Proverbs 6
1 My son, if you have become collateral for your neighbor, if you have struck your hand in pledge for a stranger;
Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
2 You are trapped by the words of your mouth. You are ensnared with the words of your mouth.
Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
3 Do this now, my son, and deliver yourself, seeing you have come into the hand of your neighbor. Go, humble yourself. Press your plea with your neighbor.
Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
4 Give no sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.
Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
5 Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.
Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
6 Go to the ant, you sluggard. Consider her ways, and be wise;
Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
7 which having no chief, overseer, or ruler,
Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
8 provides her bread in the summer, and gathers her food in the harvest.
Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
9 How long will you sleep, sluggard? When will you arise out of your sleep?
Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
10 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
11 so your poverty will come as a robber, and your scarcity as an armed man.
A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
12 A worthless person, a man of iniquity, is he who walks with a perverse mouth;
Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
13 who winks with his eyes, who signals with his feet, who motions with his fingers;
Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
14 in whose heart is perverseness, who devises evil continually, who always sows discord.
Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
15 Therefore his calamity will come suddenly. He will be broken suddenly, and that without remedy.
Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
16 There are six things which Jehovah hates; yes, seven which are an abomination to him:
Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
17 haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood;
Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
18 a heart that devises wicked schemes, feet that are swift in running to mischief,
Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
19 a false witness who utters lies, and he who sows discord among brothers.
Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
20 My son, keep your father's commandment, and do not forsake your mother's teaching.
Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
21 Bind them continually on your heart. Tie them around your neck.
Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
22 When you walk, it will lead you. When you sleep, it will watch over you. When you awake, it will talk with you.
Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
23 For the commandment is a lamp, and the Law is light. Reproofs of instruction are the way of life,
(Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
24 to keep you from the immoral woman, from the flattery of the foreign woman.
Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
25 Do not lust after her beauty in your heart, neither let her captivate you with her eyelids.
Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
26 For a prostitute reduces you to a piece of bread. The adulteress hunts for your precious life.
Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
27 Can a man scoop fire into his lap, and his clothes not be burned?
Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
28 Or can one walk on hot coals, and his feet not be scorched?
Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
29 So is he who goes in to his neighbor's wife. Whoever touches her will not be unpunished.
Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
30 Men do not despise a thief, if he steals to satisfy himself when he is hungry:
Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
31 but if he is found, he must repay seven times. He shall give all the wealth of his house.
Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
32 He who commits adultery with a woman is void of understanding. He who does it destroys his own soul.
Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
33 He will get wounds and dishonor. His reproach will not be wiped away.
Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
34 For jealousy arouses the fury of the husband. He won't spare in the day of vengeance.
Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
35 He won't regard any ransom, neither will he rest content, though you give many gifts.
Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.
