Proverbs 31
1 These are the words of King Lemuel—the burden that his mother taught him:
| قسەی لەموئێلی پاشا، ئەو سروشەی کە دایکی فێری کرد: |
2 What shall I say, O my son? What, O son of my womb? What, O son of my vows?
| گوێ بگرە ڕۆڵە! گوێ بگرە، ڕۆڵەی هەناوم! گوێ بگرە ڕۆڵە، ڕۆڵەی نەزرەکانم! |
3 Do not spend your strength on women or your vigor on those who ruin kings.
| هێزت مەدە ژنان، ڕێگاکانیشت مەدە ژنانی لەناوبەری پاشایان. |
4 It is not for kings, O Lemuel, it is not for kings to drink wine, or for rulers to crave strong drink,
| ئەی لەموئێل، بۆ پاشایان نییە، بۆ پاشایان نییە شەراب بنۆشن، بۆ میرانیش نییە ئارەزووی ئارەق بکەن، |
5 lest they drink and forget what is decreed, depriving all the oppressed of justice.
| نەوەک بخۆنەوە و یاسا لەبیر بکەن، مافی ستەملێکراوان زەوت بکەن. |
6 Give strong drink to one who is perishing, and wine to the bitter in soul.
| ئارەق بدە بەوەی لەناودەچێت، شەرابیش بەوانەی دەروونیان تاڵە. |
7 Let him drink and forget his poverty, and remember his misery no more.
| با بخواتەوە و هەژارییەکەی لەبیر بکات، ئیتر ماندووبوونەکەی نایەتەوە یاد. |
8 Open your mouth for those with no voice, for the cause of all the dispossessed.
| بەرگری لە مافی ئەو کەسانە بکە کە ناتوانن داوای مافەکانیان بکەن، بۆ مافی هەموو دەربەدەران. |
9 Open your mouth, judge righteously, and defend the cause of the poor and needy.
| دەمت بکەرەوە و بە ڕاستودروستی دادوەری بکە، پارێزگاری لە مافی کڵۆڵان و نەداران بکە. |
10 A wife of noble character, who can find? She is far more precious than rubies.
| کێ ژنی خانەدانی دەست دەکەوێت؟ نرخی لە یاقووت گرانترە. |
11 The heart of her husband trusts in her, and he lacks nothing of value.
| مێردەکەی بە تەواوی پشتی پێ دەبەستێت و لە هیچی کەم نابێت. |
12 She brings him good and not harm all the days of her life.
| ژنەکە بە درێژایی ژیانی چاکە دێنێتە سەر ڕێی نەک خراپە. |
13 She selects wool and flax and works with eager hands.
| خوری و کەتان هەڵدەبژێرێت، بە دوو دەستی پەرۆشەوە ئیش دەکات. |
14 She is like the merchant ships, bringing her food from afar.
| وەک کەشتی بازرگان وایە، خۆراکی خۆی لە دوورەوە دەهێنێت. |
15 She rises while it is still night to provide food for her household and portions for her maidservants.
| هێشتا شەوە لە خەو هەڵدەستێت، خواردن بۆ ماڵەوە ئامادە دەکات و ئەرک بۆ کارەکەرەکان دیاری دەکات. |
16 She appraises a field and buys it; from her earnings she plants a vineyard.
| لە کێڵگەیەک ورد دەبێتەوە و دەیکڕێت، بە قازانجی دەستی ڕەزەمێوێک دەچێنێت. |
17 She girds herself with strength and shows that her arms are strong.
| ناوقەدی توند دەبەستێت و بازووی لێ هەڵدەکات. |
18 She sees that her gain is good, and her lamp is not extinguished at night.
| دەبینێت بازرگانییەکەی چاکە، بە شەو چرای ناکوژێتەوە. |
19 She stretches out her hands to the distaff and grasps the spindle with her fingers.
| خوری بە بازوویەوە دەئاڵێنێت و تەشی لەناو لەپیدایە. |
20 She opens her arms to the poor and reaches out her hands to the needy.
| دەستەکانی بۆ کڵۆڵ دەکاتەوە و دەست درێژ دەکات بۆ نەداران. |
21 When it snows, she has no fear for her household, for they are all clothed in scarlet.
| ترسی ماڵەکەی نییە لە بەفر، چونکە هەموو ماڵەکەی بەرگی ئاڵیان لەبەردایە. |
22 She makes coverings for her bed; her clothing is fine linen and purple.
| چەرچەف بۆ نوێنەکەی دروستدەکات، کەتانی ناسک و ڕیسی ئەرخەوانی لەبەر دەکات. |
23 Her husband is known at the city gate, where he sits among the elders of the land.
| مێردی لە دەروازەکانی شاردا ناسراوە، لەوێ لەگەڵ پیرانی شارەکە دادەنیشێت. |
24 She makes linen garments and sells them; she delivers sashes to the merchants.
| ژنەکە کراسی کەتان دروستدەکات و دەیفرۆشێت، پشتێن بۆ بازرگانان دابین دەکات. |
25 Strength and honor are her clothing, and she can laugh at the days to come.
| هێز و ڕێز بەرگی ئەون، پێدەکەنێت بۆ ڕۆژانی ئایندە. |
26 She opens her mouth with wisdom, and faithful instruction is on her tongue.
| دەمی بە دانایی دەکاتەوە و فێرکردنەکانی میهرەبانی لەسەر زمانییەتی. |
27 She watches over the affairs of her household and does not eat the bread of idleness.
| چاودێری هاتوچۆی ماڵومنداڵەکەی دەکات، نانی تەمبەڵی ناخوات. |
28 Her children rise up and call her blessed; her husband praises her as well:
| منداڵەکانی هەڵدەستن و خۆزگەی پێ دەخوازن، مێردەکەشی ستایشی دەکات: |
29 “Many daughters have done noble things, but you surpass them all!”
| «زۆر ژن خانەدان بوونە، بەڵام تۆ لە سەرووی هەموویانی.» |
30 Charm is deceptive and beauty is fleeting, but a woman who fears the LORD is to be praised.
| شۆخ و شەنگی فریودەرە و جوانی پووچە، بەڵام ئەو ئافرەتەی لە یەزدان بترسێت، ستایش دەکرێت. |
31 Give her the fruit of her hands, and let her works praise her at the gates.
| ڕەنجی شانی خۆی پێ بدەن و با کردەوەکانی لەبەر دەروازەکانی شاردا ستایشی بکەن. |
