [the] waywardness of naive people it will ruin them and [the] ease of fools it will destroy them.
Чүнки саддиларниң йолдин чиқиши өз җениға замин болиду; Ахмақлар раһәтлик турмушидин өзлирини һалак қилиду.
33 And [one who] listens to me he will dwell security and he will be at ease from dread of trouble.
Лекин маңа қулақ салғанлар аман-есән яшайду, Балаю-қазалардин, ғәм-әндишләрдин халий болуп, хатирҗәм туриду.
