Proverbs 6

1 My son, if you have put up security for your neighbor, if you have struck hands in pledge with a stranger,

۱ ای پسرم، اگر برای همسایه خود ضامن شده، و به جهت شخص بیگانه دست داده باشی،

2 if you have been trapped by the words of your lips, ensnared by the words of your mouth,

۲ و از سخنان دهان خود در دام افتاده، و ازسخنان دهانت گرفتار شده باشی،

3 then do this, my son, to free yourself, for you have fallen into your neighbor’s hands: Go, humble yourself, and press your plea with your neighbor.

۳ پس‌ای پسرمن، این را بکن و خویشتن را رهایی ده چونکه به‌دست همسایه ات افتاده‌ای. برو و خویشتن رافروتن ساز و از همسایه خود التماس نما.

4 Allow no sleep to your eyes or slumber to your eyelids.

۴ خواب را به چشمان خود راه مده، و نه پینکی رابه مژگان خویش.

5 Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.

۵ مثل آهو خویشتن را از کمندو مانند گنجشک از دست صیاد خلاص کن.

6 Walk in the manner of the ant, O slacker; observe its ways and become wise.

۶ ‌ای شخص کاهل نزد مورچه برو، و درراههای او تامل کن و حکمت را بیاموز،

7 Without a commander, without an overseer or ruler,

۷ که وی را پیشوایی نیست و نه سرور و نه حاکمی.

8 it prepares its provisions in summer; it gathers its food at harvest.

۸ اماخوراک خود را تابستان مهیا می‌سازد و آذوقه خویش را در موسم حصاد جمع می‌کند.

9 How long will you lie there, O slacker? When will you get up from your sleep?

۹ ‌ای کاهل، تا به چند خواهی خوابید و از خواب خودکی خواهی برخاست؟

10 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest,

۱۰ اندکی خفت و اندکی خواب، و اندکی بر هم نهادن دستها به جهت خواب.

11 and poverty will come upon you like a robber, and need like a bandit.

۱۱ پس فقر مثل راهزن بر تو خواهد آمد، و نیازمندی بر تو مانند مرد مسلح.

12 A worthless person, a wicked man, walks with a perverse mouth,

۱۲ مرد لئیم و مرد زشت خوی، با اعوجاج دهان رفتار می‌کند.

13 winking his eyes, speaking with his feet, and pointing with his fingers.

۱۳ با چشمان خود غمزه می‌زند و با پایهای خویش حرف می‌زند. باانگشتهای خویش اشاره می‌کند.

14 With deceit in his heart he devises evil; he continually sows discord.

۱۴ در دلش دروغها است و پیوسته شرارت را اختراع می‌کند. نزاعها را می‌پاشد.

15 Therefore calamity will come upon him suddenly; in an instant he will be shattered beyond recovery.

۱۵ بنابراین مصیبت بر او ناگهان خواهد آمد. در لحظه‌ای منکسر خواهد شد وشفا نخواهد یافت.

16 There are six things that the LORD hates, seven that are detestable to Him:

۱۶ شش چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد، بلکه هفت چیز که نزد جان وی مکروه است.

17 haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,

۱۷ چشمان متکبر و زبان دروغگو، ودستهایی که خون بی‌گناه را می‌ریزد.

18 a heart that devises wicked schemes, feet that run swiftly to evil,

۱۸ دلی که تدابیر فاسد را اختراع می‌کند. پایهایی که درزیان کاری تیزرو می‌باشند.

19 a false witness who gives false testimony, and one who stirs up discord among brothers.

۱۹ شاهد دروغگو که به کذب متکلم شود. و کسی‌که در میان برادران نزاعها بپاشد.

20 My son, keep your father’s commandment, and do not forsake your mother’s teaching.

۲۰ ‌ای پسر من اوامر پدر خود را نگاه دار وتعلیم مادر خویش را ترک منما.

21 Bind them always upon your heart; tie them around your neck.

۲۱ آنها را بر دل خود دائم ببند، و آنها را بر گردن خویش بیاویز.

22 When you walk, they will guide you; when you lie down, they will watch over you; when you awake, they will speak to you.

۲۲ حینی که به راه می‌روی تو را هدایت خواهد نمود، و حینی که می‌خوابی بر تو دیده بانی خواهد کرد، و وقتی که بیدار شوی با تو مکالمه خواهد نمود.

23 For this commandment is a lamp, this teaching is a light, and the reproofs of discipline are the way to life,

۲۳ زیرا که احکام (ایشان ) چراغ وتعلیم (ایشان ) نور است، و توبیخ تدبیرآمیز طریق حیات‌است.

24 to keep you from the evil woman, from the smooth tongue of the adulteress.

۲۴ تا تو را از زن خبیثه نگاه دارد، و ازچاپلوسی زبان زن بیگانه.

25 Do not lust in your heart for her beauty or let her captivate you with her eyes.

۲۵ در دلت مشتاق جمال وی مباش، و از پلکهایش فریفته مشو،

26 For the levy of the prostitute is poverty, and the adulteress preys upon your very life.

۲۶ زیرا که به‌سبب زن زانیه، شخص برای یک قرص نان محتاج می‌شود، و زن مرد دیگر، جان گرانبها را صید می‌کند.

27 Can a man embrace fire and his clothes not be burned?

۲۷ آیا کسی آتش را درآغوش خود بگیرد و جامه‌اش سوخته نشود؟

28 Can a man walk on hot coals without scorching his feet?

۲۸ یا کسی بر اخگرهای سوزنده راه رود وپایهایش سوخته نگردد؟

29 So is he who sleeps with another man’s wife; no one who touches her will go unpunished.

۲۹ همچنین است کسی‌که نزد زن همسایه خویش داخل شود، زیرا هر‌که او را لمس نماید بی‌گناه نخواهد ماند.

30 Men do not despise the thief if he steals to satisfy his hunger.

۳۰ دزد را اهانت نمی کنند اگر دزدی کند تاجان خود را سیر نماید وقتی که گرسنه باشد.

31 Yet if caught, he must pay sevenfold; he must give up all the wealth of his house.

۳۱ لیکن اگر گرفته شود، هفت چندان رد خواهدنمود و تمامی اموال خانه خود را خواهد داد.

32 He who commits adultery lacks judgment; whoever does so destroys himself.

۳۲ اما کسی‌که با زنی زنا کند، ناقص العقل است وهر‌که چنین عمل نماید، جان خود را هلاک خواهد ساخت.

33 Wounds and dishonor will befall him, and his reproach will never be wiped away.

۳۳ او ضرب و رسوایی خواهدیافت، و ننگ او محو نخواهد شد.

34 For jealousy enrages a husband, and he will show no mercy in the day of vengeance.

۳۴ زیرا که غیرت، شدت خشم مرد است و در روز انتقام، شفقت نخواهد نمود.

35 He will not be appeased by any ransom, or persuaded by lavish gifts.

۳۵ بر هیچ کفاره‌ای نظرنخواهد کرد و هر‌چند عطایا را زیاده کنی، قبول نخواهد نمود.