Proverbs 22

1 A good name is to be chosen aboue great riches, and louing fauour is aboue siluer and aboue golde.

۱ نیک نامی از کثرت دولتمندی افضل است، و فیض از نقره و طلا بهتر.

2 The rich and poore meete together: the Lord is the maker of them all.

۲ دولتمند و فقیر با هم ملاقات می‌کنند، آفریننده هر دوی ایشان خداوند است.

3 A prudent man seeth the plague, and hideth himselfe: but the foolish goe on still, and are punished.

۳ مرد زیرک، بلا را می‌بیند و خویشتن رامخفی می‌سازد و جاهلان می‌گذرند و در عقوبت گرفتار می‌شوند.

4 The rewarde of humilitie, and the feare of God is riches, and glory, and life.

۴ جزای تواضع و خداترسی، دولت و جلال وحیات‌است.

5 Thornes and snares are in the way of the frowarde: but he that regardeth his soule, will depart farre from them.

۵ خارها و دامها در راه کجروان است، اما هرکه جان خود را نگاه دارد از آنها دور می‌شود.

6 Teache a childe in the trade of his way, and when he is olde, he shall not depart from it.

۶ طفل را در راهی که باید برود تربیت نما، وچون پیر هم شود از آن انحراف نخواهد ورزید.

7 The rich ruleth the poore, and the borower is seruant to the man that lendeth.

۷ توانگر بر فقیر تسلط دارد، و مدیون غلام طلب کار می‌باشد.

8 He that soweth iniquitie, shall reape affliction, and the rodde of his anger shall faile.

۸ هر‌که ظلم بکارد بلا خواهد دروید، وعصای غضبش زایل خواهد شد.

9 He that hath a good eye, he shalbe blessed: for he giueth of his bread vnto the poore.

۹ شخصی که نظر او باز باشد مبارک خواهدبود، زیرا که از نان خود به فقرا می‌دهد.

10 Cast out the scorner, and strife shall go out: so contention and reproche shall cease.

۱۰ استهزاکننده را دور نما و نزاع رفع خواهدشد، و مجادله و خجالت ساکت خواهد گردید.

11 Hee that loueth purenesse of heart for the grace of his lippes, the King shalbe his friend.

۱۱ هر‌که طهارت دل را دوست دارد، و لبهای ظریف دارد پادشاه دوست او می‌باشد.

12 The eyes of the Lord preserue knowledge: but hee ouerthroweth the wordes of the transgressour.

۱۲ چشمان خداوند معرفت را نگاه می‌دارد وسخنان خیانتکاران را باطل می‌سازد.

13 The slouthfull man saith, A lyon is without, I shall be slaine in the streete.

۱۳ مرد کاهل می‌گوید شیر بیرون است، و درکوچه‌ها کشته می‌شوم.

14 The mouth of strage women is as a deepe pit: he with whom the Lord is angry, shall fall therein.

۱۴ دهان زنان بیگانه چاه عمیق است، و هر‌که مغضوب خداوند باشد در آن خواهد افتاد.

15 Foolishnesse is bounde in the heart of a childe: but the rodde of correction shall driue it away from him.

۱۵ حماقت در دل طفل بسته شده است، اماچوب تادیب آن را از او دور خواهد کرد.

16 Hee that oppresseth the poore to increase him selfe, and giueth vnto the riche, shall surely come to pouertie.

۱۶ هر‌که بر فقیر برای فایده خویش ظلم نماید، و هر‌که به دولتمندان ببخشد البته محتاج خواهد شد.

17 Incline thine eare, and heare the wordes of the wise, and apply thine heart vnto my knowledge.

۱۷ گوش خود را فرا داشته، کلام حکما رابشنو، و دل خود را به تعلیم من مایل گردان،

18 For it shalbe pleasant, if thou keepe them in thy bellie, and if they be directed together in thy lippes.

۱۸ زیرا پسندیده است که آنها را در دل خودنگاه داری، و بر لبهایت جمیع ثابت ماند،

19 That thy confidence may be in the Lord, I haue shewed thee this day: thou therefore take heede.

۱۹ تا اعتماد تو بر خداوند باشد. امروز تو راتعلیم دادم،

20 Haue not I written vnto thee three times in counsels and knowledge,

۲۰ آیا امور شریف را برای تو ننوشتم؟ شامل بر مشورت معرفت،

21 That I might shewe thee the assurance of the wordes of trueth to answere the wordes of trueth to them that sende to thee?

۲۱ تا قانون کلام راستی را اعلام نمایم، و توکلام راستی را نزد فرستندگان خود پس ببری؟

22 Robbe not the poore, because hee is poore, neither oppresse the afflicted in iudgement.

۲۲ فقیر را از آن جهت که ذلیل است تاراج منما، و مسکین را در دربار، ستم مرسان،

23 For the Lord will defende their cause, and spoyle the soule of those that spoyle them.

۲۳ زیرا خداوند دعوی ایشان را فیصل خواهدنمود، و جان تاراج کنندگان ایشان را به تاراج خواهد داد.

24 Make no friendship with an angrie man, neither goe with the furious man,

۲۴ با مرد تندخو معاشرت مکن، و با شخص کج خلق همراه مباش،

25 Least thou learne his wayes, and receiue destruction to thy soule.

۲۵ مبادا راههای او را آموخته شوی و جان خود را در دام گرفتار سازی.

26 Be not thou of them that touch the hand, nor among them that are suretie for debts.

۲۶ از‌جمله آنانی که دست می‌دهند مباش و نه از آنانی که برای قرضها ضامن می‌شوند.

27 If thou hast nothing to paye, why causest thou that he should take thy bed from vnder thee?

۲۷ اگر چیزی نداری که ادا نمایی پس چرابستر تو را از زیرت بردارد.

28 Thou shalt not remooue the ancient bounds which thy fathers haue made.

۲۸ حد قدیمی را که پدرانت قرار داده اندمنتقل مساز.

29 Thou seest that a diligent man in his businesse standeth before Kings, and standeth not before the base sort.

۲۹ آیا مردی را که در شغل خویش ماهر باشدمی بینی؟ او در حضور پادشاهان خواهد ایستاد، پیش پست فطرتان نخواهد ایستاد.