1 Kings 2
1 As the time drew near for David to die, he charged his son Solomon,
Samtang hapit na ang adlaw sa kamatayon ni David, gimandoan niya ang iyang anak nga lalaki nga si Solomon, nga nag-ingon,
2 “I am about to go the way of all the earth. So be strong and prove yourself a man.
“Moadto na ako sa dalan sa tibuok kalibotan. Pagmakusganon, ug ipakita ang imong pagkalalaki.
3 And keep the charge of the LORD your God to walk in His ways and to keep His statutes, commandments, ordinances, and decrees, as is written in the Law of Moses, so that you may prosper in all you do and wherever you turn,
Tipigi ang mga mando ni Yahweh nga imong Dios aron paglakaw sa iyang mga dalan, aron pagtuman sa iyang mga balaod, iyang mga mando, iyang mga paghukom, ug iyang mga kasugoan, pagmatngon ka sa pagbuhat kung unsa ang nahisulat sa balaod ni Moises, aron magmalamposon ka sa tanan nimong pagabuhaton, bisan asa ka moadto,
4 and so that the LORD may fulfill His promise to me: ‘If your descendants take heed to walk faithfully before Me with all their heart and soul, you will never fail to have a man on the throne of Israel.’
aron matuman ni Yahweh ang iyang mga pulong nga iyang gisulti mahitungod kanako, nga nag-ingon, 'Kung ang imong mga anak magmabinantayon sa ilang mga lihok, nga matinud-anong maglakaw sa akong atubangan uban sa ilang tibuok nga kasingkasing ug tibuok nilang kalag, dili gayod mahutdan ug tawo sa trono sa Israel.'
5 Moreover, you know what Joab son of Zeruiah did to me—what he did to Abner son of Ner and Amasa son of Jether, the two commanders of the armies of Israel. He killed them in peacetime to avenge the blood of war. He stained with the blood of war the belt around his waist and the sandals on his feet.
Nasayod ka usab kung unsa ang gibuhat ni Joab nga anak nga lalaki ni Zeruya nganhi kanako, ug sa iyang gibuhat sa duha ka mga pangulo sa kasundalohan sa Israel, kang Abner nga anak nga lalaki ni Ner, ug kang Amasa nga anak nga lalaki ni Jeter, nga iyang gipatay. Giula niya ang dugo sa pagpakiggubat diha sa kalinaw ug nabutang ang dugo sa pagpakiggubat sa bakos palibot sa iyang hawak ug sa iyang sandalyas.
6 So act according to your wisdom, and do not let his gray head go down to Sheol in peace. (Sheol h7585)
Pakigsabot ngadto kang Joab uban sa kaalam nga imong natun-an, apan ayaw tugoti nga magmalinawon ang iyang ubanon nga ulo sa lubnganan. (Sheol h7585)
7 But show loving devotion to the sons of Barzillai the Gileadite, and let them be among those who eat at your table, because they stood by me when I fled from your brother Absalom.
Apan, ipakita ang imong kaayo ngadto sa mga anak nga lalaki ni Barzilai nga taga-Gilead, ug tugoti nga uban sila nga mokaon sa imong lamesa tungod kay miadto sila kanako sa dihang mikalagiw ako gikan kang Absalom nga imong igsoon nga lalaki.
8 Keep an eye on Shimei the son of Gera, the Benjamite from Bahurim who is with you. He called down bitter curses against me on the day I went to Mahanaim, but when he came down to meet me at the Jordan, I swore to him by the LORD: ‘I will never put you to the sword.’
Tan-awa, anaa uban kanimo si Shimei nga anak nga lalaki ni Gera, nga ang Benjaminhon nga taga-Bahurim, nga nagtunglo kanako sa bug-at nga pagtunglo sa adlaw nga miadto ako sa Mahanaim. Milugsong si Shimei aron pagtagbo kanako sa Jordan, ug nagsaad ako ngadto kaniya pinaagi kang Yahweh, nga nag-ingon, 'Dili ko ikaw pagapatyon pinaagi sa espada.'
9 Now therefore, do not hold him guiltless, for you are a wise man. You know what you ought to do to him to bring his gray head down to Sheol in blood.” (Sheol h7585)
Karon ayaw itugot nga dili siya masilotan. Maalamon ikaw, ug nasayod ka unsay angay nimong buhaton ngadto kaniya. Dad-on nimo ang ubanon niya nga ulo ngadto sa lubnganan nga adunay dugo.” (Sheol h7585)
10 Then David rested with his fathers and was buried in the City of David.
Unya namatay si David ug gilubong siya uban sa iyang mga katigulangan ngadto sa siyudad ni David.
11 The length of David’s reign over Israel was forty years—seven years in Hebron and thirty-three years in Jerusalem.
Sa adlaw nga naghari si David sa Israel sulod sa 40 ka tuig. Naghari siya sa Hebron ug pito ka tuig ug 33 ka tuig sa Jerusalem.
12 So Solomon sat on the throne of his father David, and his kingdom was firmly established.
Unya milingkod si Solomon sa trono sa iyang amahan nga si David, ug lig-on kaayo ang iyang gingharian.
13 Now Adonijah son of Haggith went to Bathsheba the mother of Solomon, and she asked, “Do you come in peace?” “Yes, in peace,” he replied.
Unya miadto si Adonia nga anak nga lalaki ni Hagit ngadto kang Batsheba nga inahan ni Solomon. Miingon siya, “Mianhi ka ba sa kalinaw?” Mitubag siya, “Sa kalinaw.”
14 Then he said, “I have something to tell you.” “Say it,” she answered.
Unya miingon siya, “Anaa akoy buot isulti nganha kanimo.” Busa mitubag siya, “Pagsulti.”
15 “You know that the kingship was mine,” he said. “All Israel expected that I should reign, but the kingship has turned to my brother, for it has come to him from the LORD.
Miingon si Adonia, Nasayod ka nga ang gingharian akoa, ug ang tibuok Israel naglaom nga mamahimo akong hari. Apan nausab ang tanan, ug ang gingharian gihatag ngadto sa akong igsoon nga lalaki nga si Solomon tungod kay iya man kini gikan kang Yahweh.
16 So now I have just one request of you; do not deny me.” “State your request,” she told him.
Karon aduna akoy usa ka hangyo diha kanimo, ug ayaw ako balibari.” Miingon si Batsheba ngadto kaniya, “Pagsulti.”
17 Adonijah replied, “Please speak to King Solomon, since he will not turn you down. Let him give me Abishag the Shunammite as my wife.”
Miingon siya, “Palihog pakigsulti kang Solomon nga hari, tungod kay dili gayod ka niya balibaran, nga ihatag niya si Abishag nga taga-Shunem nga mamahimo kong asawa.”
18 “Very well,” Bathsheba replied. “I will speak to the king for you.”
Miingon si Batsheba, “Maayo, makigsulti ako sa hari.”
19 So Bathsheba went to King Solomon to speak to him for Adonijah. The king stood up to greet her, bowed to her, and sat down on his throne. Then the king had a throne brought for his mother, who sat down at his right hand.
Busa miadto si Batsheba ngadto kang Haring Solomon aron sa pagpakigsulti alang kang Adonia. Mitindog ang hari aron pagtagbo kaniya ug miyukbo kaniya. Unya milingkod siya sa iyang trono ug nagpadala ug usa ka trono alang sa inahan sa hari. Milingkod siya sa tuong kamot nga bahin dapit sa hari.
20 “I have just one small request of you,” she said. “Do not deny me.” “Make your request, my mother,” the king replied, “for I will not deny you.”
Unya miingon siya, “Aduna akoy hangyo nganha kanimo, kay dili mo ako pagabalibaran.” Mitubag ang hari kaniya, “Pangayo, akong inahan, kay dili ko gayod ikaw pagabalibaran.”
21 So Bathsheba said, “Let Abishag the Shunammite be given to your brother Adonijah as his wife.”
Miingon siya, “Tugoti nga ihatag si Abishag nga taga-Shunem ngadto kang Adonia nga imong igsoon nga lalaki nga mamahimo niyang asawa.”
22 King Solomon answered his mother, “Why do you request Abishag the Shunammite for Adonijah? Since he is my older brother, you might as well request the kingdom for him and for Abiathar the priest and for Joab son of Zeruiah!”
Mitubag si Haring Solomon ug miingon sa iyang inahan, “Nganong gipangayo mo man si Abishag, nga taga-Shunem para kang Adonia? Nganong dili mo man usab pangayoon ang gingharian alang kaniya, tungod kay ako man siyang magulang—alang kaniya, alang kang Abiatar nga pari, ug alang kang Joab nga anak nga lalaki ni Zeruya?'
23 Then King Solomon swore by the LORD: “May God punish me, and ever so severely, if Adonijah has not made this request at the expense of his life.
Unya nanumpa si Haring Solomon pinaagi kang Yahweh, nga nag-ingon, “Hinaot nga pagabuhaton sa Dios kanako, ug labaw pa usab, kung wala nagsulti si Adonia niini nga pulong batok sa iyang kaugalingong kinabuhi.
24 And now, as surely as the LORD lives—the One who established me, who set me on the throne of my father David, and who founded for me a dynasty as He promised—surely Adonijah shall be put to death today!”
Ug karon sama nga si Yahweh buhi, nga kinsay nagpahiluna kanako sa trono ni David nga akong amahan, ug naghimo kanako ug panimalay nga iyang gisaad, tinuod mamatay gayod si Adonia karong adlawa.”
25 So King Solomon sent the order to Benaiah son of Jehoiada, who struck down Adonijah, and he died.
Busa gipadala ni Haring Solomon si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug nakaplagan gayod ni Benaya si Adonia ug gipatay siya.
26 Then the king said to Abiathar the priest, “Go back to your fields in Anathoth. Even though you deserve to die, I will not put you to death at this time, since you carried the ark of the Lord GOD before my father David, and you suffered through all that my father suffered.”
Unya miingon ang hari ngadto kang Abiatar nga pari, “Lakaw ngadto sa Anatot, sa imong kaumahan. Angayan ka nga mamatay, apan dili ko usa ikaw pagapatyon karon tungod kay nagdala ka sa kasabotan ni Yahweh atubangan ni David nga akong amahan ug nag-antos sama nga nag-antos ang akong amahan.”
27 So Solomon banished Abiathar from the priesthood of the LORD and thus fulfilled the word that the LORD had spoken at Shiloh against the house of Eli.
Busa gipapahawa ni Solomon si Abiatar sa iyang pagkapari ngadto kang Yahweh, aron iyang tumanon ang pulong ni Yahweh nga iyang gipamulong sa balay ni Eli didto sa Shilo.
28 When the news reached Joab, who had conspired with Adonijah but not with Absalom, he fled to the tent of the LORD and took hold of the horns of the altar.
Miabot ang balita ngadto kang Joab, tungod kay gisuportahan man niya si Adonia, bisan wala niya suportahi si Absalom. Busa mikalagiw si Joab ngadto sa tolda ni Yahweh ug migunit sa mga sungay sa halaran.
29 It was reported to King Solomon: “Joab has fled to the tent of the LORD and is now beside the altar.” So Solomon sent Benaiah son of Jehoiada, saying, “Go, strike him down!”
Gisugilon kang Haring Solomon nga si Joab mikalagiw ngadto sa tolda ni Yahweh ug anaa na tupad sa halaran. Unya gipadala ni Solomon si Benaya nga anak ni Jehoyada, nga nag-ingon, “Lakaw, Patya siya.”
30 And Benaiah entered the tent of the LORD and said to Joab, “The king says, ‘Come out!’” But Joab replied, “No, I will die here.” So Benaiah relayed the message to the king, saying, “This is how Joab answered me.”
Busa miabot si Benaya sa tolda ni Yahweh, ug miingon ngadto kaniya. “Miingon ang hari, 'Gawas diha.” Mitubag si Joab, “Dili, mamatay ako dinhi.” Busa mibalik si Benaya ngadto sa hari, nga nag-ingon, “Miingon si Joab nga buot siyang mamatay didto sa halaran.”
31 And the king replied, “Do just as he says. Strike him down and bury him, and so remove from me and from the house of my father the innocent blood that Joab shed.
Miingon ang hari ngadto kaniya, “Buhata sumala sa iyang gisulti. Patya siya ug ilubong siya aron makuha gikan kanako ug sa balay sa akong amahan ang dugo nga gipaagas ni Joab nga walay hinungdan.
32 The LORD will bring his bloodshed back upon his own head, for without the knowledge of my father David he struck down two men more righteous and better than he when he put to the sword Abner son of Ner, commander of Israel’s army, and Amasa son of Jether, commander of Judah’s army.
Balosan unta ni Yahweh sa dugo sa iyang ulo, tungod kay iyang gisulong ang duha ka mga labing matarong ug maayo nga mga tawo kaysa iyang kaugalingon ug gipatay sila gamit ang espada, si Abner nga anak nga lalaki ni Ner, ang mga kapitan sa kasundalohan sa Israel, ug si Amasa nga anak nga lalaki ni Jeter, ang kapitan sa kasundalohan sa Juda, nga wala man gani nasayran sa akong amahan nga si David.
33 Their blood will come back upon the heads of Joab and his descendants forever; but for David, his descendants, his house, and his throne, there shall be peace from the LORD forever.”
Busa balikan unta sa ilang dugo ang ulo ni Joab ug ang ulo sa iyang mga kaliwatan hangtod sa kahangtoran. Apan aduna untay kalinaw hangtod sa kahangtoran ngadto kang David, ug sa iyang mga kaliwatan, ug sa iyang panimalay, ug sa iyang trono nga gikan kang Yahweh.”
34 So Benaiah son of Jehoiada went up, struck down Joab, and killed him. He was buried at his own home in the wilderness.
Unya misaka si Benaya nga anak ni Jehoyada, ug misulong ug gipatay si Joab. Gilubong siya sa iyang panimalay sa kamingawan.
35 And the king appointed Benaiah son of Jehoiada in Joab’s place over the army, and he appointed Zadok the priest in Abiathar’s place.
Gibutang sa hari si Benaya nga anak ni Jehoyada nga puli kang Joab ngadto sa mga kasundalohan, ug gibutang niya si Zadok nga pari sa puli kang Abiatar.
36 Then the king summoned Shimei and said to him, “Build a house for yourself in Jerusalem and live there, but do not go anywhere else.
Unya nagpaadto ang hari ug gipatawag si Shimei, ug miingon kaniya, “Pagtukod ug puy-anan alang kanimo didto sa Jerusalem ug magpuyo ka didto, ug ayaw gayod paggawas didto padulong sa laing dapit.
37 On the day you go out and cross the Kidron Valley, know for sure that you will die; your blood will be on your own head.”
Tungod kay sa adlaw nga mogawas ka, ug motabok sa walog sa Kidron, mamatay ka gayod. Ang imong dugo maanaa sa imong kamot.
38 “The sentence is fair,” Shimei replied. “Your servant will do as my lord the king has spoken.” And Shimei lived in Jerusalem for a long time.
Busa miingon si Shimei ngadto sa hari, “Maayo imong gisulti. Ingon nga gisulti sa akong agalon nga hari, buhaton kana sa imong sulugoon.” Busa nagpuyo si Shimei sa Jerusalem sa daghan nga mga adlaw.
39 After three years, however, two of Shimei’s slaves ran away to Achish son of Maacah, king of Gath. And Shimei was told, “Look, your slaves are in Gath.”
Apan sa kataposan sa tulo ka tuig, duha sa mga sulugoon ni Shimei mikalagiw ngadto kang Akis nga anak nga lalaki ni Maaca, nga hari sa Gat. Busa giingnan nila si Shimei, nga nag-ingon, “Tan-awa, ang imong sulugoon anaa sa Gat.”
40 So Shimei saddled his donkey and set out to Achish at Gath in search of his slaves, and he brought them back from Gath.
Unya mibangon si Shimei, ug gihampiloan ang iyang asno ug miadto kang Akis sa Gat aron pangitaon ang iyang mga sulugoon. Miadto siya ug gidala pagbalik ang iyang mga sulugoon gikan sa Gat.
41 When Solomon was told that Shimei had gone from Jerusalem to Gath and had returned,
Sa dihang giingnan si Solomon nga si Shimei milakaw gikan sa Jerusalem ug miadto sa Gat ug nibalik,
42 the king summoned Shimei and said to him, “Did I not make you swear by the LORD and warn you, ‘On the day you leave and go elsewhere, know for sure that you will die’? And you told me, ‘The sentence is fair; I will comply.’
nagpadala ang hari ug tawo ug gipatawag si Shimei ug miingon kaniya, “Di ba gipapanumpa ko na ikaw pinaagi kang Yahweh ug nagpamatuod ngadto kanimo, nga nag-ingon, 'Sa panahon nga mogawas ka ug moadto sa ubang dapit, mamatay gayod ikaw'? Unya miingon ka nganhi kanako, 'Maayo ang imong gisulti.'
43 So why have you not kept your oath to the LORD and the command that I gave you?”
Nganong wala mo man tipigi ang imong pakigsaad ngadto kang Yahweh ug ang sugo nga gihatag ko kanimo?”
44 The king also said, “You know in your heart all the evil that you did to my father David. Therefore the LORD will bring your evil back upon your head.
Miingon usab ang hari ngadto kang Shimei, “Nasayod ka sa imong kasingkasing sa tanang pagkadaotan nga imong gihimo ngadto sa akong amahan nga si David. Busa ibalik ni Yahweh ang imong pagkadaotan sa imong kamot.
45 But King Solomon will be blessed and David’s throne will remain secure before the LORD forever.”
Apan mapanalanginan si Haring Solomon ug matukod ang trono ni David sa atubangan ni Yahweh hangtod sa kahangtoran.”
46 Then the king commanded Benaiah son of Jehoiada, and he went out and struck Shimei down, and he died. Thus the kingdom was firmly established in the hand of Solomon.
Unya naghatag ang Hari ug sugo ngadto kang Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada. Milakaw siya ug gipatay si Shimei. Busa nagmalig-on ang pagdumala sa kamot ni Solomon.
