Proverbs 15
1 A soft answer turneth away fury; but a mortifying word stirreth up anger.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 The tongue of the wise maketh knowledge acceptable; but the mouth of fools sputtereth out folly.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 In every place are the eyes of the Lord, looking on the bad and the good.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 A healing [word] of the tongue is a tree of life; but perverseness therein is a breach to the spirit.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 A fool contemneth the correction of his father; but he that observeth admonition will become prudent.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 In the house of the righteous there is much treasure; but in the income of the wicked is trouble.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 The lips of the wise scatter knowledge; but the heart of fools is not reliable.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 The sacrifice of the wicked is an abomination of the Lord: but, the prayer of the upright [obtaineth] his favor.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 An abomination of the Lord is the way of the wicked; but him that pursueth righteousness will he love.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 An evil correction is [destined] for him that forsaketh the [right] path; he that hateth admonition will die.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 The nether world and corruption are open before the Lord: how much more then the hearts of the children of men! (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 A scorner loveth not that one should admonish him: unto the wise doth he not go.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 A merry heart cheereth up the countenance; but when the heart feeleth pain the spirit is depressed.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 The heart of the man of understanding seeketh knowledge; but the mouth of fools feedeth on folly.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 All the days of the afflicted are evil; but he that is of a cheerful heart hath a continual feast.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Better is little with the fear of the Lord, than great treasure and confusion therewith.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Better is an allowance of herbs when love is there, than a stall-fed ox and hatred therewith.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 A man of fury stirreth up strife; but he that is slow to anger assuageth contention.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 The way of the slothful man is like a hedge of thorns; but the path of the upright is a levelled [road].
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 A wise son causeth his father to rejoice; but a foolish man despiseth his mother.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Folly is joy to him that is void of sense; but a man of understanding walketh straight forward.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Plans are frustrated without consultation; but through a multitude of counsellors canst thou maintain thyself.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 A man hath joy by the answer of his mouth; and a word [spoken] at the proper time, how good is it!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
24 The path of life [leadeth] upward for the intelligent, in order that he may avoid the nether world beneath. (Sheol h7585)
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 The Lord, will tear down the house of the proud; but he will set up firmly the boundary [-stone] of the widow.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 An abomination of the Lord are the thoughts of the bad man; but pleasant speeches are pure [before him].
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 He that is greedy after gain troubleth his own house; but he that hateth gifts will live.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 The heart of the righteous reflecteth to answer; but the mouth of the wicked sputtereth out evil things.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 The Lord is far from the wicked; but the prayer of the righteous doth he hear.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 [What is pleasant to] the light of the eyes rejoiceth the heart: a good report giveth marrow to the bones.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 The ear that heareth the admonition of life will ever abide in the midst of the wise.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 He that rejecteth correction despiseth his own soul; but he that heareth admonition acquireth intelligence.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 The fear of the Lord is the correction for wisdom; and before honor there must come humility.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
