Proverbs 10

1 A wise son makes [his] father glad: but a foolish son is a grief to his mother.

امثال سلیمان: پسر عاقل پدرش را شاد می‌سازد، اما پسر نادان باعث غم مادرش می‌گردد.

2 Treasures shall not profit the lawless: but righteousness shall deliver from death.

ثروتی که از راه نادرست به دست آمده باشد نفعی به انسان نمی‌رساند، اما درستکاری به او سعادت دائمی می‌بخشد.

3 The Lord will not famish a righteous soul: but he will overthrow the life of the ungodly.

خداوند نمی‌گذارد مرد درستکار گرسنگی بکشد و یا مرد شریر به آرزوی خود برسد.

4 Poverty brings a man low: but the hands of the vigorous make rich. A son who is instructed shall be wise, and shall use the fool for a servant.

آدمهای تنبل، فقیر می‌شوند، ولی اشخاص کوشا ثروتمند می‌گردند.

5 A wise son is saved from heat: but a lawless son is blighted of the winds in harvest.

کسی که به موقع محصول خود را برداشت می‌کند عاقل است، اما کسی که موقع برداشت محصول می‌خوابد مایهٔ ننگ است.

6 The blessing of the Lord is upon the head of the just: but untimely grief shall cover the mouth of the ungodly.

بر سر درستکاران برکت‌هاست، اما وجود بدکاران از ظلم و لعنت پوشیده است.

7 The memory of the just is praised; but the name of the ungodly [man] is extinguished.

نیکان خاطرهٔ خوبی از خود باقی می‌گذارند، اما نام بدکاران به فراموشی سپرده می‌شود.

8 A wise man in heart will receive commandments; but he that is unguarded in his lips shall be overthrown in his perverseness.

شخص عاقل پند و اندرز را می‌پذیرد، اما نادان یاوه‌گو هلاک می‌شود.

9 He that walks simply, walks confidently; but he that perverts his ways shall be known.

قدمهای شخص درستکار ثابت و استوار است، ولی شخص کجرو عاقبت می‌لغزد و می‌افتد.

10 He that winks with his eyes deceitfully, procures griefs for men; but he that reproves boldly is a peacemaker.

آن که با نیت بد چشمک می‌زند سبب رنجش می‌شود، اما آن که بی‌پرده نکوهش می‌کند باعث صلح می‌شود.

11 [There is] a fountain of life in the hand of a righteous man; but destruction shall cover the mouth of the ungodly.

دهان درستکاران چشمهٔ حیات است، اما دهان شخص بدکار پر از نفرین می‌باشد.

12 Hatred stirs up strife; but affection covers all that do not love strife.

کینه و نفرت باعث نزاع می‌شود، اما محبت گناه دیگران را می‌بخشد.

13 He that brings forth wisdom from his lips smites the fool with a rod.

اشخاص دانا به خاطر سخنان حکیمانه‌شان مورد ستایش قرار می‌گیرند، اما اشخاص نادان چوب حماقت خود را می‌خورند.

14 The wise will hide discretion; but the mouth of the hasty draws near to ruin.

در دهان شخص دانا سخنان سنجیده یافت می‌شود، اما آدم نادان نسنجیده سخن می‌گوید و خرابی به بار می‌آورد.

15 The wealth of rich men is a strong city; but poverty is the ruin of the ungodly.

ثروت شخص ثروتمند قلعۀ اوست، اما بینوایی شخص فقیر او را از پای درمی‌آورد.

16 The works of the righteous produce life; but the fruits of the ungodly [produce] sins.

درآمد شخص درستکار به زندگی او رونق می‌بخشد، اما شخص بدکار درآمد خود را در راههای گناه‌آلود بر باد می‌دهد.

17 Instruction keeps the right ways of life; but instruction unchastened goes astray.

کسی که تأدیب را می‌پذیرد در راه حیات گام برمی‌دارد، اما کسی که نمی‌خواهد اصلاح گردد، به گمراهی کشیده می‌شود.

18 Righteous lips cover enmity; but they that utter railings are most foolish.

کسی که کینه‌اش را پنهان می‌کند آدم نادرستی است. شخصی که شایعات بی‌اساس را پخش می‌کند نادان است.

19 By a multitude of words you shall not escape sin; but if you refrain your lips you will be prudent.

پرحرفی، انسان را به سوی گناه می‌کشاند. عاقل کسی است که زبانش را مهار کند.

20 The tongue of the just is tried silver; but the heart of the ungodly shall fail.

سخنان عادلان مانند نقره گرانبهاست، اما سخنان بدکاران هیچ ارزشی ندارد.

21 The lips of the righteous know sublime [truths]: but the foolish die in lack.

سخنان خوب عادلان، دیگران را احیا می‌کند، اما حماقت نادانان باعث مرگ خودشان می‌شود.

22 The blessing of the Lord is upon the head of the righteous; it enriches [him], and grief of heart shall not be added to [it].

برکت خداوند انسان را ثروتمند می‌سازد بدون اینکه زحمتی برای وی به بار آورد.

23 A fool does mischief in sport; but wisdom brings forth prudence for a man.

آدم نادان از عمل بد لذت می‌برد و شخص دانا از حکمت.

24 The ungodly is engulfed in destruction; but the desire of the righteous is acceptable.

آنچه بدکاران از آن می‌ترسند بر سرشان می‌آید، اما نیکان به آرزوی خود می‌رسند.

25 When the storm passes by, the ungodly vanishes away; but the righteous turns aside and escapes for ever.

بلا و مصیبت چون گردباد از راه می‌رسد و بدکاران را با خود می‌برد، اما شخص درستکار مانند صخره، پا برجا می‌ماند.

26 As a sour grape is hurtful to the teeth, and smoke to the eyes, so iniquity hurts those that practise it.

هرگز از آدم تنبل نخواه برای تو کاری انجام دهد؛ او مثل دودی است که به چشم می‌رود و مانند سرکه‌ای است که دندان را کند می‌کند.

27 The fear of the Lord adds [length] of days: but the years of the ungodly shall be shortened.

خداترسی سالهای عمر انسان را زیاد می‌کند، اما شرارت از عمر او می‌کاهد.

28 Joy rests long with the righteous: but the hope of the ungodly shall perish.

امید درستکاران به شادی می‌انجامد، اما امید بدکاران بر باد می‌رود.

29 The fear of the Lord is a strong hold of the saints: but ruin [comes] to them that work wickedness.

خدا برای نیکان قلعه‌ای محافظ است، اما او بدان را هلاک خواهد کرد.

30 The righteous shall never fail: but the ungodly shall not dwell in the earth.

درستکاران همیشه از امنیت برخوردار خواهند بود، اما بدکاران بر زمین، زنده نخواهند ماند.

31 The mouth of the righteous drops wisdom: but the tongue of the unjust shall perish.

از دهان درستکاران غنچه‌های حکمت می‌شکفد، اما زبان دروغگویان از ریشه کنده خواهد شد.

32 The lips of just men drop grace: but the mouth of the ungodly is perverse.

عادلان همیشه سخنان خوشایند بر زبان می‌آورند، اما دهان بدکاران از سخنان نیشدار پر است.