Ngeche 14
1 Dhako mariek gero ode, to dhako mofuwo muko ode gi lwete owuon.
Sapiens mulier ædificat domum suam; insipiens exstructam quoque manibus destruet.
2 Ngʼat ma wuodhe oriere oluoro Jehova Nyasaye, to ngʼat ma yorene achach ochaye.
Ambulans recto itinere, et timens Deum, despicitur ab eo qui infami graditur via.
3 Wuoyo mar ngʼama ofuwo kelone mana goch e ngʼeye, to dho jomariek bedonegi ragengʼ.
In ore stulti virga superbiæ; labia autem sapientium custodiunt eos.
4 Kama onge rwedhi, dipo bedo nono, to kama rwath nitiere keyo mangʼeny bedoe.
Ubi non sunt boves, præsepe vacuum est; ubi autem plurimæ segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.
5 Janeno ma ja-adiera ok riambi, to janeno ma hango wach wacho mana miriambo.
Testis fidelis non mentitur; profert autem mendacium dolosus testis.
6 Ngʼat ma jasunga nyalo dwaro rieko to ok oyud gimoro, ngʼeyo tiend wach to biro mayot ne ngʼat ma ongʼeyo pogo tiend weche.
Quærit derisor sapientiam, et non invenit; doctrina prudentium facilis.
7 Bed mabor gi ngʼat mofuwo nimar ok iniyud ngʼeyo tiend wach e dhoge.
Vade contra virum stultum, et nescit labia prudentiæ.
8 Rieko mar jorieko en bedo gi paro ne yoregi, to fup joma ofuwo en wuondruok.
Sapientia callidi est intelligere viam suam, et imprudentia stultorum errans.
9 Joma ofuwo jaro kowachnegi mondo giwe richo, to ngʼwono iyudo kuom joma kare.
Stultus illudet peccatum, et inter justos morabitur gratia.
10 Chuny ka chuny ongʼeyo litne owuon, to onge ngʼato machielo manyalo bedo e mor ma en-go.
Cor quod novit amaritudinem animæ suæ, in gaudio ejus non miscebitur extraneus.
11 Od ngʼat marach ibiro ketho to kar dak mar ngʼat makare biro dhiyo nyime.
Domus impiorum delebitur: tabernacula vero justorum germinabunt.
12 Nitie yo manenore ne dhano ni nikare, to gikone otero mana ngʼato e tho.
Est via quæ videtur homini justa, novissima autem ejus deducunt ad mortem.
13 Kata e kinde mar nyiero, chuny nyalo bedo gi lit, to mor nyalo gik e kuyo.
Risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupat.
14 Joma onge yie ibiro mi pok moromo gi timbegi, to ngʼat maber bende pok moromo kode.
Viis suis replebitur stultus, et super eum erit vir bonus.
15 Ngʼat mangʼeyone tin thoro yie gimoro amora, to ngʼat mariek paro gik motimo.
Innocens credit omni verbo; astutus considerat gressus suos. Filio doloso nihil erit boni; servo autem sapienti prosperi erunt actus, et dirigetur via ejus.
16 Ngʼat mariek oluoro Jehova Nyasaye kendo okwedo richo, to ngʼama ofuwo wiye tek kendo omuomore.
Sapiens timet, et declinat a malo; stultus transilit, et confidit.
17 Ngʼat ma iye wangʼ piyo timo gik mofuwo, to ngʼat ma ja-miganga ji mon-go.
Impatiens operabitur stultitiam, et vir versutus odiosus est.
18 Joma ngʼeyogi tin nwangʼo fuwo, to jomariek irwako nigi ogut ngʼeyo.
Possidebunt parvuli stultitiam, et exspectabunt astuti scientiam.
19 Joricho kulore e nyim joma beyo, to jo-ajendeke e dhorangeye mag joma kare.
Jacebunt mali ante bonos, et impii ante portas justorum.
20 Jochan ok dwar kata gi jobutgi, to jo-mwandu nigi osiepe mangʼeny.
Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero divitum multi.
21 Ngʼatno machayo jabute timo richo, to ogwedhi ngʼatno mangʼwon gi jogo mochando.
Qui despicit proximum suum peccat; qui autem miseretur pauperis beatus erit. Qui credit in Domino misericordiam diligit.
22 Donge jogo machano marach lal nono? To jogo machano gima ber yudo hera kendo imiyogi luor.
Errant qui operantur malum; misericordia et veritas præparant bona.
23 Tich matek duto kelo ohala, to wuoyo awuoya maonge tim kelo dhier.
In omni opere erit abundantia; ubi autem verba sunt plurima, ibi frequenter egestas.
24 Mwandu jomariek e osimbo margi, to fup joma ofuwo nyago mana fuwo.
Corona sapientium divitiæ eorum; fatuitas stultorum imprudentia.
25 Janeno ma ja-adiera reso ji e tho, to janeno ma hango wach en jawuond.
Liberat animas testis fidelis, et profert mendacia versipellis.
26 Ngʼat moluoro Jehova Nyasaye nigi ohinga motegno, kendo nyithinde noyud kar pondo.
In timore Domini fiducia fortitudinis, et filiis ejus erit spes.
27 Luoro Jehova Nyasaye en soko mar ngima, ma reso ngʼato e obadho mag tho.
Timor Domini fons vitæ, ut declinent a ruina mortis.
28 Ruoth ma joge ngʼeny ema yudo duongʼ, to ruoth maonge jogo morito to podho.
In multitudine populi dignitas regis, et in paucitate plebis ignominia principis.
29 Ngʼat ma terore mos nigi winjo, to ngʼatno ma iye wangʼ piyo nyiso fupe.
Qui patiens est multa gubernatur prudentia; qui autem impatiens est exaltat stultitiam suam.
30 Chuny man-gi kwe kelo ngima ni ringruok, to nyiego towo choke.
Vita carnium sanitas cordis; putredo ossium invidia.
31 Ngʼat masando jochan nyiso achaya ne Jal mane ochweyogi, to ngʼato angʼata mangʼwon ni jogo mochando miyo Nyasaye luor.
Qui calumniatur egentem exprobrat factori ejus; honorat autem eum qui miseretur pauperis.
32 Ka masira obiro, joricho itieko, to kata e tho ngʼat makare nigi kar pondo.
In malitia sua expelletur impius: sperat autem justus in morte sua.
33 Rieko odak e chuny ngʼat ma weche donjone, to kata mana e dier joma ofuwo omiyo ingʼeye.
In corde prudentis requiescit sapientia, et indoctos quosque erudiet.
34 Tim makare tingʼo oganda malo, to richo en wichkuot ne ji.
Justitia elevat gentem; miseros autem facit populos peccatum.
35 Ruoth mor gi jatich mariek, to jatich makwodo wich yudo mirimbe.
Acceptus est regi minister intelligens; iracundiam ejus inutilis sustinebit.
