Proverbs 27
1 Do not boast about tomorrow, for you do not know what a day may bring.
Әтики күнүң тоғрилиқ махтанма, Чүнки бир күни немә болидиғиниңниму билмәйсән.
2 Let another praise you, and not your own mouth— a stranger, and not your own lips.
Сени башқилар махтисун, өз ағзиң мундақ қилмисун, Ят адәм сени махтисун, өз ләвлириң ундақ қилмисун.
3 A stone is heavy and sand is a burden, but aggravation from a fool outweighs them both.
Таш еғир, қум хелә җиң басар, Бирақ ахмақ кәлтүридиған хапичилиқ иккисидин техиму еғирдур.
4 Wrath is cruel and anger is like a flood, but who can withstand jealousy?
Ғәзәп рәһимсиздур, Қәһр болса кәлкүндәк адәмни еқитип кетәр, Бирақ ким һәсәтхорлуқ алдида тақабил туралисун?
5 Better an open rebuke than love that is concealed.
Ашкарә әйипләш йошурун муһәббәттин әладур.
6 The wounds of a friend are faithful, but the kisses of an enemy are deceitful.
Достниң қолидин йегән зәхимләр садиқлиқтин болиду; Бирақ дүшмәнниң сөйүшлири һейлигәрликтур.
7 The soul that is full loathes honey, but to a hungry soul, any bitter thing is sweet.
Тоқ киши һәсәл көнигидинму бизардур, Ач кишигә һәр қандақ аччиқ нәрсиму татлиқ билинәр.
8 Like a bird that strays from its nest is a man who wanders from his home.
Жут маканидин айрилған киши, Угисидин айрилип жүргән қушқа охшар.
9 Oil and incense bring joy to the heart, and the sweetness of a friend is counsel to the soul.
Әтир вә хушбуй көңүлни ачар, Җан көйәр достниң сәмимий мәслиһәти кишини риғбәтләндүрәр. Җан көйәр достниң сәмимий, хушхуй мәслиһәти кишини хуш қилур.
10 Do not forsake your friend or your father’s friend, and do not go to your brother’s house in the day of your calamity; better a neighbor nearby than a brother far away.
Өз достуңни, атаңниң достиниму унтума; Бешиңға күн чүшкәндә қериндишиңниң өйигә кирип йелинма; Йеқиндики дост, жирақтики қериндаштин әла.
11 Be wise, my son, and bring joy to my heart, so that I can answer him who taunts me.
И оғлум, дана бол, көңлүмни хуш қил, Шундақ қилғиниңда мени мәсқирә қилидиғанларға җавап берәләймән.
12 The prudent see danger and take cover; but the simple keep going and pay the penalty.
Зерәк киши балайиқазани алдин көрүп қачар; Саддилар алдиға берип зиян тартар.
13 Take the garment of him who posts security for a stranger; get collateral if it is for a foreigner.
Ятқа кепил болған кишидин қәризгә тонини тутуп алғин; Ят хотунға капаләт бәргән кишидин капаләт пули ал.
14 If one blesses his neighbor with a loud voice early in the morning, it will be counted to him as a curse.
Қақ сәһәрдә туруп, жуқури авазда достиға бәхит тилигәнлик, Өзини қарғаш һесаплинар.
15 A constant dripping on a rainy day and a contentious woman are alike—
Ямғурлуқ күндики тохтимай чүшкән тамчә-тамчә йеғин, Вә соқушқақ хотун бир-биригә охшаштур.
16 restraining her is like holding back the wind or grasping oil with one’s right hand.
Уни тизгәнләш боранни тосқанға, Яки яғни оң қол билән чаңгаллиғанға охшаштур.
17 As iron sharpens iron, so one man sharpens another.
Төмүрни төмүргә билисә өткүрләшкәндәк, Достларму бир-бирини өткүрләштүрәр.
18 Whoever tends a fig tree will eat its fruit, and he who looks after his master will be honored.
Әнҗир көчитини пәрвиш қилғучи униңдин әнҗир йәйду; Ғоҗайинини асрап күткән қул иззәт тапиду.
19 As water reflects the face, so the heart reflects the true man.
Суда адәмниң йүзи әкс әткәндәк, Инсанниң қәлбиниң қандақлиғи өз йенидики киши арқилиқ билинәр.
Тәһтисара вә һалакәт һәргиз тоймиғандәк, Адәмниң [ач] көзлири қанаәт тапмас. (Sheol h7585)
21 A crucible for silver and a furnace for gold, but a man is tested by the praise accorded him.
Сапал қазан күмүчни, чанақ алтунни тавлар, Адәм болса махталғанда синилар.
22 Though you grind a fool like grain with mortar and a pestle, yet his folly will not depart from him.
Ахмақни буғдай билән биргә сәндәлдә талқан қилип соқсаңму, Ахмақлиғи йәнила униңда турар.
23 Be sure to know the state of your flocks, and pay close attention to your herds;
Падилириңниң әһвалини убдан билип тур, Мал-варанлириңдин яхши хәвәр ал;
24 for riches are not forever, nor does a crown endure to every generation.
Чүнки байлиқниң мәңгү капалити болмас, Таҗ-тәхтму дәвирдин-дәвиргичә турамду?
25 When hay is removed and new growth appears and the grain from the hills is gathered,
Қуруған чөпләр орулғандин кейин, Юмран чөпләр өсүп чиққанда, Тағ бағридинму явайи чөпләр жиғилғанда,
26 the lambs will provide you with clothing, and the goats with the price of a field.
Шу чағда қозиларниң жуңлири қирқилип кийимиң болар; Өшкиләрни сатқан пулға бир етиз келәр,
27 You will have plenty of goats’ milk to feed you— food for your household and nourishment for your maidservants.
Һәмдә өшкиләрниң сүтлири сениң һәм аилидикилириңниң озуқлуғини, Дедәклириңниң қосиғини тәминләшкиму йетәр.
