< Proverbs 26 >

1 As snow in summer, and as rain in harvest, So honor [is] not fitting for a fool.
Ndenge mvula ya pembe elimwaka na tango ya molunge, mpe mvula enokaka te na tango ya elanga, ndenge wana mpe lokumu oyo bapesi na zoba ekowumela na ye te.
2 As a bird by wandering, as a swallow by flying, So reviling without cause does not come.
Ndenge ndeke ya moke oyo babengaka mwano ekendaka bipai na bipai to mbilambila epumbwaka-pumbwaka, ndenge wana mpe elakeli mabe ezwaka te moto oyo asali na ye mabe te.
3 A whip is for a horse, a bridle for a donkey, And a rod for the back of fools.
Ndenge fimbu ezalaka malamu mpo na mpunda, mpe ekangiseli ezalaka malamu mpo na monoko ya ane, ndenge wana mpe fimbu ezalaka malamu mpo na mokongo ya zoba.
4 Do not answer a fool according to his folly, Lest you are like to him—even you.
Kozongisela zoba te kolanda bozoba na ye, noki te okokokana na ye.
5 Answer a fool according to his folly, Lest he is wise in his own eyes.
Zongisela zoba kolanda bozoba na ye, noki te akomimona moto ya bwanya na miso na ye moko.
6 He is cutting off feet, he is drinking injury, Who is sending things by the hand of a fool.
Moto oyo atindaka sango na nzela ya zoba azali lokola moto oyo amikati makolo mpe amilukeli makambo.
7 The two legs of the lame have been weak, And an allegory in the mouth of fools.
Ndenge makolo ya ebosono ezalaka makasi te, ndenge wana mpe masese ezalaka na nguya te kati na monoko ya zoba.
8 As one who is binding a stone in a sling, So [is] he who is giving honor to a fool.
Kopesa zoba lokumu ezali lokola kotia libanga na ebambelo mabanga.
9 A thorn has gone up into the hand of a drunkard, And an allegory in the mouth of fools.
Lisese kati na monoko ya zoba ezali lokola etape ya banzube kati na loboko ya moto oyo alangwe masanga.
10 The Former of all [is] great, And He is rewarding a fool, And is rewarding transgressors.
Moto oyo azwaka zoba to moleki nzela na mosala azali lokola soda oyo azokisaka moto nyonso na likonga.
11 As a dog has returned to its vomit, A fool is repeating his folly.
Ndenge kaka mbwa ezongelaka kolia biloko oyo yango moko esanzi, ndenge wana mpe zoba azongelaka bozoba na ye.
12 You have seen a man wise in his own eyes, More hope of a fool than of him!
Eleki malamu kotia elikya na zoba, na esika ete otia elikya na moto oyo amimonaka moto ya bwanya na miso na ye moko.
13 The slothful has said, “A lion [is] in the way, A lion [is] in the broad places.”
Moto ya goyigoyi alobaka: « Nkosi ekangi nzela! Nyama moko ya mabe ezali na kati-kati ya balabala! »
14 The door turns around on its hinge, And the slothful on his bed.
Moto ya goyigoyi abalukaka na mbeto na ye ndenge ekuke ebalukaka na biloko oyo efungolaka yango.
15 The slothful has hid his hand in a dish, He is weary of bringing it back to his mouth.
Moto ya goyigoyi akotisaka loboko na ye kati na bilei, kasi akokaka te kozongisa yango na monoko.
16 Wiser [is] the slothful in his own eyes, Than seven [men] returning a reason.
Moto ya goyigoyi amimonaka ete azali na bwanya koleka bato sambo ya mayele.
17 Laying hold on the ears of a dog, [Is] a passer-by making himself wrath for strife [that is] not his own.
Moto oyo akotaka makambo oyo etali ye te azali lokola moto oyo akangi mbwa na matoyi.
18 As [one] pretending to be feeble, Who is casting sparks, arrows, and death,
Ndenge moto ya liboma abwakaka moto, makonga mpe kufa,
19 So has a man deceived his neighbor, And has said, “Am I not playing?”
ndenge wana mpe moto oyo akosi moninga na ye alobaka: « Ezalaki kaka mpo na kosala maseki! »
20 Fire is going out without wood, And contention ceases without a tale-bearer,
Soki bakoni ezali te, moto ekokufa; soki bato ya songisongi bazali te, koswana ekokita.
21 Coal to burning coals, and wood to fire, And a man of contentions to kindle strife.
Ndenge makala engalaka na mbabola, mpe bakoni epelisaka moto, ndenge wana mpe moto oyo alinga koswana ayeisaka matata.
22 The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.
Maloba ya moto ya songisongi ezalaka lokola bilei ya kitoko, ekitaka na esengo kino na libumu.
23 Silver of dross spread over potsherd, [Are] burning lips and an evil heart.
Maloba ya sukali ya moto ya motema mabe ezalaka lokola palata ya mbindo oyo bapakoli na mbeki basala na mabele.
24 A hater pretends by his lips, And he places deceit in his heart,
Moto oyo ayinaka moninga na ye amibombaka na maloba na ye, kasi atondi na lokuta kati na motema na ye.
25 When his voice is gracious do not trust in him, For seven abominations [are] in his heart.
Ata soki abimisi maloba ya esengo, kondimela ye te, pamba te makambo sambo ya mbindo ebombama kati na motema na ye.
26 Hatred is covered by deceit, Its wickedness is revealed in an assembly.
Akoki solo kobomba makanisi na ye ya mabe na maloba ya lokuta, kasi motema mabe na ye ekosuka se na koyebana na miso ya bato nyonso.
27 Whoever is digging a pit falls into it, And the roller of a stone, it turns to him.
Moto oyo atimolaka libulu akweyaka ye moko kati na yango; mpe moto oyo atindikaka libanga, libanga yango ekozongela kaka ye moko.
28 A lying tongue hates its bruised ones, And a flattering mouth works an overthrow!
Lolemo ya lokuta eyinaka bato oyo ezokisi, mpe maloba ya sukali ememaka libebi.

< Proverbs 26 >