Proverbs 29
1 He who is often rebuked and stiffens his neck will be destroyed suddenly, with no remedy.
Ang madalas na masaway na nagpapatigas ng kaniyang leeg, biglang mababali, at walang kagamutan.
2 When the righteous thrive, the people rejoice; but when the wicked rule, the people groan.
Pagka ang matuwid ay dumadami, ang bayan ay nagagalak: nguni't pagka ang masama ay nagpupuno, ang bayan ay nagbubuntong-hininga.
3 Whoever loves wisdom brings joy to his father; but a companion of prostitutes squanders his wealth.
Ang umiibig ng karunungan ay nagpapagalak sa kaniyang ama: nguni't ang nakikisama sa mga patutot ay sumisira ng kaniyang tinatangkilik.
4 The king by justice makes the land stable, but he who takes bribes tears it down.
Ang hari ay nagtatatag ng lupain sa pamamagitan ng kahatulan: nguni't ang humihingi ng suhol ay gumigiba.
5 A man who flatters his neighbor spreads a net for his feet.
Ang tao na kunwang pumupuri sa kaniyang kapuwa naglalagay ng bitag sa kaniyang mga hakbang.
6 An evil man is snared by his sin, but the righteous can sing and be glad.
Sa pagsalangsang ng masamang tao ay may silo: nguni't ang matuwid ay umaawit at nagagalak.
7 The righteous is concerned about justice for the poor. The wicked does not understand the concern.
Ang matuwid ay kumukuhang alam sa bagay ng dukha: ang masama ay walang unawang makaalam.
8 Mockers stir up a city, but wise men turn away anger.
Ang mga mangduduwahaging tao ay naglalagay ng bayan sa liyab: nguni't ang mga pantas na tao ay nagaalis ng poot.
9 If a wise man goes to court with a foolish man, the fool rages or scoffs, and there is no peace.
Kung ang pantas ay magkaroon ng pakikipagtalo sa isang mangmang, magalit man o tumawa, ang mangmang ay hindi magkakaroon ng kapahingahan.
10 The bloodthirsty hate a man of integrity; and they seek the life of the upright.
Ang mangbububo ng dugo ay nagtatanim sa sakdal: at tungkol sa matuwid, hinahanap nila ang kaniyang buhay.
11 A fool vents all of his anger, but a wise man brings himself under control.
Inihihinga ng mangmang ang buong galit niya: nguni't ang pantas ay nagpipigil at tumitiwasay.
12 If a ruler listens to lies, all of his officials are wicked.
Kung ang puno ay nakikinig sa kabulaanan, lahat niyang mga lingkod ay masasama.
13 The poor man and the oppressor have this in common: The LORD gives sight to the eyes of both.
Ang dukha at ang mamimighati ay nagsasalubong; pinapagniningas ng Panginoon ang mga mata nila kapuwa.
14 The king who fairly judges the poor, his throne shall be established forever.
Ang hari na humahatol na tapat sa dukha, ang kaniyang luklukan ay matatatag magpakailan man.
15 The rod of correction gives wisdom, but a child left to himself causes shame to his mother.
Ang pamalo at saway ay nagbibigay karunungan: nguni't ang batang binabayaan ay humihiya sa kaniyang ina.
16 When the wicked increase, sin increases; but the righteous will see their downfall.
Pagka ang masama ay dumadami, pagsalangsang ay dumadami: nguni't mamamasdan ng matuwid ang kanilang pagkabuwal.
17 Correct your son, and he will give you peace; yes, he will bring delight to your soul.
Sawayin mo ang iyong anak, at bibigyan ka niya ng kapahingahan; Oo, bibigyan niya ng kaluguran ang iyong kaluluwa.
18 Where there is no revelation, the people cast off restraint; but he who keeps the law is blessed.
Kung saan walang pangitain, ang bayan ay sumasama: nguni't siyang nagiingat ng kautusan ay maligaya siya.
19 A servant can't be corrected by words. Though he understands, yet he will not respond.
Ang alipin ay hindi masasaway ng mga salita: sapagka't bagaman nalalaman niya ay hindi siya makikinig.
20 Do you see a man who is hasty in his words? There is more hope for a fool than for him.
Nakikita mo ba ang tao, na nagmamadali sa kaniyang mga salita? May pagasa pa sa mangmang kay sa kaniya.
21 He who pampers his servant from youth will have him become a son in the end.
Siyang maingat na nagpalaki ng kaniyang lingkod mula sa pagkabata, magiging anak niya siya sa kawakasan.
22 An angry man stirs up strife, and a wrathful man abounds in sin.
Ang taong magagalitin ay humihila ng kaalitan, at ang mainiting tao ay nananagana sa pagsalangsang.
23 A man's pride brings him low, but one of lowly spirit gains honor.
Ang kapalaluan ng tao ay magbababa sa kaniya: nguni't ang may mapagpakumbabang diwa ay magtatamo ng karangalan.
24 Whoever is an accomplice of a thief is an enemy of his own soul. He takes an oath, but dares not testify.
Ang nakikisama sa isang magnanakaw ay nagtatanim sa kaniyang sariling kaluluwa: siya'y nakakarinig ng sumpa at hindi umiimik.
25 The fear of man proves to be a snare, but whoever puts his trust in the LORD will be set on high.
Ang pagkatakot sa tao ay nagdadala ng silo: nguni't ang naglalagak ng kaniyang tiwala sa Panginoon ay maliligtas.
26 Many seek the ruler's favor, but a man's justice comes from the LORD.
Marami ang nagsisihanap ng lingap ng pinuno: nguni't ang kahatulan ng tao ay nagmumula sa Panginoon.
27 A dishonest man detests the righteous, and the upright in their ways detest the wicked.
Ang di ganap na tao ay karumaldumal sa matuwid: at ang matuwid sa lakad ay karumaldumal sa masama.
