Proverbs 6
1 My sonne, if thou be surety for thy neighbour, and hast striken hands with the stranger,
Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
2 Thou art snared with the wordes of thy mouth: thou art euen taken with the woordes of thine owne mouth.
Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
3 Doe this nowe, my sonne, and deliuer thy selfe: seeing thou art come into the hande of thy neighbour, goe, and humble thy selfe, and sollicite thy friends.
hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
4 Giue no sleepe to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
5 Deliuer thy selfe as a doe from the hande of the hunter, and as a birde from the hande of the fouler.
Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
6 Goe to the pismire, O sluggarde: beholde her waies, and be wise.
Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
7 For shee hauing no guide, gouernour, nor ruler,
Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
8 Prepareth her meat in the sommer, and gathereth her foode in haruest.
nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
9 Howe long wilt thou sleepe, O sluggarde? when wilt thou arise out of thy sleepe?
Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
10 Yet a litle sleepe, a litle slumber, a litle folding of the hands to sleepe.
Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
11 Therefore thy pouertie commeth as one that trauaileth by the way, and thy necessitie like an armed man.
cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
12 The vnthriftie man and the wicked man walketh with a froward mouth.
Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
13 He maketh a signe with his eyes: he signifieth with his feete: he instructeth with his fingers.
nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
14 Lewde things are in his heart: he imagineth euill at all times, and raiseth vp contentions.
Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
15 Therefore shall his destruction come speedily: hee shall be destroyed suddenly without recouerie.
Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
16 These sixe things doeth the Lord hate: yea, his soule abhorreth seuen:
Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
17 The hautie eyes, a lying tongue, and the hands that shed innocent blood,
Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
18 An heart that imagineth wicked enterprises, feete that be swift in running to mischiefe,
lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
19 A false witnesse that speaketh lyes, and him that rayseth vp contentions among brethren.
làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
20 My sonne, keepe thy fathers commandement, and forsake not thy mothers instruction.
Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
21 Binde them alway vpon thine heart, and tye them about thy necke.
Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
22 It shall leade thee, when thou walkest: it shall watch for thee, when thou sleepest, and when thou wakest, it shall talke with thee.
Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
23 For the commandement is a lanterne, and instruction a light: and corrections for instruction are the way of life,
Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
24 To keepe thee from the wicked woman, and from ye flatterie of ye tongue of a strange woman.
Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
25 Desire not her beautie in thine heart, neither let her take thee with her eye lids.
Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
26 For because of the whorish woman a man is brought to a morsell of bread, and a woman wil hunt for the precious life of a man.
Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
27 Can a man take fire in his bosome, and his clothes not be burnt?
Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
28 Or can a man go vpon coales, and his feete not be burnt?
Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
29 So he that goeth in to his neighbours wife, shall not be innocent, whosoeuer toucheth her.
Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
30 Men do not despise a thiefe, when he stealeth, to satisfie his soule, because he is hungrie.
Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
31 But if he be founde, he shall restore seuen folde, or he shall giue all the substance of his house.
Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
32 But he that committeth adulterie with a woman, he is destitute of vnderstanding: he that doeth it, destroyeth his owne soule.
Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
33 He shall finde a wounde and dishonour, and his reproch shall neuer be put away.
Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
34 For ielousie is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
35 He cannot beare the sight of any raunsome: neither will he consent, though thou augment the giftes.
Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
