Exodus 23
1 “You shall not accept a lying voice. Neither shall you join your hand so as to give false testimony on behalf of the impious.
Nie przyjmuj powieści kłamliwej; nie miej spółki z niepobożnym, abyś miał być świadkiem fałszywym.
2 You shall not follow the crowd in doing evil. Neither shall you go astray in judgment, by agreeing with the majority opinion, apart from the truth.
Nie udawaj się za wielkością do złego, i nie mów tak za sprawą, cobyś się nakłonił za wielą ich ku podwróceniu sądu.
3 Likewise, you shall not show pity in judgment of the poor.
I nie szanuj ubogiego przy sprawie jego.
4 If you come across an ox or a donkey of your enemy, which has gone astray, lead it back to him.
Gdybyś natrafił wołu nieprzyjaciela twego, albo osła jego błądzącego, zwrócisz, a dowiedziesz go do niego.
5 If you see the donkey of one who hates you, fallen under its burden, you shall not pass by without lifting it up with him.
Jeźlibyś ujrzał, że osieł tego, który cię ma w nienawiści, leży pod brzemieniem swojem, azali zaniechasz, abyś mu pomóc nie miał? owszem poratujesz go pospołu z nim.
6 You shall not deviate in judgment of the poor.
Nie będziesz podwracał sądu ubogiemu twemu w sprawie jego.
7 You shall flee from lies. The innocent and the just you shall not kill. For I shun the impious.
Od rzeczy kłamliwej oddalisz się, a niewinnego i sprawiedliwego nie zabijesz; bo nie usprawiedliwię niezbożnego.
8 Neither shall you accept bribes, which blind even the prudent and subvert the words of the just.
Darów też brać nie będziesz, ponieważ dar zaślepia mądre, i wywraca słowa sprawiedliwych.
9 You shall not harass a sojourner, for you know the life of a newcomer. For you yourselves also were sojourners in the land of Egypt.
Przychodnia też nie uciskaj: bo sami wiecie, jaki jest żywot przychodnia, boście byli przychodniami w ziemi Egipskiej.
10 For six years, you shall sow your land and gather its produce.
Przez sześć lat obsiewać będziesz ziemię twoję, a będziesz zgromadzał urodzaj jej;
11 But in the seventh year, you shall release it and cause it to rest, so that the poor of your people may eat. And whatever remains, let the beasts of the field eat it. So shall you do with your vineyard and your olive grove.
Ale siódmego roku zaniechasz jej; że odpocznie, aby jedli ubodzy ludu twego, a co zostanie po nich, zje zwierz polny. Także uczynisz winnicy twojej, i oliwnicy twojej.
12 For six days, you shall work. On the seventh day, you shall cease, so that your ox and your donkey may rest, and so that the newcomer and the son of your handmaid may be refreshed.
Przez sześć dni będziesz odprawował roboty twoje; ale dnia siódmego odpoczniesz, aby sobie wytchnął wół twój, osieł twój, i żeby wytchnął syn niewolnicy twojej, i przychodzień.
13 Preserve all that I have said to you. And by the names of foreign gods you shall not swear; neither shall these be heard from your mouth.
A we wszystkiem, com wam powiedział, ostrożnymi bądźcie. Imienia też cudzych bogów nie wspominajcie, nie będzie słyszane z ust twoich.
14 Three times in each year, you shall celebrate feasts to me.
Trzy kroć święto obchodzić mi będziecie na każdy rok.
15 You shall keep the solemnity of unleavened bread. For seven days you shall eat unleavened bread, just as I instructed you, at the time of the month of new grain, when you departed from Egypt. You shall not appear empty-handed in my sight,
Święta przaśników przestrzegać będziesz; siedem dni jeść będziesz przaśniki, jakom ci rozkazał, czasu miesiąca Abiba; boś weń wyszedł z Egiptu, a nie ukażecie się przed twarz moję próżnymi.
16 for it is the solemnity of the harvest of the first-fruits of your work, of whatever you have sown in the field. Likewise, it is a solemnity at the end of the season, when you will have gathered in all your crops from the field.
Także święto żniwa pierwiastek pracy twojej, cośkolwiek siał na polu; święto też zbierania na schodzie roku, gdy zbierzesz prace twoje z pola.
17 Three times a year, all your males shall appear before the Lord your God.
Trzykroć do roku ukaże się każdy mężczyzna twój przed obliczem Panującego Pana.
18 You shall not immolate the blood of my victim over leaven, nor shall the fat of my solemnity remain until morning.
Nie będziesz ofiarował przy kwasie krwi ofiary mojej, ani zostanie przez noc tłustość ofiary mojej aż do poranku.
19 You shall carry the first grain of the land to the house of the Lord your God. You shall not cook a young goat in the milk of its mother.
Pierwiastki pierwszych urodzajów ziemi twej przyniesiesz w dom Pana Boga twego; nie będziesz warzył koźlęcia w mleku matki jego.
20 Behold, I will send my Angel, who will go before you, and preserve you on your journey, and lead you into the place that I have prepared.
Oto ja posyłam Anioła przed tobą, aby cię strzegł w drodze, i wprowadził cię na miejsce, którem ci zgotował.
21 Heed him, and hear his voice, and do not hold him in disregard. For he will not release you when you have sinned, and my name is in him.
Ostrożnym bądź przed oblicznością jego; a słuchaj głosu jego; nie drażnij go, boć nie przepuści przestępstwu waszemu, gdyż imię moje w nim jest.
22 But if you listen to his voice and do all that I say, I will be an enemy to your enemies, and I will afflict those who afflict you.
Bo jeźli pilnie słuchać będziesz głosu jego, i uczynisz, cokolwiek rzekę, nieprzyjacielem będę nieprzyjaciół twych, i trapić będę tych, którzy cię trapili.
23 And my Angel will go before you, and he will bring you to the Amorite, and the Hittite, and the Perizzite, and the Canaanite, and the Hivite, and the Jebusite, whom I will crush.
Pójdzie bowiem Anioł mój przed tobą, i wprowadzi cię do Amorejczyka, i Hetejczyka, i Ferezejczyka, i Chananejczyka, Hewejczyka, i Jebuzejczyka, i wytracę je.
24 You shall not adore their gods, nor worship them. You shall not do their works, but you shall destroy them and break apart their statues.
Nie kłaniajże się bogom ich, ani im służ, ani czyń według spraw ich; ale do gruntu popsujesz je, i wszcząt pokruszysz obrazy ich.
25 And you shall serve the Lord your God, so that I may bless your bread and your waters, and so that I may take away sickness from your midst.
Lecz służyć będziecie Panu Bogu waszemu, a on błogosławić będzie chlebowi twemu, i wodom twoim; i odejmę niemoc z pośrodku ciebie.
26 There will not be fruitless or barren ones in your land. I will fill up the number of your days.
Nie będzie poroniająca ani niepłodna w ziemi twojej; liczbę dni twoich dopełnię.
27 I will send my terror to run ahead of you, and I will kill all the people to whom you will enter. And I will turn the backs of all your enemies before you,
Strach mój puszczę przed tobą, i strwożę wszelki lud, przeciw któremu pójdziesz, i uczynię, że wszyscy nieprzyjaciele twoi podadzą tył przed tobą.
28 sending wasps ahead, so that they will put to flight the Hivite, and the Canaanite, and the Hittite, before you enter.
Poślę też szerszenie przed tobą, które wypędzą Hewejczyka, Chananejczyka, i Hetejczyka przed oblicznością twoją.
29 I will not cast them out from your face in one year, lest the land be reduced to a wilderness and the wild beasts increase against you.
Nie wyrzucę go przed obliczem twojem za jeden rok, by się snać ziemia w pustynią nie obróciła, a nie namnożyło się przeciwko tobie zwierza dzikiego.
30 I will expel them little by little from your sight, until you have expanded and may possess the land.
Pomaluczku będę je wyrzucał od oblicza twego, aż się rozmnożysz i osiądziesz ziemię.
31 Then I will set your limits to be from the Red Sea to the Sea of the Palestinians, and from the desert all the way to the river. I will deliver into your hands the inhabitants of the land, and I will cast them out from your sight.
A położę granice twoje od morza czerwonego aż do morza Filistyńskiego, a od puszczy aż do rzeki; bo podam w ręce wasze obywatele ziemi, i wypędzisz je od oblicza twego.
32 You shall not enter into a pact with them, nor with their gods.
Nie postanowisz z nimi, ani z bogami ich przymierza.
33 They may not live on your land, lest perhaps they may cause you to sin against me, if you serve their gods, which certainly would be a temptation for you.”
Niech nie mieszkają w ziemi twej, by cię snać nie przywiedli do grzechu przeciwko mnie, gdybyś służył bogom ich, co by tobie było sidłem.
