Proverbs 3
1 My son, forget not my teaching; but let thy heart keep my commandments;
Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;
2 For length of days, and years of life, and peace, will they add to thee.
Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.
3 Let not kindness and truth forsake thee; bind them about thy neck, write them upon the table of thy heart;
Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.
4 So shalt thou find grace and good favour in the sight of God and man.
Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.
5 Trust in the LORD with all thy heart, and lean not upon thine own understanding.
Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.
6 In all thy ways acknowledge Him, and He will direct thy paths.
Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.
7 Be not wise in thine own eyes; fear the LORD, and depart from evil;
Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.
8 It shall be health to thy navel, and marrow to thy bones.
[To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.
9 Honour the LORD with thy substance, and with the first-fruits of all thine increase;
Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.
10 So shall thy barns be filled with plenty, and thy vats shall overflow with new wine.
A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.
11 My son, despise not the chastening of the LORD, neither spurn thou His correction;
Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.
12 For whom the LORD loveth He correcteth, even as a father the son in whom he delighteth.
Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.
13 Happy is the man that findeth wisdom, and the man that obtaineth understanding.
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;
14 For the merchandise of it is better than the merchandise of silver, and the gain thereof than fine gold.
Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.
15 She is more precious than rubies; and all the things thou canst desire are not to be compared unto her.
Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
16 Length of days is in her right hand; in her left hand are riches and honour.
Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.
17 Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.
18 She is a tree of life to them that lay hold upon her, and happy is every one that holdest her fast.
Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.
19 The LORD by wisdom founded the earth; by understanding He established the heavens.
PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.
20 By His knowledge the depths were broken up, and the skies drop down the dew.
Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.
21 My son, let not them depart from thine eyes; keep sound wisdom and discretion;
Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 So shall they be life unto thy soul, and grace to thy neck.
A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
23 Then shalt thou walk in thy way securely, and thou shalt not dash thy foot.
Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.
24 When thou liest down, thou shalt not be afraid; yea, thou shalt lie down, and thy sleep shall be sweet.
Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.
25 Be not afraid of sudden terror, neither of the destruction of the wicked, when it cometh;
Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.
26 For the LORD will be thy confidence, and will keep thy foot from being caught.
PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.
27 Withhold not good from him to whom it is due, when it is in the power of thy hand to do it.
Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.
28 Say not unto thy neighbour: 'Go, and come again, and to-morrow I will give'; when thou hast it by thee.
Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.
29 Devise not evil against thy neighbour, seeing he dwelleth securely by thee.
Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.
30 Strive not with a man without cause, if he have done thee no harm.
Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.
31 Envy thou not the man of violence, and choose none of his ways.
Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.
32 For the perverse is an abomination to the LORD; but His counsel is with the upright.
Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.
33 The curse of the LORD is in the house of the wicked; but He blesseth the habitation of the righteous.
Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.
34 If it concerneth the scorners, He scorneth them, but unto the humble He giveth grace.
On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.
35 The wise shall inherit honour; but as for the fools, they carry away shame.
Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.
