2 Hari 15

1 Sa ikakaluhaan ug pito ka tuig ni Jeroboam hari sa Israel, nagsugod si Asarias anak nga lalake ni Amasias nga hari sa Juda sa paghari.

After Jeroboam had been ruling Israel for almost twenty-seven years, Uzziah, the son of King Amaziah of Judah, began to rule.

2 Napulo ug unom ang iyang panuigon sa pagsugod niya sa paghari; ug siya naghari sa kalim-an ug duha ka tuig sa Jerusalem: ug ang ngalan sa iyang inahan mao si Jecolia sa Jerusalem.

He was 16 years old when he started to rule, and he ruled in Jerusalem for 52 years. His mother was Jecoliah, from Jerusalem.

3 Ug gibuhat niya ang matarung sa mga mata ni Jehova, sumala sa tanan nga gihimo sa iyang amahan nga si Amasias.

He did things that Yahweh was pleased with, like his father Amaziah had done.

4 Apan ang mga hatag-as nga dapit wala kuhaa: ang katawohan sa kanunay naghalad ug nagsunog sa incienso sa mga hatag-as nga dapit.

But, the places at the pagan shrines where they worshiped Yahweh were not destroyed, and the people continued to burn incense [to honor Yahweh] at those places [instead of in Jerusalem, the place that Yahweh had appointed].

5 Ug gisilotan ni Jehova ang hari, mao nga siya nahimong usa ka sanlahon ngadto sa adlaw sa iyang kamatayon, ug mipuyo sa linain nga balay. Ug si Jotham ang anak nga lalake sa hari maoy diha sa sulod sa balay, nahimong maghuhukom sa katawohan sa yuta.

Yahweh caused Uzziah to become a leper, and he was a leper for the rest of his life. [He was not allowed to live in the palace]. He lived alone in a house, and his son Jotham ruled the country.

6 Karon ang nahibilin sa mga buhat ni Asarias, ug ang tanan nga iyang gihimo, wala ba sila mahisulat sa basahon sa mga Cronicas sa mga hari sa Juda?

[If you want to know about] everything else that Uzziah did, it is written [RHQ] in the scroll called ‘The History of the Kings of Judah’.

7 Ug si Asarias natulog uban sa iyang mga amahan; ug ilang gilubong siya uban sa iyang mga amahan sa ciudad ni David: ug si Jotham nga iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.

Uzziah died [EUP], and they buried him in [the part of Jerusalem called] ‘The City of David’, where his ancestors had been buried. Then his son Jotham officially became the king.

8 Sa ikakatloan ug walo ka tuig ni Asarias nga hari sa Juda, si Zacarias ang anak nga lalake ni Jeroboam naghari sa Israel sa Samaria sa unom ka bulan.

After Uzziah had been ruling Judah for almost thirty-eight years, Zechariah, the son of Jeroboam, became the king of Israel. He ruled in Samaria [city] for [only] six months.

9 Ug gibuhat niya ang dautan sa mga mata ni Jehova, ingon sa gibuhat sa iyang amahan: siya wala mobiya sa mga sala ni Jeroboam ang anak nga lalake ni Nabat, diin gihimo niya ang Israel sa pagpakasala.

He did many things that Yahweh considered to be evil, like his ancestors had done. He committed the same kind of sins that Jeroboam had committed, sins which led the Israeli people to sin.

10 Ug si Sallum ang anak nga lalake ni Jabes, nagluib batok kaniya, ug gisamaran siya sa atubangan sa katawohan, ug gipatay siya, ug mihari ilis kaniya.

Then Shallum, the son of Jabesh, made plans to assassinate Zechariah. He killed him at Ibleam [town], and then he became the king.

11 Karon ang uban nga buhat ni Zacarias, ania karon, sila nahisulat sa basahon sa mga Cronicas sa mga hari sa Israel.

Everything else that Zechariah did is written in the scroll called ‘The History of the Kings of Israel’.

12 Kini mao ang pulong ni Jehova nga iyang gipamulong kang Jehu, nga nagaingon: Ang imong anak nga lalake ngadto sa ikaupat ka kaliwat magalingkod sa trono sa Israel. Ug busa kini nahitabo.

When Zechariah died, [that ended the dynasty of King Jehu]. That fulfilled what Yahweh said to King Jehu would happen: “Your son and grandson and great-grandson and great-great-grandson will all be kings of Israel.”

13 Si Sallum ang anak nga lalake ni Jabes nagsugod sa paghari sa ikakatloan ug siyam ka tuig ni Uzzias nga hari sa Juda; ug siya naghari sulod sa usa ka bulan sa Samaria.

Shallum, the son of Jabesh, became the king of Israel after King Uzziah had been ruling Judah for almost thirty-nine years. But Shallum ruled in Samaria for [only] one month.

14 Ug si Menahem ang anak nga lalake ni Gadi mitungas gikan sa Tirsa, ug miadto sa Samaria, ug gisamaran si Sallum ang anak nga lalake ni Jabes didto sa Samaria, ug gipatay siya, ug mihari ilis kaniya.

Then Menahem, the son of Gadi, went up from Tirzah [city] to Samaria and assassinated Shallum. Then Menahem became the king of Israel.

15 Karon ang uban sa mga buhat ni Sallum, ug ang pagluib nga iyang gihimo, ania karon, sila nahisulat sa basahon sa mga Cronicas sa mga hari sa Israel.

Everything else that Shallum did, including his killing King Zechariah, is written in the scroll called ‘The History of the Kings of Israel’.

16 Unya gisamaran ni Menahem si Tipsa, ug ang tanan nga didto sa sulod, ug ang mga utlanan niini, sukad sa Tirsa: tungod kay sila wala molukab sa pultahan kaniya, mao nga gilumpag kini; ug ang tanan nga mga babaye didto nga mga mabdos iyang gipamikas.

While Menahem was ruling in Samaria, he completely destroyed Tappuah [village south of Samaria] and killed all the people who lived there and in the surrounding territory. He did that because the people in that city refused to surrender to him. [With his sword] he even ripped open the bellies of pregnant women.

17 Sa ikakatloan ug siyam ka tuig ni Asarias nga hari sa Juda nagsugod si Menahem ang anak nga lalake ni Gadi sa paghari sa Israel, ug naghari sulod sa napulo ka tuig sa Samaria.

When King Azariah had been ruling Judah for almost thirty-nine years, Menahem, the son of Gadi, became the king of Israel. He ruled in Samaria for ten years.

18 Ug iyang gihimo ang dautan sa mga mata ni Jehova: sa tanan niyang mga adlaw siya wala mobiya sa mga sala ni Jeroboam, ang anak nga lalake ni Nabat, diin gihimo niya ang Israel sa pagpakasala.

He did many things that Yahweh considered to be evil. He committed the same kinds of sins that King Jeroboam had committed, sins that led the people of Israel to sin. He continued to commit those sins for the rest of his life.

19 Didto may miabut batok sa yuta, si Phul ang hari sa Asiria; ug gihatagan ni Menahem si Phul sa usa ka libo ka talento nga salapi, aron ang iyang kamot igauban niya sa paglig-on sa gingharian sa iyang kamot.

Then King Tiglath-Pileser of Assyria came [with his army] to attack Israel. So Menahem gave him (thirty-eight tons/35,000 kg.) of silver in order that Tiglath-Pileser would help Menahem to continue to be king and rule his country more strongly.

20 Ug gipangayo ni Menahem ang salapi sa Israel, bisan pa sa tanan nga dagkung tawo nga adunahan, sa tagsatagsa ka tawo tagkalim-an ka siclo nga salapi, aron ihatag sa hari sa Asiria. Busa ang hari sa Asiria mipauli, ug wala mopabilin didto sa yuta.

Menahem obtained that money from the rich men in Israel. He compelled each of them to contribute 50 pieces of silver. So Tiglath-Pileser [took that money and] went back home.

21 Karon ang nahabilin nga mga buhat ni Menahem, ug ang tanan nga iyang gihimo, wala ba sila mahasulat sa basahon sa mga Cronicas sa mga hari sa Israel?

[If you want to know more about] everything that Menahem did, it is written [RHQ] in the scroll called ‘The History of the Kings of Israel’.

22 Ug si Menahem natulog uban sa iyang mga amahan; ug si Pekaia nga iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.

Menahem died [EUP] and was buried, and his son Pekahiah became the king of Israel.

23 Sa ikakalim-an ka tuig ni Azarias ang hari sa Juda si Pekaia ang anak nga lalake ni Menahem, nagsugod sa paghari sa Israel sa Samaria, ug naghari sa duha ka tuig.

When King Uzziah had been ruling Judah for almost 50 years, Menahem’s son Pekahiah became the king of Israel. He ruled in Samaria for [only] two years.

24 Ug iyang gibuhat ang dautan sa mga mata ni Jehova: siya wala mobiya gikan sa mga sala ni Jeroboam ang anak nga lalake ni Nabat, diin gihimo niya ang Israel sa pagpakasala.

He did many things that Yahweh considered to be evil. He committed the same kind of sins that King Jeroboam had committed, sins which led the people of Israel to sin.

25 Ug si Peka ang anak nga lalake ni Remalias nga iyang capitan, nagluib batok kaniya, ug gisamaran siya didto sa Samaria, sa hawanan sa balay sa hari, uban ni Argob ug ni Ariph; ug uban kaniya dihay kalim-an ka tawo nga mga Galaadnon: ug iyang gipatay siya, ug naghari ilis kaniya.

Then one of Pekahiah’s army commanders whose name was Pekah, the son of Remaliah, planned with 50 men from [the] Gilead [region] to kill Pekahiah. They assassinated him in a fortified place in the king’s palace in Samaria. Then Pekah became the king.

26 Karon ang nahibilin nga mga buhat ni Pekaia, ug ang tanan nga iyang gibuhat, ania karon, sila nahisulat sa basahon sa mga Cronicas sa mga hari sa Israel.

Everything else that Pekahiah did is written in the scroll called ‘The History of the Kings of Israel’.

27 Sa ikakalim-an ug duha ka tuig ni Azarias nga hari sa Juda, si Peka, ang anak nga lalake ni Remalias, nagsugod sa paghari sa Israel sa Samaria, ug naghari sulod sa kaluhaan ka tuig.

When King Uzziah had been ruling Judah for almost 52 years, Pekah, the son of Remaliah, became the king of Israel. He ruled in Samaria for 20 years.

28 Ug iyang gibuhat ang dautan sa mga mata ni Jehova: siya wala mobiya sa mga sala ni Jeroboam ang anak nga lalake ni Nabat, diin gihimo niya ang Israel sa pagpakasala.

He also did many things that Yahweh considered to be evil. He committed the same kind of sins that King Jeroboam had committed, sins that led the people of Israel to sin.

29 Sa mga adlaw ni Peka nga hari sa Israel, miabut si Tiglath-pileser, hari sa Asiria, ug gikuha ang Ahion ug ang Abel-beth-maacha, ug ang Janoa, ug ang Cades, ug ang Asor, ug ang Galaad, ug ang Galilea, ang tibook yuta sa Nephtali; ug iyang gidala sila nga binihag ngadto sa Asiria.

While Pekah was the king, Tiglath-Pileser, the king of Assyria, came [with his army] and captured [the cities of] Ijon, Abel-Beth-Maacah, Janoah, Kedesh, Hazor, and the regions of Gilead, Galilee, and Naphtali. His army forced the Israeli people to leave their country and go to live in Assyria.

30 Ug si Oseas ang anak nga lalake ni Ela naghimo ug usa ka pagluib batok kang Peka ang anak nga lalake ni Remalias, ug gisamaran siya, ug gipatay siya, ug naghari ilis kaniya, sa ikakaluhaan ka tuig ni Jotham ang anak nga lalake ni Uzzias.

Then Hoshea, the son of Elah, plotted to kill Pekah. He assassinated him when Uzziah’s son Jotham had been ruling Judah for almost 20 years. Then Hoshea became the king of Israel.

31 Karon ang nahibilin nga mga buhat ni Peka, ug ang tanan nga iyang gihimo, ania karon, sila nahisulat sa basahon sa mga Cronicas sa mga hari sa Israel.

Everything else that Pekah did is written in the scroll called ‘The History of the Kings of Israel’.

32 Sa ikaduha ka tuig ni Peka ang anak nga lalake ni Remalias hari sa Israel, nagsugod si Jotham, ang anak nga lalake ni Uzzias, sa paghari sa Juda.

When Pekah had been ruling Israel for almost two years, Uzziah’s son Jotham began to rule Judah.

33 Kaluhaan ug lima ka tuig ang iyang panuigon sa pagsugod niya sa paghari; ug siya naghari ug napulo ug unom ka tuig sa Jerusalem: ug ang ngalan sa iyang inahan mao si Jerusa ang anak nga babaye ni Sadoc.

He was 25 years old when he started to rule, and he ruled from Jerusalem for 16 years. His mother was Jerusha, the daughter of Zadok.

34 Ug gibuhat niya ang matarung sa mga mata ni Jehova: iyang gihimo sumala sa tanang gihimo sa iyang amahan nga si Uzzias.

He did many things that pleased Yahweh, like his father Uzziah had done.

35 Apan ang hatag-as nga mga dapit wala kuhaa: ang katawohan kanunayng naghalad ug nagsunog sa incienso didto sa mga hatag-as nga dapit. Iyang gitukod ang kinatas-ang ganghaan sa balay ni Jehova.

But he did not destroy the places on the tops of hills where the people worshiped [Yahweh], and the people continued to burn incense there [to honor Yahweh]. Jotham’s workers built the Upper Gate of the temple.

36 Karon ang nahabilin nga mga buhat ni Jotham, ug ang tanan nga iyang gihimo, wala ba sila mahisulat sa basahon sa mga Cronicas sa mga hari sa Juda?

[If you want to know more about] everything else that Jotham did, it is written [RHQ] in the scroll called ‘The History of the Kings of Judah’.

37 Niadtong mga adlawa si Jehova nagsugod sa pagpaadto batok sa Juda kang Resin ang hari sa Siria, ug kang Peka ang anak nga lalake ni Remalias.

It was during the time that Jotham was the king that Yahweh sent King Rezin of Syria and King Pekah of Israel [with their armies] to attack Judah.

38 Ug si Jotham natulog uban sa iyang mga amahan, ug gilubong uban sa iyang mga amahan didto sa ciudad ni David nga iyang amahan: ug si Achaz nga iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.

Jotham died [EUP] and was buried where his ancestors had been buried in [the part of Jerusalem called] ‘The City of David’. Then his son Ahaz became the king of Judah.