Proverbs 21
1 The king's heart is in the LORD's hand like the watercourses. He turns it wherever he desires.
| دڵی پاشا لەناو دەستی یەزدان جۆگەی ئاوە، بۆ کوێ بیەوێت ئاراستەی دەکات. |
2 Every way of a man is right in his own eyes, but the LORD weighs the hearts.
| هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام یەزدان دڵەکان هەڵدەسەنگێنێت. |
3 To do righteousness and justice is more acceptable to the LORD than sacrifice.
| کارکردن بە ڕاستودروستی و دادپەروەری لەلای یەزدان لە قوربانی سەربڕین پەسەندترە. |
4 A high look, and a proud heart, the lamp of the wicked, is sin.
| چاوی بەفیز و دڵی لەخۆبایی، ئەمانە چرای بەدکارانن و گوناهن. |
5 The plans of the diligent surely lead to profit; and everyone who is hasty surely rushes to poverty.
| بێگومان پلانی مرۆڤی تێکۆشەر بەرەو پڕییە، هەموو هەڵەشەییەکیش بەرەو نەبوونییە. |
6 Getting treasures by a lying tongue is a fleeting vapor for those who seek death.
| کۆکردنەوەی سامان بە زمانی درۆ هەڵمە دەڕەوێتەوە و تەڵەی مردنە. |
7 The violence of the wicked will drive them away, because they refuse to do what is right.
| زۆرداری بەدکارەکان ڕایاندەماڵێت، چونکە ڕەتیان کردەوە دادپەروەری بکەن. |
8 The way of the guilty is devious, but the conduct of the innocent is upright.
| ڕێگای پیاوی تاوانبار خوارە، بەڵام کەسی پاک کرداری ڕاستە. |
9 It is better to dwell in the corner of the housetop, than to share a house with a contentious woman.
| باشترە لە گۆشەی سەربانێک نیشتەجێ بیت، نەک ماڵێکی هاوبەش لەگەڵ ژنێکی شەڕانی. |
10 The soul of the wicked desires evil; his neighbor finds no mercy in his eyes.
| کەسی بەدکار ئارەزووی خراپە دەکات، دراوسێکەی بەزەیی لێی نابینێت. |
11 When the mocker is punished, the simple gains wisdom. When the wise is instructed, he receives knowledge.
| بە سزادانی گاڵتەجاڕ ساویلکە دانا دەبێت، بە فێرکردنی داناش زانیاری وەردەگرێت. |
12 The Righteous One considers the house of the wicked, and brings the wicked to ruin.
| خودای ڕاستودروست سەرنج دەداتە ماڵی خراپەکار، خراپەکاران لە خراپە سەرەوژێر دەکات. |
13 Whoever stops his ears at the cry of the poor, he will also cry out, but shall not be heard.
| ئەوەی گوێی خۆی لە هاواری هەژاران کەڕ بکات، ئەویش هاوار دەکات و وەڵام نادرێتەوە. |
14 A gift in secret pacifies anger; and a bribe in the cloak, strong wrath.
| دیاری بە نهێنی تووڕەیی سارد دەکاتەوە، بەرتیلی ناو باخەڵیش هەڵچوونی توند. |
15 It is joy to the righteous to do justice; but it is a destruction to evildoers.
| ئەنجامدانی دادپەروەری دڵخۆشی ڕاستودروستانە، بەڵام تۆقاندنی بەدکارانە. |
16 The man who wanders out of the way of understanding shall rest in the assembly of the dead.
| پیاو لە ڕێگای وریایی وێڵ بێت لەناو کۆمەڵی مردووان پاڵدەداتەوە. |
17 He who loves pleasure shall be a poor man. He who loves wine and oil shall not be rich.
| ئەوەی حەزی لە ڕابواردن بێت هەژار دەبێت، ئەوەی حەز لە شەراب و ڕۆن بکات دەوڵەمەند نابێت. |
18 The wicked is a ransom for the righteous; the treacherous for the upright.
| بەدکار دەبێتە قوربانی بۆ کەسی ڕاستودروست، ناپاکانیش بۆ سەرڕاستان. |
19 It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.
| باشترە لە چۆڵەوانی نیشتەجێ بیت، نەک لەگەڵ ئافرەتێکی شەڕانی و تووڕە. |
20 There is precious treasure and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man swallows it up.
| گەنجینەی خۆراکی باش و ڕۆن لە ماڵی کەسی دانا هەیە، بەڵام کەسی گێل هەڵدەلووشێت. |
21 He who follows after righteousness and kindness finds life, righteousness, and honor.
| ئەوەی دوای ڕاستودروستی و خۆشەویستی نەگۆڕ بکەوێت، ژیان و ڕاستودروستی و ڕێزداری دەدۆزێتەوە. |
22 A wise man scales the city of the mighty, and brings down the strength of its confidence.
| پیاوی دانا بە شاری پاڵەوانەکاندا هەڵدەگەڕێت و قەڵا پشتبەستەکەیان وێران دەکات. |
23 Whoever guards his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.
| ئەوەی دەم و زمانی خۆی بپارێزێت، خۆی لە تەنگانە دەپارێزێت. |
24 The proud and haughty man, "scoffer" is his name; he works in the arrogance of pride.
| لووتبەرز و لەخۆبایی بە گاڵتەجاڕ ناودەبردرێت، بە لێشاوی لووتبەرزییەوە ڕەفتار دەکات. |
25 The desire of the sluggard kills him, for his hands refuse to labor.
| ئارەزووی کەسی تەمبەڵ دەیکوژێت، چونکە دەستەکانی ئیش ڕەت دەکەنەوە، |
26 There are those who covet greedily all day long; but the righteous give and do not withhold.
| بە درێژایی ڕۆژ تامەزرۆی ئارەزووە، بەڵام کەسی ڕاستودروست دەبەخشێت و دەستی پێوە ناگرێت. |
27 The sacrifice of the wicked is an abomination: how much more, when he brings it with a wicked mind.
| قوربانی بەدکاران قێزەونە، لەوەش زیاتر ئەگەر بە نیازێکی خراپەوە بیکات! |
28 A false witness will perish, and a man who listens speaks to eternity.
| شایەتی درۆزن لەناودەچێت، بەڵام شایەتیی گوێگری وریا دەچەسپێت. |
29 A wicked man hardens his face; but as for the upright, he establishes his ways.
| پیاوی بەدکار ناوچەوانی خۆی گرژ دەکات، بەڵام سەرڕاست ئاگای لە ڕێگای خۆیەتی. |
30 There is no wisdom nor understanding nor counsel against the LORD.
| دانایی و تێگەیشتن و ڕاوێژ نییە لە دژی یەزدان سەربکەوێت. |
31 The horse is prepared for the day of battle; but victory is with the LORD.
| ئەسپ ئامادەیە بۆ ڕۆژی جەنگ، بەڵام ڕزگاری لە یەزدانەوەیە. |
