Luke 1
1 Many have undertaken to compose an account of the things that have been fulfilled among us,
Hörmətli Teofil, çoxları aramızda baş vermiş hadisələrin tarixçəsini yazmağa cəhd göstərib.
2 just as they were handed down to us by the initial eyewitnesses and servants of the word.
Əvvəldən bəri Kəlamı öz gözləri ilə görənlər və Ona xidmət edənlər bu hadisələri bizə nəql etdiyi kimi
3 Therefore, having carefully investigated everything from the beginning, it seemed good also to me to write an orderly account for you, most excellent Theophilus,
mən də əvvəlcədən hər şeyi diqqətlə araşdırıb bunları sənə ardıcıllıqla yazmağı münasib bildim.
4 so that you may know the certainty of the things you have been taught.
Belə ki sən öyrəndiyin şeylərin doğru olduğunu biləsən.
5 In the time of Herod king of Judea there was a priest named Zechariah, who belonged to the priestly division of Abijah, and whose wife Elizabeth was a daughter of Aaron.
Yəhudeya padşahı Hirodun dövründə Aviya bölüyündən olan Zəkəriyyə adlı bir kahin var idi. Arvadı da Harun nəslindən idi, adı Elizavet idi.
6 Both of them were righteous in the sight of God, walking blamelessly in all the commandments and decrees of the Lord.
Onların hər ikisi Allahın gözündə saleh idi və Rəbbin qoyduğu əmr və qaydaların hamısına nöqsansız əməl edirdilər.
7 But they had no children, because Elizabeth was barren, and they were both well along in years.
Amma Elizavet sonsuz olduğuna görə onların övladı yox idi. Hər ikisinin yaşı çox idi.
8 One day while Zechariah’s division was on duty and he was serving as priest before God,
Bir gün Zəkəriyyə öz bölüyünün növbəsində Allahın önündə kahinlik xidmətini icra edirdi.
9 he was chosen by lot, according to the custom of the priesthood, to enter the temple of the Lord and burn incense.
Rəbbin məbədinə daxil olub buxur yandırmaq üçün kahinlik adətinə görə atılan püşk ona düşdü.
10 And at the hour of the incense offering, the whole congregation was praying outside.
Buxur yandırma zamanı bütün camaat məbəddən kənarda dua edirdi.
11 Just then an angel of the Lord appeared to Zechariah, standing at the right side of the altar of incense.
Bu vaxt Rəbbin bir mələyi buxur qurbangahının sağında durub Zəkəriyyəyə göründü.
12 When Zechariah saw him, he was startled and gripped with fear.
Zəkəriyyə bunu görüb təlaşa düşdü və çox qorxdu.
13 But the angel said to him, “Do not be afraid, Zechariah, because your prayer has been heard. Your wife Elizabeth will bear you a son, and you are to give him the name John.
Mələk isə ona dedi: «Qorxma, Zəkəriyyə! Sənin duan eşidildi. Arvadın Elizavet sənə bir oğul doğacaq. Sən də onun adını Yəhya qoy.
14 He will be a joy and delight to you, and many will rejoice at his birth,
Sən sevinib şadlanacaqsan. Çox adam onun dünyaya gəlməsinə görə sevinəcək.
15 for he will be great in the sight of the Lord. He shall never take wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit even from his mother’s womb.
Çünki o, Rəbbin gözündə böyük olacaq. O, şərab və başqa kefləndirici içki içməyəcək; hələ ana bətnində olarkən Müqəddəs Ruhla dolu olacaq.
16 Many of the sons of Israel he will turn back to the Lord their God.
O, İsrail övladlarının çoxunu Allahı Rəbb tərəfə döndərəcək.
17 And he will go on before the Lord in the spirit and power of Elijah, to turn the hearts of the fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous—to make ready a people prepared for the Lord.”
Ataların ürəklərini övladlarına, itaətsiz adamları salehlərin düşüncə tərzinə yönəltmək və Rəbbə hazırlanmış xalqı yetişdirmək üçün İlyasın ruhu və qüdrəti ilə Rəbbin önündə gedəcək».
18 “How can I be sure of this?” Zechariah asked the angel. “I am an old man, and my wife is well along in years.”
Zəkəriyyə mələyə dedi: «Mən bunu necə bilərəm? Axı mən çox yaşlıyam, elə arvadımın da yaşı ötüb».
19 “I am Gabriel,” replied the angel. “I stand in the presence of God, and I have been sent to speak to you and to bring you this good news.
Mələk ona cavab verdi: «Mən Allahın önündə dayanan Cəbrayılam və səninlə danışıb bu müjdəni sənə çatdırmaq üçün göndərilmişəm.
20 And now you will be silent and unable to speak until the day this comes to pass, because you did not believe my words, which will be fulfilled at their proper time.”
Budur, vaxtında həyata keçəcək sözlərimə inanmadığına görə bu yerinə yetən günədək sən lal olub danışa bilməyəcəksən».
21 Meanwhile, the people were waiting for Zechariah and wondering why he took so long in the temple.
Bu vaxt camaat Zəkəriyyəni gözləyirdi və onun məbəddə ləngiməsinə heyrət edirdi.
22 When he came out and was unable to speak to them, they realized he had seen a vision in the temple. He kept making signs to them but remained speechless.
O isə məbəddən çıxıb xalqla danışa bilmədi. Onlar da Zəkəriyyənin məbəddə görüntü gördüyünü başa düşdülər. Zəkəriyyə xalqa işarə edirdi və lal olaraq qaldı.
23 And when the days of his service were complete, he returned home.
Zəkəriyyə xidmət vaxtı qurtaranda evinə qayıtdı.
24 After these days, his wife Elizabeth became pregnant and for five months remained in seclusion. She declared,
Bu vaxtdan sonra arvadı Elizavet uşağa qaldı və beş ay evindən çıxmadı.
25 “The Lord has done this for me. In these days He has shown me favor and taken away my disgrace among the people.”
O deyirdi: «Bunu mənim üçün Rəbb etdi. Bu vaxt O mənə nəzər salıb məni el arasında xəcalətdən qurtardı».
26 In the sixth month, God sent the angel Gabriel to a town in Galilee called Nazareth,
Elizavetin hamiləliyinin altıncı ayında mələk Cəbrayıl Allah tərəfindən Qalileyadakı Nazaret adlanan şəhərə,
27 to a virgin pledged in marriage to a man named Joseph, who was of the house of David. And the virgin’s name was Mary.
Davudun nəslindən olan Yusif adlı bir kişiyə nişanlanan bakirə qızın yanına göndərildi. Həmin qızın adı Məryəm idi.
28 The angel appeared to her and said, “Greetings, you who are highly favored! The Lord is with you.”
Mələk onun yanına gəlib dedi: «Salam, ey lütfə nail olmuş qız! Rəbb səninlədir».
29 Mary was greatly troubled at his words and wondered what kind of greeting this might be.
Məryəm bu sözlərdən tam lərzəyə gəldi və ürəyində bu salamın nə demək olduğu barədə düşünməyə başladı.
30 So the angel told her, “Do not be afraid, Mary, for you have found favor with God.
Mələk ona dedi: «Qorxma, Məryəm, çünki sən Allahın lütfünə nail oldun.
31 Behold, you will conceive and give birth to a son, and you are to give Him the name Jesus.
Sən hamilə olub bir Oğul doğacaqsan. Onun adını İsa qoy.
32 He will be great and will be called the Son of the Most High. The Lord God will give Him the throne of His father David,
O, böyük olacaq və Haqq-Taalanın Oğlu adlanacaq. Rəbb Allah Ona atası Davudun taxtını verəcək.
O, Yaqub nəslinin üzərində əbədi olaraq Padşah olacaq və Onun Padşahlığının sonu olmayacaq». (aiōn g165)
34 “How can this be,” Mary asked the angel, “since I am a virgin?”
Məryəm mələyə dedi: «Bu necə olacaq? Mən heç kişi üzü görməmişəm».
35 The angel replied, “The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you. So the Holy One to be born will be called the Son of God.
Mələk cavabında ona dedi: «Müqəddəs Ruh sənin üzərinə enəcək, Haqq-Taalanın qüdrəti üstünə kölgə salacaq. Buna görə də doğulacaq müqəddəs Övlad Allahın Oğlu adlanacaq.
36 Look, even Elizabeth your relative has conceived a son in her old age, and she who was called barren is in her sixth month.
Bax qohumun Elizavetin də yaşlı vaxtında bətninə oğlan uşağı düşüb. Onu sonsuz adlandırırdılar, amma o artıq altı aydır ki, hamilədir.
37 For no word from God will ever fail.”
Çünki Allah üçün mümkün olmayan şey yoxdur».
38 “I am the Lord’s servant,” Mary answered. “May it happen to me according to your word.” Then the angel left her.
Onda Məryəm dedi: «Mən Rəbbin quluyam, qoy mənə sənin dediyin kimi olsun». Mələk onu tərk edib getdi.
39 In those days Mary got ready and hurried to a town in the hill country of Judah,
O vaxt Məryəm tələsik qalxıb Yəhudanın dağlıq bölgəsindəki bir şəhərə yollandı.
40 where she entered the home of Zechariah and greeted Elizabeth.
O, Zəkəriyyənin evinə girib Elizaveti salamladı.
41 When Elizabeth heard Mary’s greeting, the baby leaped in her womb, and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.
Elizavet Məryəmin salamını eşidəndə bətnindəki körpə tərpəndi. Elizavet də Müqəddəs Ruhla dolub
42 In a loud voice she exclaimed, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb!
uca səslə çığırdı: «Sən qadınlar arasında xeyir-dualısan, sənin bətninin bəhrəsi də xeyir-dualıdır!
43 And why am I so honored, that the mother of my Lord should come to me?
Bu necə oldu ki, Rəbbimin anası yanıma gəlib?
44 For as soon as the sound of your greeting reached my ears, the baby in my womb leaped for joy.
Bax sənin salamının səsi qulağıma çatanda bətnimdəki körpə sevinclə tərpəndi.
45 Blessed is she who has believed that the Lord’s word to her will be fulfilled.”
Rəbbin ona dediyi sözlərin yerinə yetəcəyinə inanan qadın nə bəxtiyardır!»
46 Then Mary said: “My soul magnifies the Lord,
Məryəm isə dedi:
47 and my spirit rejoices in God my Savior!
«Qəlbim Rəbbi ucaldır, Ruhum Xilaskarım Allaha görə şadlanır,
48 For He has looked with favor on the humble state of His servant. From now on all generations will call me blessed.
Çünki O Öz qulunun yazıq halını gördü. Bundan sonra bütün nəsillər məni bəxtiyar sayacaq,
49 For the Mighty One has done great things for me. Holy is His name.
Çünki Qadir Olan mənim üçün böyük işlər etdi, Onun adı müqəddəsdir!
50 His mercy extends to those who fear Him, from generation to generation.
Onun mərhəməti də nəsildən-nəslə Ondan qorxanlara göstərilər.
51 He has performed mighty deeds with His arm; He has scattered those who are proud in the thoughts of their hearts.
O, qolu ilə qüdrətli işlər gördü, Ürəklərində qürurla düşünənləri pərən-pərən saldı.
52 He has brought down rulers from their thrones, but has exalted the humble.
Hökmdarları taxtlarından endirdi, Məzlumları yüksəltdi.
53 He has filled the hungry with good things, but has sent the rich away empty.
Acları nemətlərlə doydurdu, Varlıları isə əliboş yola saldı.
54 He has helped His servant Israel, remembering to be merciful,
Rəbb qulu İsrailin imdadına çatdı, Ata-babalarımıza vəd etdiyi kimi İbrahimə və onun nəslinə əbədilik Mərhəmət göstərməyi yada saldı». (aiōn g165)
56 Mary stayed with Elizabeth for about three months and then returned home.
Məryəm Elizavetin yanında üç aya yaxın qalıb evinə qayıtdı.
57 When the time came for Elizabeth to have her child, she gave birth to a son.
Elizavetin doğmaq vaxtı çatdı. O, bir oğlan doğdu.
58 Her neighbors and relatives heard that the Lord had shown her great mercy, and they rejoiced with her.
Onun qohum-qonşuları Rəbbin ona böyük mərhəmət göstərdiyini eşidəndə onunla birgə sevindilər.
59 On the eighth day, when they came to circumcise the child, they were going to name him after his father Zechariah.
Səkkizinci gün körpəni sünnət etməyə gəldilər. Ona atası Zəkəriyyənin adını qoymaq istədilər.
60 But his mother replied, “No! He shall be called John.”
Körpənin anası isə dedi: «Yox, onun adı Yəhya olacaq».
61 They said to her, “There is no one among your relatives who bears this name.”
Ona dedilər: «Axı qohumların arasında belə adı olan bir kəs yoxdur».
62 So they made signs to his father to find out what he wanted to name the child.
Körpənin atasından körpəyə nə ad qoyulmasını işarə ilə soruşdular.
63 Zechariah asked for a tablet and wrote, “His name is John.” And they were all amazed.
O, bir yazı lövhəciyi istəyib yazdı: «Onun adı Yəhyadır». Hamı heyrətə gəldi.
64 Immediately Zechariah’s mouth was opened and his tongue was released, and he began to speak, praising God.
Həmin o anda Zəkəriyyənin dili açıldı. O, Allaha alqış etməyə başladı.
65 All their neighbors were filled with awe, and people throughout the hill country of Judea were talking about these events.
Qonşuların hamısı qorxuya düşdü. Bütün bu hadisələr haqqında Yəhudeyanın dağlıq bölgəsinin hər yerində danışırdılar.
66 And all who heard this wondered in their hearts and asked, “What then will this child become?” For the Lord’s hand was with him.
Bu barədə eşidən hər bir kəs fikrə gedib deyərdi: «Bu körpə böyüyüb nə olacaq?» Çünki Rəbbin əli onun üzərində idi.
67 Then his father Zechariah was filled with the Holy Spirit and prophesied:
Körpənin atası Zəkəriyyə Müqəddəs Ruhla dolub belə peyğəmbərlik etdi:
68 “Blessed be the Lord, the God of Israel, because He has visited and redeemed His people.
«Alqış olsun İsrailin Allahı Rəbbə! Çünki Öz xalqına nəzər salıb onları satın aldı.
69 He has raised up a horn of salvation for us in the house of His servant David,
O, qulu Davudun nəslindən Bizə qüdrətli Xilaskar yetirdi.
Qədimdən bəri Öz müqəddəs peyğəmbərlərinin vasitəsilə bildirdiyi kimi (aiōn g165)
71 salvation from our enemies and from the hand of all who hate us,
Düşmənlərimizdən və bizə nifrət edənlərin əlindən bizi xilas etdi.
72 to show mercy to our fathers and to remember His holy covenant,
Beləcə ata-babalarımıza mərhəmət göstərib Öz müqəddəs Əhdini xatırladı.
73 the oath He swore to our father Abraham, to grant us
Atamız İbrahimə and içdiyi kimi Bizə elə güc verdi ki,
74 deliverance from hostile hands, that we may serve Him without fear,
Düşmənlərimizin əlindən qurtulub Həyatımız boyu qorxmadan Rəbbin önündə Müqəddəslik və salehliklə Ona ibadət edək.
75 in holiness and righteousness before Him all the days of our lives.
76 And you, child, will be called a prophet of the Most High; for you will go on before the Lord to prepare the way for Him,
Ey körpə, sən Haqq-Taalanın peyğəmbəri adlanacaqsan, Çünki Rəbbin önündə gedəcəksən, Onun yolunu hazırlayacaqsan.
77 to give to His people the knowledge of salvation through the forgiveness of their sins,
Onun xalqına günahlarının bağışlanması ilə Xilas olunmaları barədə bildirəcəksən.
78 because of the tender mercy of our God, by which the Dawn will visit us from on high,
Axı Allahımızın ürəyi mərhəmətlidir, Onun bu mərhəmətinə görə Ucalarda bizim üçün Günəş doğacaq ki,
79 to shine on those who live in darkness and in the shadow of death, to guide our feet into the path of peace.”
Zülmətdə və ölüm kölgəsində oturanların üzərinə nur saçsın, Ayaqlarımızı sülh yoluna yönəltsin».
80 And the child grew and became strong in spirit; and he lived in the wilderness until the time of his public appearance to Israel.
Körpə isə böyüyüb ruhən qüvvətlənirdi və İsrail xalqına görünən günədək çöldə qaldı.
