Deuteronomy 28
1 And it shall come to pass, if thou shall hearken diligently to the voice of Jehovah thy God, to observe to do all his commandments which I command thee this day, that Jehovah thy God will set thee on high above all the nations of the earth,
Әгәр сән Пәрвәрдигар Худайиңниң сөзини аңлап, Униң мән бүгүн саңа тапшуридиған әмирлиригә әмәл қилишқа көңүл бөлсәң, Худайиң Пәрвәрдигар сени йәр йүзидики һәммә әлләрниң үстигә чоң қилиду;
2 and all these blessings shall come upon thee, and overtake thee, if thou shall hearken to the voice of Jehovah thy God:
Пәрвәрдигар Худайиңниң сөзини аңлисаң бу һәммә бәхит-бәрикәтләр саңа әгишип үстүңгә чүшиду: —
3 Blessed shall thou be in the city, and blessed shall thou be in the field.
Сән шәһәрдә бәхит-бәрикәтлик болисән, сәһрадиму бәхит-бәрикәтлик болисән.
4 Blessed shall be the fruit of thy body, and the fruit of thy ground, and the fruit of thy beasts, the increase of thy cattle, and the young of thy flock.
Балиятқуңниң мевиси билән йериңниң мевиси, чарпайлириңниң мевиси, йәни калаңниң нәсиллири вә қой падилириң туққини болса, бәхит-бәрикәтлик болиду.
5 Blessed shall be thy basket and thy kneading-trough.
Севитиң бәхит-бәрикәтлик болиду, тәңнәңму бәхит-бәрикәтлик болиду.
6 Blessed shall thou be when thou come in, and blessed shall thou be when thou go out.
Сән кирсәңму бәхит-бәрикәтлик болисән, чиқсаңму бәхит-бәрикәтлик болисән.
7 Jehovah will cause thine enemies that rise up against thee to be smitten before thee. They shall come out against thee one way, and shall flee before thee seven ways.
Саңа қарши чиққан дүшмәнлириңни Пәрвәрдигар алдиңда мәғлуп қилиду; улар бир йол билән саңа һуҗумға келип, йәттә йол билән алдиңдин қачиду.
8 Jehovah will command the blessing upon thee in thy barns, and in all that thou put thy hand to. And he will bless thee in the land which Jehovah thy God gives thee.
Сениң амбарлириңда вә қолуң билән қилидиған барлиқ ишлириңда Пәрвәрдигар үстүңгә бәхит-бәрикәт буйруйду; Пәрвәрдигар Худайиң саңа беридиған зиминда У сени бәрикәтләйду.
9 Jehovah will establish thee for a holy people to himself, as he has sworn to thee, if thou shall keep the commandments of Jehovah thy God, and walk in his ways.
Әгәр сән Пәрвәрдигар Худайиңниң әмирлирини тутуп йоллирида маңсаң, Өзи қәсәм билән саңа вәдә қилғандәк Пәрвәрдигар сени тикләп Өзигә муқәддәс бир хәлиқ қилиду.
10 And all the peoples of the earth shall see that thou are called by the name of Jehovah, and they shall be afraid of thee.
Шуниң билән йәр йүзидики һәммә хәлиқләр сениң Пәрвәрдигарниң нами билән аталғиниңни көрүп сәндин қорқиду.
11 And Jehovah will make thee plenteous for good, in the fruit of thy body, and in the fruit of thy cattle, and in the fruit of thy ground, in the land which Jehovah swore to thy fathers to give thee.
Пәрвәрдигар сени яшнитиду; саңа беришкә ата-бовилириңға қәсәм билән вәдә қилған зиминда сени өз бәдиниңниң мевиси билән чарпайлириңниң мевиси вә йериңниң мевисини мол вә бәркәтлик қилиду.
12 Jehovah will open to thee his good treasure the heavens, to give the rain of thy land in its season, and to bless all the work of thy hand. And thou shall lend to many nations, and thou shall not borrow.
Пәрвәрдигар сениң зиминиңға өз вақтида ямғур берип қоллириңниң һәммә ишлирини бәрикәтләш үчүн өз ғәзниси болған асманни саңа ачиду; өзүң һеч кимдин қәриз алмайсән, бәлки көп әлләргә қәриз берисән.
13 And Jehovah will make thee the head, and not the tail. And thou shall only be above, and thou shall not be beneath, if thou shall hearken to the commandments of Jehovah thy God, which I command thee this day, to observe and to do,
Пәрвәрдигар сени қуйруқ әмәс, баш қилиду; сән пәқәт үсти болуп, асти болмайсән. Әгәр мән силәргә бүгүн тапилиған Пәрвәрдигар Худайиңниң әмирлиригә қулақ селип, уларни тутуп әмәл қилсаң,
14 and shall not turn aside from any of the words which I command you this day, to the right hand, or to the left, to go after other gods to serve them.
шундақла мән бүгүн силәргә буйруған һәммә сөзләрниң һеч биридин оң яки солға чәтнәп кәтмисәң, башқа илаһларға әгишип қуллуғиға кирмисәң, шундақ болиду.
15 But it shall come to pass, if thou will not hearken to the voice of Jehovah thy God, to observe to do all his commandments and his statutes which I command thee this day, that all these curses shall come upon thee, and overtake thee:
Лекин шундақ болидуки, әгәр Пәрвәрдигар Худайиңниң авазиға қулақ салмай, мән бүгүн силәргә тапилиған униң барлиқ әмирлири билән бәлгүлимилирини тутмисаңлар һәм уларға әмәл қилмисаңлар, бу ләнәтләрниң һәммиси саңа әгишип үстүңгә чүшиду: —
16 Cursed shall thou be in the city, and cursed shall thou be in the field.
Сән шәһәрдә ләнәткә қалисән, сәһрадиму ләнәткә қалисән.
17 Cursed shall be thy basket and thy kneading-trough.
Севитиң ләнәткә қалиду, тәңнәңму ләнәткә қалиду.
18 Cursed shall be the fruit of thy body, and the fruit of thy ground, the increase of thy cattle, and the young of thy flock.
Балиятқуңниң мевиси, йериңниң мевиси, калаңниң нәсиллири вә қой падилириңниң туққини ләнәткә қалиду.
19 Cursed shall thou be when thou come in, and cursed shall thou be when thou go out.
Сән кирсәңму ләнәткә қалисән, чиқсаңму ләнәткә қалисән.
20 Jehovah will send upon thee cursing, discomfiture, and rebuke, in all that thou put thy hand to do, until thou be destroyed, and until thou perish quickly, because of the evil of thy doings, by which thou have forsaken me.
Сениң Пәрвәрдигарни ташлиған рәзил қилмишлириң үчүн у сән йоқ қилинғичә, тездин һалак қилинғичә, қолуң қилған барлиқ ишлириңда сениң үстүңгә ләнәт, паракәндилик вә дәшнәм чүшүриду.
21 Jehovah will make the pestilence cling to thee, until he has consumed thee from off the land, where thou go in to possess it.
Пәрвәрдигар сән егиләшкә киридиған зиминдин сени йоқатқичә саңа ваба чаплаштуриду.
22 Jehovah will smite thee with consumption, and with fever, and with inflammation, and with fiery heat, and with the sword, and with blight, and with mildew. And they shall pursue thee until thou perish.
Пәрвәрдигар сени сил-ваба кесили, кезик кесили, яллуғлуқ кесили вә бәзгәк кесилигә гириптар қилип, қурғақчилиқ, чавириш апити вә һал апитигә муптила қилиду. Бу апәтләр сән йоқ қилинғичә сени қоғлайду.
23 And thy sky that is over thy head shall be brass, and the earth that is under thee shall be iron.
Бешиңниң үстидики асман мистәк, айиғиңниң астидики йәр төмүрдәк болиду.
24 Jehovah will make the rain of thy land powder and dust. From the sky it shall come down upon thee, until thou be destroyed.
Пәрвәрдигар сениң зиминиңда яғидиған ямғурни топа-чаң вә қум қилиду; улар таки сән һалак болғичә асмандин үстүңгә чүшиду.
25 Jehovah will cause thee to be smitten before thine enemies. Thou shall go out one way against them, and shall flee seven ways before them. And thou shall be tossed to and fro among all the kingdoms of the earth.
Пәрвәрдигар Өзи сени дүшмәнлириңниң алдида мәғлуп қилиду. Сән уларға қарши бир йол билән берип, уларниң алдидин йәттә йол билән қачисән; йәр йүзидики һәммә әлләрни дәккә-дүккигә салидиған объект болуп қалисиләр.
26 And thy dead body shall be food to all birds of the sky, and to the beasts of the earth, and there shall be none to frighten them away.
Өлүклириңлар асмандики барлиқ учар-қанатлар билән йәр йүзидики һайванларға йәм болиду; уларни һайдиветидиған һеч ким чиқмайду.
27 Jehovah will smite thee with the boil of Egypt, and with the emerods, and with the scurvy, and with the itch, of which thou cannot be healed.
Пәрвәрдигар сени Мисирдики сақаймас яра-чақилири, чиқан-һүррәкләр, тәмрәткә, қичишқақ билән уриду.
28 Jehovah will smite thee with madness, and with blindness, and with confusion of mind,
Пәрвәрдигар сени сараңлиқ, корлуқ вә паракәндилик билән уриду.
29 and thou shall grope at noonday, as the blind man gropes in darkness. And thou shall not prosper in thy ways. And thou shall only be oppressed and robbed always, and there shall be none to save thee.
Сән күпкүндүздә кор киши қараңғуда тәмтилигәндәк тәмтиләп жүрисән, барлиқ йоллириң ақмайду; сән күндин-күнгә пәқәт зулум билән булаңчилиққа учриғучи болисән, сени қутқузидиған һеч ким чиқмайду.
30 Thou shall betroth a wife, and another man shall lie with her. Thou shall build a house, and thou shall not dwell in it. Thou shall plant a vineyard, and shall not use the fruit of it.
Сән бир хотун билән вәдиләшсәң башқа бир адәм униң билән ятиду; өйни салсаң униңда олтиралмайсән, тәк тиккән болсаң мевисини йейәлмәйсән.
31 Thine ox shall be slain before thine eyes, and thou shall not eat of it. Thy donkey shall be violently taken away from before thy face, and shall not be restored to thee. Thy sheep shall be given to thine enemies, and thou shall have none to save thee.
Калаң көзлириңниң алдида союлиду, лекин гөшидин йейәлмәйсән; қарап туруп ешигиң сәндин булап кетилиду, саңа йенип кәлмәйду. Қойлириң дүшмәнлириңниң қолиға чүшүп кетиду, уларни яндуруп келишкә ярдәмгә һеч ким чиқмайду.
32 Thy sons and thy daughters shall be given to another people. And thine eyes shall look, and fail with longing for them all the day, and there shall be nothing in the power of thy hand.
Оғул билән қизлириң башқа бир әлниң қолиға чүшүп, көзлириң пүтүн күн уларға тәлмүрүш билән чарчайду; лекин қолуң уларни қутқузушқа амалсиз қалиду.
33 The fruit of thy ground, and all thy labors, shall a nation eat up which thou know not. And thou shall only be oppressed and crushed always,
Йериңниң мәһсулатлири билән әмгигиңниң барлиқ мевисини сән тонумайдиған бир әл йәп кетиду; сән барлиқ күнлириңдә езилип зулум тартисән;
34 so that thou shall be mad because of the sight of thine eyes which thou shall see.
Көзлириң көргән ишлардин сән сараң болуп кетисән.
35 Jehovah will smite thee in the knees, and in the legs, with a sore boil, of which thou cannot be healed, from the sole of thy foot to the crown of thy head.
Пәрвәрдигар сени тапиниңдин чоққаңғичә, тизиң билән пачақ-путлириңғичә сақаймас дәһшәтлик яра-чақилар билән уриду.
36 Jehovah will bring thee, and thy king whom thou shall set over thee, to a nation that thou have not known, thou nor thy fathers. And there thou shall serve other gods, wood and stone.
Пәрвәрдигар сени өз үстүңгә тиклигән падишасиңға қошуп өзүң вә ата-бовилириң тонумиған бир әлгә тутуп бериду. Сән шу йәрдә туруп яғач вә таштин ясалған башқа илаһларға чоқунисән.
37 And thou shall become an astonishment, a proverb, and a byword, among all the peoples where Jehovah shall lead thee away.
Сән Пәрвәрдигар сени елип баридиған һәммә әлләр арисида вәһимә, сөз-чөчәк вә тапа-тәниниң объекти болуп қалисән.
38 Thou shall carry much seed out into the field, and shall gather little in, for the locust shall consume it.
Сән етизлиққа берип көп уруқ чачисән, лекин чекәткиләр уларни йәп кетип, униңдин аз жиғип келисән.
39 Thou shall plant vineyards and dress them, but thou shall neither drink of the wine, nor gather, for the worm shall eat them.
Талларни тикип пәрвиш қилсаңму, уларни қурутлар йәп кетип, нә мевисини жиғалмайсән, нә шарап ичәлмәйсән.
40 Thou shall have olive trees throughout all thy borders, but thou shall not anoint thyself with the oil, for thine olive shall drop off.
Зиминиңниң һәр йеридә зәйтун бағлириң болсиму, униң мейи билән бәдиниңни мәсиһләп майлалмайсән; чүнки дәрәқләрдики мевиләр пишмайла чүшүп кетиду.
41 Thou shall beget sons and daughters, but they shall not be thine, for they shall go into captivity.
Оғул вә қиз пәрзәнт көрсәңму, лекин улар йениңда турмайду; чүнки улар сүргүн болуп кетиду.
42 All thy trees and the fruit of thy ground shall the locust possess.
Сениң һәр бир дәриғиң билән йериңниң барлиқ мәһсулатлирини чекәткиләр өзиниң қилиду.
43 The sojourner who is in the midst of thee shall mount up above thee higher and higher, and thou shall come down lower and lower.
Араңларда туруватқан мусапир сәндин барғансери үстүн болуп, сән барғансери төвән болуп қалисән.
44 He shall lend to thee, and thou shall not lend to him. He shall be the head, and thou shall be the tail.
У саңа қәриз бәргүчи болиду, амма сән униңға қәриз берәлмәйсән. У баш болиду, сән қуйруқ болисән.
45 And all these curses shall come upon thee, and shall pursue thee, and overtake thee, till thou be destroyed, because thou hearkened not to the voice of Jehovah thy God, to keep his commandments and his statutes which he commanded thee,
Сән Пәрвәрдигар Худайиңниң авазиға қулақ салмай, У саңа тапилиған әмир вә бәлгүлимиләрни тутмиғиниң үчүн бу ләнәтләрниң һәммиси сән һалак қилинғичә сени қоғлап йетип, үстүңгә чүшиду.
46 and they shall be upon thee for a sign and for a wonder, and upon thy seed forever.
Бу ләнәтләр өзүң вә нәслиңниң үстигә мәңгүлүк чүшидиған мөҗизилик аламәт вә карамәт болуп қалиду.
47 Because thou served not Jehovah thy God with joyfulness, and with gladness of heart, by reason of the abundance of all things,
Сән кәңричиликтә шатлиқ вә көңүл хушлуғи билән Пәрвәрдигар Худайиңниң қуллуғида болмиғачқа,
48 therefore thou shall serve thine enemies that Jehovah shall send against thee, in hunger, and in thirst, and in nakedness, and in want of all things. And he shall put a yoke of iron upon thy neck, until he has destroyed thee.
буниң орниға сән ачлиқ вә уссузлуқ, ялаңачлиқ вә һәр нәрсиниң кәмчилигидә болуп Пәрвәрдигар саңа қарши әвәтидиған дүшмәнлириңниң қуллуғида болуп қалисән; У сени һалак қилғичә бойнуңға төмүр боюнтуруқни салиду.
49 Jehovah will bring a nation against thee from far, from the end of the earth, as the eagle flies, a nation whose tongue thou shall not understand,
Пәрвәрдигар жирақтин, йәни йәр йүзиниң четидин сән тилини билмәйдиған, бүркүттәк шуңғуп келидиған бир әлни саңа қарши әвәтиду.
50 a nation of fierce countenance, that shall not regard the person of the old, nor show favor to the young,
У әлпази әшәддий, қериларға йүз-хатирә қилмайдиған вә яшларға меһир көрсәтмәйдиған бир әл болиду.
51 and shall eat the fruit of thy cattle, and the fruit of thy ground, until thou be destroyed, that also shall not leave thee grain, new wine, or oil, the increase of thy cattle, or the young of thy flock, until they have caused thee to perish.
У сән һалак болғичә, чарвилириңниң нәсли билән йериңниң мәһсулатлирини йәп кетиду; чүнки у сени йоқитип болмиғичә саңа нә ашлиқ, нә йеңи шарап, нә зәйтун мейи, нә калаңниң мозайлири нә қой падилириңниң қозилиридин бир немини қоймайду.
52 And they shall besiege thee in all thy gates, until thy high and fortified walls come down, in which thou trusted, throughout all thy land. And they shall besiege thee in all thy gates throughout all thy land, which Jehovah thy God has given thee.
Сән таянған пүткүл зиминиңдики һәммә егиз, мәһкәм сепиллириң өрүлүп чүшкичә, у пүткүл зиминиңдики барлиқ дәрвазилириң алдиға келип, сени қоршивалиду; у Пәрвәрдигар Худайиң саңа бәргән зиминиңниң һәр йеридики һәммә дәрвазилириң алдиға келип, сени қоршивалиду.
53 And thou shall eat the fruit of thine own body, the flesh of thy sons and of thy daughters, whom Jehovah thy God has given thee, in the siege and in the distress with which thine enemies shall distress thee.
Шу вақитта дүшмәнлириңниң қистап келишлири билән болған қамал-қистаңниң азап-оқубәтлири ичидә, Пәрвәрдигар Худайиң саңа ата қилған, өз тениңниң мевиси болған оғуллириңниң гөшини вә қизлириңниң гөшини йәйсән.
54 The man who is tender among you, and very delicate, his eye shall be evil toward his brother, and toward the wife of his bosom, and toward the remnant of his sons whom he has remaining,
Вә шундақ болидуки, араңлардики назук, интайин силиқ-сипайә бир адәм қериндиши, қучиғидики аяли, шундақла техи тирик балилиридин қизғинип, уларға яман көзи билән қарайду;
55 so that he will not give to any of them of the flesh of his sons whom he shall eat, because he has nothing left to him, in the siege and in the distress with which thine enemy shall distress thee in all thy gates.
шуңа, дүшмәнлириңниң қамал-искәнҗисидә сән өз дәрвазилириң ичидә қийналғиниңда һеч немә қалмиғанлиғи үчүн, у өзи йәватқан балилириниң гөшидин уларниң һеч қайсисиға азрақму бәрмәйду.
56 The tender and delicate woman among you, who would not adventure to set the sole of her foot upon the ground for delicateness and tenderness, her eye shall be evil toward the husband of her bosom, and toward her son, and toward her daughter,
Араңлардики әслидә назук вә силиқ-сипайә болған, силиқ-сипайилиги вә назуклуғидин пути билән йәргә дәссәшниму халимайдиған аял қучиғидики ери, оғул-қиз пәрзәнтлиридин қизғинип, уларға яман көзи билән қарайду; чүнки дүшмәнлириңниң қамал-искәнҗиси билән сән өз дәрвазилириң ичидә қийналғиниңда һеч нәрсә қалмиғачқа, у өз пути арилиғидин чиққан бала һәмраһи билән өзи туққан балилирини йошурунчә йәйду.
57 and toward her young one who comes out from between her feet, and toward her sons whom she shall bear, for she shall eat them secretly for want of all things, in the siege and in the distress with which thine enemy shall distress thee in thy gates.
58 If thou will not observe to do all the words of this law that are written in this book, that thou may fear this glorious and fearful name, JEHOVAH THY GOD,
Сән бу китапта пүтүлгән бу қанунниң барлиқ сөзлиригә әмәл қилишқа көңүл бөлмисәң, Пәрвәрдигар Худайиңниң улуқ вә һәйвәтлик намидин қорқмисаң,
59 then Jehovah will make thy calamities extraordinary, and the calamities of thy seed, even great calamities and of long continuance, and severe sicknesses and of long continuance.
Пәрвәрдигар сениң үстүңгә чүшүридиған вабалар һәм нәслиңниң үстигә чүшүридиған вабаларни әҗайип қилиду; У дәһшәтлик, узаққа созулидиған вабаларни вә еғир, узаққа созулидиған кесәлләрни үстүңгә вә нәслиңгә чүшүриду;
60 And he will bring upon thee again all the diseases of Egypt, which thou were afraid of, and they shall cling to thee.
Пәрвәрдигар сән қорқидиған, Мисирдики барлиқ кесәлләрни үстүңгә чүшүрүп, саңа чаплаштуриду.
61 Also every sickness, and every calamity, which is not written in the book of this law, them Jehovah will bring upon thee, until thou be destroyed.
Шуниңдәк бу қануний китапта пүтүлмигән һәммә кесәл вә һәммә вабаниму Пәрвәрдигар таки сән һалак болғичә үстүңгә чүшүриду.
62 And ye shall be left few in number, whereas ye were as the stars of heaven for multitude, because thou did not hearken to the voice of Jehovah thy God.
Шуниң билән әслидә асмандики юлтузлардәк нурғун болсаңларму, әндиликтә аз бир түркүм кишиләр болуп қалисиләр; чүнки силәр Пәрвәрдигар Худайиңларниң авазиға қулақ салмидиңлар.
63 And it shall come to pass, that, as Jehovah rejoiced over you to do you good, and to multiply you, so Jehovah will rejoice over you to cause you to perish, and to destroy you. And ye shall be plucked from off the land where thou go in to possess it.
Вә шундақ болидуки, Пәрвәрдигар илгири силәргә яхшилиқ қилип, силәрни авутқинидин сөйүнгәндәк, У әнди силәрни йоқитип һалак қилидиғинидин сөйүниду; шуниң билән силәр егиләшкә киридиған зиминдин жулуп ташлинисиләр.
64 And Jehovah will scatter thee among all peoples, from the one end of the earth even to the other end of the earth. And there thou shall serve other gods, which thou have not known, thou nor thy fathers, even wood and stone.
Пәрвәрдигар силәрни йәр йүзиниң бу четидин у четигичә болған һәммә әлләрниң арисиға тарқитиду; силәр өзүңлар яки ата-бовилириңлар тонумиған яғач билән таштин ясалған илаһларниң қуллуғида болисиләр;
65 And among these nations thou shall find no ease, and there shall be no rest for the sole of thy foot, but Jehovah will give thee there a trembling heart, and failing of eyes, and pining of soul.
Силәр у әлләрниң арисида нә арам тапалмайсиләр, нә тапиниңлар тирәп турғидәк һеч мәзмут җай болмайду; Пәрвәрдигар бәлки шу йәрдә силәрниң көңлүңларни ғувалаштуруп титритип, көзүңларни қараңғулаштуруп җениңларни солаштуриду.
66 And thy life shall hang in doubt before thee, and thou shall fear night and day, and shall have no assurance of thy life.
Силәр қарап туруп җениңлар қилда есиқлиқтәк туриду; силәр кечә-күндүз дәккә-дүккидә болуп җенимдин айрилип қалармәнму? — дәп қорқисиләр;
67 In the morning thou shall say, Would it were evening! and at evening thou shall say, Would it were morning! for the fear of thy heart which thou shall fear, and for the sight of thine eyes which thou shall see.
көңлүңни басқан вәһимә вә паракәндичилик вә көзлириң көргән көрүнүшләр түпәйлидин әтигини: «Кашки кәч болсиди!», кәчтә болса: «Кашки әтигән болсиди!» дәйсән.
68 And Jehovah will bring thee into Egypt again with ships, by the way of which I said to thee, Thou shall see it no more again. And there ye shall sell yourselves to your enemies for bondmen and for bondwomen, and no man shall buy you.
Пәрвәрдигар силәргә вәдә қилип: «Силәр бу йолни иккинчи йәнә көрмәйсиләр» дегән шу йол билән силәрни кемигә чүшүрүп Мисирға яндуриду. Силәр шу йәрдә дүшмәнлириңларға қул-дедәк болушқа өзүңларни сатисиләр, лекин силәрни алғили адәм чиқмайду.
