Judges 19
1 At that time Israel didn't have a king. A Levite who was living in a remote area in the hill country of Ephraim married a concubine-wife from Bethlehem in Judah.
Niadtong mga panahona, sa dihang wala pay hari ang Israel, adunay usa ka lalaki nga Levita, nagpuyo siya didto sa labing hilit nga dapit sa kabungtoran ni Efraim. Mikuha siya ug babaye alang sa iyang kaugalingon, usa ka kaipon nga gikan sa Betlehem sa Juda.
2 But she was unfaithful to him and left him to return to her father's house in Bethlehem. She was there for four months.
Apan wala nagmatinud-anon ang iyang kaipon kaniya; mibiya kini kaniya ug mibalik sa balay sa iyang amahan sa Betlehem sa Juda. Nagpuyo siya didto sulod sa upat ka bulan.
3 Then her husband went after her, to talk kindly with her and bring her back home. With him went his servant and two donkeys. She took him to her father's house and when her father met him, he gladly welcomed him.
Unya miadto ug miapas ang iyang bana aron sa paghangyo nga mobalik siya kaniya. Miuban kaniya ang iyang sulugoon, ug ang paris sa asno. Busa gidala sila sa babaye sa balay sa iyang amahan. Sa dihang nakita sa amahan sa babaye ang lalaki, nalipay gayod siya.
4 Her father pressed him to stay with them, so he remained for three days, eating, drinking, and sleeping there.
Ang iyang ugangan, nga amahan sa babaye, mipugos kaniya nga magpabilin sa tulo ka adlaw. Nangaon sila ug nanginom, ug didto na sila nagpagabii.
5 On the fourth day he and his concubine got up early in the morning and prepared to leave, but her father said to his son-in-law, “You'll feel better if you have something to eat before you go.”
Sa ika-upat nga adlaw misayo sila sa pagbangon ug nangandam siya aron sa paglakaw, apan miingon ang amahan sa babaye ngadto sa iyang umagad nga lalaki, “Lig-ona ang imong kaugalingon pinaagi sa gamay nga tinapay, ug makalakaw na kamo.”
6 So the two men sat down to eat and drink together. The father said to his son-in law, “Please agree to spend another night here, and you can enjoy yourself!”
Busa nanglingkod silang duha aron mangaon ug nagdungan sa pag-inom. Unya miingon ang amahan sa babaye, “Palihog itugot ninyo nga magpabilin kamo aron dinhi na matulog ug maglipay.”
7 The man got up to leave, but his father-in-law pressed him to stay, so in the end he spent the night there.
Sa dihang mibangon na ang Levita aron sa pagbiya, gipugngan siya sa amahan sa babaye aron magpabilin una, busa giusab niya ang iyang plano ug nagpabilin na usab siya didto tibuok gabii.
8 On the fifth day he got up early in the morning to leave. But his father-in-law said, “Eat before you go, then leave later this afternoon.” So they had a meal together.
Sa ikalima nga adlaw mibangon siya ug sayo aron sa pagbiya, apan miingon ang amahan sa babaye, “Lig-ona ang imong kaugalingon, ug hulat una kamo hangtod nga moabot ang kaudtohon.” Busa nangaon silang duha.
9 When he got up to leave with his concubine and his servant, his father-in-law told him, “Look it's late—it's already evening. Spend the night here. The day's almost over. Stay here the night and enjoy yourself, then tomorrow you can get up early and be on your way home.”
Sa dihang mibangon na ang Levita ug ang iyang kaipon ug ang iyang sulugoon aron nga molakaw na, ang iyang ugangang lalaki, ang amahan sa babaye miingon kaniya, “Tan-awa, hapit na ang gabii. Palihog pabilin una kamo karong gabii, ug paglipay. Mahimo na kamong magmata ug sayo ugma ug mouli sa inyong balay.”
10 But the man didn't want to spend another night, so he got up and left. He headed towards the town of Jebus (now called Jerusalem) with his two saddled donkeys and his concubine.
Apan dili na gusto magpabilin ang Levita sa tibuok gabii. Mitindog siya ug mibiya. Miadto siya sa Jebus (mao kana ang Jerusalem). Aduna siyay duha ka mga asno nga adunay hapin— ug uban kaniya ang iyang kaipon.
11 As they approached Jebus the day was over, the servant said to his master, “Sir, why don't we stop here at this Jebusite town for the night?”
Sa dihang hapit na sila sa Jebus, hapit na gayod mahuman ang adlaw, unya ang iyang sulugoon miingon sa iyang agalon, “Umari ka, moliko kita didto sa siyudad sa mga Jebusihanon ug didto na magpahulay karong gabii.”
12 But his master replied, “No, we're not going to stop in this town where only foreigners live and no Israelites. We'll continue on to Gibeah.”
Ang iyang agalon miingon kaniya, “Dili kita moliko didto sa dapit sa mga langyaw nga dili sakop sa mga Israelita. Moadto nalang kita didto sa Gibea.”
13 Then he told his servant, “Come on, let's try and get to Gibeah or Ramah and spend the night somewhere there.”
Miingon ang Levita sa iyang batan-ong sulugoon, “Umari ka, moadto kita sa laing dapit, ug didto nalang kita magpahulay karong gabii sa Gibea o sa Rama.”
14 So they carried on and reached Gibeah in the territory of Benjamin just as the sun was setting.
Busa miadto sila, ug misalop na ang adlaw sa dihang niabot sila duol sa Gibea, sa teritoryo ni Benjamin.
15 They stopped in Gibeah to spend the night, and sat down in the town's main square, but no one invited them to come and stay.
Busa miliko sila ug didto na nagpagabii sa Gibea. Nag-adto siya ug milingkod didto sa plasa sa siyudad, tungod kay walay nagdapit kanila sa ilang panimalay nianang gabhiona.
16 But later that evening an old man came by, returning from working in the fields. He was from the hill country of Ephraim, but was now living in Gibeah in the territory of Benjamin.
Unya nianang gabhiona adunay tigulang nga lalaki nga gikan sa iyang uma. Gikan siya sa kabungtoran ni Efraim, ug nagpuyo siya sa Gibea sa makadiyot lamang. Apan mga Benjaminhon ang mga tawo nga nagpuyo didtong dapita.
17 He looked over and noticed the traveler in the square and asked, “Where are you going and where have you come from?”
Giyahat niya ang iyang mga mata ug nakita niya ang mga magpapanaw didto sa plasa sa siyudad. Miingon ang tigulang nga lalaki, “Asa man kamo mangadto? Asa man kamo gikan?”
18 “We've come from Bethlehem in Judah and we're going to a remote area in the hill country of Ephraim,” the man replied. “I'm from there and I went to Bethlehem, and now I'm going to the Lord's Temple. No one here has invited me to stay.
Miingon ang Levita kaniya, “Gikan kami sa Betlehem sa Juda padulong sa labing hilit nga bahin sa kabungtoran ni Efraim, nga kung asa didto ako naggikan. Miadto ako sa Betlehem sa Juda, ug moadto ako sa balay ni Yahweh, apan walay bisan usa nga nagdapit kanako sulod sa iyang balay.
19 There's straw and food for our donkeys, and we your servants have bread and wine—enough for me, the woman, and my servant. We have all we need.”
Aduna kami uhot nga pagkaon sa among mga asno, ug adunay tinapay ug bino alang kanako ug alang sa akong babayeng sulugoon, ug usab niining batan-ong lalaki nga uban sa imong mga sulugoon. Ug wala na kami lain pang gikinahanglan.”
20 “You are welcome to stay with me,” the man replied. “I can let you have everything you need. Just don't spend the night here in the square.”
Gitahod sila sa tigulang nga lalake, “Ang kalinaw maanaa kaninyo! Ako na ang bahala sa tanang ninyong gikinahanglan. Basta ayaw lang kamo pagpabilin karong gabii dinhi sa plasa.”
21 He took him home and fed the donkeys. The travelers washed their feet and then started to eat and drink.
Busa gidala sa tigulang ang Levita sa iyang balay ug iyang gipakaon ang ilang mga asno. Gihugasan nila ang ilang mga tiil unya nangaon ug nanginom.
22 While they were enjoying themselves, some depraved men from the town came and surrounded the house, and banged on the door, shouting to the old man who owned the house, “Bring out the man who came to stay in your house so we can have sex with him.”
Sa dihang naglipaylipay ang ilang kasingkasing, ang pipila ka mga kalalakin-an sa siyudad nga walay mga pulos ang mipalibot sa balay ug nagpukpok sa ilang pultahan. Nakigsulti sila sa tigulang nga lalaki, ang agalon sa balay, nag-ingon, “Pagawsa ang lalaki nga anaa sa imong balay, aron nga makighilawas kami kaniya.”
23 The man who owned the house went outside and told them, “My brothers, don't act in such an evil way! This man is a guest in my house. Don't do something so disgusting!
Ang lalaki, ang agalon sa balay, miadto kanila ug miingon, “Dili, akong mga kaigsoonan, palihog ayaw buhata kining daotang butang! Tungod kay bisita ko kining tawhana, ayaw buhata kining daotang butang!
24 Look, here's my virgin daughter and the man's concubine. Let me bring them out and you can rape them and do whatever you want to them. But don't do something so disgusting to this man.”
Tan-awa, anaa dinhi ang akong ulay nga anak ug ang kaipon sa akong bisita. Tugoti ako sa pagpagawas kanila. Hilabti sila ug buhata ang gusto ninyong buhaton kanila. Apan ayaw lamang ninyo buhati ug daotan kining tawhana!”
25 But the men refused to listen, so the man grabbed his concubine and threw her outside to them. They raped her and abused her all night until the morning, and only discarded her at dawn.
Apan wala naminaw ang mga kalalakin-an kaniya, busa gikuha sa lalaki ang iyang kaipon ug gidala sa gawas. Gidakop nila siya, gilugos, ug gipanamastamasan siya sa tibuok gabii, ug sa pagkakaadlawon gibuhian nila siya.
26 As night turned into day she returned to the house where her master was staying and collapsed in front of the door as it got light.
Sa pagkakaadlawon miabot ang babaye ug natumba kini dapit sa pultahan sa balay sa lalaki kung diin nagpuyo ang iyang agalon, ug naghigda siya didto hangtod nga mihayag na.
27 Her master got up in the morning and opened the door of the house. He went out to continue his journey and there was his concubine, stretched out in the doorway of the house, with her hands holding onto the doorstep.
Mibangon sayo sa buntag ang iyang agalon ug giablihan ang mga pultahan sa balay ug migawas paadto sa iyang adtoan. Nakita niya ang iyang kaipon nga naghigda dapit sa pultahan, ang iyang kamot anaa sa pultahan.
28 “Get up, let's go,” he told her, but there was no answer. Then the man lifted her onto his donkey and went home.
Ang Levita misulti kaniya, “Bangon. Manglakaw na kita.” Apan wala siya mitubag. Gibutang niya siya sa asno, ug mipauli ang lalaki sa ilang balay.
29 When he got home he took a knife, and holding onto his concubine, cut her up, limb by limb, into twelve pieces, and sent these pieces of her to every part of Israel.
Sa nahiabot na ang Levita sa iyang balay, mikuha siya ug kutsilyo, ug iyang gigunitan ang iyang kaipon, ug iyang gihiwahiwa, matag parte, sa dose ka bahin, ug gidala ang matag bahin bisan asa sa tibuok Israel.
30 Everyone who saw her said, “Nothing like this has ever been seen before, from the time the Israelites left Egypt up until now. You should think about what happened to her! Decide what to do! Speak up!”
Ang tanan nga nakakita niini miingon, “Wala pa gayoy nahitabo o nakita nga sama niini sukad sa adlaw nga nakalingkawas ang mga katawhan sa Israel didto sa yuta sa Ehipto hangtod karon nga adlaw. Hunahunaa kini! Tagai kami ug tambag! Sultihi kami unsa ang among buhaton!”
