< Luka 5 >
1 Lyuŵa limo Che Yesu ŵajimi mungulugulu litanda lya Genesaleti ni ŵandu ŵajinji ŵansyungwile ni kwaŵijikanya ali nkupilikanila liloŵe lya Akunnungu.
Certo dia quando muitos estavam apertando-o para ouvirem a mensagem de Deus, Jesus estava em pé à beira do lago Genesaré[, que também se chama o lago da Galileia].
2 Ŵasiweni ngalaŵa siŵili mungulugulu litanda ni ŵakukoka somba ali akopweche, ali nkusaula nyau syao.
Ele viu dois barcos [de pescar ]à beira do lago. Os pescadores tinham saído dos barcos e estavam lavando suas redes [de pescar à beira]. Um dos barcos pertencia a Simão.
3 Che Yesu ŵajinjile mu ngalaŵa jimo jijaliji ji che Simoni, ŵaaŵendile che Simoni ajisojechesye mmeesi, kwakutalichila kanandi kutyochela mungulugulu litanda. Ŵaujiganyisye mpingo wa ŵandu ali atemi mu ngalaŵa.
Jesus entrou no barco e pediu para Simão afastar o barco um pouco da beira [para que ele pudesse falar com a multidão mais facilmente. Jesus ]ficou sentado naquele barco e ensinou as pessoas [que estavam perto do lago].
4 Paŵamasile kwiganya ŵaasalile che Simoni, “Njitute ngalaŵa kwaula pa meesi ga kwendesya mu litanda, nsiponye nyau syenu ni kukoka somba.”
Depois dele terminar de falar [com eles], ele disse a Simão, “Leve o barco para onde a água é funda. Então solte suas redes [na água ]para pegar [uns peixes]!”
5 Che Simoni ŵajanjile kuti, “Ambuje, tulajilile kukoka somba chilo chose pangapata chindu, nambo pakuŵa nsaasile chinasiponye nyau.”
Aí Simão respondeu, “Mestre, nós (excl) trabalhamos a noite toda mas não pegamos nenhum peixe. Mas já que o senhor me pede para fazer isso, vou baixar as redes.
6 Paŵapanganyisye yeleyo ŵakokwele somba syesijinji nnope ni nyau syao syatandite kukutuka.
Quando Pedro [e os homens com ele ]tinham feito isso, pegaram tantos peixes [nas redes ]que as redes deles estavam rasgando/quebrando.
7 Ŵaaŵilasile achinjao ŵaŵaliji mu ngalaŵa jiine aichanje kukwakamusya. Ŵaiche ni ŵagumbesye somba ngalaŵa siŵili ni ngalaŵa syo syatandite kutitimila.
Fizeram gestos para seus colegas no outro barco para que eles viessem ajudá-los. Aí eles vieram e encheram os dois barcos [com o peixe da rede]. O resultado foi que os barcos estavam tão cheios que começaram a afundar-se.
8 Che Simoni Petulo paŵaiweni yeleyo, ŵatindiŵele paujo pa Che Yesu achitiji, “Ambuje, ntyoche paujo pangu pakuŵa uneji ndili mundu jwa sambi!”
Simão e todos os homens que estavam com ele ficaram maravilhados com o número/a quantia de peixes que tinham pegado. Tiago e João, os dois filhos de Zebedeu, que eram sócios de Simão, estavam entre aqueles que ficaram maravilhados. Quando Simão, cujo outro nome era Pedro, viu [o peixe, sentindo vergonha de estar na presença de alguém que certamente tinha o poder de Deus], prostrou-se diante de Jesus e disse, “Senhor, o senhor não deve associar-se comigo porque sou homem pecador!”
9 Che Simoni pamo ni achinjakwe ŵasimosile ligongo lya winji wa somba syapatile sila.
10 Iyoyo peyo che Yakobo ni che Yohana ŵanache ŵa che Sebedayo, ŵakukoka achinjakwe che Simoni nombewo ŵasimosile. Che Yesu ŵaasalile che Simoni, “Nkajogopa, kutandilila sambano chimme ŵakwaikanawo ŵandu kwa Ambuje.”
Mas Jesus disse a Simão, “Não tenha medo! [Antes você juntava peixe], mas de agora em diante você vai juntar pessoas [para se tornarem meus discípulos.” ]
11 Nipele paŵamasile kusiichisya ngalaŵa sila mungulugulu litanda, ŵalesile yose ni ŵakuiye Che Yesu.
Então depois deles levarem seus barcos à beira, deixaram seu negócio [nas mãos de outros], e foram com Jesus [para se tornarem discípulos dele].
12 Che Yesu paŵaliji musi umo mu misi ja kweleko, paliji ni jwannume juŵaliji ni matana chiilu chose, nombejo paŵammweni Che Yesu ŵagonile manguku ni kwachondelela aninkuti, “Ambuje mwasakaga muswejesye.”
Quando [Jesus ]estava em uma das cidades [do distrito da Galileia], havia ali um homem coberto de lepra. Quando ele viu Jesus, prostrou-se diante dele e, [querendo que Jesus o curasse], rogou a ele, “Senhor, eu sei que o senhor pode me curar se quiser!”
13 Che Yesu ŵajongwele nkono ni ŵankwaiye ni kuti, “Ngusaka, nswejele!” Papopo mundu jo ŵalamile matana.
[Ignorando as regras religiosas que não permitem aproximar-se dos leprosos], Jesus estendeu a mão e tocou no homem. Ele disse, “Quero [curar você]; seja curado!” Logo o homem [ficou curado]. Ele já não era mais um leproso [PRS]!
14 Nombe Che Yesu ŵansalile, “Munansalile mundu jwalijose nambo njaule nkalilosye kwa jwambopesi, nkatyosye mbopesi kwa ligongo lya kuswejela kwenu mpela iŵatite pakusala che Musa uŵe umboni kuti nnamile.”
Aí, [para que o homem fizesse as coisas necessárias para os outros se associarem com ele de novo], Jesus disse a ele, “Vá [a Jerusalém e ]mostre-se ao sacerdote [para que ele possa examinar você e verificar que você está curado]. Não diga isso a [mais ]ninguém [ainda]! [Leve para ele ]o que Moisés mandou que uma [pessoa ]curada [de lepra deve levar, para que ]ele oferece em sacrifício [a Deus]. Então, [depois do sacerdote dizer às pessoas locais], elas vão saber que [você está curado].”
15 Nambo ngani syasikwagamba Che Yesu syapundile kwenela pana pose ni mipingo ja ŵandu jasongangene kukwapikanila ni kulamiswa ilwele yao.
Mas muitos ouviram a história do homem sobre o que Jesus [tinha feito]. O resultado foi que grandes multidões se reuniram onde Jesus estava para ouvir a [mensagem ]dele e para que ele curasse as doenças delas.
16 Nambo Che Yesu ŵalisapwile pajika pe ni kupopela.
Mas muitas vezes ele se afastava deles e ia aos lugares desertos para orar.
17 Lyuŵa limo, Che Yesu ŵaliji nkwiganya, Mafalisayo ni ŵakwiganya malajisyo kutyochela misi jose ja ku Yudea ni ku Galilaya ni ku Yelusalemu ŵatemi papopo. Nipele machili ga Ambuje galiji pamo ni Che Yesu ligongo lya kwalamya ŵandu ŵa kulwala.
Certo dia quando [Jesus ]estava ensinando, havia ali [alguns ]homens da seita dos fariseus. Alguns deles eram homens que ensinavam as leis judaicas. Tinham chegado de muitas vilas no [distrito da ]Galileia e também de Jerusalém e de [outras ]vilas no [distrito da ]Judeia. Deus estava dando a Jesus o poder para curar as pessoas.
18 Ŵaiche ŵandu ŵampepe ali anjigele mundu jwakutatala ali agonile mu chitagala, ŵalinjile kwajinjisya nkati achisakaga kwaŵika paujo pa Che Yesu.
[Naquele tempo ]alguns homens trouxeram em uma esteira/maca um homem que era paralítico. Queriam levá-lo para dentro [da casa] e deitá-lo na frente de Jesus.
19 Nambo ŵalepele kwinjila nkati ligongo lya winji wa ŵandu. Nipele ŵakwesile pachanya nyuumba, ŵapowele chipagala ni kwatulusya pamo ni chitagala mbindikati ja ŵandu paujo pa Che Yesu.
Mas não havia meio de fazer isso por causa da grande multidão de pessoas, e por isso esses homens subiram [as escadas ]para o telhado. Depois de [tirarem algumas das ]telhas eles baixaram o homem [na] esteira pela abertura para o meio da multidão na frente de Jesus.
20 Nombe Che Yesu paŵachiweni chikulupi chao ŵansalile, “Ambusanga, nlecheleswe sambi syenu.”
Quando Jesus percebeu que eles creram que [ele poderia curar o homem], ele disse a ele, “Meu amigo, [eu ]perdoo [você pelas ]coisas más [que tem feito!]”
21 Mafalisayo ni ŵakwiganya Malajisyo ŵatandite kuliusyanga achitiji, “Aŵa ni ŵaani ŵakwatukana Akunnungu? Ngapagwa mundu jwakukombola kulechelesya sambi ikaŵe Akunnungu pe!”
Os homens que ensinavam as leis [judaicas ]e os outros fariseus começaram a perguntar dentro de si mesmos, “Quem é que este homem [pensa que é, dizendo ]isso? Ele está insultando Deus! Nenhuma/Que pessoa pode perdoar pecados! Somente Deus pode fazer isso!”
22 Nambo Che Yesu ŵasimanyi ng'anisyo syao ni ŵausisye kuti “Kwachichi nkuliusya yeleyi mmitima jenu?
Quando Jesus percebeu o que eles estavam pensando, ele disse a eles, “Vocês perguntam erradamente/Por que é que perguntam dentro de si mesmos [sobre o que eu disse. Mas considerem isto]:
23 Chaapi chili chakwepepala nnope, kusala, ‘Sambi syenu silecheleswe,’ pane kusala, ‘Njimuche njaule?’
Qualquer um pode dizer, Perdoo [você pelas ]coisas más que tem feito, [porque ninguém pode provar que tem acontecido]. Mas ninguém vai/será que alguém vai dizer a [um paralítico], Levante-se e ande! [A não ser que ele tenha o poder de curar, porque as pessoas podem ver facilmente se acontece ou não].
24 Nipele ngusaka mmanyilile kuti Mwana jwa Mundu akwete ulamusi wa kwalechelesya ŵandu sambi syao pachilambo pano.” Pelepo ŵansalile mundu jwakutatala jo, “Njimuche, njigale chitagala chenu, njaule kumangwenu.”
Então [eu vou fazer algo ]para que vocês saibam Que [Deus ]tem autorizado a mim, aquele que veio do céu para a terra, [tanto para perdoar pecados como para curar as pessoas].” Então ele disse ao homem que era paralítico, “Levante-se, pegue sua esteira, e vá para casa!”
25 Papopo mundu jula ŵajimwiche paujo pao ni kunyakula chitagala chao chiŵagonele ni kwaula kumangwao achakusyaga Akunnungu.
O homem logo [foi curado]! Ele levantou-se na frente deles. Pegou a [esteira ]em que estava deitado e foi para casa, louvando a Deus.
26 Ŵanawose ŵasimosile ni kukamulwa ni lipamba, ŵaakusisye Akunnungu achitiji “Lelo tuiweni yakusimonjeka.”
Todas as pessoas [ali ]ficaram maravilhadas! Louvaram a Deus e ficaram totalmente admiradas. Diziam continuamente, “Nós (inc) temos visto coisas maravilhosas hoje!
27 Paŵamasile gelego, Che Yesu ŵakopweche paasa ni ŵammweni mundu jumpepe jwakukumbikanya nsongo liina lyakwe che Lawi ali atemi mu nyuumba ja kulipila nsongo ni Che Yesu ŵansalile, “Munguye une!”
Aí [Jesus ]saiu [da cidade ]e viu um homem que recolhia impostos [para o governo romano]. Seu nome era Levi. Ele estava sentado na barraca onde recolhia os impostos. Jesus disse a ele, “Venha comigo [e seja meu discípulo]!”
28 Nombe che Lawi ŵajimi, ŵalesile yose ni kwakuya.
Aí Levi deixou o seu trabalho e foi com Jesus.
29 Che Lawi ŵaalaliche Che Yesu aiche kulya mu nyuumba jao. Mpingo wa ŵandu ŵakukumbikanya nsongo ni ŵandu ŵane ŵatemi kulya pamo nawo.
Depois Levi preparou em sua própria casa um grande banquete [para Jesus e seus discípulos]. Tinha um grupo grande de homens que recolhiam impostos e (também) outros que comiam junto com eles.
30 Mafalisayo ni ŵakwiganya Malajisyo ŵaali mu mpingo wao ŵaalalamichile ŵakulijiganya ŵa Che Yesu aninkuti, “Kwachichi nkulya ni kung'wa pamo ni ŵakukumbikanya nsongo ni ŵaali ni sambi?”
Os homens que estavam ali e que ensinavam as leis [judaicas], aqueles que pertenciam à [seita dos ]fariseus, queixavam-se para os discípulos de Jesus dizendo, “[É horrendo que ]vocês estão/Se vocês são pessoas boas, por que é que estão comendo com pessoas que recolhem impostos e com outros que [nós (excl) consideramos ]pecadores?
31 Che Yesu ŵajanjile, “Ŵangakulwala ngakwalajila ŵantela ikaŵe ŵakulwala.
Então, [para indicar que iam a ele para ajuda aqueles que sabiam que tinham pecado], Jesus disse a eles, “Os que estão bem não precisam de médico. Pelo contrário, são os doentes [que precisam de médico]!
32 Nganiika kukwaŵilanga ŵandu ŵakupanganya yaili yambone paujo pa Akunnungu nambo ŵaali ni sambi kuti aleche sambi.”
[De modo semelhante], eu não vim para convidar [para vir a mim ]aqueles que [pensam que são ]justos. Pelo contrário, vim convidar aqueles que [sabem que são ]pecadores [para virem a mim ]e deixarem de suas vidas de pecado.
33 Ŵandu ŵane ŵa mumpingo ula ŵaasalile Che Yesu, “Ŵakulijiganya ŵa che Yohana Ŵakubatisya akutaŵa kaŵilikaŵili ni kupopela ni ŵakulijiganya ŵa Mafalisayo akupanganya iyoyo peyo. Nambo ŵakulijiganya ŵenu akulya ni kung'wa.”
[Esses líderes judaicos ]disseram a Jesus, “Os discípulos de João o batizador frequentemente não comem/jejuam [para mostrar que se arrependem dos seus pecados], e oram [durante esse tempo], e os discípulos dos fariseus também fazem isso. Mas os discípulos do senhor sempre comem e bebem. [O que é que o senhor diz a respeito disso]?”
34 Che Yesu ŵajanjile, “Uli, ana nkuganisya kuti nkukombola kwatendekasya achambusanga ŵa mlombela ataŵe akuno ali pamo nawo?
[Para mostrar a eles que não era apropriado os discípulos dele estarem tristes e deixar de comer/jejuar enquanto ele ainda estivesse com eles], Jesus disse a eles: “Quando um homem se casa, vocês não devem/será que devem fazer os amigos dele jejuarem enquanto ele ainda estiver com eles.
35 Nambo chikaiche katema pachajigalikwe mlombela jo pasikati jao, gele moŵa go chachitaŵa.”
[Não, porém ]um dia [os inimigos dele ]vão tirá-lo deles. Aí, naquela época, os amigos dele vão jejuar, [porque vão estar tristes].
36 Che Yesu ŵatanjile achi chitagu chi, “Ngapagwa mundu jwakupapula chigamba mu nguo jasambano ni kutotela mu nguo jewisale atamuno atendaga yeleyo chajijonanje nguo jasambano jo ni sooni, chele chigamba cha nguo jasambano cho ngachijilana ni jewisale jo.
Então Jesus contou a eles duas parábolas para mostrar-lhes que se alguém quisesse viver segundo a nova mensagem de Deus, os outros não deviam forçá-los a obedecerem as velhas tradições tais como o jejum, [e que aqueles que entendem somente as velhas tradições religiosas não têm grande desejo de aceitar as novas]. Ele disse, “Ninguém tira um pedaço de uma roupa nova e usa para consertar uma roupa velha. Pois se fizer isso, ele não está somente estragando a roupa nova ao rasgá-la, mas o novo pedaço de material não vai acompanhar bem a roupa velha.
37 Sooni ngapagwa mundu jwakutaga divai jasambano mu misaku jewisale jekolochekwe ni mapende pakuŵa jele divai jasambano jo chijipapule misaku ni divai chijimwasiche ni misaku jo chijijonasiche.
De modo semelhante, ninguém coloca vinho novo em odres/vasilhas velhas. Se fizer isso, o vinho novo vai crescer ao fermentar. Aí ele vai quebrar as vasilhas e estragá-las, e o vinho também será derramado.
38 Nambo divai jasambano jikutajikwa mu misaku jasambano.
Pelo contrário, as pessoas devem colocar o vinho novo em vasilhas novas.
39 Ngapagwa jwakusaka kung'wa divai jasambano ali ang'wele jakalakala pakuŵa akuti, ‘Jele jakalakala jo ni jambone nnope.’”
Além disso, se a pessoa tem bebido [só ]vinho velho, ela [está contente com isso]. Ela não quer beber vinho novo porque diz, O vinho velho é bom.