Job 38
1 Unya gitawag ni Yahweh si Job gikan sa mabangis nga unos ug miingon,
Then YHWH answered Job out of the whirlwind,
2 “Kinsa kining nagdala ug kangitngit sa mga plano pinaagi lamang sa mga pulong nga walay kahibalo?
"Who is this who darkens counsel by words without knowledge?
3 Karon, itaod imong bakos ug tindog sama sa usa ka lalaki kay daghan ako ug pangutana kanimo, ug kinahanglan nga imo akong tubagon.
Brace yourself like a man, for I will question you, then you answer me.
4 Asa ka man sa dihang gibutang ko ang mga patukoranan sa kalibotan? Sultihi ako, kung nakasabot ka man ugaling.
"Where were you when I laid the foundations of the earth? Declare, if you have understanding.
5 Kinsa man ang nagbuot sa iyang kadak-on? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling. Kinsa man ang nag-inat sa linya nga sukdanan niini?
Who determined its measures, if you know? Or who stretched the line on it?
6 Unsa man ang gibutangan sa patukoranan niini? Kinsa man ang nagbutang sa batong patukoranan
Whereupon were its foundations fastened? Or who laid its cornerstone,
7 sa dihang nanag-awit ang mga bituon sa kabuntagon ug ang tanang anak sa Dios nanaghugyaw sa kalipay?
when the morning stars sang together, and all the sons of God shouted for joy?
8 Kinsa man ang misira sa dagat pinaagi sa pultahan sa dihang mibuhagay kini, nga daw gikan kini sa tagoangkan—
"Or who shut up the sea with doors, when it broke forth from the womb,
9 sa dihang gihimo ko ang panganod nga iyang bisti, ug ang bagang kangitngit nga iyang lampin?
when I made clouds its garment, and wrapped it in thick darkness,
10 Mao kadto ang higayon nga akong gimarkahan ang dagat sa akong utlanan, ug sa dihang gibutang ko ang mga babag ug pultahan niini,
marked out for it my bound, set bars and doors,
11 ug sa dihang gisultihan ko kini, 'Moabot ka niini nga kalay-on, apan dinhi lamang; dinhi ang dapit diin butangan ko ug utlanan ang garbo sa imong mga balod.'
and said, 'Here you may come, but no further. Here your proud waves shall be stayed?'
12 Nasulayan na ba nimo, sukad nga nagsugod ang imong mga adlaw, nga mihatag ka ug mando sa kabuntagon nga magsugod, ug nahimong hinungdan sa banagbanag nga mahibalo sa iyang dapit diha sa kahan-ayan sa mga butang,
"Have you commanded the morning in your days, and caused the dawn to know its place;
13 aron mahuptan niini ang kinatumyan sa kalibotan ug aron ang daotang mga tawo mangurog tungod niini?
that it might take hold of the farthest parts of the earth, and shake the wicked out of it?
14 Nabag-o ang panagway sa kalibotan sama nga mabag-o ang lapok ilalom sa silyo; ang tanang butang niini maklaro pag-ayo sama sa pinilo nga panapton.
It is changed as clay under the seal, and stands forth as a garment.
15 Gikan sa daotang mga tawo gikuha ang ilang 'kahayag'; ang ilang gibayaw nga kamot nabali.
From the wicked, their light is withheld. The high arm is broken.
16 Nakaabot ka na ba sa mga tinubdan sa tubig sa dagat? Nakalakaw ka na ba sa kinahiladman nga bahin sa dagat?
"Have you entered into the springs of the sea? Or have you walked in the recesses of the deep?
17 Gipadayag na ba kanimo ang ganghaan sa kamatayon? Nakita na ba nimo ang ganghaan sa anino sa kamatayon?
Have the gates of death been revealed to you? Or have you seen the gates of the shadow of death?
18 Nasabtan ba nimo ang kadak-on sa kalibotan? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling niining tanan.
Have you comprehended the earth in its breadth? Declare, if you know it all.
19 Asa man ang dalan sa pahulayanang dapit sa kahayag— ug sa kangitngit, asa man ang dapit niini?
"What is the way to the dwelling of light? As for darkness, where is its place,
20 Magiyahan mo ba ang kahayag ug ang kangitngit sa mga dapit sa ilang trabahoan? Makaplagan mo ba ang dalan balik sa ilang mga panimalay alang kanila?
that you should take it to its bound, that you should discern the paths to its house?
21 Nasayod ka gayod sa walay pagduhaduha, tungod natawo ka na kaniadto; ang gidaghanon sa imong mga adlaw dako kaayo!
Surely you know, for you were born then, and the number of your days is great.
22 Nakasulod ka na ba sa pundohanan sa niyebe, o nakita ba nimo ang pundohanan sa ice,
Have you entered the treasuries of the snow, or have you seen the treasures of the hail,
23 kining mga butang nga gigahin ko sa panahon sa kagubot, alang sa mga adlaw sa pakig-away ug pakiggubat?
which I have reserved against the time of trouble, against the day of battle and war?
24 Unsa man ang dalan diin ang mga kidlap sa kilat gibahinbahin, o diin man nagkatibulaag ang hangin gikan sa sidlakan ibabaw sa kalibotan?
By what way is the lightning distributed, or the east wind scattered on the earth?
25 Kinsa man ang nagbuhat sa agianan alang sa mga baha sa ulan, o kinsa man ang naghimo ug mga agianan alang sa kusog nga dalugdog,
Who has cut a channel for the flood water, or the path for the thunderstorm;
26 aron moulan sa dapit nga walay tawo nga nagpuyo, ug sa kamingawan, diin walay usa ka tawo,
To cause it to rain on a land where no man is; on the wilderness, in which there is no man;
27 aron tagboon ang panginahanglan sa mga walay tanom ug mingaw nga mga rehiyon, ug aron maghimo sa mga gagmay nga sagbot nga moturok?
to satisfy the waste and desolate ground, to cause the tender grass to spring forth?
28 Aduna bay amahan ang ulan? Kinsa man ang nagmugna sa tulo sa yamog?
Does the rain have a father? Or who fathers the drops of dew?
29 Kang kinsa mang tagoangkan naggikan ang ice? Kinsa man ang nagpakatawo sa puti nga tun-og sa kalangitan?
Out of whose womb came the ice? The gray frost of the sky, who has given birth to it?
30 Gitagoan sa mga tubig ang ilang kaugalingon ug nahimong daw sama sa bato; ug migahi ang ibabaw sa kinahiladman.
The waters become hard like stone, when the surface of the deep is frozen.
31 Mahugtan ba nimo ang kadena sa Pleiades o usabon ang hikot sa Orion?
"Can you fasten the chains of Kimah, or loosen the cords of Kesil?
32 Magiyahan ba nimo ang mga bituon nga magpakita sa ilang hustong panahon? Magiyahan ba nimo ang Oso uban sa mga anak niini?
Can you lead forth the Mazzaroth in their season? Or can you lead Aysh with her children?
33 Nasayod ka ba sa mga patakaran sa kalangitan? Mabutang ba nimo ang pagdumala sa kalangitan ibabaw sa kalibotan?
Do you know the laws of the heavens? Can you establish its dominion over the earth?
34 Mapadungog ba nimo ang imong tingog ibabaw sa kapanganoran, aron ang kadagaya sa ulan motabon kanimo?
"Can you lift up your voice to the clouds, That abundance of waters may cover you?
35 Makapadala ka ba ug kidlap sa kilat aron manggawas sila, nga miingon sila kanimo, 'Ania na kami'?
Can you send forth lightnings, that they may go? Do they report to you, 'Here we are?'
36 Kinsa bay nagbutang ug kaalam sa panganod o naghatag ug kahibalo sa yamog?
Who has put wisdom in the inward parts? Or who has given understanding to the mind?
37 Kinsa man ang makaihap sa panganod pinaagi sa iyang kahanas? Kinsa man ang makayabo sa panit nga sudlanan ug tubig sa kalangitan
Who can number the clouds by wisdom? Or who can pour out the bottles of the sky,
38 sa dihang ang abog matapok ug ang tibugol nga yuta mogahi?
when the dust runs into a mass, and the clods of earth stick together?
39 Makapangayam ka ba ug pagkaon alang sa babayeng liyon o matagbaw ang iyang mga batan-ong anak nga liyon
"Can you hunt the prey for the lioness, or satisfy the appetite of the young lions,
40 sa dihang naghupo sila sa ilang lungib ug nagtago aron sa pag-atang sa ilang kan-onon?
when they crouch in their dens, and lie in wait in the thicket?
41 Kinsa man ang naghatag ug bihagonon sa mga uwak sa dihang ang iyang mga anak misinggit ngadto sa Dios ug ningbarag tungod sa kakulang sa pagkaon?
Who provides for the raven his prey, when his young ones cry to God, and wander for lack of food?
