Psalms 78
1 “A psalm of Asaph.” Give ear, O my people, to my instruction! Incline your ears to the words of my mouth!
Usa ka maskil ni Asaf. Pamatia ang akong pagpanudlo, O akong katawhan, patalinghogi ang mga pulong sa akong baba.
2 I will open my mouth in a psalm; I will utter sayings of ancient times.
Akong pagaablihan ang akong baba sa mga sambingay; ako magaawit mahitungod sa tinagong mga butang mahitungod kaniadto.
3 What we have heard and learned, And our fathers have told us,
Mao kini ang mga butang nga atong nadungog ug nakat-onan, mga butang nga gitudlo kanato sa atong mga katigulangan.
4 We will not hide from their children; Showing to the generation to come the praises of Jehovah, His might, and the wonders he hath wrought.
Dili nato kini ililong sa ilang mga kaliwatan. Isugilon ta sa sunod nga kaliwatan ang mahitungod sa dalayegong mga buhat ni Yahweh, ang iyang kusog, ug ang mga kahibulongan nga iyang gibuhat.
5 For he appointed statutes in Jacob, And established a law in Israel, Which he commanded our fathers To make known to their children;
Kay nagbuhat siya ug mga kasugoan kang Jacob ug nagbutang ug balaod sa Israel. Gimandoan niya ang atong mga katigulangan nga ila kining itudlo ngadto sa ilang mga anak.
6 So that the generation to come might know them; The children, which should be born, and rise up, Who should declare them to their children;
Gimando niya kini aron nga ang sunod nga kaliwatan masayod sa iyang kasugoan, ang mga bata nga wala pa matawo, mao na usab ang mosulti sa ilang kaugalingong mga anak.
7 That they might put their trust in God, And not forget his deeds, But keep his commandments;
Unya mosalig (sila) sa Dios ug dili nila kalimtan ang iyang mga buhat apan tumanon ang iyang mga kasugoan.
8 And might not be, like their forefathers, A stubborn and rebellious generation, —A generation whose heart was not fixed upon God, And whose spirit was not steadfast toward the Almighty.
Unya dili (sila) mahisama sa ilang mga katigulangan, nga mga gahig ulo ug mga masinupakong kaliwatan, kaliwatan nga ang kasingkasing dili maayo, ug ang mga espiritu nga dili maunongon ug matinud-anon sa Dios.
9 The children of Ephraim were like armed bowmen, Who turn their backs in the day of battle.
Ang mga Efraimihanon adunay mga pana, apan mibalik (sila) sa adlaw sa pagpakiggubat.
10 They kept not the covenant of God, And refused to walk in his law;
Wala nila tipigi ang ilang kasabotan tali sa Dios, ug nagdumili (sila) sa pagtuman sa iyang balaod.
11 And forgot his mighty deeds, And the wonders he had shown them.
Gikalimtan nila ang iyang mga buhat, ang kahibulongang mga butang nga iyang gipakita kanila.
12 Marvellous things did he in the sight of their fathers, In the land of Egypt, in the field of Zoan.
Gikalimtan nila ang katingalahang mga butang nga iyang gibuhat sa atubangan sa ilang mga katigulangan didto sa yuta sa Ehipto, sa yuta sa Zoan.
13 He divided the sea, and caused them to pass through; Yea, he made the waters to stand as a heap.
Gitunga niya ang dagat ug gigiyahan (sila) patabok niini; gipatindog niya ang katubigan sama sa mga pader.
14 By day he led them by a cloud, And all the night by a light of fire.
Panahon sa adlaw gigiyahan niya (sila) uban ang panganod ug sa tanang gabii inubanan sa kahayag sa kalayo.
15 He clave the rocks in the wilderness, And gave them drink, as from the great deep.
Gipikas niya ang mga bato didto sa kamingawan, ug gihatagan niya (sila) ug tubig nga madagayaon gayod, nga igo nga makapuno sa kinahiladman sa dagat.
16 From the rock he brought flowing streams, And made water to run down like rivers.
Naghimo siya ug mga tuboran nga nag-agas gikan sa bato ug iyang gipadagayday ang tubig sama sa kasubaan.
17 Yet still they sinned against him, And provoked the Most High in the desert.
Apan nagpadayon (sila) sa pagpakasala batok kaniya, nagasupak batok sa Labing Halangdon didto sa kamingawan.
18 They tempted God in their hearts, By asking food for their delight.
Gisulayan nila ang Dios sa ilang mga kasingkasing pinaagi sa pagpangayo ug pagkaon nga makatagbaw sa ilang kaugalingon.
19 Yea, they spake against God, and said, “Can God spread a table in the wilderness?
Nagsulti (sila) batok sa Dios; miingon (sila) “Makahatag ba gayod ang Dios ug lamesa alang kanato diha sa kamingawan?
20 Behold! he smote the rock, and the water flowed, And streams gushed forth: Is he also able to give bread? Can he provide flesh for his people?”
Tan-awa, sa dihang iyang gibunalan ang bato, miagas ang tubig ug midagayday. Apan makahatag ba usab siya ug tinapay? Magahatag ba siya ug karne alang sa iyang katawhan?”
21 When, therefore, the LORD heard this, he was wroth: So a fire was kindled against Jacob, And anger arose against Israel.
Sa dihang nadungog kini ni Yahweh, nasuko siya; busa ang iyang kalayo misunog batok kang Jacob, ug ang iyang kasuko misulong sa Israel,
22 Because they believed not in God, And trusted not in his aid.
tungod kay wala man (sila) mituo sa Dios ug wala misalig sa iyang kaluwasan.
23 Yet he had commanded the clouds above, And had opened the doors of heaven;
Apan gimandoan niya ang kalangitan ug naablihan ang mga pultahan sa langit.
24 And had rained down upon them manna for food, And had given them the corn of heaven.
Nagpaulan siya ug mana aron (sila) makakaon, ug gihatagan (sila) ug trigo gikan sa langit.
25 Every one ate the food of princes; He sent them bread to the full.
Gikaon sa mga tawo ang tinapay sa mga anghel. Nagpadala siya ug pagkaon nga madagayaon gayod.
26 Then he caused a strong wind to blow in the heavens, And by his power he brought a south wind;
Gipahuros niya ang hangin sa sidlakan aron motayhop sa kawanangan, ug pinaagi sa iyang gahom gigiyahan niya ang hangin sa kasadpan.
27 He rained down flesh upon them as dust, And feathered fowls as the sand of the sea.
Gipaulanan niya (sila) ug karne sama sa abog, mga langgam nga dili maihap sama sa balas sa kadagatan.
28 He caused them to fall in the midst of their camp, Round about their habitations.
Nangahulog kini taliwala sa ilang kampo, palibot sa ilang mga tolda.
29 So they did eat, and were filled; For he gave them their own desire.
Busa nangaon (sila) ug nangabusog. Gihatag niya ngadto kanila ang ilang gitinguha.
30 Their desire was not yet satisfied, And their meat was yet in their mouths,
Apan wala pa (sila) nangabusog; ang ilang kalan-on anaa pa sa ilang mga baba.
31 When the wrath of God came upon them, And slew their strong men, And smote down the chosen men of Israel.
Unya gisulong (sila) sa kasuko sa Dios ug gipamatay ang labing kusgan kanila. Gipuo niya ang mga batan-ong lalaki sa Israel.
32 For all this they sinned still, And put no trust in his wondrous works.
Bisan pa niini, nagpadayon (sila) sa pagpakasala ug wala mituo sa iyang kahibulongang mga buhat.
33 Therefore he consumed their days in vanity, And their years in sudden destruction.
Busa gipamubo sa Dios ang ilang mga adlaw; ang ilang katuigan napuno sa kalisang.
34 When he slew them, they sought him; They returned, and sought earnestly for God;
Sa dihang ang Dios mosakit kanila, mosugod (sila) sa pagpangita kaniya, ug unya mobalik (sila) ug mangita gayod kaniya.
35 And remembered that God was their rock, And the Most High their redeemer.
Mahinumdoman nila nga ang Dios mao ang ilang bato ug nga ang Labing Halangdong Dios mao ang ilang manluluwas.
36 But they only flattered him with their mouths, And spake falsely to him with their tongues.
Apan giulog-ulogan nila siya pinaagi sa ilang mga baba ug namakak kaniya sa ilang mga pulong.
37 For their hearts were not true to him, Nor were they steadfast in his covenant.
Kay ang ilang mga kasingkasing dili lig-ong mitutok kaniya, ug dili (sila) matinud-anon sa iyang kasabotan.
38 Yet, being full of compassion, he forgave their iniquity, And would not utterly destroy them; Often he restrained his indignation, And stirred not up all his anger.
Apan siya, sanglit maluluy-on, nagpasaylo sa ilang kasal-anan ug wala niya (sila) laglaga. Oo, daghang mga panahon nga iyang gipugngan ang iyang kasuko ug wala pukawa ang tanan niyang kapungot.
39 He remembered that they were but flesh, —A breath, that passeth and cometh not back.
Gihinumdoman niya nga gibuhat (sila) gikan sa unod, usa ka hangin nga molabay ug dili na mobalik.
40 How often did they provoke him in the wilderness! How often did they anger him in the desert!
Sa makadaghang higayon misupak (sila) batok kaniya didto sa kamingawan ug nagpasubo kaniya didto sa umaw nga mga rehiyon!
41 Again and again they tempted God, And offended the Holy One of Israel.
Sa kanunay gisulayan nila ang Dios ug minghagit sa Balaan sa Israel.
42 They remembered not his hand, Nor the day when he delivered them from the enemy;
Wala (sila) maghunahuna mahitungod sa iyang gahom, kung giunsa niya (sila) pagluwas gikan sa ilang kaaway
43 What signs he had wrought in Egypt, And what wonders in the fields of Zoan.
sa dihang gipakita niya ang iyang makalilisang nga mga timaan didto sa Ehipto ug ang iyang mga kahibulongan sa rehiyon sa Zoan.
44 He turned their rivers into blood, So that they could not drink of their streams.
Gihimo niyang dugo ang mga suba sa mga Ehiptohanon aron dili (sila) makainom gikan sa ilang mga tuboran.
45 He sent amongst them flies, which devoured them, And frogs, which destroyed them.
Nagpadala siya ug labihan kadaghang langaw nga milamoy kanila ug mga baki nga milukop sa ilang yuta.
46 He gave also their fruits to the caterpillar, And their labor to the locust.
Iyang gihatag ang ilang mga pananom sa mga apan-apan ug ang ilang mga hinagoan ngadto sa mga dulon.
47 He destroyed their vines with hail, And their sycamore-trees with frost.
Gilaglag niya ang ilang mga kaparasan tungod sa pagpaulan ug yelo ug ang ilang mga kahoy nga sikomoro.
48 He also gave up their cattle to hail, And their flocks to hot thunderbolts.
Gipaulanan niya ug yelo ang ilang mga baka ug gipanglitian ang ilang binuhing mga mananap.
49 He sent against them the fierceness of his anger, Wrath, indignation, and woe, —A host of angels of evil.
Ang iyang hilabihang kasuko mihampak batok kanila. Gipadala niya ang kapungot, kaligutgot, ug kalisdanan sama sa mga anghel nga nagdala ug kasamok.
50 He made a way for his anger, He spared them not from death, But gave up their lives to the pestilence.
Naghimo siya ug dalan alang sa iyang kasuko; wala niya (sila) ilikay gikan sa kamatayon apan gitugyan (sila) sa katalagman.
51 He smote all the firstborn in Egypt; The first-fruits of their strength in the tents of Ham.
Gipamatay niya ang tanang panganay didto sa Ehipto, ang kinamagulangan sa ilang kusog didto sa mga tolda ni Ham.
52 But he led forth his own people like sheep, And guided them like a flock in the wilderness.
Gigiyahan niya ang iyang mga katawhan pagawas sama sa karnero ug gitultolan (sila) didto sa kamingawan sama sa panon sa mananap.
53 He led them on safely, so that they feared not, While the sea overwhelmed their enemies.
Gigiyahan niya (sila) nga luwas ug walay kahadlok, apan ang dagat mitabon sa ilang mga kaaway.
54 He brought them to his own sacred border, Even to this mountain which his right hand had gained.
Unya gidala niya (sila) sa utlanan sa iyang balaang yuta, niining bukira nga naangkon sa iyang tuong kamot.
55 He cast out the nations before them, And divided their land by a measuring-line, as an inheritance, And caused the tribes of Israel to dwell in their tents.
Gipapahawa niya ang mga nasod nga nauna kanila ug gipanghatag kanila ang ilang panulundon. Gipapuyo niya ang mga banay sa Israel sa ilang mga tolda.
56 Yet they tempted and provoked God, the Most High, And kept not his statutes;
Apan ilang gisulayan ug gisupak ang Labing Halangdong Dios ug wala gituman ang iyang mga kasugoan.
57 Like their fathers they were faithless, and turned back; They turned aside, like a deceitful bow.
(Sila) dili mga matinud-anon ug nagmabudhi-on sama sa ilang mga amahan; dili (sila) kasaligan sama sa baliko nga pana.
58 They provoked his anger by their high places, And stirred up his jealousy by their graven images.
Kay gipasuko nila siya sa ilang hataas nga mga dapit ug gihagit siya aron mangabugho sa ilang mga diosdios.
59 God saw this, and was wroth, And greatly abhorred Israel;
Sa dihang nadungog kini sa Dios, nasuko siya ug hingpit nga gisalikway ang Israel.
60 So that he forsook the habitation at Shiloh, The tabernacle where he dwelt among men,
Gibiyaan niya ang puluy-anan sa Silo, ang tolda diin siya mipuyo uban sa mga tawo.
61 And delivered his strength into captivity, And his glory into the hand of the enemy.
Gitugotan niya nga ang iyang kusog makuha ug gihatag ang iyang himaya ngadto sa mga kamot sa kaaway.
62 His own people he gave up to the sword, And was wroth with his own inheritance.
Gitugyan niya ang iyang katawhan ngadto sa espada, ug nasuko siya sa iyang panulundon.
63 Fire consumed their young men, And their maidens did not bewail them.
Gilamoy sa kalayo ang ilang mga batan-ong lalaki, ug ang ilang mga kadalagahan wala nay mga awit sa kasal.
64 Their priests fell by the sword, And their widows made no lamentation.
Ang ilang mga pari nangapukan pinaagi sa espada, ug ang ilang mga balo dili makahimo sa pagbangotan.
65 But at length the Lord awaked as from sleep, As a hero who had been overpowered by wine;
Unya ang Ginoo nahigmata sama sa tawo nga gikan sa pagkatulog, sama sa manggugubat nga nagsinggit tungod sa bino.
66 He smote his enemies, and drove them back, And covered them with everlasting disgrace.
Giabog niya ang iyang mga kaaway; gipakaulawan niya (sila) sa walay kataposan.
67 Yet he rejected the tents of Joseph, And chose not the tribe of Ephraim;
Gisalikway niya ang tolda ni Jose, ug wala niya pilia ang banay ni Efraim.
68 But chose the tribe of Judah, The Mount Zion which he loved;
Gipili niya ang banay ni Juda ug ang Bukid sa Zion nga iyang gihigugma.
69 Where he built, like the heavens, his sanctuary; Like the earth, which he hath established for ever.
Gitukod niya ang iyang pinuy-anan sama sa mga langit, sama sa kalibotan nga iyang palungtaron sa kahangtoran.
70 And he chose David, his servant, And took him from the sheepfolds;
Gipili niya si David, nga iyang sulugoon, ug gikuha siya gikan sa puluy-anan sa mga karnero.
71 From tending the suckling ewes he brought him To feed Jacob his people, And Israel his inheritance.
Gikuha niya siya gikan sa pagbantay sa mga babayeng karnero ug sa mga anak niini ug gidala niya siya aron mahimong magbalantay ni Jacob, nga iyang katawhan, ug sa Israel, nga iyang panulundon.
72 He fed them with an upright heart, And guided them with skilful hands.
Gibantayan (sila) ni David uban sa kaligdong sa iyang kasingkasing, ug gigiyahan niya (sila) sa kahanas sa iyang mga kamot.
