Spreuken 21
1 Des konings hart is in de hand des HEEREN als waterbeken. Hij neigt het tot al wat Hij wil.
Hina Gode da hano ea logo hamosa. Amo defele E da hina bagade dunu ilia asigi dawa: su ouligisu dawa:
2 Alle weg des mensen is recht in zijn ogen; maar de HEERE weegt de harten.
Dia dawa: loba da dia hamobe da molole hamosayale dawa: sa. Be mae gogolema! Hina Gode da dia adi baiga hamobeyale, Ea ba: sa.
3 Gerechtigheid en recht te doen is bij den HEERE uitgelezener dan offer.
Hina Gode da gobele salasu iasu hou fonobahadi hahawane ba: sa. Be di da moloiwane hamosea, amola eno dunuma molole hamosea, Hina Gode da amo hou baligili bagade hahawane ba: sa.
4 Hoogheid der ogen, en trotsheid des harten, en de ploeging der goddelozen, zijn zonde.
Wadela: i gasa fi hou da wadela: i dunu ilima hina agoai gala. Amo da wadela: i houdafa.
5 De gedachten des vlijtigen zijn alleen tot overschot; maar van een ieder, die haastig is, alleen tot gebrek.
Noga: le ilegelalu hamosea, di da bagade gagui ba: mu. Be dia momabo hamosea, di da defele gagui hame ba: mu.
6 Te arbeiden om schatten met een valse tong, is een voortgedrevene ijdelheid dergenen, die den dood zoeken.
Di ogogole lai liligi bagade gagui galea, dia gagui da hedolo fisi dagoi ba: mu. Ogogole lai liligi da dima medosu sani agoai gala.
7 De verwoesting der goddelozen zal hen doorsnijden, omdat zij weigeren recht te doen.
Wadela: i hamosu dunu da mosolasu hamobeba: le, hobeamu logo hame ba: mu. Ilia da moloi hou hamomu higasa.
8 De weg des mensen is gans verkeerd en vreemd; maar het werk des zuiveren is recht.
Molole hame labe dunu da guga: loi logo amoga ahoa. Be molole dawa: su dunu ilia da molole ahoana.
9 Het is beter te wonen op een hoek van het dak, dan met een kijfachtige huisvrouw, en dat in een huis van gezelschap.
Dunu e da gesa: gesa: i udala gilisili fimu da gasa bagade. Dunu hisu diasu dabua mogoa gado fifi lamu amo ea hou da baligisa.
10 De ziel des goddelozen begeert het kwaad; zijn naaste krijgt geen genade in zijn ogen.
Wadela: le hamosu dunu da eso huluane wadela: i hou hamomusa: bagade hanai gala. E da dunu huluane ilima hamedafa asigisa.
11 Als men den spotter straft, wordt de slechte wijs; en als men den wijze onderricht, neemt hij wetenschap aan.
Gasa fi dunu da se iasu lasea, dunu huluane amola hame dawa: su dunu da dawa: lasa. Nowa da dawa: su galea, e da amo hou ba: sea, dawa: lamu.
12 De rechtvaardige let verstandelijk op des goddelozen huis, als God de goddelozen in het kwaad stort.
Moloidafa Gode, E da wadela: i hamosu dunu ilia diasu ganodini hamobe, amo huluane ba: lala. Ea da wadela: i hamosu dunu huluane dafama: ne gugunufinisimu.
13 Die zijn oor stopt voor het geschrei des armen, die zal ook roepen, en niet verhoord worden.
Hame gagui dunu da se nabawane dinanawane fidima: ne dima wesea, di da nabimu higasea, eso enoga eno dunu da dia disa webe amo hame nabimu.
14 Een gift in het verborgene houdt den toorn onder, en een geschenk in den schoot de sterke grimmigheid.
Dunu eno da dima mihanai galea, defea, udigili iasu liligi amo wamowane ema ima. Amasea, e da ea hou bu olofomu.
15 Het is den rechtvaardige een blijdschap recht te doen; maar voor de werkers der ongerechtigheid is het verschrikking.
Dunu da moloidafa fofada: su hou hamosea, noga: i dunu da hahawane ba: sa. Be wadela: i dunu da amo moloidafa fofada: su ba: sea, bagadewane heawini da: i dioiba: le, bu esalumu hihi agoai ba: sa.
16 Een mens, die van den weg des verstands afdwaalt, zal in de gemeente der doden rusten.
Nowa dunu da asigi dawa: su moloidafa amo yolesili ahoasea, bogosu da ema doaga: mu galebe.
17 Die blijdschap liefheeft, die zal gebrek lijden; die wijn en olie liefheeft, zal niet rijk worden.
Di da bagade gagui ba: mu hanai galea, osobo bagade liligi noga: i amola ha: i nasu ida: iwane amola waini ida: iwane amo lama: ne, dia muni mae galagama.
18 De goddeloze is een rantsoen voor de rechtvaardigen, en de trouweloze voor de oprechten.
Wadela: le hamosu dunu da moloidafa dunu ilima se imunusa: dawa: lala. Be ilila: da amo se nabimu.
19 Het is beter te wonen in een woest land, dan bij een zeer kijfachtige en toornige huisvrouw.
Dunu amola gesa: gesa: i uda ela gilisili esalumu da da: i dioi bagade liligi. Dunu hisu da hafoga: i gibu hame dasu sogega esalumu da defea.
20 In des wijzen woning is een gewenste schat, en olie; maar een zot mens verslindt zulks.
Noga: le momodale dawa: su dunu ilia da liligi bagade gaguiwane esala. Be momodale hame dawa: su dunu ilia da muni amola liligi lale, hedolo galagasa.
21 Die rechtvaardigheid en weldadigheid najaagt, zal het leven, rechtvaardigheid en eer vinden.
Di da asigidafa hou amola moloidafa hou amo ganodini ahoasea, di da ode bagohame esalumu. Amola eno dunu da dima nodone amola moloidafa hou dima hamomu.
22 De wijze beklimt de stad der geweldigen, en werpt de sterkte huns vertrouwens neder.
Bagade dawa: su dadi gagui bisilua dunu da moilai bai bagade amo gasa bagade dunuga gaga: i, wadela: lesimusa: dawa: Gasa bagade dunu da ilia moilai gagoi da ili noga: le gagili sali dawa: i galu. Be e da amo wadela: lesisa.
23 Die zijn mond en zijn tong bewaart, bewaart zijn ziel van benauwdheden.
Di da mosolasu hame ba: musa: hanai galea, di noga: le dawa: lu sia: ma.
24 Die een hovaardig pocher is, zijn naam is spotter; hij gaat met hovaardige verbolgenheid te werk.
Gasa fi dunu da nimi bagade amola hi hou da baligi bagade hi dawa: , amola e da eno dunuma hame asigisa.
25 De begeerte des luiaards zal hem doden, want zijn handen weigeren te werken.
Hihi dabuli dunu da hawa: hamosu hihiba: le, hina: bogomusa: logo fodosa.
26 Den gansen dag begeert hij begeerlijke dingen; maar de rechtvaardige zal geven, en niet inhouden.
Hihi dabuli dunu da hi hanai liligi lamusa: fawane dawa: lala. Be moloi dunu da eno dunuma liligi bagadewane iaha.
27 Het offer der goddelozen is een gruwel; hoeveel te meer, als zij het met een schandelijk voornemen brengen!
Wadela: i dunu da gobele salasu Godema iasea, Hina Gode da amo higasa. Be ilia da wadela: i hou hamomusa: , Ema iasea, E da baligili bagade higasa.
28 Een leugenachtig getuige zal vergaan; en een man, die hoort, zal spreken tot overwinning.
Dunu ilia da ogogosu dunu ea sia: dafawaneyale hame dawa: sa. Be nowa moloi dunu da noga: le dadawa: lalu sia: sea, amo ea sia: ilia da dafawaneyale dawa: sa.
29 Een goddeloos man sterkt zich in zijn aangezicht; maar de oprechte, die maakt zijn weg vast.
Moloidafa dunu da ilia hamobe ilisu dawa: digisa. Be wadela: i hamosu dunu da hina: hou hi dawa: , amo ogogole sia: sa.
30 Er is geen wijsheid, en er is geen verstand, en er is geen raad tegen den HEERE.
Osobo bagade dunu bagohame da osobo bagade asigi dawa: su noga: iwane gala. Be Hina Gode da ilima ha lai galea, amo hou da ili hame fidisa.
31 Het paard wordt bereid tegen den dag des strijds; maar de overwinning is des HEEREN.
Di da gegemusa: gini, hosi amola gegesu liligi momagemu da defea. Be Hina Gode Hi fawane da hasalasu hou iaha.
