Luke 11
1 Once Jesus was praying in a certain place. When he finished, one of his disciples asked him, “Lord, please teach us to pray, just as John taught his disciples.”
Եւ եղաւ որ Յիսուս մի տեղ աղօթքի էր կանգնած. եւ երբ վերջացրեց, նրա աշակերտներից մէկն ասաց նրան. «Տէ՛ր, մեզ աղօթել սովորեցրո՛ւ, ինչպէս Յովհաննէսը սովորեցրեց իր աշակերտներին»:
2 Jesus told them, “When you pray, say, ‘Father, let your name be honored as holy. May your kingdom come.
Նա նրանց ասաց. «Երբ աղօթքի կանգնէք, ասացէ՛ք.
3 Give us every day the food we need.
4 Forgive us our sins, just as we forgive everyone who sins against us. Keep us from temptation.’”
5 Jesus went on to tell them, “Say you have a friend and you go to him in the middle of the night and ask, ‘My friend, lend me three loaves of bread
Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Ձեզնից ո՞վ է, որ բարեկամ ունենայ, գնայ նրա մօտ կէսգիշերին եւ ասի նրան. բարեկա՛մ, ինձ երեք նկանակ փո՛խ տուր,
6 because a friend of mine has come to visit me, and I don't have any food to give him.’
որովհետեւ իմ բարեկամը ճանապարհից եկաւ ինձ մօտ, եւ ես նրա առաջ դնելու ոչինչ չունեմ:
7 Your friend in the house might reply, ‘Don't bother me—I've already locked the door, and I and my children have gone to bed. I can't get up to give you anything now.’
Իսկ նա ներսից պատասխանի եւ ասի. «Ինձ նեղութիւն մի՛ տուր, որովհետեւ դռները փակուած են, եւ երեխաներս ինձ հետ անկողնում են, չեմ կարող վեր կենալ եւ քեզ հաց տալ»:
8 I tell you, even though he refuses to get up and give you anything, despite you being his friend, if you are persistent, your friend will get up and give you everything you need.
Ասում եմ ձեզ, եթէ բարեկամութեան համար էլ վեր չկենայ եւ հաց չտայ նրան, նրա թախանձանքի՛ պատճառով վեր կենալով կը տայ նրան, ինչ որ պէտք է:
9 I tell you: ask, and you shall receive; seek, and you shall find; knock, and the door shall be opened to you.
Եւ ես ասում եմ ձեզ. խնդրեցէ՛ք, եւ Աստծուց կը տրուի ձեզ, փնտռեցէ՛ք, եւ կը գտնէք, բախեցէ՛ք, եւ կը բացուի ձեզ համար,
10 For everyone who asks, receives; and everyone who seeks, finds; and to everyone who knocks the door will be opened.
որովհետեւ, ով որ խնդրում է, առնում է, ով որ փնտռում է, գտնում է, եւ ով որ բախում է, բացւում է նրա առաջ:
11 Which of you fathers, if your son asks for a fish, would give him a snake instead?
Ձեզնից ո՞վ է այն հայրը, որի որդին եթէ ձուկ ուզի, միթէ ձկան փոխարէն օ՞ձ կը տայ նրան.
12 Or if he asks for an egg, would you give him a scorpion?
եւ կամ ձու ուզի, միթէ կարի՞ճ կը տայ նրան:
13 So if you, even though you are evil, still know to give good gifts to your children, how much more will the heavenly Father give the Holy Spirit to those who ask him?”
Իսկ եթէ դուք, որ չար էք, գիտէք բարի պարգեւներ տալ ձեր որդիներին, որչա՜փ եւս առաւել ձեր երկնաւոր Հայրը բարիքներ կը տայ նրանց, որոնք ուզում են իրենից»:
14 Jesus was driving out a demon that had made a man dumb. When the demon had left, the man who was dumb spoke, and the crowds were amazed.
Եւ Յիսուս մի համր դեւ էր հանում. եւ երբ դեւը ելաւ, համրը խօսեց. եւ ամբողջ ժողովուրդը զարմացաւ:
15 But some of them said, “He is driving out demons using the power of Beelzebub, the ruler of demons.”
Եւ նրանցից ոմանք ասացին. «Դա դեւերին հանում է դեւերի իշխան Բէեղզեբուղի միջոցով»:
16 Others were trying to test Jesus by demanding a miraculous sign from heaven.
Իսկ ուրիշներ փորձում էին նրան եւ երկնքից նշան էին ուզում նրանից:
17 Jesus knew what they were thinking and said, “Any kingdom divided against itself will be destroyed. A family divided against itself will fall.
Իսկ նա իմանալով նրանց մտածումները՝ ասաց նրանց. «Ինքն իր մէջ բաժանուած ամէն թագաւորութիւն աւերւում է, եւ ինքն իր մէջ բաժանուած ամէն տուն՝ կործանւում:
18 If Satan is divided against himself, how can his kingdom stand? You say that I cast out demons using the power of Beelzebub.
Արդ, եթէ սատանան էլ ինքն իր մէջ բաժանուեց, նրա թագաւորութիւնը ինչպէ՞ս կարող է կանգուն մնալ. որովհետեւ իմ մասին ասում էք, թէ՝ «Դա դեւերին հանում է դեւերի իշխան Բէեղզեբուղի միջոցով»:
19 But if I drive out demons by the power of Beelzebub, by whose power do your own people drive them out? They themselves will condemn you as wrong!
Եթէ ես դեւերին հանում եմ Բէեղզեբուղի միջոցով, ձեր հետեւորդները ինչո՞վ պիտի հանեն. դրա համար նրա՛նք պիտի լինեն ձեր դատաւորները:
20 However, if I am driving out demons by the power of God, then this proves God's kingdom has arrived. It's right here among you!
Իսկ եթէ Աստծու մատով եմ հանում դեւերին, ապա Աստծու արքայութիւնը հասել է ձեր վրայ:
21 When a strong man who is fully armed guards his house, all he owns is safe.
Երբոր զինուած հզօր մի մարդ պահպանում է իր տունը, նրա ինչքը ապահով է:
22 But if a stronger man comes and defeats him, taking from him all his weapons that he depended on, then he can carry off all his possessions.
Բայց եթէ նրանից աւելի հզօրը գայ նրա վրայ եւ յաղթի նրան, նրանից կը հանի այն զէնքերը, որոնց վրայ յոյս էր դրել, եւ նրա աւարը կը բաժանի:
23 Anyone who is not with me is against me, and anyone who doesn't build together with me is breaking it all apart.
Ով ինձ հետ չէ, հակառակ է ինձ, եւ ով ինձ հետ չի հաւաքում, ցրում է»:
24 When an evil spirit leaves someone, it goes through the desert looking for a place to stay. When it doesn't find anywhere, it says, ‘I'll return to the house I left.’
«Երբ պիղծ դեւը ելնում է մարդուց, շրջում է անջրդի տեղերում, հանգիստ է փնտռում. եւ երբ չի գտնում, ասում է՝ «Վերադառնամ իմ տունը, որտեղից ելայ»:
25 When it returns, it finds its old home is swept and tidy.
Եւ գալիս է ու գտնում այն՝ մաքրուած եւ կարգի բերուած:
26 So it goes and finds seven other spirits more evil than itself, and they go in and live there. In the end that man is worse off than before.”
Այն ժամանակ գնում եւ վերցնում է իրենից աւելի չար եօթը այլ դեւեր եւ մտնում, բնակւում է այնտեղ. եւ այն մարդու վերջին վիճակը լինում է աւելի վատ, քան նախկինը»:
27 As he was speaking, a woman in the crowd called out, “Blessed is the womb from where you came and the breasts that nursed you.”
Եւ մինչդեռ Յիսուս այս բանն էր խօսում, ժողովրդի միջից մի կին ձայն բարձրացրեց եւ ասաց. «Երանի՜ է այն կնոջը, որ յղացաւ եւ դիեցրեց քեզ»:
28 But Jesus said, “Even more blessed are those who hear God's word, and follow what it says.”
Եւ նա ասաց. «Մանաւանդ երանի՜ է նրանց, որ լսում են Աստծու խօսքը եւ կը պահեն»:
29 As people crowded around him, Jesus began telling them, “This is an evil generation for it's looking for some miraculous sign, but no sign will be given to it except the sign of Jonah.
Եւ երբ ժողովուրդը նրա շուրջը խռնուեց, սկսեց ասել. «Այս սերունդը չար սերունդ է. նշան է ուզում, եւ նրան երկնքից այլ նշան չի տրուի, բացի Յովնանի նշանից.
30 In the same way that Jonah was a sign to the people of Nineveh, so will the Son of man be a sign to this generation.
որովհետեւ, ինչպէս Յովնանը նշան եղաւ նինուէացիների համար, նոյնպէս մարդու Որդին նշան կը լինի այս սերնդի համար:
31 The queen of the south will rise in the judgment together with the people of this generation and will condemn them, for she came from the ends of the earth to hear Solomon's wisdom, and now there is someone greater than Solomon here!
Հարաւի դշխոն դատաստանի ժամանակ վեր պիտի կենայ այս սերնդի մարդկանց հետ եւ պիտի դատապարտի նրանց, որովհետեւ նա երկրի ծագերից եկաւ լսելու Սողոմոնի իմաստութիւնը. եւ ահա Սողոմոնից մեծը կայ այստեղ:
32 The people of Nineveh rise in the judgment together with this generation, and will condemn it, for they repented when they heard Jonah's message, and now there's someone greater than Jonah here!
Նինուէի մարդիկ դատաստանի ժամանակ վեր պիտի կենան այս սերնդի հետ եւ պիտի դատապարտեն նրան, որովհետեւ Յովնանի քարոզութեան վրայ ապաշխարեցին. եւ ահա Յովնանից մեծը կայ այստեղ»:
33 No one lights a lamp and then hides it or places it under a bowl. No, you put it on a lamp stand so that those who come into the house can see the light.
«Ոչ ոք ճրագ վառելով ծածուկ տեղ չի դնի, այլ կը դնի աշտանակի վրայ, որպէսզի մտնողը լոյս տեսնի:
34 Your eye is the light for your body. When your eye is good, your whole body is full of light. But when your eye is bad, your body is in the dark.
Մարմնի ճրագը աչքն է. երբ աչքը առողջ է, ամբողջ մարմինը լուսաւոր կը լինի, իսկ երբ աչքը պղտոր է, մարմինն էլ խաւար կը լինի:
35 So make sure the light you have in you is not actually darkness.
Արդ, զգո՛յշ եղիր, գուցէ այն լոյսը, որ քո մէջ է, խաւար լինի:
36 If your whole body is full of light, with no areas of darkness, then it will be completely illuminated, just as a bright lamp gives you light.”
Եթէ քո ամբողջ մարմինը լուսաւոր է, եւ նրա մէջ խաւարի մաս չկայ, ամէն ինչ այնպէս լուսաւոր կը լինի, ինչպէս երբ ճրագը իր շողերով լուսաւորի քեզ»:
37 After Jesus had finished speaking, a Pharisee invited him to come and eat with him. So Jesus went and sat down to a meal.
Եւ մինչդեռ նա խօսում էր այս բաները, մի փարիսեցի աղաչում էր նրան, որ իր մօտ ճաշի: Եւ նա մտնելով՝ սեղան նստեց:
38 The Pharisee was surprised that Jesus didn't wash his hands before eating as ceremonially required.
Երբ փարիսեցին տեսաւ, զարմացաւ, որովհետեւ Յիսուս ճաշից առաջ չլուացուեց:
39 So the Lord told him, “You Pharisees clean the outside of the cup and the dish, but inside you're full of greed and wickedness.
Տէրը նրան ասաց. «Այժմ դուք՝ փարիսեցիներդ, բաժակի եւ պնակի արտաքինն էք մաքրում, իսկ ձեր ներքինը լի է յափշտակութեամբ եւ չարութեամբ:
40 You're so foolish! Don't you think the one who made the outside made the inside as well?
Անմիտնե՛ր, չէ՞ որ նա, ով արտաքինը ստեղծեց, նաեւ ներքինը ստեղծեց:
41 If, acting from within, you do acts of kindness to others, then everything will be clean to you.
Բայց տեսէ՛ք, թէ ինչն է իսկապէս արժան. ողորմութի՛ւն տուէք, եւ ահա ձեր ամէն ինչը մաքուր կը լինի:
42 Shame on you Pharisees! You pay tithe on herbs and plants, but you neglect justice and the love of God. You need to pay attention to the latter, while not leaving the former things undone.
Բայց վա՜յ ձեզ՝ փարիսեցիներիդ, որ տասանորդ էք տալիս անանուխի, փեգենայի եւ ամէն տեսակ բանջարեղէնի, բայց զանց էք անում Աստծու արդարութիւնն ու սէրը. այս բաները պէտք էր անել, բայց միւսները զանց չանել:
43 Shame on you Pharisees! You love to have the best seats in the synagogues, and to be greeted with respect when you go to the markets.
Վա՜յ ձեզ՝ փարիսեցիներիդ, որ ժողովարաններում բարձր գահերն էք սիրում եւ հրապարակներում՝ առաջին ողջոյնները ստանալ:
44 Shame on you! You are like unmarked graves that people walk over without knowing.”
Վա՜յ ձեզ, որ անյայտ գերեզմանների պէս էք. մարդիկ քայլում են նրանց վրայով եւ չգիտեն»:
45 One of the experts in religious law reacted, saying, “Teacher, when you talk like this, you're insulting us too!”
Օրէնսգէտներից մէկը պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Վարդապե՛տ, այդ բաներն ասելով՝ մեզ էլ ես նախատում»:
46 Jesus replied, “Shame on you lawyers too! You place burdens on people that are too hard to carry, but you don't lift a finger to help them.
Եւ նա ասաց. «Վա՜յ ձե՛զ եւս, օրէնսգէտնե՛ր, որ մարդկանց դժուարակիր բեռներ էք բարձում, բայց դուք ինքներդ մէկ մատով իսկ բեռներին չէք դիպչում:
47 Shame on you! You build memorial tombs to honor the prophets, but it was your own fathers who killed them in the first place!
Վա՜յ ձեզ, որ մարգարէներին շիրիմներ էք շինում, իսկ ձեր հայրերը նրանց սպանեցին:
48 By doing this you are witnesses showing that you agree with what your fathers did. They killed the prophets, and you build their tombs!
Դրանով իսկ դուք վկայում էք, թէ կամակից էք ձեր հայրերի գործերին, որովհետեւ նրանք կոտորեցին մարգարէներին, իսկ դուք նրանց գերեզմաններ էք շինում:
49 This is why God in his wisdom said, ‘I will send them prophets and apostles; some they will kill, and others they will persecute.’
Դրա համար Աստծու իմաստութիւնն ասաց. նրանց մէջ մարգարէներ եւ առաքեալներ կ՚ուղարկեմ, եւ նրանցից ոմանց պիտի սպանեն եւ հալածեն,
50 Consequently, this generation will be held accountable for the blood of all the prophets shed from the beginning of the world,
որպէսզի այդ սերնդից պահանջուի արիւնը բոլոր մարգարէների՝ թափուած աշխարհի սկզբից՝
51 from the blood of Abel right up to the blood of Zachariah who was killed between the altar and the sanctuary. Yes, I tell you, this generation will be held accountable for all of it.
Աբէլի արիւնից մինչեւ արիւնը Զաքարիայի, որը կորստեան մատնուեց խորանի եւ տաճարի միջեւ. այո՛, ասում եմ ձեզ, պիտի պահանջուի՛ այդ սերնդից:
52 Shame on you lawyers! You have removed the key of knowledge. You didn't go in yourselves, and you prevented others from going in too.”
Վա՜յ ձեզ՝ օրէնսգէտների՛դ, որ թաքցնում էք գիտութեան բանալիները. դուք չէք մտնում եւ մտնողներին էլ արգելում էք»:
53 As Jesus was leaving, the religious teachers and the Pharisees began to attack him aggressively, asking questions to provoke him.
Եւ երբ այս բոլորը նրանց ասաց ամբողջ ժողովրդի առաջ, ամօթահար եղան. եւ օրէնսգէտներն ու փարիսեցիները սկսեցին խիստ չարանալ եւ բանավէճի բռնուել նրա հետ՝ շատ բաների համար:
54 They were hoping to catch him out, trying to get him to say something they could use against him.
Եւ սպասում էին նրա բերանից ինչ-ինչ խօսքեր որսալ, որպէսզի չարախօսեն նրա մասին:
