< Ngeche 27 >
1 Kik isungri kuom kiny, nikech ok ingʼeyo gima odiechiengʼ nyalo kelo.
あすのことを誇ってはならない、一日のうちに何がおこるかを知ることができないからだ。
2 We ngʼat moro ema opaki, to ok dhogi iwuon; ngʼato machielo, to ok lewi iwuon.
自分の口をもって自らをほめることなく、他人にほめさせよ。自分のくちびるをもってせず、ほかの人にあなたをほめさせよ。
3 Kidi pek to kuoyo bende pek, to chandruok ma ngʼat mofuwo kelo pek moloyo gik moko ariyogo.
石は重く、砂も軽くはない、しかし愚かな者の怒りはこの二つよりも重い。
4 Mirima kwiny to gero pek moloyo, to en ngʼa manyalo chomore gi nyiego?
憤りはむごく、怒りははげしい、しかしねたみの前には、だれが立ちえよう。
5 Kwero ngʼato ratiro ber moloyo hera mopandi.
あからさまに戒めるのは、ひそかに愛するのにまさる。
6 Adhonde moa kuom osiep inyalo geno, to jasigu medo mana nyoth mar masira.
愛する者が傷つけるのは、まことからであり、あだの口づけするのは偽りからである。
7 Ngʼat moyiengʼ ok dwar mor kich, to ngʼatno modenyo kata mana gima kech mitne.
飽いている者は蜂蜜をも踏みつける、しかし飢えた者には苦い物でさえ、みな甘い。
8 Mana kaka winyo mabayo moa e ode e kaka ngʼatno mabayo aa e dalane.
その家を離れてさまよう人は、巣を離れてさまよう鳥のようだ。
9 Moo mangʼwe ngʼar gi ubani kelo mor ne chuny, to ber mar osiep ngʼato wuok kuom ngʼado rieko gi adiera.
油と香とは人の心を喜ばせる、しかし魂は悩みによって裂かれる。
10 Kik ijwangʼ osiepni kod osiep wuonu, to kik idhi e od owadu ka chandruok omaki, ber dhi ir jabuti machiegni moloyo owadu man mabor.
あなたの友、あなたの父の友を捨てるな、あなたが悩みにあう日には兄弟の家に行くな、近い隣り人は遠くにいる兄弟にまさる。
11 Bed mariek, wuoda kendo imi chunya mor eka anyalo dwoko ngʼato moro amora machaya.
わが子よ、知恵を得て、わたしの心を喜ばせよ、そうすればわたしをそしる者に答えることができる。
12 Ngʼat mariek neno masira kabiro kendo opondo, to ngʼat mofuwo dhiyo adhiya nyime ma ohinyre.
賢い者は災を見て自ら避け、思慮のない者は進んでいって、罰をうける。
13 Kaw law ngʼatno mochungʼne ngʼat mokia kaka singo; kawe ka okete singo kar dhako mabayo.
人のために保証する者からは、まずその着物をとれ、他人のために保証をする者をば抵当に取れ。
14 Ka ngʼato ogwedho jabute e lela gokinyi mangʼich, to ochalo mana gi ngʼama kwongʼe.
朝はやく起きて大声にその隣り人を祝すれば、かえってのろいと見なされよう。
15 Dhako ma jakoko chalo gi kodh ajiki,
雨の降る日に雨漏りの絶えないのと、争い好きな女とは同じだ。
16 kwerogo chalo gi gengʼo yamo kata mako moo gi lwedo.
この女を制するのは風を制するのとおなじく、右の手に油をつかむのとおなじだ。
17 Kaka nyinyo piago nyinyo, e kaka ngʼato piago nyawadgi.
鉄は鉄をとぐ、そのように人はその友の顔をとぐ。
18 Ngʼat mopidho ngʼowu biro chamo olembe, to ngʼatno marito ruodhe ibiro miyo luor.
いちじくの木を守る者はその実を食べる、主人を尊ぶ者は誉を得る。
19 Kirango pi, to wangʼi iwuon ema ineno, kendo kinono chunyi, to in iwuon ema inenori.
水にうつせば顔と顔とが応じるように、人の心はその人をうつす。
20 Tho kod kethruok ok rom ngangʼ, to kata mana wenge dhano bende ok rom. (Sheol )
陰府と滅びとは飽くことなく、人の目もまた飽くことがない。 (Sheol )
21 Dhahabu gi fedha itemo gi mach, to dhano itemo gi pak moyudo.
るつぼによって銀をためし、炉によって金をためす、人はその称賛によってためされる。
22 Kata bed ni iyoko ngʼat mofuwo e pany, iyoke kaka cham miswago, ok inigol fupe oa kuome.
愚かな者をうすに入れ、きねをもって、麦と共にこれをついても、その愚かさは去ることがない。
23 Bed ni ingʼeyo maber kaka jambi chalo; bende rit maber kwethgi;
あなたの羊の状態をよく知り、あなたの群れに心をとめよ。
24 nimar mwandu ok sik mochwere, to osimbo mar loch ok nobed ne tiengʼ ka tiengʼ.
富はいつまでも続くものではない、どうして位が末代までも保つであろうか。
25 Ka ongʼad lum oko eka manyien twi, to ka ichoko ne jambi lum manie kor got,
草が刈り取られ、新しい芽がのび、山の牧草も集められると、
26 eka iniyud yie rombe milosgo lewni, kendo iningʼiew lowo gi pesa miyudo kuom diek.
小羊はあなたの衣料を出し、やぎは畑を買う価となり、
27 Ibiro bedo gi chak mangʼeny mar diek ma ibiro pidhorigo gi joodi kendo pidho nyiri matiyoni.
やぎの乳は多くて、あなたと、あなたの家のものの食物となり、おとめらを養うのにじゅうぶんである。