< Mateyo 13 >
1 Mubuzuba obo Jesu wakazwa aanze ang'anda akukkala ambali alwizi.
Whisiku lila u Yesu asogoye munyumba na khale hunshenje yibahavi.
2 Inkamu mpati yakamubunganina achakumuzyunguluka, lino wakanjila mubwato akukkala mukati, inkamu yoonse niyakachimvwi kunkomwe.
Empoga ingosi yiwongene whahu zyongole, ahinjiye mkasi yitoli nakhale mhati yakwe. Empoga yonti yahemeleye hunshenje yibahari.
3 Elyo wakamba zintu zyiingi kulimbabo muzikozyanio. Wakati, “Amubone, mulimi wakaya kunze kukuyobyala imbuto.
Tena u Yesu ayanjile amazu aminji hushifwani, ayanjile, “Enya, utote abhalile atote.
4 Nakayobubyala, Imwi imbuto zyakawida ambali lyamugwagwa, mpawo bayuni bakasika akuzilya.
Lwatotaga baadhi yimbeyu zyagwiye hunshenje yidala ni nyonyi zyahenzele zyajobile.
5 Imwi imbuto yakawida anyika ilamabwe, kwakati kwakatali muse mwingi. Mpawo mpawo zyakamena nkambo imuse tewakali abulamfu kukuyaansi.
Imbeyu izyamwawo zyagwiye pamwanya yipakhome, ambazyo saga zyapatile ilongo lyakwelane. Gafla zyamelile afwatanaje ilongo sagalya li nishimo.
6 Pesi izuba nilyakatenta, zyakawuumpwa, nkambo tezyakali amiyanda, aboobo zyakayuma.
Tena isenya lwalyatukula zyapembwilwe kwa sababu sagazuali namazi zyahoma.
7 Imbuto zimwi zyakawida mumaamvwa. Maamvwa akakomena mpawo akazisyanikizya.
Imbeyu izyamwawo zyagwiye muhati yimakwi gimivwa. Amakwi gimivwa gatalimpine humwanya gaziziba.
8 Zimwi imbuto zyakawida mumuse mubotu mpawo zyakazyala zilyo, zimwi mwanda umwi windulwidwe chakuvula, zimwi makumi musanu alimwi, mpawo zimwi makumi aatatu.
Imbeyu izyamwawo zyagwiye mwilongo ilinza na pape imbeyu, zimo mara mia moja hani, zimo sitini ni zyamwawo thelasini.
9 Ooyo ulamatwi muleke amvwe.”
Wali namakutu ayevwaje.
10 Basikwiya bakasika mpawo bakati kuli Jesu, “Nkambonzi nowambula makani aya muzikozyanio?”
Abhanafunzi bhahenzele nahumozye u Yesu, “Yenu uyanga numukutano hushifwani?”
11 Jesu wakasandula akwamba kuti kuli mbabo, “mulipedwe mwenya wakumvwisisya zisisidwe zyabwami bwakujulu, pesi kulimbabo tabapedwe pe.
U Yesu abhajibu abhawozya, “Mupewilwe uganilizi wa manye isiri ziumwene wahumwanya, ila humwao sagabhapewilwe.
12 Nkambo kufumbwa ujisi uyopegwa zyingi, alimwi uyoba azyindilide zyingi. Pesi utakwe, nekuba anchalacho chiyobwezegwa kuzwa kulinguwe.
Ila wowonti walinasho, whamwene anzahonjezewe hani, na ayipata ifaida ingosi. Ila wasagaalinasho hata shila shali nasho ayifyolwa.
13 Nchenchicho nchingambulaabo muzikozyanio: nekuba banokubona, pesi tababonesesyi pe; alubo nekuba balamvwa, pesi tabamvwisisisyi, nekuba kumvwisisisya.
Esho alihizya anawo hushifwani husababu hata bhalola, sagabhalola lyoli. Na hata bhahevwa sagabhahevwa wala ahelewe.
14 Kulimbabo chisinsimicha Isaya chili zuzikizizigwe, echo chamba kuti, “Nekuba kumvwa mulamvwa, pesi takwe abunini nimuyomvwisisya; nekuba kubona muyobona, pesi takwepe nimuyobonesesya.
Ukwe wa Isaya wutimiye humwawo, wula wuwuyanga, “Iwamuhevwa sagamuhevwa, ila hunamuna yoyonti ela sagamumanya.
15 Nkambo myoyo yabantu aaba yaba mifubafuba mpawo miyumu kukumvwa, alubo bakajala meso aabo, kuti bataboni ameso aabo, nekuba kumvwa amatwi aabo, nikuba kumvwisisisya amyoyo yabo, kuti basanduke lubo, alubo ndikabaponesye.'
Na moyo gabhantu ebha galihisi, shikhome ahevwe, na bhagubishe amaso gawo, ili bhasawezye alole humaso gawo, au ahovwe humakutu gawo, au amanye humoyo gawo, esho bhangewushilaga tena, nenzagahubhaponyle.'
16 Pesi alongezegwe meso anu, nkambo alabona.
Ila amambo genyu gasayiwilwe, afwatanaje galola, namakutu genyu afwatanaje gawhevwa.
17 Nkasimpe ndati kulindinywe kuti basinsimi bayingi abantu baluleme bakayandisya kubona zintu ezyo nzimubona pesi tebakazibona. Bakayandisya kuzimvwa zintu nzimumvwa alimwi tebakazimvwa.
Lyoli iwhumbawozya akuwe abhinji na bhantu bhihaki bhali ni hamu yalole amambo gala gamuhu galola, sagabhawezizye hugalole. Bhasongwelwe awhevwe amambo gula gamuhugevwa, sagabhagevwelwe.
18 Lino ngamuswilile kuchikozyanyo chamulimi wakabyala imbutozyakwe.
Eshi tejelezi umufano gwatote.
19 Na umwi wamvwa ijwi lyabwami bwakujulu pesi talimvwisisisya, mubi umwi wasika akubweza chakabyalwa mumoyo wakwe. Eyi nimbuto yakabyalilwa ambali lyamugwagwa.
Isala yeyonti lwahevwa izu liumwene na asalyelewe, epo umibhi awhenza nahushifwampe shishi malishe atotwe muhati yimoyo gwakwe. Ene mbeyu ela yitotilwe hunshenje yidala.
20 Chakabyalwa anyika ilamabwe muntu umvwa ijwi elyo mpawo mpawo wakalitambula akukondwa,
Uwene watolile mukhome yoyola ahulyevwa izu na huliposhele whadigane hulusongo.
21 nekubabobo takwe miyanda mulinguwe nkambo mpawo ulakakatila chabunini. Nikuba makatazyo akupenzegwa kaabuka ankambo kajwi, ulafwambana kuwa.
Bado sagaalinamazi muhati yakwe, ila ajimbilila humuda ufupi uwakati amashida au mayemba lwagafumila kwa sababu yizu abomela gafla.
22 Chakabyalwa mumuse ulamamvwa, oyu muntu umvwa ijwi, pesi misaalo yenyika abongelezyi bwabuvubi bwasyanikizya ijwi, elyo ulaba utachizyali michelo. (aiōn )
Watotile mhati yimivwa, ono yoyola wahevwa izu ila amatatizo gense nu gobezi wi utabhazi guhulifuniha lila izu lisahapape amatunda. (aiōn )
23 Imbuto yakaminzwa mumuse mubotu, ooyu muntu uumvwa ijwi akulimvwisisisya. Ulazyala michelo akuleta zilyo, kakutebulwa uumwi myanda, amuli umwi makumi musanu alimwi, amuli umwi makumi aatatu akayindululwa mbubonya mbozyakabyalwa.
Watotilwe mwilongo ilinza, ono yoyola wahulyevwa izu na hulyelewe ono yoyola wapapa amatunda na whendelele apape lyeka hani yimala mia, ilyamwowo sitini, iyamwawo thelathini.”
24 Jesu wakababikila chimbi chikozyanyo kuli mbabo. Wakati, “Bwami bwakujulu bulimbuli mwalumi wakabyala imbuto imbotu mumuunda wakwe.
U Yesu abhapiye usifwani ishamwawo. Ayanga, “Umwene wa humwanya ulenganiswa nu muntu watotile imbeyu inyinza mugonda gwakwe.
25 Pesi ibantu nibakachili koona, sinkondonyina wakasika elyo mpawo wakabyala masokwe akati ka wiiti mpawo wakiinka.
Ila abhantu lwabhasinzila, umibhi wakwe ayenza nape atota amagogo mhati yingano tena abhala mweene.
26 Mpawo masoonso nakazwa akuzyala bana balamuseke, aboobo isokwe lyakaboneka alyalo.
Pamande ingano lwayamela na fumye amazawo gakwe, nape amagogo gajitokezyezye.
27 Babelesi bamukamuunda nibakasika mpawo bakati kulinguwe, 'Taa,' temwakabyala imbuto mbotu na mumuunda wenu? Nkambonzi nikwaba masokwe?'
Na awombi bhamwenesho gonda bhahenza bhamozya, 'Gosi, sagawatotile imbeyu inyinza mogonda gwaho? Iliwele eshi lili namagogo?
28 Wakati kulimbabo, 'Sinkondoma nguwakachita echi.' Babelesi bakati kulinguwe, 'Mpo mulayanda na kuti twinke tukazinonkole?'
Abhawozya, umibhi awombile eli.' Awombi bhamozezye, “Eshi uwhanzaje tibhale tigasenye?”
29 Mwini muunda wakati, 'Pee. Nkambo mwanoli kamunonkola masokwe, ngamuyononkokezya a wiiti.
We gonda ayanjile, 'Ndadi, umuda gwamusenya amagogo munzasenye pamo ni ngano.
30 Muleke zikule antomwe kusikila kukutebula. Elyo kuchiindi chakutebula ndizoti kubatebuzi, “Chakusanguna amunonkoole masokwe akwawanga misunta kuti akawumpwe, pesi mubunganisye wiiti mubutala bwangu.”
Galeshi gakule pamo hadi umuda gwa vune. Isala zimavuno nayiyanga whavunaji, 'Kwanza senyi amagogo nagapinyi mpoga mpoga nahugapembe, ila kusanyi ingano mwighala lyane.”
31 Elyo Jesu wakabika chikozyanisyo chiimbi kulimbaabo. Wakati, “Bwami bwakujulu buli mbuli inseeke yalubangulamuntu njakabweza akwiibyala mumuunda wakwe.
Tena u Yesu abhafumizizye ishifani ishawawo. Ayanga, uwumwene wa humwanya ulengene ni mbeyu yiharadali ambayo umuntu ahejile na huyitote mogonda gwakwe.
32 Inseke eyi nindini loko kunseke zyoonse. Pesi na yakomena, inga yabampati kwinda misamu yamuchilili. Ngayakomena kwinda ziziki zyamuchilili, ngayaba musamu wakuti bayuni bawuluka basike akuyaka zizumbo mumitabi yayo?”
Imbeyu ene huwuhakika ndodo ashile imbeyu izyamwawo zyonti. Ila nkayamela ibha ngosi ashile amakwi gonti gamubustani, libha likwi, ikiasi aje inyonyi zya humwanya ziwhenza na zenje vitenjeli mmatawi gakwe.”
33 Alimwi Jesu wakabambila chimbi chikozyanyo. “Bwami bwakujulu buli mbuli bumena bwamwanakazi bwakabweza akuswanizya zimpanzi zitaatu zyabusu bwa wiiti kusikila zyafufumuka.”
Abhawozya ishifani ishamwawo tena, “Uwumwene wahumwanya hansi usafu wula yiyegwiwilwe noshe nahuyisanganye huvipimilo vitatu huwusu hadi vitute.
34 Zyoonse ezi zintu Jesu wakazyaamba muzikozyanio kumakamu; aboobo takwe nchakamba katambide muchikozyanio.
Ego gonti u Yesu gayanjile whempoga yabhantu hushifwani. Na nila shifwani sagayanjile shoshonti humwawo.
35 Echi chakalibobo kuchitila kuti chakambwa kwinda mumusinsimi chizuzikizigwe, Awo mpakamba kuti, “Ndiyojula mulomo muzikozyanisyo. Ndiyowamba zintu zyakasisikene kuzwa kumatangunino anyika.”
Eli lyali aje shila shashamalishe ayangwe ashilile akuwe shiwezye atimile, pala payangaga, “Nayiwhasama ilomu lyane hushifwani. Nayiyanga amambo gala gagaleho gafisiwilwe afume umusingi gwense.”
36 Jesu wakasiya makamu makamu akuya mungánda. Basikwiya bakwe bakeza kulinguwe akwamba kuti, “Tupandulwide chikozyanio chamasokwe amumuunda.”
Tena u Yesu abhaleshile amakutano na bhale kukhaya. Abhanafunzi bhakwe bhamaliye nayanje, “Tifafabulile ishifani shimagogo gahugonda.”
37 Jesu wakabasandula wamba elyo wakati, “Ooyo ubyala imbuto mbotu Mwana a Muntu.
U Yesu ajibu nayanje, “Watolile imbeyu inyinza yumwana wa Adamu.
38 Muunda ninyika; mpawo imbuto mbotu, aba mbana baLeza bamubwami. Imasokwe mbana bamubi umwi.
Ugonda anse; ni mbeyu inyinza, ebha bhana bhiemwene. Amagogo bhana bhola umibhi, numibhi wazitotile yusetano.
39 Lino sinkondo wakabyala ngudyabulosi. Butebuzi ngimamanino achiindi, mpawo batebuzi mbaangelo. (aiōn )
Na mavuno mwisho wense, na wavunaji yuntumi. (aiōn )
40 Nkinkako mbuli masokwe mbabunganigwa akuumpwa amulilo, aboobo mbukuyooba kumamanino achiindi. (aiōn )
Hansi shila amagogo shagakusanywa na pembwe mmoto, asho shesho shayayibha pamwisho wense. (aiōn )
41 Mwana amuntu uyotuma baangelo bakwe, elyo bayobunganisya aanze abwami bwakwe zintu zyoonse zyakali kuchita kuti kube ababo bakachita zitelede.
Umwana wa Adamu ayihusontelezya untumi wakwe, na wonganye afume umwene wakwe amambo gonti gagasababisizye imbibhi na bhala bhabha womba imbibhi.
42 Bayobawalila mumabanga banga amulilo, nkubanoli kabakwila akuyoluma intwino.
Bhayihubhataga wonti mwitanulu li moto, ambaho whayibha iholo nasye amino.
43 Elyo kuyoba bantu balume kabamweka mbuli zuba mubwami bwa Wisi. Ulamatwi, ngamvwe
Epo abhantu bhi haki lwabha yizelupa hansi isenya mwiwumwene wa Baba wawo. Umwene wali namakutu na ayevwaje.
44 Ibwami bwakujulu buli mbuli buvubi busisidwe mumuunda. Muntu wakabona akubusisa. Mukukondwa kwakwe wakinka, wakawuzya zintu zyoonse nzyakali azyo, akuyowula munda oyo.
Umwene wahumwanya ulihansi ihazina yifisiwilwe mugonda. Umuntu ayilola nahuyifise. Katika ulusongo lwakwe abhala akazye vyonti vyalinavyo nakale ogonda.
45 Alubo, Bwami bwakujulu bulimbuli muntu musambali uyandula ngale imbotu.
Tena, uwumwene wa humwanya uli hansi umuntu wawomba ibiashara ahanza ilulu yi thamani.
46 Nakijana imwi ngale imbotu, wakeenda akuzya zyoonse nzyakalazyo zintu akuyoyiwula.
Umuda gwayilola ela yi thamani, abhala akazya kila hantu shali nasho na huyikale.
47 Alubo bwami bwakujulu buli mbuli kazamba kakawalwa mulwizi, mpawo kabungania baswi bamisyobo yoonse.
Uwomwene wa humwanya ulihansi ulwego wauli muhati yibahari, naluwonganya iviwumbe vinamuna yonti.
48 Nikakazula, bazubi bakakabweza, bazubi bakakakwelela aanze kunkomwe. Elyo bakakkala ansi akubungania imbotu muzibikilo, pesi zyakatali kabotu bakazisowa.
Lwalwamema ulwego bhaluvutiye pamwanya. Tena bhakhala pansi bhawonganya ivintu ivinza muhati yivyombo, ila vyasaga vili ni thamani vyatagwilwe uhutali.
49 Kuyoba obo kumamanino achindi. Baangelo bayosika akuyowandanya babi kuzwa kubaluleme. (aiōn )
Yayibha inamuna ene humwisho wense. Antumi bhayihenza nahubhatenje abhantu abhabhibhi afume mu myongoni mubhihaki. (aiōn )
50 Bayobawalila mumabangabanga oko nkubayokwila akuyoluma intwino zyameno.
Na tagwe muhati yitanuli limoto, uho whayibha akhole nasye amino.
51 “Mwazimvwa na zintu eezi zyoonse?” Basikwiiya bakati kulinguwe, “Iyii.”
Mumenye amambo gonti ega? Bhanafunzi bhajibule, “Ee.”
52 Mpawo Jesu wakamba kuti kulimbabo, “Aboobo woonse mulembi wamulawu waba sikwiya kubwami bwakujulu ulimbuli muntu mwiningánda, ugwisya aanze zintu zyakwe zikulukulu ezipya kuzwa muzibikilo zyakwe.”
Tena u Yesu abhawozya, “Kila simbi wali mwanafunzi wiwumwene alengene numwenebho nyumba wafumya muhazina yakwe ivintu ivipya nivihale.”
53 Abobo nichakaba kuti Jesu wamaninsya zikozyanio ezi, wakazwa kubusena oobo.
Baada ya Yesu lwamala amifano gonti ego, asogola isehemu eyo.
54 Eelyo Jesu nakanjila kuchisi chakwe akuyiisya bantu muchikombelo chabo. Chakazwa chakuti bakagamba akwamba kuti, “Muntu oyu ubujana kuli busongo bwakwe anguzu zyamalele aaya?
Tena u Yesu afiha humukowa gwakwe nahubhafundizye abhantu mwishibhanza. Amatokeo gajwe bhaswijile nayanje, “Hoshi umuntu ono whapatile injele ene na mayele ega?
55 Oyu muntu teensi mwana wamubezi na? Sena banyina tabitwi kuti Meli? Sena bana bakwabo tabali ba Jemusi, Jozefu, Sayimoni a Judasi?
Umuntu ono saga mwana wa Seremala? Umariamu saga mayewakwe? Na aholo bhakwe saga yu Yakobo, Yusufu, Simoni nu Yuda?
56 Sena bachizi bakwe, tabali akkati kesu? Uzijana kuli zintu zyoonse ezi?”
Na ayilombo bhakwe filinabho penepa pamwetu? Eshi umuntu ono agaje whi ega gonti?”.
57 Bakalimvwa kabali amulandu anguwe. Pesi Jesu wakati kulimbabo, “Musinsimi takwe bulemu kunze akuchisi chakulimbabo amumpuli yakwe.”
Abhavisizye, ila u Yesu abhawozezye, “Ukuwe sagakosa abhe ninshinshi ila humwawo na honse yawo.
58 Alubo takwe pe nakachita malele miingi nkuko akambo kakutamusyoma kwabo.
Na sagawezizye awombe amayele aminji kwa sababu sagabhali nolweteho anawo.