Romans 11
1 I ask then, has God rejected his people? Absolutely not. For I also am an Israelite, a descendant of Abraham, of the tribe of Benjamin.
ତେବେ ଆନ୍ ଇନାଙ୍ଗ୍, ଇସ୍ୱର୍ କି ଜାର୍ ଲକାରିଂ ପିସ୍ତାନ୍ନା? ହେଦାଂ ଇନାୱାଡ଼ାଙ୍ଗ୍ ଆମେତ୍, ଇନେକିଦେଂକି ଆନ୍ ପା ଅବ୍ରାହାମ୍ ଲାତ୍ରା ଉବ୍ଜାଣ୍ ବିନ୍ୟାମିନ୍ କୁଟୁମ୍ନି ରୱାନ୍ ଇସ୍ରାଏଲିୟ ଲକ୍ ।
2 God did not reject his people, which he foreknew. Or do you not know what the Scripture says about Elijah? How he pleads with God against Israel:
ଇସ୍ୱର୍ ଜାର୍ତି ଇମ୍ଣି ମାନାୟାରିଂ ଆଗେତାଂ ପୁନ୍ଞ୍ଜି ମାଚାନ୍, ହେୱାରିଂ ପିହିୱାଦାଂ ମାଚାନ୍ । ଏଲିୟତି ଲେକାତ ସାସ୍ତର୍ ଇନାକା ଇନାତ୍, ହେଦାଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍ ପୁନୁଦେର୍? ହେୱାନ୍ ଇନେସ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ବିରୁତ୍ତ ଇସ୍ୱର୍ତି ତାକେ ଗୱାରି କିନାନ୍,
3 "Lord, they have killed your prophets, they have broken down your altars; and I am left alone, and they seek my life."
“ମାପ୍ରୁ, ହେୱାର୍ ମି ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍କିନାକାରିଂ ଅସ୍ତାର୍ଣ୍ଣା, ମି ଗାର୍ଣିଙ୍ଗ୍ କାର୍ତାର୍ନା, ଆରେ ଆନ୍ ରୱାଙ୍ଗ୍ ବାକି ମାନାଙ୍ଗ୍, ଆରେ ହେୱାର୍ ନା ଜିବୁନ୍ ଅଦେଂ ଦାସ୍ତାନାରା ।”
4 But how does God answer him? "I have kept for myself seven thousand people, who have not bowed the knee to Baal."
ଏଲିୟଙ୍ଗ୍ ଇସ୍ୱର୍ ଇନା ଉତର୍ ହିଜ଼ି ମାନାନ୍? “ବାମ୍ଣ୍ଡାୟ୍କିନି ପେନ୍ ବାଆଲ୍ ପୁତ୍ଡ଼ାତିଂ ପୁଜା କିଜ଼ି ମାନ୍ୱି ସାତ୍ ହାଜାର୍ ମାନାୟ୍ତିଂ ମା କାଜିଂ ଇଡ୍ତାପ୍ନା ।”
5 Even so then at this present time also there is a remnant according to the election of grace.
ନଂ ସମାନ୍ ହେ ଲାକେ ଗିଟାତାତ୍ନା । ଇସ୍ୱର୍ ଉପ୍କାର୍ କିଜ଼ି ଇମ୍ଣାକାରିଂ ବାଚି କିଜ଼ି ମାଚାନ୍, ହେୱାର୍ତି ବିତ୍ରେତାଂ ଅଲପ୍ ଏଚେକ୍ ଜାଣ୍ ବାକି ମାନାର୍ ।
6 And if by grace, then it is no longer of works; otherwise grace is no longer grace.
ଇସ୍ୱର୍ ହେୱାରିଂ ବାଚି କିତାନ୍ନା ଜାର୍ ଉପ୍କାର୍ କାଜିଂ । ଜଦି ହେୱାର୍ତି ସତ୍ କାମାୟ୍ ଲାଗିଂ ଇସ୍ୱର୍ ହେୱାରିଂ ବାଚି କିଜ଼ି ମାଚିସ୍, ହେୱାର୍ତି ଉପ୍କାର୍ ହାତ୍ପା ଉପ୍କାର୍ ଆୱାତାତ୍ମା ।
7 What then? That which Israel seeks for, that he did not obtain, but the chosen ones obtained it, and the rest were hardened.
ୱାଟିଂ ଇନାକା ଆତାତ୍? ଇସ୍ରାଏଲ୍ୟର୍ ଇନାକା ଡେକ୍ଚି ମାଚାର୍, ହେଦାଂ ଗାଟା ଆୱାତାର୍ । କେବଲ୍ ଇସ୍ୱର୍ ବାଚି କିତି ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍ ହାରୁ କୁଦା ତାଦାଂ ଗାଟା ଆତାନ୍ । ବିନ୍ ଲଗୁ ଇନେର୍ ଇସ୍ୱର୍ତି କୁକ୍ତାକା କାଜିଂ ଦିଆନ୍ ହିୱାତାର୍ ।
8 According as it is written, God gave them a spirit of stupor, eyes that they should not see, and ears that they should not hear, to this very day.
ଇନେସ୍ ଲେକାମାନାତ୍, “ଇସ୍ୱର୍ ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ପାତେକ୍ ହେୱାରିଂ ଆଟ୍ୱାନି ଜିବୁନ୍ ହିତାର୍ନା, ଇ ଲାକେ କାଣ୍କୁ ହିତାର୍ନା, ଇନେସ୍ ହେୱାର୍ ହୁଡ଼ୁର୍, ଆରେ ଇ ଲାକେ କିତୁଲ୍ ହିତାର୍ନା, ଇନେସ୍ ହେୱାର୍ ୱେନୁର୍ ।”
9 David says, "Let their table be made a snare, and a trap, and a stumbling block, and a retribution to them.
ହେୱାର୍ତି ବିସ୍ରେ ଦାଉଦ୍ ଲେକିକିତାନ୍ନା; “ହେୱାର୍ ୱାରିକିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଡ଼ୁକାତ ଆରେ । ବୁଡା ଆଜ଼ି ଡାଣ୍ଡ୍ ବଗ୍ କିଏର୍ ।”
10 Let their eyes be darkened, so that they can't see, and their backs be bent continually."
ଇନେସ୍ ହେୱାର୍ କାଣାଙ୍ଗ୍ ଆଜ଼ି ହୁଡ଼୍ଦେଂ ଆଡ୍ମେର୍, ତାଇନାତ୍ ଦୁକ୍ କସ୍ଟ ବଗ୍ କିଜ଼ି କିଜ଼ି ହେୱାର୍ତି ମ୍ଡେଙ୍ଗାଙ୍ଗ୍ ଗଂଜି ହାଲେତ୍ ।
11 I ask then, did they stumble that they might fall? Absolutely not. But by their fall salvation has come to the non-Jews, to provoke them to jealousy.
ଲାଗିଂ ଆନ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗ୍, ହେୱାର୍ ଇନାକା ନସ୍ଟଆନି କାଜିଂ ଅସ୍ତାର୍? ହେଦାଂ ଇନାୱାଡ଼ାଙ୍ଗ୍ ପା ଆମେତ୍, ହେୱାର୍ ପାପ୍ କିତିଲେ, ହେୱାରିଂ ଆକର୍ ଆନି କାଜିଂ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍ ମୁକ୍ଡ଼ାନାକାନି ଆଦିକାରି କିଆତାତ୍ ।
12 Now if their fall is the riches of the world, and their loss the riches of the non-Jews; how much more their fullness?
ଜିହୁଦିର୍ତି ପାପ୍, ଜଗତ୍ତ ବିନ୍ ଲଗାଂ କାଜିଂ ବେସି ଆସିର୍ବାଦ୍ ତାହିୱାତାତ୍ନା । ଜିହୁଦିର୍ତି ଆତ୍ମିକ୍ ଅର୍କିତ୍ କାଜିଂ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍ ଆସିର୍ବାଦ୍ନି ଦାନ୍ ଲାବ୍ କିତାର୍ଣ୍ଣା । ଜଦି ୱିଜ଼ାର୍ ଜାତି ରାକ୍ୟା ପାୟାଦେଂ ଆଡ଼୍ତାର୍ଚି, ତାଆତିସ୍ ତାହୁଦାଂ ଆରେ ଏଚେକ୍ ଆଦିକ୍ ଆସିର୍ବାଦ୍ ଗାଟା ଆଉତ୍?
13 For I speak to you who are the non-Jews. Since then as I am an apostle to the non-Jews, I glorify my ministry;
ମାତର୍ ବିନ୍ଜାତି ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍, ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଆନ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା । ଆନ୍ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍ କାଜିଂ ପକ୍ୟାତାକାନ୍ ନା ହେବା ପାଦ୍ନି ଜାଜ୍ମାଲ୍ କିନାଙ୍ଗା,
14 if by any means I may provoke to jealousy those who are my flesh, and may save some of them.
ଇନେସ୍ ଇନେସ୍ବାନି ନା ନିଜାର୍ ଜାତିରିଂ ତିର୍କାଡ଼୍ କିୟ୍କିଜ଼ି ହେୱାର୍ ବିତ୍ରେତାଂ ଏଚେକ୍ ଜାଣ୍ତିଂ ମୁକ୍ତି କିଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ନାଂ ।
15 For if the rejection of them is the reconciling of the world, what would their acceptance be, but life from the dead?
ଇନେକିଦେଂକି ଜଦି ହେୱାର୍ତି ଦେହାକିନି ହୁକେ ପୁର୍ତିତ ମେହାନାକା ଗିଟାତାତ୍, ତେବେ ହେୱାର୍ତି ଇଟ୍ନାକା ହୁକେ ଇନାକା ହାତ୍ପା ହାତାକାର୍ ବିତ୍ରେତାଂ ଜିବୁନ୍ ଲାବ୍ ଆଉତ୍?
16 If the first part is holy, so is the whole batch. If the root is holy, so are the branches.
ରୁଟିତାଂ ଇଚୁଟିଂ ଇସ୍ୱର୍ ତର୍ଦାଂ ପୁଜା କିଜ଼ି ମାଚିସ୍ ପୁଇପୁୟା, ସବୁ ରୁଟି ପା ପୁଜା କିତାକା ଇନ୍ୟାନାତ୍ । ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍ ମାର୍ଦିଂ ଦଲ୍ ପୁଜା ଆଜ଼ି ମାଚିସ୍, ତା କେନ୍ଦାଙ୍ଗ୍ ଡାଡ଼୍ ପା ପୁଜା ଆକାତ୍ ହିଆତାତ୍ନା ଇଞ୍ଜି ବାବି କିଦେଙ୍ଗ୍ ଆନାତ୍ ।
17 But if some of the branches were broken off, and you, being a wild olive, were grafted in among them, and became partaker with them of the rich root of the olive tree;
ମାତର୍ ଜଦି କେତେକ୍ କେନ୍ଦାଂ ଡ୍ରିଙ୍ଗ୍ତିକ୍ ଆରି ଏପେଙ୍ଗ୍ ରାନ୍ତି ଜିତ୍ ମାର୍ନି କେନ୍ଦାଂ ଆତିସ୍ପା ହେ ସବୁ ବିତ୍ରେ କଲମ୍ କିତାର୍, ଆରେ ହେୱାର୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ଜିତ୍ମାର୍ ଦଲ୍ନି ରାସ୍ନି ମେହା ଆତାର୍,
18 do not boast over the branches. But if you boast, it is not you who support the root, but the root supports you.
ଲାଗିଂ ହେ ଡାଡ଼୍ ବିରୁତ୍ତ ଗରବ୍ କିମାଟ୍; ମାତର୍ ଜଦି ଗରବ୍ କିୟାଟ୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ଜଦି ଦଲ୍ତିଂ ଆହ୍ୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ମତର୍ ଦଲ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଆସ୍ତାତ୍ନା, ଇଦାଂ ପୁନ୍ଞ୍ଜି ମାନାଟ୍ ।
19 You will say then, "Branches were broken off, that I might be grafted in."
ଏପ୍ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ନାଦେର୍, “ଆଁ, ମାତର୍ ନାଂ ବାହା ହିଦ୍ନି କାଜିଂ ତ ହେ କେନ୍ଦାଂ କାତ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍ ।”
20 True; by their unbelief they were broken off, and you stand by your faith. Do not be conceited, but fear;
ହେଦାଂ ହାତ୍ପା । ହେୱାର୍ ପାର୍ତି କିୱାକା ହୁକେ ହେୱାର୍ କାଟି କିତାର୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ କେବଲ୍ ପାର୍ତି ହୁଦାଂ ହେ ବାହା ଆଦିକ୍ତାଂ ଆଦିକ୍ କିତାଦେର୍ଣ୍ଣା । ମାତର୍ ଗରବ୍ କିୱାଦାଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଡ ।
21 for if God did not spare the natural branches, neither will he spare you.
ଜଦି ମାର୍ନି ସବୁ କେନ୍ଦାଙ୍ଗ୍ ଲାକେ ଇହୁଦିରିଂ ଇସ୍ୱର୍ ଡାଣ୍ଡ୍ ହିୱାଦାଂ ପିସ୍ତି ହିୱାତାନ୍, ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇନାକା ହେୱାନ୍ ପିସ୍ତି ହିଦ୍ନାନ୍?
22 See then the goodness and severity of God. Toward those who fell, severity; but toward you, goodness, if you continue in his goodness; otherwise you also will be cut off.
ଲାଗିଂ, ଇସ୍ୱର୍ତି ଦୟା ଆରି ଡାଟ୍ ବୁଜା ଆଡ; ଇମ୍ଣାକାର୍ ମୁଞ୍ଜ୍ତାର୍, ହେୱାର୍ କାଜିଂ ଆଟ୍ୱା, ମାତର୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଜଦି ଇସ୍ୱର୍ତି ଦୟାତି ସାରାଣ୍ ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍, ତା ଆତିସ୍ ମି କାଜିଂ ହେୱାନ୍ତି ଦୟା; ନଲେ ଏପେଙ୍ଗ୍ ପା କାତ୍ୟାନାର୍ ।
23 They also, if they do not continue in their unbelief, will be grafted in, for God is able to graft them in again.
ଆରେ, ହେୱାର୍ ଜଦି ପାର୍ତିକିୱାକାତ ମାନୁର୍, ବାଟିଙ୍ଗ୍ ହେୱାର୍ ପା କଲମ୍ କିୟାନାର୍, ଇନେକିଦେଂକି ହେୱାରିଂ ଆରେ ରଗ କଲମ୍ କିନି କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ନାନ୍ ।
24 For if you were cut out of that which is by nature a wild olive tree, and were grafted contrary to nature into a good olive tree, how much more will these, which are the natural branches, be grafted into their own olive tree?
ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍ ରାନ୍ତି ଜିତ୍ମାର୍ନି କେନ୍ଦାଙ୍ଗ୍ ଲାକେ । ହେଦାଂ କାତ୍ୟା ଆଜ଼ି ମିଚ୍ ବାବ୍ରେ ବାଡ଼୍ନି ଜାଗ୍ରତ୍ କିତି ଜିତ୍ ମାର୍ ଲାହାଂ ମେହାୟ୍ କିଆତାତ୍ନା । ଜିହୁଦି ଜାତି ବାଡ଼୍ନି ଜାଗ୍ରତ୍ କିତି ଜିତ୍ମାର୍ ଲାକେ । ଇ ମାର୍ନି କାତ୍ତି କେନ୍ଦାଂ ଆରେରଗ ମାର୍ ଲାହାଂ ମେହାୟ୍ କିନି ଇସ୍ୱର୍ତି ପାକ୍ୟାତ ଆଡ଼୍ୱା ।
25 For I do not desire you to be ignorant, brothers, of this mystery, so that you won't be wise in your own conceits, that a partial hardening has happened to Israel, until the fullness of the non-Jews has come in,
ଇନେକିଦେଂକି ଏ ଟଣ୍ଡାର୍ ଆରି ତଣ୍ଦେକ୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇନେସ୍ ଜାର୍ ଜାର୍ତିଂ ବୁଦ୍ୟାର୍ ଇଞ୍ଜି ମାନେ କିଉଦେର୍ ଇଦାଂ କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଜେ ଇ ଡ଼ୁକ୍ତିହାତ୍ପା ବିସ୍ରେ ପୁନ୍ୱାଦାଂ ମାନାସ୍, ଇଦାଂ ନା ଇଚା ଆକାୟ୍, ଇଚିସ୍, ଏଚେକ୍ ପାତେକ୍ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍ ବାର୍ତି ଗିଣ୍ତ ହଣ୍ୱାତାର୍ନା, ହେ ପାତେକ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ବାଗ୍ତ ଆଟ୍ୱା ଆତାତ୍ନ୍ନା;
26 and so all Israel will be saved. Even as it is written, "There will come out of Zion the Deliverer; he will turn away ungodliness from Jacob.
ଆରେ, ଇବାନି ୱିଜ଼ାର୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ମୁକ୍ଡ଼ା ଆନାର୍, ଇନେସ୍ ଲେକାମାନାତ୍, “ସିୟନ୍ତାଂ ମୁକ୍ତିକିନାକାନ୍ ଜୁଦ୍ନାନ୍, ହେୱାନ୍ ଜାକୁବ୍ତାଂ ଅଦାର୍ମି ଦେହା କିନାନ୍ ।”
27 This is my covenant to them, when I will take away their sins."
ଆରେ, ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ଆସେଙ୍ଗ୍ ହେୱାର୍ତି ପାପ୍ ସବୁ ଚରି କିନାସ୍, ହେପାଦ୍ନା ଇଦାଂ ହେୱାର୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ମା ନିୟମ୍ ଆନାତ୍ ।
28 Concerning the Good News, they are enemies for your sake. But concerning the election, they are loved for the fathers' sake.
ନେକ୍ରିକାବୁର୍ ବିସ୍ରେ ବିଚାର୍ କିତିସ୍ ହେୱାର୍ ମି କାଜିଂ ବିରୁତ୍ ଆଦ୍ନାର୍, ମାତର୍ ବାଚିକିତି ବିସ୍ରେ ବିଚାର୍ କିତିସ୍ ଦାଦି ଅଜାର୍ କାଜିଂ ହେୱାର୍ ୱାରିନି ମାଜ଼ି ।
29 For the gifts and the calling of God are irrevocable.
ଇନେକିଦେଂକି, ଇସ୍ୱର୍ତି ଦାନ୍ ସବୁ ଆରି କୁକ୍ନାକା ପଲ୍ୟା ଆଉତ୍ ।
30 For as you in time past were disobedient to God, but now have obtained mercy by their disobedience,
ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇନେସ୍ ଆଗେ ଇସ୍ୱର୍ତି ବଲ୍ ମାନି କିୱାଦାଂ ମାଚାଦେର୍, ମାତର୍ ନଙ୍ଗ୍ ହେୱାର୍ତି ବଲ୍ ମାନିକିୱାଦାଂ ହୁକେ ଦୟା ପାୟା ତାଦେର୍ଣ୍ଣା,
31 even so these also have now been disobedient, that by the mercy shown to you they may now also obtain mercy.
ହେ ଲାକେ ଇୱାର୍ ପା ନଙ୍ଗ୍ ବଲ୍ ମାନିକିୱାକାର୍ ଆତାର୍ଣ୍ଣା, ଇନେସ୍ ମି କାଜିଂ ହତ୍ତାର୍ ଦୟା ହୁକେ ଇୱାର୍ ପା ନଙ୍ଗ୍ ଦୟା ଅୟାନାର୍ ।
ଇନେକିଦେଂକି ୱିଜ଼ାରିଂ ଦୟା କିନି କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍ ୱିଜ଼ାରିଂ ବଲ୍ ମାନିକିୱାଦାଂ ହେଲାୟ୍ କିତାନ୍ନା । (eleēsē g1653)
33 Oh the depth of the riches both of the wisdom and the knowledge of God. How unsearchable are his judgments, and his ways past tracing out.
ଆ! ଇସ୍ୱର୍ତି ବୁଦି ଆରି ଗିଆନ୍ ଲାକେ ଦାନ୍ କେତେ ସିମା ହିଲୁତ୍! ହେୱାନ୍ତି ବିଚାର୍ ସବୁ ଇନେସ୍ ବେସି ବୁଦି ଆରି ହେୱାନ୍ତି ହାଜ଼ି ସବୁ ଇନେସ୍ ବୁଜାଆଉର୍!
34 For "Who has known the mind of the Lord, or who has been his counselor?"
ଇନେକିଦେଂକି, ମାପ୍ରୁତି ମାନ୍ ଇନେର୍ ପୁଚାର୍ଣ୍ଣା? କି ହେୱାନ୍ତି ବୁଜାୟ୍ କିନାକାନ୍ ଇନେର୍ ଆତାର୍ଣ୍ଣା?
35 "Or who has first given to him, and it will be repaid to him again?"
ନଲେ ଇନେର୍ ହେୱାନିଂ ପର୍ତୁମ୍ତ ଦାନ୍ କିତାନ୍ନା, ଆରେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇନାମ୍ ଦାନ୍ କିୟାନାତ୍?
