Mateo 6
1 "Kinahanglan magmatngon kamo nga ang inyong maayong buhat dili ninyo himoon sa atubangan sa mga tawo aron lamang sa pagpasundayag niini ngadto kanila, kay sa ingon niana wala kamoy balus gikan sa inyong Amahan nga anaa sa langit.
"But beware of doing your good actions in the sight of men, in order to attract their gaze; if you do, there is no reward for you with your Father who is in Heaven.
2 "Busa, sa magahatag kag limos, ayaw pagpatingog ug trumpeta sa atubangan mo, ingon sa ginahimo sa mga maut sa sulod sa mga sinagoga ug diha sa kadalanan, aron sila pagdayegon sa mga tawo. Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga sila nakadawat na sa ilang balus.
'When you give in charity, never blow a trumpet before you as the hypocrites do in the synagogues and streets in order that their praises may be sung by men. I solemnly tell you that they already have their reward.
3 Apan ikaw, sa magahatag kag limos, ayaw pahibaloa ang kamot mong wala sa gibuhat sa kamot mong too,
But when you are giving in charity, let not your left hand perceive what your right hand is doing,
4 aron matago ang imong limos; ug ang imong Amahan nga nagatan-aw sa tago magabalus kanimo.
that your charities may be in secret; and then your Father--He who sees in secret--will recompense you.
5 "Ug sa magaampo kamo, ayaw kamo panig-ingon sa mga maut; kay sila, aron makita sila sa mga tawo, mahigugma sa pag-ampo nga magatindog sa sulod sa mga sinagoga ug diha sa mga likoanan sa kadalanan. Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga sila nakadawat na sa ilang balus.
"And when praying, you must not be like the hypocrites. They are fond of standing and praying in the synagogues or at the corners of the wider streets, in order that men may see them. I solemnly tell you that they already have their reward.
6 Apan ikaw, sa magaampo ka, sumulod ka sa imong lawak ug takpi ang pultahan ug mag-ampo ka sa imong Amahan nga anaa sa tago; ug ang imong Amahan nga nagatan-aw sa tago magabalus kanimo.
But you, whenever you pray, go into your own room and shut the door: then pray to your Father who is in secret, and your Father--He who sees in secret--will recompense you.
7 "Ug sa inyong pag-ampo, ayaw kamo pagyamyam sa mga pamulongpulong nga walay kapuslanan, ingon sa ginahimo sa mga Gentil; kay maoy ilang pagdahum nga pagadunggon gayud sila tungod sa ilang daghang sulti.
"And when praying, do not use needless repetitions as the Gentiles do, for they expect to be listened to because of their multitude of words.
8 Ayaw kamo panig-ingon kanila, kay ang inyong Amahan nasayud na sa inyong mga gikinahanglan bisan gani sa wala pa kamo makapangayo kaniya.
Do not, however, imitate them; for your Father knows what things you need before ever you ask Him.
9 Busa pag-ampo kamo sa ingon niini nga paagi: Amahan namo nga anaa sa langit, pagabalaanon unta ang imong ngalan.
"In this manner therefore pray: 'Our Father who art in Heaven, may Thy name be kept holy;
10 Paanhia ang imong gingharian, pagabuhaton unta ang imong kabubut-on, dinhi sa yuta maingon sa langit.
let Thy kingdom come; let Thy will be done, as in Heaven so on earth;
11 Hatagi kami karon sa pagkaon namo sa matag-adlaw;
give us to-day our bread for the day;
12 ug pasayloa kami sa among mga utang, maingon nga kami usab nakapasaylo, man sa mga nakautang kanamo;
and forgive us our shortcomings, as we also have forgiven those who have failed in their duty towards us;
13 ug ayaw kami itugyan sa panulay. kondili luwasa kami gikan sa dautan. Kay imo ang gingharian, ug ang gahum, ug ang himaya, hangtud sa kahangturan. Amen.
and bring us not into temptation, but rescue us from the Evil one.'
14 Kay kon mopasaylo kamo sa mga tawo sa ilang mga paglapas, pasayloon usab kamo sa inyong langitnong Amahan;
"For if you forgive others their offences, your Heavenly Father will forgive you also;
15 apan kon dili man kamo mopasaylo sa mga tawo sa ilang mga paglapas, ang inyong Amahan dili usab mopasaylo sa inyong mga paglapas.
but if you do not forgive others their offences, neither will your Father forgive yours.
16 "Ug sa magapuasa kamo, ayaw kamo pagpadayag nga masulob-on, ingon sa mga maut, kay sila magapadautdaut sa ilang mga nawong aron lang makita sa mga tawo nga sila nanagpuasa. Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga sila nakadawat na sa ilang balus.
"When any of you fast, never assume gloomy looks as the hypocrites do; for they disfigure their faces in order that it may be evident to men that they are fasting. I solemnly tell you that they already have their reward.
17 Apan ikaw, sa magapuasa ka, kina-hanglan manghiso ka hinoon sa imong ulo ug manghilam-os ka sa imong nawong,
But, whenever you fast, pour perfume on your hair and wash your face,
18 aron ang imong pagpuasa dili makita sa mga tawo kondili sa imong Amahan nga anaa sa tago; ug ang imong Amahan nga nagatan-aw sa tago magabalus kanimo.
that it may not be apparent to men that you are fasting, but to your Father who is in secret; and your Father--He who sees in secret--will recompense you.
19 "Ayaw kamo pagtigum ug mga bahandi alang kaninyo dinhi sa yuta diin ang tangkob ug ang taya nagakutkot, ug diin ang mga kawatan nagapanakasaka ug nagapangawat;
"Do not lay up stores of wealth for yourselves on earth, where the moth and wear-and-tear destroy, and where thieves break in and steal.
20 hinonoa pagtigum kamog mga bahandi alang kaninyo didto sa langit diin walay tangkob ni taya nga magakutkot ug diin walay mga kawatan nga magapanakasaka ug magapangawat.
But amass wealth for yourselves in Heaven, where neither the moth nor wear-and-tear destroys, and where thieves do not break in and steal.
21 Kay hain gani ang imong bahandi, atua usab didto ang imong kasingkasing.
For where your wealth is, there also will your heart be.
22 "Ang mata mao ang suga sa lawas. Busa, kon maayo ra ang imong mata, ang tibuok mong lawas mapuno sa kahayag;
"The eye is the lamp of the body. If then your eyesight is good, your whole body will be well lighted;
23 apan kon masakiton ang imong mata, ang tibuok mong lawas mapuno sa kangitngit. Busa, kon ang kahayag sa sulod nimo mao na ang kangitngit, pagkadaku gayud sa maong kangitngit!
but if your eyesight is bad, your whole body will be dark. If however the very light within you is darkness, how dense must the darkness be!
24 "Walay bisan kinsa nga arang makaalagad ug duha ka agalon; kay mahitabo man nga dumtan niya ang usa, ug higugmaon niya ang ikaduha; o dapigan niya ang usa, ug tamayon niya ang ikaduha. Dili kamo makaalagad sa Dios ug sa mga bahandi.
"No man can be the bondservant of two masters; for either he will dislike one and like the other, or he will attach himself to one and think slightingly of the other. You cannot be the bondservants both of God and of gold.
25 "Busa, ingnon ko kamo, ayaw na kamo pagkabalaka bahin sa inyong kinabuhi, kon unsay inyong kan-on, o unsay inyong imnon; o bahin sa inyong lawas, kon unsay inyong ibisti. Dili ba ang kinabuhi labaw pa man kay sa kalan-on, ug ang lawas labaw pa kay sa bisti?
For this reason I charge you not to be over-anxious about your lives, inquiring what you are to eat or what you are to drink, nor yet about your bodies, inquiring what clothes you are to put on. Is not the life more precious than its food, and the body than its clothing?
26 Tan-awa ninyo ang mga langgam sa kalangitan; wala sila magpugas ni mag-ani ni maghipos ngadto sa mga dapa; apan ginapakaon sila sa inyong langit-nong Amahan. Dili ba labaw pa man kamog bili kay kanila?
Look at the birds which fly in the air: they do not sow or reap or store up in barns, but your Heavenly Father feeds them: are not you of much greater value than they?
27 Ug kinsa man kaninyoy makadugang ug usa ka takna sa gitas-on sa iyang kinabuhi pinaagi sa pagkabalaka?
Which of you by being over-anxious can add a single foot to his height?
28 Ug nganong mabalaka man kamo bahin sa bisti? Palandunga ninyo ang mga lirio sa kaumahan, giunsa nila sa pagtubo; wala sila magbudlay ni magkalinyas;
And why be anxious about clothing? Learn a lesson from the wild lilies. Watch their growth. They neither toil nor spin,
29 apan, suginlan ko kamo, nga bisan pa si Salomon sa tibuok niyang katahuman wala gani makabisti maingon sa usa kanila.
and yet I tell you that not even Solomon in all his magnificence could array himself like one of these.
30 Ug kon sa ingon gibistihan sa Dios ang mga tanum sa kaumahan, nga karon buhi pa apan ugma igasalibay na ngadto sa hudno, dili ba kamo labaw pa nga iyang pagabistihan, O mga tawo nga diyutayg pagsalig?
And if God so clothes the wild herbage which to-day flourishes and to-morrow is thrown into the oven, is it not much more certain that He will clothe you, you men of little faith?
31 Busa, ayaw na kamo pagkabalaka nga manag-ingon, `Unsa may among kan-on? o `Unsa may among imnon? O `Unsa may among ibisti?'
Do not be over-anxious, therefore, asking 'What shall we eat?' or 'What shall we drink?' or 'What shall we wear?'
32 Kay ang mga Gentil nagapangita niining tanang mga butanga; ug ang inyong langitnong Amahan nasayud nga kamo nagakinahanglan niining tanan.
For all these are questions that Gentiles are always asking; but your Heavenly Father knows that you need these things--all of them.
33 Apan maoy unaha ninyo pagpangita ang gingharian ug ang pagkamatarung gikan sa Dios, ug unya kining tanang mga butanga igadugang ra kaninyo.
But make His Kingdom and righteousness your chief aim, and then these things shall all be given you in addition.
34 "Busa, ayaw na kamo pagkabalaka tungod sa ugma, kay ang ugma may kabalaka tungod sa iyang kaugalingon. Igo na alang sa adlaw ang iyang kaugalingong kalibog.
Do not be over-anxious, therefore, about to-morrow, for to-morrow will bring its own cares. Enough for each day are its own troubles.
