Proverbs 29
1 A man who remains stiff-necked after much reproof will suddenly be shattered beyond recovery.
| ئەوەی زۆر سەرزەنشت بکرێت و هەر کەللەڕەق بێت، لەناکاو تێکدەشکێت و چارەسەریشی نابێت. |
2 When the righteous flourish, the people rejoice, but when the wicked rule, the people groan.
| کاتێک ڕاستودروستان زۆر بن گەل دڵخۆش دەبێت، کە بەدکار فەرمانڕەوا بێت گەل دەناڵێنێت. |
3 A man who loves wisdom brings joy to his father, but a companion of prostitutes squanders his wealth.
| ئەوەی حەز لە دانایی بکات باوکی دڵخۆش دەکات، هاوڕێی لەشفرۆشانیش سامان بەفیڕۆ دەدات. |
4 By justice a king brings stability to the land, but a man who exacts tribute demolishes it.
| پاشا بە دادوەری وڵات ڕادەگرێت، بەڵام ئەوانەی بەدوای پارە بکەون وێرانی دەکەن. |
5 A man who flatters his neighbor spreads a net for his feet.
| ئەو کەسەی لەگەڵ دراوسێکەی زمانلووسی بکات داو لەبەرپێی دەنێتەوە. |
6 An evil man is caught by his own sin, but a righteous one sings and rejoices.
| لە گوناهی پیاوخراپ تەڵە هەیە، بەڵام کەسی ڕاستودروست گۆرانی دەڵێت و دڵخۆش دەبێت. |
7 The righteous consider the cause of the poor, but the wicked have no regard for such concerns.
| کەسی ڕاستودروست گرنگی بە مافی هەژار دەدات، بەڵام بەدکار ئەو گرنگییە تێناگات. |
8 Mockers inflame a city, but the wise turn away anger.
| گاڵتەجاڕان شار دەخەنە ئاژاوەوە، بەڵام دانایان تووڕەیی کپ دەکەنەوە. |
9 If a wise man goes to court with a fool, there will be raving and laughing with no resolution.
| ئەگەر پیاوێکی دانا گێلێک بداتە دادگا، گێلەکە تووڕە بێت یان گاڵتەی پێ بێت ئاشتی نابێت. |
10 Men of bloodshed hate a blameless man, but the upright care for his life.
| خوێنڕێژان ڕقیان لە کەسی دروست دەبێتەوە، بەڵام سەرڕاستان ژیانی دەپارێزن. |
11 A fool vents all his anger, but a wise man holds it back.
| گێل هەرچی تووڕەیی لە دڵدایە دەریدەبڕێت، بەڵام دانا خۆی دەگرێت. |
12 If a ruler listens to lies, all his officials will be wicked.
| ئەگەر فەرمانڕەوایەک گوێ لە قسەی درۆ بگرێت، هەموو خزمەتکارەکانی دەبنە بەدکار. |
13 The poor man and the oppressor have this in common: The LORD gives light to the eyes of both.
| هەژار لەگەڵ زۆردار لەمەدا لە یەکتری دەچن: یەزدان ڕووناکی بە چاوی هەردووکیان دەدات. |
14 A king who judges the poor with fairness— his throne will be established forever.
| ئەگەر پاشایەک بە ڕاستی دادوەری هەژاران بکات، تەختەکەی هەتاهەتایە دەچەسپێت. |
15 A rod of correction imparts wisdom, but a child left to himself disgraces his mother.
| داری تەمبێکردن دانایی دەبەخشێت، بەڵام منداڵ جڵەوی بەربدرێت دایکی خۆی شەرمەزار دەکات. |
16 When the wicked thrive, rebellion increases; but the righteous will see their downfall.
| کاتێک بەدکاران گەشە دەکەن گوناه زۆر دەبێت، بەڵام ڕاستودروستان کەوتنیان دەبینن. |
17 Discipline your son, and he will give you rest; he will bring delight to your soul.
| کوڕەکەت تەمبێ بکە دەتحەسێنێتەوە، چێژ دەداتە گیانت. |
18 Where there is no vision, the people cast off restraint; but blessed is he who keeps the Law.
| بەبێ سروش گەل بەڕەڵا دەبێت، بەڵام ئەوەی تەورات پەیڕەو بکات خۆزگەی پێ دەخوازرێت. |
19 A servant cannot be corrected by words alone; though he understands, he will not respond.
| خزمەتکار تەنها بە قسە تەمبێ نابێت، هەرچەندە تێدەگات، بەڵام گوێی ناداتێ. |
20 Do you see a man who speaks in haste? There is more hope for a fool than for him.
| ئەو کەسەت بینیوە بە پەلەیە لە قسەکانی؟ گێل لەو زیاتر ئومێدی پێ دەکرێت. |
21 A servant pampered from his youth will bring grief in the end.
| ئەوەی خزمەتکارەکەی لە منداڵییەوە بە ناز ڕابگرێت، لە کۆتاییدا لێی هەڵدەگەڕێتەوە. |
22 An angry man stirs up dissension, and a hot-tempered man abounds in transgression.
| کەسی تووڕە ناکۆکی دەوروژێنێت، کەسی هەڵچووش گوناهی زۆرە. |
23 A man’s pride will bring him low, but a humble spirit will obtain honor.
| لووتبەرزی مرۆڤ خۆی نزم دەکاتەوە، بەڵام بێفیز ڕێزدار دەبێت. |
24 A partner to a thief hates his own soul; he receives the oath, but does not testify.
| هاوبەشی دز ڕقی لە خۆی دەبێتەوە، سوێند دەخوات و دانی پێدا نانێت. |
25 The fear of man is a snare, but whoever trusts in the LORD is set securely on high.
| ترسی مرۆڤ تەڵە دەنێتەوە، بەڵام ئەوەی پشت بە یەزدان ببەستێت پەناگیر دەبێت. |
26 Many seek the ruler’s favor, but a man receives justice from the LORD.
| زۆر کەس داوای ڕەزامەندی فەرمانڕەوایان دەکەن، بەڵام مرۆڤ لەلایەن یەزدانەوە دادپەروەری بەدەستدەهێنێت. |
27 An unjust man is detestable to the righteous, and one whose way is upright is detestable to the wicked.
| قێزی ڕاستودروستان لە کەسی ناڕەوایە، قێزی بەدکاریش لەوەیە کە ڕێگای ڕاستە. |
