Mga Salmo 78
1 Patalinghugi, Oh akong katawohan, ang akong Kasugoan: Ikiling ninyo ang inyong mga igdulungog sa mga pulong sa akong baba.
Maschil. Of Asaph. Give ear, O my people, to my law; let your ears be bent down to the words of my mouth.
2 Pagabukhon ko ang akong baba sa usa ka sambingay; Magasulti ako ug mga butang nga tinipigan sa kakaraanan,
Opening my mouth I will give out a story, even the dark sayings of old times;
3 Nga among nabati ug hingbaloan, Ug gisugilon kanamo sa among mga amahan.
Which have come to our hearing and our knowledge, as they were given to us by our fathers.
4 Dili kami magatago kanila gikan sa ilang mga anak, Sa pagsugilon sa kaliwatan nga umalabut sa mga pagdayeg ni Jehova, Ug sa iyang kusog, ug sa iyang katingalahang mga buhat nga iyang gihimo.
We will not keep them secret from our children; we will make clear to the coming generation the praises of the Lord and his strength, and the great works of wonder which he has done.
5 Kay siya nagtukod ug usa ka pagpamatuod kang Jacob, Ug nagbutang ug usa ka Kasugoan sa Israel. Nga gisugo niya ang among mga Amahan, Nga (sila) igapahibalo nila sa ilang mga anak;
He put up a witness in Jacob, and made a law in Israel; which he gave to our fathers so that they might give knowledge of them to their children;
6 Aron ang kaliwatan nga umalabut mahibalo kanila, bisan ang mga anak nga mangatawo pa; Nga mobangon ug magasugilon niini sa ilang mga anak,
So that the generation to come might have knowledge of them, even the children of the future, who would give word of them to their children;
7 Aron nga ibutang nila ang ilang paglaum sa Dios. Ug dili mahakalimot sa mga buhat sa Dios, Kondili magabantay sa iyang mga sugo,
So that they might put their hope in God, and not let God's works go out of their minds, but keep his laws;
8 Ug dili unta (sila) mahisama sa ilang mga amahan, Usa ka malalison ug masukihon nga kaliwatan; Usa ka kaliwatan nga wala magtulid sa ilang kasingkasing, Ug kinsang espiritu wala magmatinumanon sa Dios.
And not be like their fathers, a stiff-necked and uncontrolled generation; a generation whose heart was hard, whose spirit was not true to God.
9 Ang mga anak ni Ephraim, sanglit nasangkap sa hinagiban, ug nanagdala ug mga pana, Mingtalikod (sila) sa adlaw sa gubat.
The children of Ephraim, armed with bows, were turned back on the day of the fight.
10 Wala nila pagbantayi ang tugon sa Dios, Ug nagdumili sa paglakaw sa iyang Kasugoan;
They were not ruled by God's word, and they would not go in the way of his law;
11 Ug nahakalimot (sila) sa iyang mga binuhatan, Ug sa iyang mga katingalahang buhat nga iyang gipakita kanila.
They let his works go out of their memory, and the wonders which he had made them see.
12 Mga butang nga kahibulongan iyang gibuhat sa mga pagtan-aw sa ilang mga amahan, Didto sa yuta sa Egipto. sa kapatagan sa Soan.
He did great works before the eyes of their fathers, in the land of Egypt, in the fields of Zoan.
13 Gibahin niya ang dagat, ug iyang gipalatas (sila) Ug iyang gipatindog ang mga tubig ingon sa usa ka pinundok.
The sea was cut in two so that they might go through; the waters were massed together on this side and on that.
14 Sa adlaw usab gimandoan niya (sila) pinaagi sa usa ka panganod, Ug sa tibook nga gabii pinaagi sa usa ka kahayag sa kalayo.
In the daytime he was guiding them in the cloud, and all through the night with a light of fire.
15 Gipikas niya ang mga pangpang sa kamingawan, Ug gipainum niya (sila) sa madagayaon ingon nga gikan sa mga kahiladman.
The rocks of the waste land were broken by his power, and he gave them drink as out of the deep waters.
16 Gikan sa mga pangpang usab mipabul-og siya ug mga tubod sa tubig, Ug gipaagay niya ang mga tubig ingon sa mga suba.
He made streams come out of the rock; and waters came flowing down like rivers.
17 Apan bisan pa niini, nanagpadayon (sila) sa pagpakasala batok kaniya, Aron sa pagsukol batok sa Hataas Uyamut didto sa kamingawan.
And they went on sinning against him even more, turning away from the Most High in the waste land;
18 Ug ilang gitintal ang Dios sa ilang kasingkasing Sa pagpangayo ug makaon sumala sa ilang tinguha.
Testing God in their hearts, requesting meat for their desire.
19 Oo, mingsulti (sila) batok sa Dios; (Sila) ming-ingon: Arang ba ang Dios makatagana ug usa ka lamesa dinhi sa kamingawan?
They said bitter words against God, saying, Is God able to make ready a table in the waste land?
20 Ania karon, siya misuntok sa bato, sa pagkaagi nga ang mga tubig mingbaha, Ug ang mga sapa mingsalanap; Arang ba usab siya makahatag ug tinapay? Makatagana ba siya ug unod alang sa iyang katawohan?
See, the rock was cut open by his power, so that the water came rushing out, and overflowing streams; is he able to give us bread? is he able to get meat for his people?
21 Busa si Jehova nakadungog, ug naligutgut; Ug gipasilaub ang usa ka kalayo batok kang Jacob, Ug ang kasuko usab misaka batok sa Israel;
So these things came to the Lord's ears, and he was angry; and a fire was lighted against Jacob, and wrath came up against Israel;
22 Tungod kay (sila) wala motoo sa Dios, Ug wala mosalig sa iyang kaluwasan.
Because they had no faith in God, and no hope in his salvation.
23 Bisan pa niana, iyang gisugo ang kalangitan sa itaas, Ug gibuksan niya ang mga pultahan sa langit;
And he gave orders to the clouds on high, and the doors of heaven were open;
24 Ug iyang gipaulan ang mana aron kan-on nila, Ug naghatag kanila ug makaon gikan sa langit.
And he sent down manna like rain for their food, and gave them the grain of heaven.
25 Ang tawo mikaon sa tinapay sa makagagahum: Siya nagpadala kanila ug kalan-on sa pagkabusog.
Man took part in the food of strong ones; he sent them meat in full measure.
26 Iyang gipahuros ang hangin sa timogan diha sa kalangitan; Ug pinaagi sa iyang gahum iyang gimandoan ang hangin sa habagatan.
He sent an east wind from heaven, driving on the south wind by his power.
27 Iyang gipaulan usab kanila ang unod ingon sa abug, Ug mga langgam nga pak-an ingon sa balas sa kadagatan;
He sent down meat on them like dust, and feathered birds like the sand of the sea,
28 Ug kini iyang gipatugpa sa kinataliwad-an sa ilang campo, Sa maglibut sa ilang mga puloy-anan.
And he let it come down into their resting-place, round about their tents.
29 Busa nangaon (sila) ug nangabusog kaayo; Ug gihatag niya ang ilang kaugalingong tinguha.
So they had food and were full; for he gave them their desire;
30 Wala kuhaa gikan kanila kadtong ilang gitinguha, Ang ilang kalan-on diha pa sa ilang mga baba,
But they were not turned from their desires; and while the food was still in their mouths,
31 Sa diha nga ang kaligutgut sa Dios misaka batok kanila, Ug gipatay ang mga labing supang kanila, Ug gilaglag ang mga batan-on sa Israel.
The wrath of God came on them, and put to death the fattest of them, and put an end to the young men of Israel.
32 Bisan pa niini (sila) nanagpakasala gihapon, Ug wala managpanoo sa iyang mga katingalahang buhat.
For all this they went on sinning even more, and had no faith in his great wonders.
33 Busa giut-ut niya ang ilang mga adlaw sa kakawangan, Ug ang ilang mga tuig sa mga kalisang.
So their days were wasted like a breath, and their years in trouble.
34 Sa diha nga iyang gipatay (sila) unya (sila) nanagpangita sa Dios; Ug mingbalik (sila) ug nanagpangita nga masingkamoton sa Dios.
When he sent death on them, then they made search for him; turning to him and looking for him with care;
35 Ug (sila) nahinumdum nga ang Dios mao ang ilang bato, Ug ang Hataas Uyamut nga Dios mao ang ilang mamamawi.
In the memory that God was their Rock, and the Most High God their saviour.
36 Apan ilang giulo-ulohan siya pinaagi sa ilang baba, Ug sa ilang dila (sila) nanagbakak kaniya.
But their lips were false to him, and their tongues were untrue to him;
37 Kay ang ilang mga kasingkasing wala matul-id uban kaniya, Ni magmatinumanon (sila) sa iyang tugon.
And their hearts were not right with him, and they did not keep their agreement with him.
38 Apan siya, sanglit maloloy-on, nagpasaylo sa ilang kasal-anan, ug wala niya paglaglaga (sila) Oo, sa nakadaghan gipahilayo niya ang iyang kaligutgut, Ug wala niya pagpukawa ang bug-os niyang kasuko.
But he, being full of pity, has forgiveness for sin, and does not put an end to man: frequently turning back his wrath, and not being violently angry.
39 Ug nahinumdum siya nga (sila) mga unod lamang, Usa ka hangin nga lumalabay lamang ug dili na magabalik.
So he kept in mind that they were only flesh; a breath which is quickly gone, and will not come again.
40 Unsang pagkasubsob nga (sila) mingsukol kaniya didto sa kamingawan, Ug mingpasubo kaniya didto sa kamingawan!
How frequently did they go against him in the waste land, and give him cause for grief in the dry places!
41 Ug mingbalik (sila) pag-usab ug ilang gitintal ang Dios, Ug minghagit sa Maputli sa Israel.
Again they put God to the test, and gave pain to the Holy One of Israel.
42 Wala nila hinumdumi ang iyang kamot, Ni ang adlaw sa iyang pagtubos kanila gikan sa kabatok;
They did not keep in mind the work of his hand, or the day when he took them from the power of their haters;
43 Giunsa niya sa pagpakita sa iyang mga ilhanan didto sa Egipto, Ug sa iyang mga katingalahan didto sa kapatagan sa Soan,
How he had done his signs in Egypt, and his wonders in the field of Zoan;
44 Ug naghimo nga dugo sa ilang mga suba, Ug sa ilang kasapaan, aron (sila) dili makainum.
So that their rivers were turned to blood, and they were not able to get drink from their streams.
45 Gipadala niya sa taliwala nila ang mga panon sa langaw, nga minglamoy kanila; Ug mga baki nga minglaglag kanila.
He sent different sorts of flies among them, poisoning their flesh; and frogs for their destruction.
46 Iyang gihatag usab ang ilang mga abut ngadto sa mga hantatawo, Ug ang ilang mga kahago ngadto sa mga dulon.
He gave the increase of their fields to worms, the fruits of their industry to the locusts.
47 Iyang gilaglag ang ilang kaparrasan pinaagi sa ulan-nga-yelo, Ug ang ilang mga sicomoro pinaagi sa yelo.
He sent ice for the destruction of their vines; their trees were damaged by the bitter cold.
48 Gitugyan niya usab ang ilang kahayupan ngadto sa ulan-nga-yelo, Ug ang ilang mga panon sa carnero sa mainit nga mga liti.
Ice was rained down on their cattle; thunderstorms sent destruction among the flocks.
49 Iyang gipadala sa ibabaw nila ang kabangis sa iyang kaligutgut, Kasuko, ug kapungot, ug kasamok, Usa ka panon sa mga manolonda nga dautan.
He sent on them the heat of his wrath, his bitter disgust, letting loose evil angels among them.
50 Nagbuhat siya ug usa ka dalan alang sa iyang kasuko; Wala niya sayloi ang ilang mga kalag gikan sa kamatayon, Kondili nga iyang gitugyan ang ilang mga kinabuhi sa kamatay,
He let his wrath have its way; he did not keep back their soul from death, but gave their life to disease.
51 Ug gipamatay ang tanang mga panganay didto sa Egipto, Ang mga inunahan sa ilang kusog didto sa balong-balong ni Ham.
He gave to destruction all the first sons of Egypt; the first-fruits of their strength in the tents of Ham;
52 Apan iyang gipagula ang iyang kaugalingong katawohan sama sa mga carnero, Ug iyang gitultolan (sila) didto sa kamingawan sama sa usa ka panon.
But he took his people out like sheep, guiding them in the waste land like a flock.
53 Ug iyang gimandoan (sila) nga walay kabilinggan, sa pagkaagi nga (sila) wala mangahadlok; Apan ang dagat milumos sa ilang mga kaaway.
He took them on safely so that they had no fear; but their haters were covered by the sea.
54 Ug iyang gidala (sila) ngadto sa utlanan sa iyang balaang puloy-anan, Niining bukira nga gidaug sa iyang toong kamot.
And he was their guide to his holy land, even to the mountain, which his right hand had made his;
55 Gipapahawa usab niya ang mga nasud gikan sa ilang atubangan, Ug iyang gibahinbahin (sila) alang sa usa ka panulondon pinaagi sa mga utlanan, Ug gipapuyo niya sa ilang mga balong-balong ang mga banay sa Israel.
Driving out nations before them, marking out the line of their heritage, and giving the people of Israel their tents for a resting-place.
56 Bisan pa niini, ilang gitintal ug mingsukol (sila) batok sa Hataas Uyamut nga Dios, Ug wala (sila) managbantay sa iyang mga pagpamatuod;
But they were bitter against the Most High God, testing him, and not keeping his laws;
57 Kondili mingbalik (sila) ug nanagmabudhion (sila) sama sa ilang mga amahan: Mingtipas (sila) sama sa usa ka limbongan nga pana.
Their hearts were turned back and untrue like their fathers; they were turned to one side like a twisted bow.
58 Kay ilang gihagit siya sa pagkasuko tungod sa ilang mga hatagas nga dapit, Ug ilang gipaabugho siya tungod sa ilang mga larawan nga linilok.
They made him angry with their high places; moving him to wrath with their images.
59 Sa diha nga kini nadungog sa Dios, siya nasuko, Ug sa hilabihan gayud giayran niya ang Israel;
When this came to God's ears he was very angry, and gave up Israel completely;
60 Busa gibiyaan niya ang tabernaculo sa Shilo, Ang balong-balong nga gibutang niya sa taliwala sa mga tawo;
So that he went away from the holy place in Shiloh, the tent which he had put among men;
61 Ug gitugyan niya ngadto sa pagkabinihag ang iyang kusog, Ug ang iyang himaya ngadto sa kamot sa kabatok.
And he let his strength be taken prisoner, and gave his glory into the hands of his hater.
62 Gitugyan usab niya ang iyang katawohan ngadto sa espada, Ug naligutgut siya batok sa iyang panulondon.
He gave his people up to the sword, and was angry with his heritage.
63 Ang kalayo milamoy sa ilang mga batan-on nga lalake; Ug ang ilang mga ulay walay mga alawiton sa kaminyoon.
Their young men were burned in the fire; and their virgins were not praised in the bride-song.
64 Ang ilang mga sacerdote nangapukan pinagi sa espada; Ug ang ilang mga balo nga babaye wala managminatay.
Their priests were put to death by the sword, and their widows made no weeping for them.
65 Unya nahigmata ang Ginoo ingon sa usa nga gikan sa paghikatulog, Sama sa usa ka kusgan nga tawo nga nagasinggit tungod sa pag-agda sa vino.
Then was the Lord like one awaking from sleep, and like a strong man crying out because of wine.
66 Ug iyang gilaglag ang iyang mga kabatok sa likod: Iyang gibutang (sila) sa usa ka pagkatalamayon nga dayon.
His haters were turned back by his blows and shamed for ever.
67 Labut pa, iyang gisalikway ang balong-balong ni Jose, Ug wala pilia ang banay ni Ephraim,
And he put the tent of Joseph on one side, and took not the tribe of Ephraim;
68 Kondili gipili ang banay ni Juda, Ang bukid sa Sion nga iyang gihigugma.
But he took the tribe of Judah for himself, and the mountain of Zion, in which he had pleasure.
69 Ug gitukod niya ang iyang balaang puloy-anan sama sa mga kahitas-an, Sama sa yuta na iyang gitukod sa walay katapusan.
And he made his holy place like the high heaven, like the earth which is fixed by him for ever.
70 Siya nagpili usab kang David nga iyang alagad, Ug nagkuha kaniya gikan sa mga toril sa carnero:
He took David to be his servant, taking him from the place of the flocks;
71 Gikan sa pagsunod sa mga carnero nga baye nga adunay mga gagmay, iyang gidala siya, Aron mahimong magbalantay kang Jacob nga katawohan niya, ug sa Israel nga iyang panulondon.
From looking after the sheep which were giving milk, he took him to give food to Jacob his people, and to Israel his heritage.
72 Mao nga siya ang magbalantay nila sumala sa katul-id sa iyang kasingkasing, Ug gimandoan niya (sila) pinaagi sa pagkabatid sa iyang mga kamot.
So he gave them food with an upright heart, guiding them by the wisdom of his hands.
