Proverbs 3
1 My son, keep my teaching in your memory, and my rules in your heart:
Synu mój! nie zapominaj zakonu mego, a przykazań moich niech strzeże serce twoje.
2 For they will give you increase of days, years of life, and peace.
Boć długości dni i lat żywota, i pokoju przyczynią.
3 Let not mercy and good faith go from you; let them be hanging round your neck, recorded on your heart;
Miłosierdzie i prawda niech cię nie opuszczają; uwiąż je u szyi twojej, napisz je na tablicy serca twojego.
4 So you will have grace and a good name in the eyes of God and men.
Tedy znajdziesz łaskę i rozum dobry przed oczyma Bożemi i ludzkiemi.
5 Put all your hope in God, not looking to your reason for support.
Ufaj w Panu ze wszystkiego serca twego, a na rozumie twoim nie spolegaj.
6 In all your ways give ear to him, and he will make straight your footsteps.
We wszystkich drogach twoich znaj go, a on prostować będzie ścieszki twoje.
7 Put no high value on your wisdom: let the fear of the Lord be before you, and keep yourself from evil:
Nie bądź mądrym sam u siebie; ale się bój Pana, a odstąp od złego.
8 This will give strength to your flesh, and new life to your bones.
To będzie zdrowiem żywotowi twemu, a odwilżeniem kościom twoim.
9 Give honour to the Lord with your wealth, and with the first-fruits of all your increase:
Czcij Pana z majętności twojej, i z pierwiastek wszystkich dochodów twoich.
10 So your store-houses will be full of grain, and your vessels overflowing with new wine.
A gumna twoje napełnione będą obfitością, i od wina nowego prasy twoje rozpadać się będą.
11 My son, do not make your heart hard against the Lord's teaching; do not be made angry by his training:
Synu mój! karania Pańskiego nie odrzucaj, i nie uprzykrzaj sobie ćwiczenia jego.
12 For to those who are dear to him the Lord says sharp words, and makes the son in whom he has delight undergo pain.
Bo kogo Pan miłuje, tego karze, a to jako ojciec, który się w synu kocha.
13 Happy is the man who makes discovery of wisdom, and he who gets knowledge.
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który dostanie roztropności.
14 For trading in it is better than trading in silver, and its profit greater than bright gold.
Bo lepiej nią kupczyć, niżeli kupczyć srebrem: owszem pożyteczniejszy nad złoto dochód jej.
15 She is of more value than jewels, and nothing for which you may have a desire is fair in comparison with her.
Droższa jest nad perły, a wszystkie najmilsze rzeczy twoje nie zrównają się z nią.
16 Long life is in her right hand, and in her left are wealth and honour.
Przedłużenie dni w prawicy jej, a w lewicy jej bogactwa i zacność.
17 Her ways are ways of delight, and all her goings are peace.
Drogi jej rozkoszne, i wszystkie ścieszki jej spokojne.
18 She is a tree of life to all who take her in their hands, and happy is everyone who keeps her.
Drzewem żywota jest tym, którzyby się jej chwycili; a którzy się jej trzymają, są błogosławionymi.
19 The Lord by wisdom put in position the bases of the earth; by reason he put the heavens in their place.
Pan mądrością ugruntował ziemię, a roztropnością umocnił niebiosa.
20 By his knowledge the deep was parted, and dew came dropping from the skies.
Umiejętnością jego rozstąpiły się przepaści, a obłoki rosą kropią.
21 My son, keep good sense, and do not let wise purpose go from your eyes.
Synu mój! niech to nie odstępuje od oczów twych: strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 So they will be life for your soul, and grace for your neck.
I będą żywotem duszy twojej, a ozdobą szyi twojej.
23 Then you will go safely on your way, and your feet will have no cause for slipping.
Tedy będziesz chodził bezpiecznie droga twoją, a noga twoja nie potknie się.
24 When you take your rest you will have no fear, and on your bed sleep will be sweet to you.
Jeźli się układziesz, nie będziesz się lękał; a gdy się uspokoisz, wdzięczny będzie sen twój.
25 Have no fear of sudden danger, or of the storm which will come on evil-doers:
Nie ulękniesz się strachu nagłego, ani spustoszenia bezbożników, gdy przyjdzie.
26 For the Lord will be your hope, and will keep your foot from being taken in the net.
Albowiem Pan będzie ufaniem twojem, a nogi twojej będzie strzegł od samołówki.
27 Do not keep back good from those who have a right to it, when it is in the power of your hand to do it.
Nie zbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy cię na to stanie, abyś dobrze czynił.
28 Say not to your neighbour, Go, and come again, and tomorrow I will give; when you have it by you at the time.
Nie mów bliźniemu twemu: Idź, a wróć się, a jutroć dam; gdyż to masz u siebie.
29 Do not make evil designs against your neighbour, when he is living with you without fear.
Nie knuj złego przeciwko bliźniemu twemu, gdyż on z tobą dowiernie mieszka.
30 Do not take up a cause at law against a man for nothing, if he has done you no wrong.
Nie wadź się z człowiekiem bez przyczyny, jeźliżeć nic złego nie wyrządził.
31 Have no envy of the violent man, or take any of his ways as an example.
Nie zajrzyj mężowi gwałt czyniącemu, a nie obieraj żadnej drogi jego.
32 For the wrong-hearted man is hated by the Lord, but he is a friend to the upright.
Albowiem przewrotny jest obrzydliwością przed Panem; ale z szczerymi tajemnica jego;
33 The curse of the Lord is on the house of the evil-doer, but his blessing is on the tent of the upright.
Przeklęstwo Pańskie jest w domu niezbożnika; ale przybytkowi sprawiedliwych błogosławi,
34 He makes sport of the men of pride, but he gives grace to the gentle-hearted.
Ponieważ on szydzi z pośmiewców, ale pokornym łaskę daje.
35 The wise will have glory for their heritage, but shame will be the reward of the foolish.
Mądrzy dziedzicznie sławę osiędą, ale głupi odniosą zelżywość.
